Ένα εκτεταμένο ερευνητικό πρόγραμμα, με κύριο στόχο την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών της χώρας, διενεργεί η Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, όπως αναφέρει σε συνέντευξή του o γενικός διευθυντής της ΕΑΓΜΕ, Διονύσης Γκούτης, προσθέτοντας ότι από τις έως τώρα έρευνες προκύπτουν θετικές ενδείξεις για ενδεχόμενη αξιοποίησή τους.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον Δημόσιο Μεταλλευτικό Χώρο στα Κιμμέρια Ξάνθης, ο κ. Γκούτης σημειώνει ότι με βάση την κοιτασματολογική μελέτης της ΕΑΓΜΕ, τα υφιστάμενα δεδομένα κρίνονται επαρκή και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο προσέλκυσης επενδυτικού ενδιαφέροντος για τον χώρο αυτό μέσω των σχετικών διαγωνιστικών διαδικασιών.

• Ποιες δράσεις προωθεί η ΕΑΓΜΕ στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την αξιοποίηση των Στρατηγικών και Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών;

Η αξιοποίηση των Στρατηγικών και Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών είναι ιδιαιτέρως σημαντική για τη στήριξη της Πράσινης Συμφωνίας, αλλά και την Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας. Το στρατηγικό σχέδιο που προγραμματίζει η ΕΑΓΜΕ για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες είναι ένα εκτεταμένο νέο ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Δράσεις Έρευνας Ορυκτών Πρώτων Υλών για τη στήριξη της Πράσινης Συμφωνίας/Ανάπτυξης και της εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας», με κύριο στόχο την αξιοποίηση των ορυκτών πρώτων υλών της χώρας προς στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Κύριος σκοπός του ερευνητικού αυτού έργου είναι η αξιολόγηση επιλεγμένων υφιστάμενων Δημόσιων Μεταλλευτικών Χώρων ως προς Κρίσιμες και Στρατηγικές Ορυκτές Πρώτες Ύλες, με στόχο την αύξηση των αποθεμάτων της χώρας σε ορυκτές πρώτες ύλες, πολύτιμα μέταλλα και μέταλλα απαραίτητα για την ενεργειακή μετάβαση, με μετρήσιμα μεγέθη οικονομικής και κοινωνικής αξίας.

Ταυτόχρονα, θα εκπονηθούν και δευτερεύουσες ερευνητικές ενέργειες σε θέματα αξιοποίησης εξορυκτικών απορριμμάτων για συγκεντρώσεις κρίσιμων ορυκτών, αξιολόγησης απορριμμάτων σχιστολιθικών πετρωμάτων κ.ά.

• Για ποιες Στρατηγικές και Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες υπάρχουν θετικές ενδείξεις για ενδεχόμενη εμπορική τους αξιοποίηση;

Οι περιοχές της χώρας όπου η ΕΑΓΜΕ εστιάζει την ερευνητική της δραστηριότητα, εντοπίζονται κυρίως στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίες και περιλαμβάνουν σημαντικές και αξιοποιήσιμες μεταλλογενετικές περιοχές, καθώς και στο Βόρειο Αιγαίο.

Από τις έως τώρα έρευνες σε μεταλλοφόρες εμφανίσεις χαλκούχων και θειούχων βασικών μετάλλων, υπάρχουν θετικές ενδείξεις για ενδεχόμενη αξιοποίηση τους. Γενικότερα όμως, στόχος των Δημόσιων Μεταλλευτικών Ερευνών που εκπονεί η ΕΑΓΜΕ για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες είναι η «οριοθέτηση ελπιδοφόρων κοιτασματοπιθανών» περιοχών, με απώτερο σκοπό, την αξιοποίηση του υπόγειου πρωτογενούς πλούτου, προς όφελος της εθνικής οικονομίας και των πολιτών.

• Ποια είναι τα αποτελέσματα της μελέτης για τον Δημόσιο Μεταλλευτικό Χώρο (ΔΜΧ) στα Κιμμέρια Ξάνθης;

Ύστερα από την ολοκλήρωση της Κοιτασματολογικής Μελέτης ΔΜΧ Κιμμερίων, την οποία εκπόνησε η ΕΑΓΜΕ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 (2023) και συνεκτιμώντας όλα τα διαθέσιμα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων και νέων κοιτασματολογικών γεωτρήσεων, το βασικότερο συμπέρασμα που εξάγεται είναι η τεκμηρίωση του κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος σε ερευνηθείσα έκταση πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη έως τώρα ερευνηθείσα περιοχή κατά το παρελθόν.

