Μπορεί οι επενδύσεις και τα μεγάλα έργα υποδομής να είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία, ιδίως στην εποχή μετά το τέλος των Μνημονίων, όμως οι προοπτικές παραμένουν ζοφερές. Εκτός, δηλαδή, από τους ιδιαίτερα αργούς ρυθμούς υλοποίησης μεγάλων αναπτυξιακών παρεμβάσεων, όπως αυτή στο Ελληνικό, όπου οι κυβερνητικές εξαγγελίες ήθελαν οι κατασκευαστικές εργασίες να ξεκινούν το… φετινό καλοκαίρι, η συντριπτική πλειονότητα μεγάλων projects με φορέα υλοποίησης το Δημόσιο εμφανίζει μηδενική πρόοδο.

Πρόκειται για επενδύσεις συνολικού προϋπολογισμού της τάξης των 7 δισ. ευρώ, που προωθούν, ως συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), στη διεθνή αγορά υπουργεία και φορείς της ελληνικής κυβέρνησης μέσω της επενδυτικής διαδικτυακής πλατφόρμας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,  με στόχο την εξασφάλιση χρηματοδότησης. Ωστόσο, οι επιδόσεις είναι πενιχρές, καθώς για κανένα από τα μεγαλεπήβολα έργα, όπως, για παράδειγμα, η μετατροπή των δημόσιων κτηρίων σε “έξυπνα”, δεν έχει καταστεί εφικτή η εξασφάλιση κεφαλαίων μέσω του πακέτου Γιούνκερ που προβλέπει πόρους ύψους 315 δισ. ευρώ έως και το τέλος της φετινής χρονιάς.

Ανακατασκευή κρατικών κτιρίων

Ένα από τα πιο μεγαλεπήβολα έργα που προωθεί η κυβέρνηση έχει συνολικό προϋπολογισμό 3 δισ. ευρώ και αφορά την αναβάθμιση των κρατικών κτιρίων με στόχο τη βελτίωση της στατικής επάρκειάς τους και τον εκσυχρονισμό των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεών τους. Με το συγκεκριμένο ΣΔΙΤ επιδιώκεται η βελτίωση του μικροκλίματος των κτιρίων, όπως και η αναβάθμιση της ποιότητας των κτιριακών υποδομών υγείας. Η αποπεράτωσή του υπολογίζεται σε περίπου 60 μήνες, ενώ ο προσεχής Νοέμβριος έχει οριστεί ως ο…χρόνος έναρξης υλοποίησης του έργου. Το έργο αναρτήθηκε στην πλατφόρμα του σχεδίου Γιούνκερ τον Ιούλιο του 2016, τα στοιχεία του ανανεώθηκαν έναν χρόνο, με το –καθ’ ύλην αρμόδιο– υπουργείο Υποδομών να προσβλέπει στην προσέλκυση επενδυτών.  

Έξυπνα δημόσια κτίρια

Ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη και η λειτουργία του Διαδικτύου των πραγμάτων (Internet of things) στα δημόσια κτίρια με στόχο τον έλεγχο, μεταξύ άλλων, της ενεργειακής κατανάλωσής τους είναι έργο προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ, για το οποίο το υπουργείο Υποδομών είχε ορίσει ως ημερομηνία έναρξης τον Μάρτιο του 2017. Το εν λόγω ΣΔΙΤ προβλέπει την τοποθέτηση έξυπνων αισθητήρων, την ανάπτυξη “υπολογιστικού σύννεφου” και την ανάπτυξη των κατάλληλων εφαρμογών. Για την υλοποίηση του ΣΔΙΤ έχουν προϋπολογιστεί: 100 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS), 100 εκατ. ευρώ για την προσφορά και εγκατάσταση αισθητήρων στα κτίρια, 500 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη “έξυπνων” κτιριακών υποδομών και 500 εκατ. ευρώ για την πιλοτική εφαρμογή του έργου (λήψη πιστοποιήσεων κ.λπ.).  

Επεκτάσεις του μετρό

Μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας επιδιώκεται η εξασφάλιση χρηματοδότησης για τα νέα τμήματα της γραμμής 4 Ευαγγελισμός – Παγκράτι – Ηλιούπολη και Άλσος Βεΐκου – Περισσός, των οποίων το συνολικό κόστος τοποθετείται σε 590 εκατ. ευρώ. Όπως και για τα νέα σχεδιαζόμενα τμήματα της υπό κατασκευή βασικής γραμμής του μετρό Θεσσαλονίκης, από τη Μίκρα έως το αεροδρόμιο (400 εκατ.), από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι το Κορδελιό (440 εκατ.) και από την Πλατεία Δημοκρατίας έως την Ευκαρπία (500 εκατ.).

