Το άρθρο του δρ Βασίλειου Τριτάκη, πρώην διευθυντή Ερευνών και νυν επιστημονικού συνεργάτη της Ακαδημίας Αθηνών, βάζει τα πράγματα στη θέση τους όσον αφορά την περίφημη προστασία του περιβάλλοντος που πολλοί ευαγγελίζονται, χωρίς να έχουν καμιά πληροφόρηση επάνω στο θέμα.

Οικονομολόγοι και οικονομολογούντες δεν χάνουν ευκαιρία να διατυμπανίζουν ότι η ελληνική οικονομία, για να βγει από το τέλμα, χρειάζεται ιδιωτικές επενδύσεις, διότι μόνον έτσι θα δημιουργηθούν απασχόληση, ανάπτυξη και πλούτος. Η Ελλάδα όμως τα έχει καταφέρει ώστε η γραφειοκρατία, το ασταθές φορολογικό σύστημα, η πολιτική αστάθεια, n εργατική νομοθεσία, το υψηλό ασφαλιστικό κόστος και το κόστος των υπηρεσιών που παρέχουν οι ΔΕΚΟ να αποθαρρύνουν κάθε σοβαρή προσπάθεια επένδυσης στη χώρα μας. Ένας πρόσθετος όμως λόγος αποθάρρυνσης των επενδυτών είναι και η ασαφής περιβαλλοντική πολιτική που ακολουθείται, δυσκολεύοντας τα πράγματα ακόμη περισσότερο.

Η πρόσφατη αναζωπύρωση της υπόθεσης εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές Χαλκιδικής φέρνει και πάλι στην επιφάνεια το γνωστό ερώτημα: Τι είδους ανάπτυξη θέλουμε τελικά; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, διότι στην Ελλάδα σκόπιμα όλες οι έννοιες έχουν διατυπωθεί με ασαφή τρόπο ώστε ο καθένας να μπορεί να τις ερμηνεύει όπως θέλει, όπως μπορεί ή όπως τον βολεύει. Τι σημαίνει ακριβώς «πράσινη ανάπτυξη»; Τι σημαίνει αλήθεια «προστασία περιβάλλοντος»; Για πολύ κόσμο, «προστατεύω κάτι περιβαλλοντικά» σημαίνει «δεν το ακουμπάω», το βάζω σε γυάλα και απαγορεύω κάθε χρήση του.

Είναι όμως έτσι; Η κοινοτική οδηγία 92/43/ΕΟΚ, που αφορά τις εξαιρετικά προστατευόμενες περιοχές NATURA 2000, επιτρέπει πλήθος παρεμβάσεων μέσα σε αυτές. Στη χώρα μας η έννοια περιβάλλον έχει μπερδευτεί με το προσωπικό συμφέρον, ενώ παράλληλα έχει και αυτή αφόρητα πολιτικοποιηθεί, όπως όλα στην Ελλάδα άλλωστε. Στις δεκαετίες 1970-90 όταν η οικοδομική δραστηριότητα ήταν στο φόρτε της και η αντιπαροχή μια σίγουρη μέθοδος εύκολου πλουτισμού, ο συνήθης τρόπος εκδίκησης πολιτικο-κομματικών αντιπάλων ή απλά όσων δεν συμπαθούσαμε ήταν να τους κηρύσσεις τα σπίτια διατηρητέα ή τα οικόπεδά τους «αρχαιολογικού ενδιαφέροντος», δηλαδή να τους αχρηστεύεις την περιουσία. Αντίθετα, για τους κομματικούς μας φίλους εφευρίσκονταν χίλιες δυο δικαιολογίες για να πάρουν άδεια κατεδάφισης των νεοκλασικών σπιτιών τους ή τα αρχαία που βρίσκονταν στο οικόπεδο τους να χαρακτηρίζονται «άνευ ιδιαίτερης σημασίας» και να μπαζώνονται εσπευσμένα. Ανάλογες τακτικές εφαρμόζονται δυστυχώς και στα καθαρώς περιβαλλοντικά θέματα. Το νομικό μας πλαίσιο είναι τόσο (σκόπιμα) ασαφές και το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) τόσο ευαίσθητο στην προστασία του περιβάλλοντος, ώστε είναι πολύ εύκολο να ματαιώσει κανείς μια επένδυση ή έστω και απλή κατασκευή που πιστεύει ότι τον ενοχλεί. Μια προσφυγή στο ΣτΕ είναι αρκετή. Ακόμη και αν δεν καταφέρει κανείς να ματαιώσει την επένδυση, τουλάχιστον θα την καθυστερήσει τόσο πολύ, που θα ισοδυναμεί με ακύρωση, αφού οι επενδυτές θα βαρεθούν να περιμένουν. Πολλές χρήσιμες κατασκευές δεν έγιναν επειδή απλά έκοβαν τη θέα κάποιων γειτόνων και πολλές καθοριστικές για την οικονομία της χώρας μας επενδύσεις ματαιώθηκαν επειδή οι διαβόητες «τοπικές κοινωνίες» έκριναν ότι ήταν «οχληρές». Βιοτεχνίες που δεν λειτούργησαν διότι αντέδρασαν μερικοί γείτονες, ανεμογεννήτριες που δεν εγκαταστάθηκαν διότι διατάρασσαν τη γαλήνη κοντινού μοναστηριού ή ο θόρυβος τους «μείωνε» τη γονιμότητα και τη γαλακτοπαραγωγή των κοπαδιών (;). Χαρακτηριστικό παράδειγμα περιβαλλοντικής υποκρισίας αποτελεί και n ματαίωση της διπλής ανάπλασης Ελαιώνα – γηπέδου Παναθηναϊκού για όσους θυμούνται.

