Οι δυσκολίες των χωρών που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στον δανεισμό της Fed και πόσο πιθανό είναι να… εθνικοποιήσουν ορυχεία χρυσού. Τι επίπτωση θα είχε μια τέτοια εξέλιξη στην τιμή του χρυσού.

Ένα από τα πράγματα που ανέδειξε η πανδημία είναι ότι τα κράτη χρειάζονται πολύ περισσότερα αμερικανικά δολάρια. Ακούγεται παράδοξο να μιλάμε για έλλειψη δολαρίων με τόσα τρισεκατομμύρια που «τυπώθηκαν». Κι όμως! Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών, το εκκρεμές ποσό των ομολόγων σε δολάρια που εκδόθηκαν από αναδυόμενες και ευρωπαϊκές χώρες εκτός από την Κίνα έχει διπλασιαστεί από 30 σε 60 τρισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2008 και 2019.

Όταν ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται διεθνώς και οι οικονομίες άρχισαν να «κλείνουν», η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, διαθέτοντας το μεγαλύτερο «μπαζούκα», μετατράπηκε σε δανειστή τελευταίας λύσης για σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο, παρέχοντας δολάρια. Όμως όχι με τους ίδιους όρους σε όλους. Οι ΗΠΑ έχουν συνάψει συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων (currency swaps) μεταξύ αυστηρά επιλεγμένων Κεντρικών Τραπεζών. Αν δεν θεωρείται μια χώρα φιλικά προσκείμενη, την αφήνουν έξω από το παιχνίδι.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της μουσουλμανικής Ινδονησίας, της τέταρτης πολυπληθέστερης χώρας στον κόσμο. Εκεί δραστηριοποιείται ο μεγαλύτερος παραγωγός χαλκού, η Freeport, η οποία είναι κάτοχος του μεγαλύτερου ορυχείου παγκοσμίως. Μια γιγάντια εγκατάσταση εξόρυξης χρυσού, ασημιού και χαλκού.

Οι κυβερνήσεις αλλάζουν συνεχώς τους όρους, ανάλογα με τις διαθέσεις τους και τις εναλλαγές των ατόμων που καταλαμβάνουν την εξουσία. Απαιτούν μεγαλύτερα ποσοστά, αυστηρότερους περιβαλλοντολογικούς όρους, περισσότερες μετοχές. Μια ισορροπία τρόμου, μεταξύ κυβέρνησης και εταιρείας.

Τι τους εμποδίζει από το να εθνικοποιήσουν την εταιρεία; Δεν θέλουν να έρθουν σε αντιπαλότητα με τις ΗΠΑ, καθώς χρειάζονται απεγνωσμένα την πιστωτική γραμμή από τη FED. Αποτέλεσμα; Οι Αμερικανοί εκμεταλλεύονται την κατάσταση και επιβάλλουν τους όρους τους. Μέχρι ένα σημείο βέβαια, γιατί αν γίνουν δυσβάστακτοι, καιροφυλακτούν οι Κινέζοι να πάρουν τη θέση τους. Ένα σενάριο που δεν τους είναι καθόλου επιθυμητό αλλά και διόλου απίθανο. Η Ινδονησία είναι από τις χώρες που έχουν χτυπηθεί περισσότερο από την Covid-19. Υγειονομικά αλλά κυρίως οικονομικά. Και όπως γνωρίζουμε, οι απεγνωσμένες καταστάσεις απαιτούν απεγνωσμένα μέτρα.

Μια μικρή παρένθεση να κάνουμε εδώ: Από ό,τι λένε ορισμένοι αναλυτές, στην Ινδονησία εφαρμόζεται το μοντέλο που μάλλον θα ακολουθηθεί στην Τουρκία, η οποία προς το παρόν εκλιπαρεί, χωρίς αποτέλεσμα, να μπει στο δίκτυο της FED.