Ο κεντρικός σταθμός ΚΤΕΛ στον Ελαιώνα

Ευσεβή πόθο αποτελεί και το έργο της κατασκευής του κεντρικού σταθμού υπεραστικών λεωφορείων στον Ελαιώνα, το οποίο το υπουργείο Υποδομών έχει… παρκάρει από τον Μάιο του 2016 στην πλατφόρμα Γιούνκερ, με στόχο την προσέλκυση επενδυτών. Εκτιμά το κόστος του έργου σε 300 εκατ. ευρώ, ενώ, σύμφωνα πάντα με τις προδιαγραφές του project, θα ξεκινήσει να υλοποιείται τον… Σεπτέμβριο του 2017. Να σημειωθεί ότι το προωθούμενο ΣΔΙΤ επιδιώκεται να καλύψει τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία, τη συντήρηση και την εκμετάλλευση του κεντρικού σταθμού σε έκταση 66,4 στρεμμάτων στον Ελαιώνα. Μάλιστα, η μακέτα που προβλέπει εγκαταστάσεις με επιφάνεια 40.000 τ.μ., περιλαμβάνει εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης, χώρους πολιτισμού αλλά και μικρή ξενοδοχειακή μονάδα…

Υποθαλάσσια Ζεύξη Σαλαμίνας-Περάματος

Τον περασμένο Ιούνιο, κατά το χρονοδιάγραμμα του ιστοτόπου της Ε.Ε., θα έπρεπε να ξεκινήσει το έργο της υποθαλάσσιας Ζεύξης Σαλαμίνας-Περάματος μήκους 1,2 χλμ. Αυτή τη στιγμή το project βρίσκεται στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, όπου το “παρών” δίνουν η κοινοπραξία των εταιρειών Άκτωρ παραχωρήσεις, Vinci Highways και Vinci Concessions και αυτόνομα οι τεχνικοί όμιλοι ΤΕΡΝΑ και ΜΕΤΚΑ. Ζητούμενο όμως, είναι η εξασφάλιση χρηματοδότησης, με την προσπάθεια προσέλκυσης επενδυτικού ενδιαφέροντος, μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας, να στέφεται, έως σήμερα, με αποτυχία. Το εκτιμώμενο κόστος διαμορφώνεται σε 350 εκατ. ευρώ,  προβλέπεται η υλοποίηση έργων, όπως τουριστική μαρίνα και θεματικό πάρκο, ενώ ο ανάδοχος θα αναλάβει την λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του υποβρύχιου οδικού άξονα. Πάντως, σύμφωνα με κυβερνητικές διαρροές, ο σχεδιασμός του έργου και το μοντέλο χρηματοδότησης θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς.

[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr, του Δημήτρη Δελεβέγκου, 27/8/2018]

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διάλεξε την Ιθάκη για να αναγγείλει το τέλος των μνημονίων και να σηματοδοτήσει το τέλος της «Οδύσσειας» για τον ελληνικό λαό. Μόνο που το πρόβλημα είναι η οικονομία, όχι η επικοινωνία.

Βέβαια ο διχαστικός λόγος που χρησιμοποίησε τονίζοντας το δίλημμα «ή εμείς ή αυτοί» δεν ήταν και ό,τι καλύτερο για τη χώρα, που πρέπει ενωμένη να βαδίσει στην επόμενη μέρα μετά από τα χρόνια της κρίσης που έφεραν τεράστια δεινά στην κοινωνία μας.

Η αλήθεια είναι ότι όλα έγιναν για επικοινωνιακούς λόγους, για τη «μάχη» των εντυπώσεων και για να «γράψει» καλά στην κάμερα της ΕΡΤ ο πρωθυπουργός. Το επιτελείο του Μαξίμου είναι πολύπειρο σε τέτοιες «μάχες», ενώ τα στελέχη από το κατά τα άλλα «μιαρό» ΠΑΣΟΚ ξέρουν το παιχνίδι ειδικά όταν πάμε σε συνθήκες ακραίας πόλωσης. Όπως μάλιστα μας έδειξε με έντονο τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας, η πόλωση και η στοχοποίηση ανθρώπων οι οποίοι διεγείρουν –όπως τουλάχιστον νομίζει το επιτελείο του Μαξίμου– τα αντανακλαστικά των αριστερών ψηφοφόρων θα είναι πλέον το καθημερινό «μενού» στην προεκλογική περίοδο, την οποία άνοιξε με το διάγγελμά του ο πρωθυπουργός.