Στη μελετηθείσα περιοχή, η συνδυαστική έρευνα κατέδειξε περιοχές με διάσπαρτη μεταλλοφορία σε πλήθος επιφανειακών θέσεων, οι οποίες διερευνήθηκαν λεπτομερώς με εφαρμογή ποικίλων γεωφυσικών μεθόδων. Τα αποτελέσματα της γεωφυσικής έρευνας επαλήθευσαν τα δεδομένα επιφανείας, που υποστηρίζουν μία επέκταση του χώρου κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος.

Επομένως, τα υφιστάμενα δεδομένα του εν λόγω ΔΜΧ κρίνονται επαρκή, από κοιτασματολογικής σκοπιάς, και θεωρούμε ότι μπορούν να αποτελέσουν σήμερα, αντικείμενο προσέλκυσης επενδυτικού ενδιαφέροντος για τον χώρο αυτό μέσω των σχετικών διαγωνιστικών διαδικασιών.

• Πώς συνδράμει η ΕΑΓΜΕ στην ανάγκη αλλαγής της δημόσιας αντίληψης για τον ρόλο του εξορυκτικού κλάδου και την αξιοποίηση του μεταλλευτικού πλούτου της χώρας;

Ρόλος της ΕΑΓΜΕ είναι η διερεύνηση και η επιστημονική παρακολούθηση γεωλογικών και μεταλλευτικών ζητημάτων για λογαριασμό του Δημοσίου, η εκπόνηση μελετών και η παροχή γνωμοδοτήσεων/γνωματεύσεων σε θέματα γεωεπιστημών, γεωλογικών κινδύνων, γεωπεριβάλλοντος, γεωενέργειας, μεταλλευτικής και άλλων συναφών αντικείμενων, η γεωλογική, υδρογεωλογική και μεταλλευτική έρευνα της χώρας, η μελέτη αξιοποίησης του υπόγειου πλούτου της, καθώς και η άσκηση ελεγκτικών και ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων.

Η ΕΑΓΜΕ του αύριο είναι ένας οργανισμός με κρίσιμη συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των προκλήσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία όμως δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τη διασφάλιση της εφοδιαστικής αλυσίδας των πρώτων υλών.

Για την ανάδειξη μάλιστα της Γεωλογικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος, η ΕΑΓΜΕ ίδρυσε το 2021 το Εθνικό Γεωλογικό Μουσείο, με σκοπό να προωθήσει την προστασία και ανάδειξη του γεωλογικού πλούτου της Ελλάδας και του ρόλου που διαδραμάτισε στην ιστορία και στη διαμόρφωση του αρχαίου κόσμου, της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας του Ελληνισμού, προβάλλοντας τη μακρά εξέλιξη της γεωλογικής έρευνας.

[ΠΗΓΗ: https://www.energygame.gr/, του Γιώργου Κωστούλα, 15/4/2024]

Σε 50.000 υπολογίζονται οι κενές θέσεις εργασίας στον τομέα του τουρισμού – ξενοδόχοι από Κρήτη και Ρόδο «κλέβουν» υπαλλήλους από τα ξενοδοχεία της Χαλκιδικής με δέλεαρ υψηλότερο μισθό κατά 200-300 ευρώ.

Μέσα στον Απρίλιο, η ΔΥΠΑ θα ενεργοποιήσει μια νέα πλατφόρμα για την κάλυψη των 50.000 κενών θέσεων εργασίας που καταγράφονται στον τομέα του τουρισμού. Στόχος της πλατφόρμας είναι να ενισχύει το λεγόμενο job match ανάμεσα σε εργοδότη και εργαζόμενο.

Πιο συγκεκριμένα θα δίνει τη δυνατότητα στον εργαζόμενο, αφού κατεβάσει την εφαρμογή jobmatch από το Αpp Store ή το playstore και ολοκληρώσει το προφίλ του. να διαμορφώσει με τη χρήση φίλτρων τις επιλογές του, όπως τι επαγγέλματα θέλει και μπορεί να κάνει, σε ποιο ωράριο, σε ποια περιοχή, αλλά και σε τί εύρος μισθού.

Πως θα γίνεται το «ματσάρισμα»

Ταυτόχρονα οι εργοδότες θα μπορούν να δημιουργήσουν το επαγγελματικό τους προφίλ και να κάνουν άμεσα σύνδεση (match) με τον εργαζόμενο στην θέση εργασίας που έχουν ανοίξει, βάση της περιοχής της επιχείρησης τους, του εύρους μισθού και της αξιολόγησης τους.