Τι μας ενδιαφέρουν εμάς τα προβλήματα που έχουν οι χώρες οι οποίες δυσκολεύονται να βρουν δολάρια; Επειδή τους είναι απαραίτητα και θα πρέπει να τα βρούνε από αλλού. Από πού; Πουλώντας χρυσό. Και τώρα φτάνουμε στο κρίσιμο σημείο. Αν τυχόν προχωρήσουν σε εθνικοποιήσεις, η τιμή του χρυσού θα εκτιναχθεί, για δύο κυρίως λόγους:

Πρώτον, η αποδοτικότητα των ορυχείων θα μειωθεί. Δεν θα υπάρχουν στη διοίκηση εξειδικευμένοι managers και επιχειρηματίες, αλλά γραφειοκράτες του κυβερνώντος κόμματος. Όπως γνωρίζουμε, αυτού του είδους το διοικητικό μοντέλο συνήθως δεν είναι τόσο αποτελεσματικό.

Ο δεύτερος λόγος είναι πως θα αποτελέσει ένα παράδειγμα για άλλες χώρες με οικονομικά προβλήματα και ανάλογες επιδιώξεις. Ίσως όχι άμεσα να εθνικοποιήσουν τις επιχειρήσεις, αλλά με αυτό το φόβητρο να επιτύχουν ευνοϊκότερους όρους υπέρ τους και σε βάρος των μετόχων. Αυτό είναι το πολιτικό ρίσκο για το οποίο αναφερθήκαμε στην αρχή, που καθιστά επίφοβη την κατοχή μετοχών ορυχείων.

Έχει ξαναγίνει κάτι παρόμοιο; Φυσικά. Στην Κίνα, στο Περού, στη Χιλή, στη Νότια Αφρική και αλλού. Πρόσφατα, τον Απρίλιο, η κυβέρνηση της Παπούα-Νέα Γουινέα, δήλωσε ότι δεν θα ανανεώσει το δικαίωμα της Barrick να εκμεταλλεύεται το ορυχείο χρυσού της Porgera. Απόφαση που ισοδυναμεί με εθνικοποίηση. Με ποια δικαιολογία, προσχηματική ή αληθινή; Συνήθως οι κυβερνήσεις επικαλούνται τη μόλυνση που δημιουργεί η λειτουργία τους.

Η πολιτική αβεβαιότητα δεν έχει ακόμα αποτυπωθεί στην τιμή. Αυτό το σενάριο αποτελεί το μεγάλο πρόβλημα για τους μετόχους ορυχείων, καθώς το 65% της αξίας του χρυσού που εξορύσσεται, προέρχεται από κράτη που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε δολάρια.

Το σενάριο αυτό, αν και θα προκαλέσει διεθνείς αναταράξεις, δεν είναι το πιο ακραίο. Κάποιοι ισχυρίζονται πως δεν θα διστάσουν οι κυβερνήσεις να κατάσχουν τον χρυσό και από ιδιώτες. Απίθανο; Μα πρώτοι από όλους το εφάρμοσαν οι Αμερικανοί. Τον Απρίλη του 1933 ο πρόεδρος Roosevelt υποχρέωσε με νόμο τους πολίτες να πουλήσουν τον χρυσό τους, στην τιμή των 20,67 δολαρίων.

[ΠΗΓΗ: https://www.euro2day.gr/, του Βασίλη Παζόπουλου, 30/7/2020]

Τα καλά νέα είναι ότι η κυβέρνηση θα έχει τους επόμενους μήνες πρόσθετα κονδύλια από την ΕΕ είτε για να καλύψει δαπάνες που έχουν είδη γίνει (για παράδειγμα για την Επιστρεπτέα Προκαταβολή, για αναστολές, για δάνεια της Αναπτυξιακής Τράπεζας ή για το πρόγραμμα Συν- Εργασία).

Το πρόβλημα είναι ότι τα κονδύλια αυτά στην συντριπτική τους πλειοψηφία θα αργήσουν να έρθουν. Αυτό θα συμβεί είτε το φθινόπωρο είτε μέσα στο 2021.