Η μέχρι στιγμής εμπειρία έχει δείξει ότι n αντίσταση στις επενδύσεις μέσω της προβαλλόμενης «περιβαλλοντικής ευαισθησίας» έχει κύριους δύο λόγους:

Ο ένας είναι το συμφέρον ατόμων ή ομάδων που αντιδρούν σε μια επένδυση για να αποφύγουν την όχληση, όπως αντιλαμβάνεται καθένας αυτή την όχληση. Ο δεύτερος είναι η ιδεοληψία αριστερών κομμάτων και ομάδων που χρησιμοποιούν την περιβαλλοντολογία /οικολογία ως όπλο κατά του κεφαλαίου. Με αυτά και με αυτά, είναι πλέον φανερό ότι η μέχρι τώρα περιβαλλοντική πολιτική που ασκήθηκε ήταν άκρως αντιεπενδυτική, πράγμα που διαφαίνεται και στην περίπτωση των Σκουριών Χαλκιδικής.

Η περιβαλλοντική πολιτική της χώρας είναι προφανές ότι οφείλει να προστατεύει πρωτίστως τον περιβαλλοντικό / οικολογικό πλούτο που διαθέτουμε, παράλληλα όμως, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τις ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώνονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο όπως αυτές σαφέστατα περιγράφονται στο άρθρο 6 της κοινοτικής οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Δυστυχώς η Ελλάδα με τις πολιτικές που ακολουθεί στο περιβάλλον αλλά και αλλού φαίνεται ότι δεν ψάχνει για επενδυτές.

Για κορόιδα ψάχνει, μόνο που τα κορόιδα διεθνώς έχουν λιγοστέψει επικινδύνως ή είναι είδος υπό εξαφάνιση, όπως θα έλεγαν και οι περιβαλλοντολόγοι.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 4/10/2015]

Στην προσωρινή διαταγή οι σύμβουλοι Επικρατείας επισημαίνουν ότι το Δημόσιο, το οποίο φέρει και το σχετικό βάρος, δεν επικαλείται ειδικώς, ούτε με την προσβαλλόμενη υπουργική απόφαση ούτε με τις απόψεις και τα λοιπά έγγραφα της υπηρεσίας, συγκεκριμένη περιβαλλοντική ή άλλη βλάβη από τη συνέχιση των εργασιών, η εκτέλεση των οποίων είχε εγκριθεί με τις ήδη ανακαλούμενες αποφάσεις. Αντίθετα, το ΣτΕ υπογραμμίζει ότι η απόφαση του κ. Σκουρλέτη προκαλεί στους εργαζομένους «ανεπανόρθωτη ή, πάντως, δυσχερώς επανορθώσιμη βλάβη», η οποία συνίσταται στην «ουσιώδη μείωση των μέσων βιοπορισμού τους λόγω της θέσης τους σε διαθεσιμότητα ή της απώλειας των θέσεων εργασίας.»

Η κρίση του τμήματος αναστολών, που διέταξε την προσωρινή επαναλειτουργία των μεταλλείων, σύμφωνα με ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς θα μπορούσε να αποτελεί προάγγελο της τελικής κρίσης της Ολομέλειας. Ωστόσο, όπως τόνιζαν οι ίδιοι, δεν είναι λίγες οι φορές που η Ολομέλεια έχει εκδώσει αντίθετες αποφάσεις.