Στην συνέχεια εφόσον υπάρξει αντιστοίχιση εργαζόμενου με εργοδότη άμεσα θα κλείνεται ραντεβού για συνέντευξη είτε μέσω βιντεοκλήσης είτε τηλεφωνικά σε λιγότερο από 4 λεπτά.

Πρόκειται για μία νέα εφαρμογή από την ΔΥΠΑ για τους κλάδους προσωρινής αλλά και μόνιμης εργασίας για εστίαση και τουρισμό η οποία εφαρμόζεται για πρώτη φορά με αίτηση του εργαζόμενου.

Υπενθυμίζουμε ότι μια ανάλογη προσπάθεια είχε εφαρμοστεί και το 2022 με πενιχρά αποτελέσματα καθώς δικαίωμα εισόδου στην πλατφόρμα είχαν μόνο οι επιχειρήσεις οι οποίες παρά τις ελλείψεις σε προσωπικό δεν ανταποκρίθηκαν.

Το πρόβλημα των ελλείψεων στον τουρισμό

Σύμφωνα με τα στοιχεία της πανελλήνιας ομοσπονδίας ξενοδόχων οι ελλείψεις ανέρχονται σε 53.000 και μαζί με τις κενές θέσεις στην εστίαση φτάνουν συνολικά τις 80.000.

«Δεν υπάρχουν σεφ, μάγειρες, ρεσεψιονίστ, καμαριέρες κηπουροί- αναφέρουν στελέχη του τουρισμού. Οι ξενοδόχοι του νότου , στην Κρήτη και τη Ρόδο κλέβουν στην κυριολεξία υπαλλήλους από τα ξενοδοχεία της Χαλκιδικής με δέλεαρ υψηλότερο μισθό κατά 200-300 ευρώ. Έχουμε αυξήσει τους μισθούς προκειμένου να προσελκύσουμε η να κρατήσουμε το περυσινό προσωπικό. Όμως οι ελλείψεις είναι πολλές και δεν μπορούν να καλυφθούν από τα εργατικά χέρια που θα έρθουν, αν έρθουν από τρίτες χώρες. Οι ξένοι εργάτες προορίζονται για λατζέρηδες και για άλλες θέσεις χαμηλών προσόντων.»

Το 2023 μία από τις καλύτερες χρονιές για τον τουρισμό , έκλεισε με 1 στις 5 θέσεις εργασίας να παραμένουν κενές και ειδικότερα σε ξενοδοχεία και επιχειρήσεις του κέντρου που κατακλύζεται καθημερινά από τουρίστες.

«Στον τουρισμό» – αναφέρει ο πρόεδρος της ομοσπονδίας εργαζομένων στον τουρισμό και τον επισιτισμό Γιώργος Χότζογλου – «οι εποχικοί δουλεύουν για λίγο και παραιτούνται λόγω των σκληρών συνθηκών εργασίας. Προτιμούν να εργασθούν στην Ισπανία, την Κροατία και την Κύπρο. Οι αιτήσεις για επαναπρόσληψη είναι 34% λιγότερες από πέρυσι. Ήδη αναφέρονται 12.000 ελλείψεις σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Φανταστείτε με πόσο αντίξοες συνθήκες θα ξεκινήσει η σεζόν. Δυσεύρετες οι καμαριέρες οι οποίες φεύγουν νύχτα γιατί ο ξενοδόχος τις υποχρεώνει μέσα στο ωράριό τους να καθαρίσουν 25 δωμάτιά Το αφήγημα για κάλυψη των κενών από εργάτες από τρίτες χώρες δεν έχει εφαρμογή στην πράξη. Πέρυσι εγκρίθηκαν 9.000 μετακλήσεις και τελικά κατάφεραν να εργαστούν μόνο 300 άτομα λόγω των γραφειοκρατικών εμποδίων. Οι αυξήσεις στους μισθούς του κλάδου 5.5%+5% είναι όντως σημαντικές και ετοιμαζόμαστε για νέα κλαδική σύμβαση με τους εργοδότες πολύ πριν εκπνεύσει η προηγούμενη. Πρέπει όμως να τηρούνται πιστά οι συμβάσεις και να δοθούν κίνητρα στους εποχικούς».