Όταν φτάσουν θα μπορέσουν να καλύψουν μέρος της εθνικής δαπάνης και έτσι να βοηθήσουν τα δημοσιονομικά αλλά και τα χρηματοδοτικά περιθώρια της κυβέρνησης για να παράσχει πρόσθετη στήριξη στον επιχειρηματικό κόσμο και τους εργαζόμενους από την πανδημία, η οποία συνεχίζει να δείχνει τα δόντια της.

Οι πηγές χρήματος είναι τέσσερις, εκ των οποίων οι πρώτες δύο ήδη υπάρχουν και οι επόμενες δύο προέρχονται από το πακέτο που προέκυψε από τη Σύνοδο Κορυφής και αφορά στο 2021:

1. Αυτό που αναμένεται να έρθει από την άλλη εβδομάδα είναι ένα μέρος από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ τα οποία άλλαξαν χρήση (απόφαση Κομισιόν του προηγούμενου Μαρτίου). Αντί να χρηματοδοτήσουν τα προβλεπόμενα έργα και επενδύσεις, θα οδεύουν για την κάλυψη μέρος της δαπάνης για τα μέτρα στήριξης 24 δισ. ευρώ που προωθεί η κυβέρνηση. Προς το παρόν έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και εγκρίθηκαν προς εκταμίευση από την Κομισιόν χρήματα της τάξης του 1,1  δις ευρώ, ενώ συνολικά έχουν δρομολογηθεί κονδύλια της τάξης των 4,5 δις ευρώ (πρώτα πρέπει να γίνει αίτημα στις Βρυξέλλες με αναθεώρηση του ΕΣΠΑ).  Από την άλλη εβδομάδα λοιπόν αναμένεται αυτό το 1,1 δισ. ευρώ.
2. Η δεύτερη αποφασισμένη πηγή στήριξης είναι το πρόγραμμα SURE. Συμφωνήθηκε τον Απρίλιο του 2020 και θα παράσχει και να την Κομισιόν δάνεια προς τις κυβερνήσεις αξίας 100 δις ευρώ (τουλάχιστο 1,5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα), ούτως ώστε να στηρίξουν στην περίπτωση της Ελλάδας το πρόγραμμα Συν-Εργασία. Πλέον ο υπουργός οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας θεωρεί ότι τα εν λόγω χρήματα μπορεί να έρθουν το νωρίτερο το Σεπτέμβριο – Οκτώβριο, καθώς κάποια κράτη-μέλη δεν έχουν δώσει (η Ελλάδα το έχει πράξει εδώ και καιρό), τη συμμετοχή τους στις εγγυήσεις που χρειάζεται η Κομισιόν (συνολικά 25 δισ. ευρώ), ούτως ώστε να βγει στις αγορές, να δανειστεί και να μοιράσει τα λεφτά στα κράτη-μέλη.
3. Η τρίτη πηγή στήριξης είναι το νέο ΕΣΠΑ. Η απόφαση της Συνόδου Κορυφής προβλέπει ότι μπορεί η κυβέρνηση (στο μοτίβο που ακολουθείται και με το τρέχον ΕΣΠΑ), να καλύψει εκ των υστέρων δαπάνες που δημιουργήθηκαν από το Φεβρουάριο του 2020 και μετά και συνδέονται με την υγειονομική κρίση. Το πρόβλημα με αυτά τα κονδύλια είναι ότι θα ενεργοποιηθούν από το 2021 και πιθανώς να αρχίσουν να φτάνουν ακόμη και μετά το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους…
4. Η τέταρτη πηγή είναι το νέο πρόγραμμα REACT-EU αξίας 47,5 δισεκατομμυρίων ευρώ που εντάσσεται στο σχέδιο ανάπτυξης των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ και έχει σχεδιαστεί ώστε να δράσει εμπροσθοβαρώς. Δεν απαιτεί σχέδια ανάπτυξης από τα κράτη – μέλη. Καλύπτει δράσεις στήριξης από την κρίση.

