Τέθηκε από χθες σε δημόσια διαβούλευση ο νέος λατομικός νόμος από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η θέσπιση του οποίου είχε εξαγγελθεί ήδη από τις αρχές του καλοκαιριού Συμφωνά με το ΥΠΕΝ, στόχος του νόμου είναι ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου έρευνας και εκμετάλλευσης των λατομείων και της εξορυκτικής δραστηριότητας, ώστε να προωθηθεί π αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου. Υπολογίζεται πως ο εξορυκτικός κλάδος εισφέρει κατά 3,4% στο εγχώριο ΑΕΠ, ενώ συμβάλλει στο 5% των ελληνικών εξαγωγών. Με δεδομένο μάλιστα πως αποτελεί βασικό τροφοδότη της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας, αλλά και των κατασκευών, η δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος μπορεί να δώσει σημαντική ώθηση στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Διαχρονικό αίτημα των κοινωνικών εταίρων
Το υπουργείο Ενέργειας εκτιμά πως ο νόμος, ο οποίος εκκρεμούσε εδώ και μία δεκαετία, κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Κατ’ αρχάς γιατί συγκεντρώνεται για πρώτη φορά και επικαιροποιείται η περίπλοκη και αποσπασματική λατομική νομοθεσία των τελευταίων 30- 40 χρόνων. Κάτι που, όπως υποστηρίζει, αποτελούσε ένα πάγιο και διαχρονικό αίτημα όλων των κοινωνικών εταίρων που σχετίζονται με τον εξορυκτικό κλάδο. Έτσι, ενοποιούνται σε ένα κείμενο οι διατάξεις που αφορούν όλες τις κατηγορίες λατομικών ορυκτών, ενώ παράλληλα καταργούνται οι αποσπασματικές διατάξεις και οι παρεκκλίσεις που είχαν εισαχθεί στο παρελθόν, δημιουργώντας σύγχυση και ευνοώντας την παραβατικότητα. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, με αυτόν τον τρόπο περιορίζεται επίσης η γραφειοκρατία και βελτιώνεται η αποδοτικότητα της δημόσιας διοίκησης.
Νέο καθεστώς μίσθωσης και εγκρίσεων
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του νέου νόμου είναι πως δημιουργεί ένα ενιαίο πλαίσιο τόσο για τη διαδικασία των μισθώσεων και τη χρονική διάρκειά τους όσο και για τις εγκρίσεις των λατομείων. Έτσι, ορίζεται πλέον στα 70 χρόνια το μέγιστο χρονικό διάστημα ισχύος των μισθώσεων του δικαιώματος εκμετάλλευσης για όλα τα λατομικά ορυκτά, ώστε σύμφωνα με το υπουργείο να επιτυγχάνεται η οικονομική βιωσιμότητα των κοιτασμάτων. Παράλληλα, η μίσθωση δημόσιων ή δημοτικών εκτάσεων γίνεται μέσω δημοπρασίας, ενώ απευθείας μίσθωση γίνεται μόνον εφόσον έχει προηγηθεί σχετική έρευνα και έγκριση των αποτελεσμάτων από την αδειοδοτούσα αρχή. Το ΥΠΕΝ μιλά επίσης για τη δημιουργία ενός απλού, διαφανούς και σταθερού πλαισίου για την αδειοδότηση της διενέργειας εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης, μέσω της απλούστευσης των σχετικών διαδικασιών. Γι’ αυτό τον σκοπό καταργείται n άδεια εκμετάλλευσης, αφού στις δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις η μίσθωση επέχει θέση άδειας, ενώ η εκμετάλλευση στις ιδιωτικές υπάγεται σε καθεστώς γνωστοποίησης. Επιπλέον, με τον νέο νόμο καταργείται η άδεια εγκατάστασης και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλονται με την τεχνική μελέτη, ενώ η άδεια λειτουργίας εγκαταστάσεων γίνεται πλέον με γνωστοποίηση.
Καινούργιο σύστημα καθορισμού προστίμων
Όσον αφορά τα πρόστιμα για τυχόν παραβάσεις του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, σε αντίθεση με το υφιστάμενο πλαίσιο που αφήνει στη δικαιοδοσία του επιθεωρητή τον καθορισμό του ύψους τους, εισάγεται ένα πλήρες παραμετροποιημένο σύστημα για τον υπολογισμό. Παράμετροι αυτού του συστήματος είναι η σοβαρότητα και η τυχόν επανάληψη της παράβασης, καθώς και ο συνολικός αριθμός εργαζομένων στο έργο. Κατ’ ανάλογο τρόπο παραμετροποιούνται τα πρόστιμα που αφορούν την παράνομη εκμετάλλευση, δηλαδή τις εξορυκτικές εργασίες που γίνονται χωρίς τις νόμιμες εγκρίσεις. Με τον νέο νόμο τα πρόστιμα κλιμακώνονται από 5.000 ευρώ έως 90.000 ευρώ, ανάλογα με τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από τον παραβάτη (χειρωνακτικά, με χρήση μηχανικών μέσων ή χρήση εκρηκτικών), ενώ τριπλασιάζονται εφόσον η παράβαση επαναληφθεί για περισσότερες από μία φορά.
Προστασία του περιβάλλοντος
Η προώθηση της εξορυκτικής δραστηριότητας συνοδεύεται με την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και την προάσπιση της ασφάλειας και της δημοσίας υγείας. Έτσι, δημιουργείται ένα αυστηρότερο πλαίσιο για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, καθώς και για την ασφάλεια και τον εποπτικό έλεγχο. Τέλος, αναμορφώνεται η διαδικασία καθορισμού λατομικών περιοχών εκμετάλλευσης αδρανών υλικών, ώστε να διασφαλίζεται η επάρκεια δομικών υλικών σε εθνικό επίπεδο, η ποιότητα των παραγομένων υλικών με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα και η ένταξη των λατομικών περιοχών στον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας.
[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, του Κώστα Δεληγιάννη, 29/6/2017]