[ΠΗΓΗ: ΤΥΠΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, από imerisia.gr, 12/4/2024]

Μπορεί ο χρυσός να είναι το δημοφιλέστερο μέταλλο και το κορυφαίο καταφύγιο για τους επενδυτές, με αποτέλεσμα το ράλι των τελευταίων μηνών και τα διαδοχικά ιστορικά υψηλά να τραβούν τους προβολείς της δημοσιότητας, ωστόσο η κρίση του χαλκού αποτελεί ένα ιδιαίτερα σοβαρό ζήτημα που απασχολεί εξίσου την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα.

Την ώρα, λοιπόν, που η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση αυξάνει εκθετικά τη ζήτηση για χαλκό, ο πλανήτης παράγει πολύ λιγότερο χαλκό απ’ ότι χρειάζεται. Αυτό σημαίνει ότι ο χαλκός ενδέχεται να έχει μπροστά του ένα πρωτόγνωρο ράλι που θα οδηγήσει τις τιμές του σε δυσθεώρητα ύψη.

Σε επίπεδο τιμών, ο χρυσός καλπάζει πάνω από τα 2.380 δολάρια/ουγγιά και δεν αποκλείεται, σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών, να φτάσει ακόμη και τα 3.000 δολάρια/ουγγιά, ενώ ο χαλκός ενισχύεται σε ποσοστό άνω του 11% μέσα στο 2024, με το προθεσμιακό συμβόλαιο Μαΐου να φτάνει χθες έως τα 4,33 δολάρια ανά λίβρα, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο του 2023.

Η παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση, σε συνδυασμό με τα περιορισμένα project εξόρυξης, αναγκάζουν την Bank of America να αναβαθμίσει τις εκτιμήσεις της κατά 8%, προβλέποντας πλέον άνοδο της τιμής του χαλκού στα 10.250 δολάρια/τόνο στο δ’ τρίμηνο του 2024, από 9.419 δολάρια/τόνο που έφτασε χθες στο Λονδίνο. Ακολούθως, ο χαλκός θα συνεχίσει ανοδικά για να φτάσει κατά μέσο όρο στα 12.000 δολάρια/τόνο το 2026.

Τα προβλήματα στην αγορά χαλκού δεν είναι καινούρια, όμως όσο ο κόσμος αγοράζει ηλεκτρικά οχήματα και γενικότερα προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες της πράσινης οικονομίας, τόσο μεγαλύτερες φαίνονται οι ελλείψεις στην εξόρυξη του μετάλλου. Σήμερα εκτιμάται ότι ενεργειακή μετάβαση που συντελείται παγκοσμίως θα έχει ως αποτέλεσμα να διπλασιαστεί σχεδόν η ζήτηση για χαλκό έως το 2025.

Δεν είναι όμως λίγοι οι επενδυτικοί οίκοι που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι μεταλλευτικοί κολοσσοί, όπως η κρατική Codelco της Χιλής, η BHP, η Glencore και η Rio Tinto, δεν θα καταφέρουν να καλύψουν τις ανάγκες. Η έλλειψη χαλκού εκτιμάται ότι θα έχει τρομακτικές επιπτώσεις.

Αφενός θα εμποδίσει την ανάπτυξη των project καθαρής ενέργειας και αφετέρου θα θέσει σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου για μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050. Σύμφωνα με τους αναλυτές των S&P, Bank of America και ΙΕΑ, θα πρέπει να βρεθούν λύσεις, όπως η βελτίωση της παραγωγής των υφιστάμενων ορυχείων, η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών εξόρυξης και η επιτάχυνση της ανακύκλωσης χαλκού.

Σύμφωνα με τη Citi, η δεύτερη bull market του χαλκού στον 21ο αιώνα οδηγείται από την ενεργειακή μετάβαση και μόνο η άνοδος των τιμών μπορεί να δώσει λύση στις ελλείψεις που παρατηρούνται. Στο μεταξύ, τα νέα στοιχεία για την βιομηχανική παραγωγή στην Κίνα το μήνα Μάρτιο ξεπέρασαν τις προσδοκίες, βάζοντας το λιθαράκι τους στην άνοδο των τιμών του χαλκού, καθώς η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αποτελεί τον κορυφαίο καταναλωτή χαλκού στον πλανήτη. Η Citi, μάλιστα, υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης bull market του αιώνα,

η τιμή του χαλκού πενταπλασιάστηκε μέσα σε διάστημα τριών ετών, με ώθηση από την αστικοποίηση και βιομηχανοποίηση της Κίνας.