Βεβαίως πλέον θεωρείται σχεδόν αδύνατο τα κονδύλια να έρθουν φέτος. Ωστόσο χθες η Κομισιόν κάλεσε με επιστολές τα κράτη-μέλη να τρέξουν. Ακόμα και αν δεν έχει ληφθεί η τελική συμφωνία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θεωρώντας ότι το πρόγραμμα αυτό ούτως ή άλλως θα τρέξει, ζητά να προετοιμάσουν και να κάνουν δαπάνες στήριξης συμβατές με αυτό με στόχο να καλυφθούν κάποιες εκ των υστέρων.

Σε επιστολές τους προς τους υπουργούς της ΕΕ που είναι αρμόδιοι για την πολιτική συνοχής, η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων κ. Ελίζα Φερέιρα και ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων κ. Νικολά Σμιτ διευκρινίζουν τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να κάνουν χρήση του ταμείου REACT-EU. 

Το ταμείο που αποτελεί μέρος του NextGenerationEU, θα εστιάζει στη στήριξη της ανθεκτικότητας της αγοράς εργασίας, της απασχόλησης, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των οικογενειών με χαμηλό εισόδημα, και έχει στόχο να θέσει γερές βάσεις για την ψηφιακή και οικολογική μετάβαση και τη βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη.

“Είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να προβούν άμεσα σε προγραμματισμό των πόρων” αναφέρεται. “Συμβουλεύουμε τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν αυτή τη δυνατότητα όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά για να οικοδομήσουμε μια σταθερή, πράσινη, ψηφιακή και συνεκτική ανάκαμψη” επισημαίνεται.

Θα πρέπει να εστιάσουν στις γεωγραφικές περιοχές που έχουν πληγεί σφοδρότερα από την πανδημία και οι οποίες είναι λιγότερο ανθεκτικές, να λάβουν υπόψη τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και να τηρήσουν την αρχή της εταιρικής σχέσης.

Οι πόροι του REACT-EU θα πρέπει επίσης να διοχετευτούν σε έργα που στηρίζουν τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ. Τα έργα θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της πανδημίας, να διευκολύνουν τη μετάβαση προς μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία και να ενισχύουν την ανθεκτικότητα των κοινωνιών.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, της Δήμητρας Καδδά. 31/7/2020]

Οι εκδόσεις με την επισήμανση “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ” που προορίζονταν για χρήση στα απελευθερωμένα κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων εδάφη, είχε ευθύς εξ αρχής, προσωρινό χαρακτήρα αφού το διάταγμα της έκδοσης μιλούσε για χρήση “…μέχρι της εκδόσεως νέου τύπου ενσήμου (γραμματοσήμου)”.

Εκδόθηκαν με το διάταγμα της 16ης Απριλίου 1913 και χρησιμοποιήθηκαν προσωρινά στις λεγόμενες «Νέες Χώρες» ως την τελική διευθέτηση των ελληνικών συνόρων στις 10/23 Αυγούστου του 1913 με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου.

Η έκδοση αυτή έμεινε γνωστή ως σειρά της «Εκστρατείας» και θεωρείται σήμερα ως ιδιαιτέρως σπάνια. Το γραμματόσημο αυτό της σειράς σφραγίστηκε στο νέο τότε ταχυδρομείο της Ιερισσού το 1913. Να θυμίσουμε ότι η Ιερισσός απελευθερώθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1912!

Αρχείο Χρήστου Καραστέργιου

[ΠΗΓΗ: https://aetoshal.blogspot.com/, 30/7/2020]

Στην επίσημη σελίδα της Νέας Δημοκρατίας αναρτήθηκε ότι Επικεφαλής του Θεματικού Τομέα Τουρισμού αναλαμβάνει ο Γρηγόρης Τάσιος.

Επίσης περιγράφεται και το βιογραφικό του. (Δείτε εδώ την ανακοίνωση).

[ΠΗΓΗ: https://aetoshal.blogspot.com/, 30/7/2020]

Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η τιμή της ουγγιάς του χρυσού; Οι εκθέσεις των μεγάλων επενδυτικών τραπεζών προσπαθούν τελευταία να συμβαδίσουν στις προβλέψεις τους με όσο πιο συντηρητικό τρόπο μπορούν, σε εκτιμήσεις που σχεδόν διπλασιάζουν την τιμή του στα επόμενα ένα-δύο χρόνια. 