Χθες, κατά τη διάρκεια της συζήτησης της κύριας προσφυγής, έξω από το κτίριο του ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί περίπου 600 εργαζόμενοι, οι οποίοι ζητούσαν την ακύρωση της υπουργικής απόφασης. Ενώπιον της Ολομέλειας, η συνήγορος της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός υποστήριξε ότι η απόφαση του κ. Σκουρλέτη υπαγορεύθηκε «από πολιτική βούληση ή από θυμό», καθώς, όπως επεσήμανε, «όταν υπέγραφε την απόφαση δεν είχε καμία εικόνα και κανένα στοιχείο στα χέρια του για την εταιρεία “Ελληνικός Χρυσός”.» Από την πλευρά του το Δημόσιο υποστήριξε ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενοι όροι, ενώ αμφισβήτησε ότι υφίσταται βλάβη από την αναστολή λειτουργίας των μεταλλείων.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, 03/10/2015]

Στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε η προσφυγή της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός», ενώ από το πρωί έξω από το μέγαρο του ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί περίπου 500 εργαζόμενοι των μεταλλείων.

Η «Ελληνικός Χρυσός», με την προσφυγή της, ζητεί να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και παράνομη η από 19 Αυγούστου 2015 απόφαση του τότε υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Πάνου Σκουρλέτη, με την οποία ανακλήθηκαν οι αποφάσεις έγκρισης των τεχνικών μελετών των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στη Χαλκιδική (Σκουριές, Ολυμπιάδα, κ.λπ.), με το επιχείρημα ότι παραβιάστηκαν οι όροι των τεχνικών μελετών.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την απόφαση του κ. Σκουρλέτη η ανάκληση έγινε καθώς παραβιάστηκε ο όρος που ανέφερε ότι οι προβλεπόμενες δοκιμές των κοιτασμάτων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών έπρεπε να γίνουν επιτόπου εντός των εγκαταστάσεων των μεταλλείων. Οι σχετικές δοκιμές έγιναν στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Outotec στη Φινλανδία, όπου απεστάλησαν 20 τόνοι κοιτασμάτων.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η δικηγόρος των εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός» υποστήριξε ότι ο κ. Σκουρλέτης όταν υπέγραφε την απόφαση με την οποία ανακαλούσε τη λειτουργία των μεταλλείων, δεν είχε καμία εικόνα και κανένα στοιχείο στα χέρια του για μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική, καθώς όλα τα έγγραφα, μελέτες, συμβάσεις, κ.λπ. που αφορούσαν τις εγκαταστάσεις και την λειτουργία των μεταλλείων δεν ήταν στο υπουργείο, αλλά σε συμβολαιογράφο.

Ακόμη, η δικηγόρος της εταιρείας ανέφερε ότι «από πολιτική βούληση ή από θυμό ο κ. Σκουρλέτης» εξέδωσε την απόφαση που ανέστειλε τη λειτουργία των μεταλλείων.

Επίσης, υποστηρίχθηκε από την «Ελληνικός Χρυσός» ότι οι απαιτούμενες δοκιμές όντως έγιναν στην Φινλανδία από την εταιρεία «Outotec» που κατέχει τη σχετική τεχνογνωσία σε παγκόσμιο επίπεδο, χωρίς όμως αυτό να μεταβάλλει το αποτέλεσμα των δοκιμών.

Παράλληλα, οι συνήγοροι των τεσσάρων σωματείων των εργαζομένων στα μεταλλεία, που έχουν κάνει παρέμβαση υπέρ της «Ελληνικός Χρυσός», ανέπτυξαν την τεχνική επεξεργασία του χρυσού και υποστήριξαν ότι δεν χρησιμοποιείται πουθενά κυάνιο.

Το ελληνικό Δημόσιο από την πλευρά του -μέσω του νομικού παραστάτη του- ανέφερε ότι δεν υπέστη βλάβη η εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός» από την αναστολή λειτουργίας των μεταλλείων, ενώ σημείωσε ότι δεν τινάζεται στον αέρα το όλο έργο, όπως υποστηρίζει η εν λόγω εταιρεία, καθώς τα μεταλλεία μπορούν να λειτουργήσουν παρά την απόφαση του κ. Σκουρλέτη. Σύμφωνα με τον δικηγόρο του Δημοσίου, ο λόγος που εκδόθηκε η απόφαση του κ. Σκουρλέτη, ήταν ότι δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενοι όροι.

Τέλος, οι δικηγόροι των Δήμων Αριστοτέλη και Βόλβης, οι οποίοι έκαναν παρέμβαση υπέρ της απόφασης του κ. Σκουρλέτη, ανέφεραν ότι επέρχεται βλάβη και καταστροφές στο περιβάλλον από τη λειτουργία των μεταλλείων, ενώ επισήμαναν ότι όλοι οι λόγοι που επικαλείται η επίμαχη εταιρεία για την ακύρωση της υπουργικής απόφασης είναι αόριστοι και αβάσιμοι.

Το ΣτΕ ζήτησε από το Δημόσιο και την εταιρεία Ελληνικός Χρυσός συμπληρωματικά υπομνήματα μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, ενώ η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ αναμένεται να εκδοθεί μέχρι τα τέλη του μήνα.

[ΠΗΓΗ: www.ert.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ, 2/10/2015]