Τέλος, για τον χρυσό η BofA δηλώνει την προτίμησή της στο πολύτιμο μέταλλο, προβλέποντας άνοδο στα 2.500 δολάρια/ουγγιά στο δ’ τρίμηνο του 2024 και ενδεχομένως στα 3.000 δολάρια μέσα στο 2025. Η αμερικανική τράπεζα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην αγοραστική μανία που επιδεικνύουν οι κεντρικές τράπεζες, αγοράζοντας χρυσό σε ποσότητες-ρεκόρ, καθώς και στην ισχυρή λιανική ζήτηση από την αγορά της Κίνας.

[ΠΗΓΗ: https://www.liberal.gr/, του Κωνσταντίνου Μαριόλη, 10/04/2024]

Είναι θετικό ότι αναζωπυρώθηκε ο διάλογος κι ο προβληματισμός στην Ευρώπη για τις ορυκτές πρώτες ύλες. Η πρόσφατη ρύθμιση της ΕΕ – αν και περιορισμένη απλώς στις στρατηγικές και στις κρίσιμες  – αποτελεί ένα θετικό βηματάκι προς τα εμπρός, αλλά κι αυτό κινδυνεύει να μείνει μετέωρο, αν δεν υποστηριχθεί σοβαρά. 

Οι πρόσφατες αρνητικές εμπειρίες με το φυσικό αέριο και το γάλλιο δεν φαίνεται να αξιοποιήθηκαν όσο έπρεπε. Η δε θέση της χώρας μας σε αυτό το γεωπολιτικό γίγνεσθαι παραμένει ερωτηματικό, παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις για αξιοποίηση των εγχώριων ορυκτών πόρων. Είναι σκόπιμο επομένως να φωτισθούν ορισμένα (γνωστά εν πολλοίς)  πράγματα από διάφορες γωνίες:

Συγκριτικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα

Οι παραγωγικές δραστηριότητες θα πρέπει να αναπτυχθούν στους τομείς που μια χώρα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα και μπορεί να το καλλιεργήσει και να το αξιοποιήσει. Είναι απαραίτητο να οραματιζόμαστε την πρόοδο και να βλέπουμε τον εαυτό μας μετά από 10-20-30 χρόνια. Αλλά αυτό προϋποθέτει ότι ως κοινωνία θα καταλήξουμε μέσα από σοβαρό διάλογο, όχι στο τι δεν θέλουμε ή τι ιδεατά θα θέλαμε, αλλά στο τι ρεαλιστικά μπορούμε, πώς και πότε.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα αποτελεί σαφώς περιοχή δυνητικού ανταγωνιστικού μας πλεονεκτήματος. Διαθέτουμε (και εμπορικά εκμεταλλεύσιμους) ορυκτούς πόρους, μακρά μεταλλευτική παράδοση, εμπειρία και τεχνογνωσία, αλλά σε φθίνουσα πορεία και εν μέρει απαξιωμένη. Κατά καιρούς κάποιοι αποτιμούν την «αξία» των (γνωστών) ορυκτών μας πόρων σε 20 ή 30 ή 50 δις Ευρώ ή κάτι ανάλογο. Προφανώς αυτό δεν ισχύει. Ορυκτός πόρος που παραμένει ανεκμετάλλευτος στο υπέδαφος δεν έχει ΚΑΜΜΙΑ απολύτως αξία και δεν αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, η δε «αξία» των μεταλλευτικών πόρων μεταβάλλεται διαχρονικά.

Περιφερειακή ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή

Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μας (  ̴70 %) ζει πλέον στα αστικά κέντρα. Εκτός των άλλων, ο αστικός πληθυσμός χρειάζεται να καταναλώνει φυσικούς πόρους. Οι πόροι όμως βρίσκονται στην περιφέρεια, αφού την χωροταξία τους την όρισε η φύση. Επιπλέον, ο μισός πληθυσμός είναι συγκεντρωμένος στο 4 % της επικράτειας και το 80 % στο 25 %. Έτσι, η πλειοψηφία του πληθυσμού εμφανίζεται να ασκεί πίεση στην μειοψηφία των τοπικών κοινωνιών για αξιοποίηση και χρήση των πόρων που βρίσκονται στην επικράτειά τους.

Αυτό βέβαια, αντί για αιτία αντιπαράθεσης, θα μπορούσε να είναι μια μοναδική ευκαιρία περιφερειακής ανάπτυξης υπό την αιγίδα του κράτους και την συναίνεση της κοινωνίας. Αναφερόμαστε φυσικά στη βιώσιμη ανάπτυξη, ισορροπώντας στους τρεις πυλώνες: την οικονομική ανάπτυξη, την περιβαλλοντική μέριμνα και την κοινωνική πρόοδο.