Η αλήθεια είναι ότι το “κλειδί” που… ξεκλειδώνει το μυστήριο του χρυσού το κρατάνε στα χέρια τους οι κεντρικοί τραπεζίτες και όχι τόσο οι εταιρείες που ψάχνουν για το “θαυματουργό” εμβόλιο του covid 19 ή οι κυβερνήτες της Κίνας των ΗΠΑ που ανταλλάσσουν αβρότητες με αεροπλανοφόρα στην θάλασσα της Νότιας Κίνας.     

Η τάση ισχυροποίησης της τιμής του χρυσού, τόσο των τιμών spot όσο και των futures, έχει ξεκινήσει πολύ πριν εμφανισθεί ο covid 19, ή τα αεροπλανοφόρα στην θάλασσα της Νότιας Κίνας. Έχει ξεκινήσει από το 2019 σε μία σύνθετη συνάρτηση με τα προγράμματα QE τόσο της Fed όσο και την ΕΚΤ και τις ταυτόχρονες μεγάλες αγορές χρυσού από μία σειρά μεγάλες περιφερειακές Κεντρικές Τράπεζες, όπως της Κίνας, της Ρωσίας, της Ινδίας, κ.α. 

Η τρομακτική αύξηση του χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, μέσω των προγραμμάτων QE, σαν αναχώματα αντιμετώπισης των αλλεπάλληλων κυμάτων-τσουνάμι της κρίσης που ξέσπασε το 2008 μέχρι και το 2019/20, σπρώχνουν σταθερά τις τιμές του χρυσού, αλλά και άλλων πολύτιμων μετάλλων, όπως του “ασημιού”, που χτύπησε τα 25 δολ. όταν η τιμή (futures) του χρυσού προσέγγισε χθες τα 2000 δολ/ουγγιά. 

Ο μηχανισμός ανόδου στηρίζεται κυρίως στο πινγκ-πονγκ των τιμών spot και futures μεταξύ Λονδίνου και Νέας Υόρκης. 

Χωρίς αμφιβολία έχει “φορτισθεί” από κερδοσκοπικές πιέσεις. Αλλά σε κάθε περίπτωση ταξιδεύει πάνω στην κορυφή του κύματος του χρέους που επεκτείνεται ραγδαία σε διεθνή κλίμακα μέσα από τα προγράμματα QE, κυρίως της Fed και της ΕΚΤ.

Η διολίσθηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου έναντι των άλλων ισχυρών νομισμάτων ενισχύει αυτή την τάση, όπως άλλωστε και η απειλητική υποτροπή του covid 19, ή η κάθε άλλο παρά φιλική… προσέγγιση των αεροπλανοφόρων Κίνας και ΗΠΑ ανοικτά από τα νότια παράλια της Κίνας. 

Τίποτα όμως από αυτά δεν επηρεάζει την “τάση” της τιμής του χρυσού περισσότερο από κάποιες μικρές “αναταράξεις” στην κορφή του κύματος που συνεχίζει να σηκώνεται. Και είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε συναλλαγματικές αναταραχές στο γύρισμα του χρόνου. 

Κάποιοι ήδη μιλούν για την ανάγκη ενός νέου “Μπρέττον Γούντς” (1945) με την πρωτοβουλία των Κεντρικών Τραπεζών ή έστω μιας νέας “Συμφωνίας Plaza” (1985). 

Οι όροι όμως για κάτι τέτοιο δεν υπάρχουν ούτε σε αντικειμενικό ούτε σε υποκειμενικό επίπεδο. 

Γι’ αυτό και ο “χρυσός” θα συνεχίσει την πορεία του, η οποία αντίθετα από ό,τι φαίνεται δεν είναι “ανοδική”, αλλά ο “καθρέπτης” της αναλογικά καθοδικής πορείας των νομισμάτων με τα οποία αποτυπώνεται η σχετικά σταθερή δική του “αξία”…

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Γ. Αγγέλη, 29/7/2020]