Η περιφερειακή ανάπτυξη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την συγκράτηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο, το δυνάμωμα της τοπικής οικονομίας, την ενίσχυση του κοινωνικού ιστού, την ορθότερη κατανομή του εισοδήματος και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Η εξορυκτική/μεταλλευτική δραστηριότητα είναι κατεξοχήν περιφερειακή. Είναι εκ των πραγμάτων «καταδικασμένη» να βρίσκεται πάντοτε στην περιφέρεια και συνεπώς να στηρίζει την περιφερειακή ανάπτυξη και τις τοπικές κοινωνίες.

Η συνεισφορά της εξορυκτικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ παραμένει σταθερά στο 3 %, ενώ είναι σημαντική στον τομέα των εξαγωγών, καθώς και της προστιθέμενης αξίας  και της απασχόλησης στην περιφέρεια. Οι δε ορυκτές πρώτες ύλες περικλείουν τη δυνατότητα υψηλού βαθμού αξιοποίησης από την κοινωνία. Μπορούν να συνεχίσουν να ενσωματώνονται σε νέες παραγωγικές διαδικασίες και καθετοποιημένα προϊόντα, επεκτείνοντας την αλυσίδα προστιθέμενης αξίας, στηρίζοντας άλλους κλάδους και προωθώντας περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα.  Ακόμη κι όταν ολοκληρώσουν τον πρώτο κύκλο ζωής τους, αυτός μπορεί να επαναληφθεί μέσω της ανακύκλωσης, πολλαπλασιάζοντας έτσι το βαθμό κοινωνικής αξιοποίησης, μέσω της κυκλικής οικονομίας.

Ισόρροπη ανάπτυξη, συνύπαρξη και μονοκαλλιέργειες

Είναι γεγονός ότι η χώρα μας διαθέτει πολυάριθμα κατακερματισμένα μικρο-περιβάλλοντα, που καθιστούν δύσκολη την επιλογή πολλαπλών δραστηριοτήτων τοπικά, ενώ οδηγούν σε διαμάχες για τις χρήσεις γης. Το αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας μας θεωρούσε και θεωρεί σαν «βαριά βιομηχανία» και ατμομηχανή της οικονομίας μας τον τουρισμό, που σε αρκετές περιοχές επισκίασε κάθε (διάθεση για) άλλη (παραγωγική) δραστηριότητα.

Προφανώς, όσο περισσότερες εναλλακτικές δραστηριότητες υπάρχουν και αναπτύσσονται, τόσο πιο ισχυρή θα είναι η οικονομία και οι τοπικές κοινωνίες στις αλλαγές που διαρκώς συντελούνται. Αυτό συνεπάγεται ανάγκη αξιοποίησης όλων των πόρων που έχουμε την ευλογία να διαθέτουμε: και των ορυκτών-φυσικών και των ιστορικών και των πολιτισμικών και όποιων άλλων θεωρηθούν βιώσιμα αξιοποιήσιμοι.

Η μεγαλύτερη ίσως αναπτυξιακή παγίδα, είναι η μονοκαλλιέργεια δραστηριοτήτων. Σαφώς η εξόρυξη/μεταλλεία μπορούν και πρέπει να συνεισφέρουν αποφασιστικά σαν δραστηριότητες. Μαζί με τον ποιοτικό τουρισμό, την ανταγωνιστική φιλοπεριβαλλοντική γεωργία, την μη εκτατική κτηνοτροφία, την λελογισμένη αλιεία και τις ιχθυοκαλλιέργειες, τη ναυτιλία. Η εξορυκτική βιομηχανία γνωρίζει τον κίνδυνο της μονοκαλλιέργειας και υποστήριζε πάντοτε την ισόρροπη και βιώσιμη συν-ύπαρξη δραστηριοτήτων. Συνυπάρχοντας η ίδια μαζί τους σήμερα, ακόμη και με τον τουρισμό. Πολλά τα παραδείγματα, στην Κρήτη, στη Θάσο, στα Γιάννενα, στη Μήλο, στην Κίμωλο, στην Χαλκιδική, στην Εύβοια, στη Ζάκυνθο.

Οφείλουμε να εξορύξουμε

Το 20 % των ανθρώπων του πλανήτη καταναλώνει το 80 % των πόρων. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ανεπτυγμένες χώρες και ιδιαίτερα η Ευρώπη (με φωτεινή εξαίρεση τις Σκανδιναβικές χώρες) απαξίωσε την εξορυκτική βιομηχανία και μετέφερε βιομηχανικές και εξορυκτικές δραστηριότητες σε αναπτυσσόμενες χώρες. Όχι μόνον για λόγους κόστους, αλλά και για υποτιθέμενους περιβαλλοντικούς, εξοβελίζοντας δραστηριότητες που θεωρούσε ρυπογόνες και τις οποίες οι κοινωνίες δεν επιθυμούσαν. Βέβαια οι χώρες στις οποίες μεταφέρθηκαν οι δραστηριότητες αυτές, κυνηγούν την ανάπτυξη και διεκδικούν όψιμα το δικό τους μερίδιο στην παγκόσμια ρύπανση, ακολουθώντας το πρότερο παράδειγμα των ανεπτυγμένων. Συνακόλουθα έχουν πιο χαλαρές περιβαλλοντικές ανησυχίες, με αποτέλεσμα η ιδιότυπη αυτή εξαγωγή ρύπανσης της Ευρώπης, να αφήνει τελικά μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον πλανήτη.

Παράλληλα, μπήκαν υπερφιλόδοξοι στόχοι για decarbonisation, ΑΠΕ, πράσινες τεχνολογίες. Όμως η ανάπτυξη και η κατανάλωση συνεχίζουν, απαιτώντας περισσότερες πρώτες ύλες, παρά την ανακύκλωση. Επιπλέον, δεν φαίνεται να έχουν ληφθεί διεξοδικά υπόψη ο χρόνος, τα μεγέθη και οι ανάγκες σε πρώτες ύλες που θα στηρίξουν την πράσινη μετάβαση. Οι ΑΠΕ και η ηλεκτροκίνηση που θα υποκαταστήσουν τους ορυκτούς υδρογονάνθρακες, απαιτούν σε μεγάλους όγκους ορυκτές πρώτες ύλες, ορισμένες μάλιστα σπάνιες. Ακόμη χειρότερα, η εξάρτηση από πρώτες ύλες προερχόμενες κυρίως από χώρες ασταθούς γεωπολιτικού περιβάλλοντος και διαφορετικών πολιτικών και πολιτισμικών αξιών, εγείρει ερωτηματικά και κινδύνους.

Με άλλα λόγια, το μοντέλο της ανάπτυξης και της κατανάλωσης, χωρίς εγχώρια εξόρυξη και παραγωγή, με χρήση πόρων από άλλες χώρες και εξαγωγή ρύπανσης, δεν μπορεί να θεωρηθεί βιώσιμο. Απαιτείται να παράγουμε μείζον μέρος των πρώτων υλών που χρειαζόμαστε με βάση το δικό μας (ευρωπαϊκό) μοντέλο ανάπτυξης. Κι εδώ είναι που η χώρα μας μπορεί να έχει σημαντική συνεισφορά.

Να το παραπέμψουμε στο μέλλον;

Είναι προφανές ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί η μεγιστοποίηση της ζωής των κοιτασμάτων ορυκτών πρώτων υλών, αλλά και του οφέλους από την εκμετάλλευσή τους, σε βάθος χρόνου. Αυτό συνεπάγεται και ότι η εκμετάλλευσή τους πρέπει να πραγματοποιηθεί κύρια σε χρόνο που η αξία τους είναι μεγάλη. Αναβολές στο αόριστο μέλλον για την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων μπορεί να αποδειχθούν ζημιογόνες ή και μοιραίες. Στο μέλλον οι συνθήκες θα είναι διαφορετικές, οι τιμές πιθανόν χαμηλότερες, θα ανακαλυφθούν άλλα κοιτάσματα, θα βρεθούν υποκατάστατα, οι ανάγκες μας ίσως ικανοποιούνται διαφορετικά, η γεωπολιτική ισορροπία θα έχει αλλάξει. Οι ορυκτοί υδρογονάνθρακές μας π.χ., πρέπει να αξιοποιηθούν σύντομα, διαφορετικά θα φθάσουμε στην εποχή της κατάργησής τους χωρίς να έχουμε ωφεληθεί τίποτε.

Σκόπιμο επίσης θα ήταν μέρος της προσόδου από την εκμετάλλευσή των ορυκτών πόρων, να κατευθύνεται όχι μόνον στην έρευνα για εξεύρεση νέων κοιτασμάτων, αλλά και εναλλακτικών υλικών και υποκατάστατων, ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. 

Συνταγματική επιταγή

Ας μην ξεχνάμε: Η ισόρροπη ανάπτυξη των τομέων της εθνικής οικονομίας και η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων με στόχο την περιφερειακή ανάπτυξη, περιγράφεται ξεκάθαρα στο Άρθρο 106 / §1 του Συντάγματος.

* O κ Μανώλης Τσοντάκης είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων της STRANAR (sme.gr)

[ΠΗΓΗ: https://ptolemaidanews.gr/, του Μανώλη Τσοντάκη*, από https://energypress.gr/, 11/4/2024]

Ο χαλκός που χρησιμοποιείται σε καλώδια ρεύματος, ανεμογεννήτριες, ηλεκτρικά οχήματα και ηλιακούς συλλέκτες, αποτελεί βασικό υλικό για την ενεργειακή μετάβαση

Κοντά σε υψηλό 15 μηνών διαπραγματεύεται σήμερα ο χαλκός, καθώς οι ανησυχίες για την προσφορά και οι καλύτερες προοπτικές ζήτησης πυροδότησαν ένα πλήθος ανοδικών κινήσεων στην αγορά.

Οι τιμές έχουν ανέβει περισσότερο από 15% τους τελευταίους δύο μήνες μετά τις διαταραχές στα ορυχεία που απείλησαν την παραγωγή κατεργασμένου χαλκού στα κινεζικά χυτήρια, τα οποία αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας προσφοράς. Ταυτόχρονα, οι επενδυτές ποντάρουν στην ενίσχυση της κατανάλωσης στη χώρα, καθώς η μεταποίηση ανακάμπτει.

Ο χαλκός που χρησιμοποιείται σε καλώδια ρεύματος, ανεμογεννήτριες, ηλεκτρικά οχήματα και ηλιακούς συλλέκτες, αποτελεί βασικό υλικό για την ενεργειακή μετάβαση.

«Η δεύτερη μακροχρόνια bull market του χαλκού αυτόν τον αιώνα οδηγείται από την αλματώδη αύξηση της ζήτησης που σχετίζεται με την απεξάρτηση από τον άνθρακα“, έγραψαν οι αναλυτές της Citigroup  σε σημείωμά τους προς τους επενδυτές. «Μόνο οι υψηλότερες τιμές θα περιορίσουν αυτά τα ελλείμματα».

Το μέταλλο διαπραγματευόταν με μικρή μεταβολή την Τρίτη στα 9.419,50 δολάρια ανά τόνο στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου στις 16:19 τοπική ώρα, σύμφωνα με το Bloomberg.

Η εργοστασιακή δραστηριότητα της Κίνας ξεπέρασε τις προσδοκίες τον Μάρτιο, το τελευταίο σημάδι οικονομικής ανάκαμψης στη μεγαλύτερη χώρα σε κατανάλωση χαλκού στον κόσμο. Τα στοιχεία που δείχνουν αυξημένες δαπάνες υποδηλώνουν επίσης ότι η εγχώρια κατανάλωση επιταχύνει.

Κατά τη διάρκεια της ανοδικής πορείας στη δεκαετία του 2000, ο χαλκός αυξήθηκε περισσότερο από πέντε φορές σε τρία χρόνια, λόγω της αστικοποίησης και της εκβιομηχάνισης στην Κίνα. Η Citigroup ανέφερε ότι υπάρχει πιθανότητα για «εκρηκτική άνοδο των τιμών» και πάλι τα επόμενα τρία χρόνια.

Υπήρξε μια σειρά από προβλήματα στην παραγωγή σε ορυχεία σε όλο τον κόσμο, γεγονός που έχει επιτείνει τις ανησυχίες γύρω από την έλλειψη νέας προσφοράς. Η έλλειψη νέων έργων «αρχίζει τελικά να αυξάνεται», δήλωσαν οι στρατηγικοί αναλυτές της Bank of America. Η τράπεζα αναμένει ότι ο χαλκός θα φτάσει κατά μέσο όρο τα 12.000 δολάρια ανά τόνο μέχρι το 2026.

Άλλα βασικά μέταλλα ενισχύθηκαν την Τρίτη, με τον ψευδάργυρο να αυξάνεται έως και 2,4%, καθώς τα κινεζικά χυτήρια γίνονται το τελευταίο «θύμα »της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας στις αγορές μετάλλων της χώρας.

[ΠΗΓΗ: https://www.newmoney.gr/, 9/4/2024]