Αναιμική η οικονομία

Και αν για την επικοινωνία τα δίνει όλα τόσο ο πρωθυπουργός όσο και οι στενοί συνεργάτες του, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την οικονομία, η οποία αναιμικά προσπαθεί να αναπτυχθεί σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερα αφιλόξενο για επενδύσεις. Τα παραδείγματα είναι πολλά και έχουν να κάνουν τόσο με παθογένειες χρόνων της ελληνικής οικονομίας, όσο και με λόγους εντυπώσεων για κάποιες «σατανικές» επενδύσεις για πολλούς οπαδούς αυτής της κυβέρνησης όπως είναι το Ελληνικό ή ο Ελληνικός Χρυσός. Όμως όποιοι και αν είναι οι λόγοι που κάποιες επενδύσεις δεν γίνονται ή γίνονται με ρυθμούς «χελώνας», η ουσία δεν αλλάζει και η εικόνα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι αυτή που θα περίμενε κανείς μετά την περιβόητη «έξοδο» από τα μνημόνια. Η εκτόξευση απλά δεν ήρθε και, επειδή πολλοί είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται ότι η έξοδος δεν είναι και τόσο καθαρή όταν έχεις υπογράψει δεσμεύσεις για πολλές δεκαετίες και όταν έχεις υπερταμείο επενδύσεων για 99 χρόνια, και η ψυχολογία της αγοράς δεν έχει αλλάξει. Αλλά από επικοινωνία πάμε καλά…

[ΠΗΓΗ: https://politik.gr/, του Θ. Παπαδόπουλου, 25/8/2018]

Το κυβερνητικό αφήγημα για τη λήξη της οκταετούς περιπέτειας της χώρας και το σκηνικό που περιγράφουν οι αναλυτές – Η επιτήρηση θα συνεχιστεί και ενδεχόμενη δημοσιονομική εκτροπή θα συνεπάγεται αναίρεση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους

Στις παραλίες, αλλά και στην άδεια Αθήνα του Αύγουστου, οι συζητήσεις στις παρέες για την επικείμενη, την Τρίτη, έξοδο της χώρας από το μνημόνιο προκαλούν συγκαταβατικά ή και πικρόχολα σχόλια. Κανείς δεν πιστεύει ότι η καθημερινότητα του θα αλλάξει σημαντικά προς το καλύτερο, ούτε ότι η χώρα έχει εξασφαλίσει ένα ανάλογο μέλλον με αυτό των άλλων πρώην μνημονιακών χωρών της Ευρωζώνης. Η επιστροφή στην κανονικότητα και η καθαρή έξοδος, που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση, δείχνουν σαν να συμβαίνουν κάπου αλλού. Το σκηνικό εξόδου από το μνημόνιο που περιγράφουν οι οικονομικοί αναλυτές δεν είναι πολύ διαφορετικό. Τα χαρακτηριστικά του είναι τα εξής:

1. Ο «διάλογος» με τις αγορές ξεκινά με προβληματικούς όρους. «Πώς είναι δυνατόν να πανηγυρίσεις την έξοδο με τις αγορές κλειστές;», σχολιάζει μια τραπεζική πηγή, αναφερόμενη στο υψηλό κόστος δανεισμού, που ακύρωσε τα κυβερνητικά σχέδια για δύο ακόμη εκδόσεις ομολόγων πριν από το τέλος του μνημονίου. Παρά τις αποφάσεις για διευθέτηση του χρέους, η ιταλική και η τουρκική κρίση επιβεβαίωσαν τους τελευταίους μήνες ότι η Ελλάδα είναι εξαιρετικά ευάλωτη σε αναταράξεις.
2. Η δημοσιονομική προσαρμογή θα συνεχιστεί. Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί, με νόμο, να μειώσει τις συντάξεις από 1/1/2019 και το αφορολόγητο από 1/1/2020, να εμφανίζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ώς το 2022 και στη συνέχεια 2,2% του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση επιχειρεί να ανακαλέσει τη μείωση των συντάξεων, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι κάτι τέτοιο δεν θα εκληφθεί αρνητικά από τις αγορές.
3. Η επιτήρηση από τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του ΔΝΤ, θα εξακολουθήσει να υφίσταται και ενδεχόμενη δημοσιονομική εκτροπή θα συνεπάγεται αναίρεση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, πέραν του αρνητικού σήματος που θα αποστέλλεται στις αγορές.
4. Το «ελατήριο» δεν λειτούργησε και παρότι η οικονομία βγαίνει επιτέλους από τη μακρύτερης διάρκειας και έντασης ύφεση που έχει καταγραφεί, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλότερος από τις προσδοκίες, της τάξεως του 2% φέτος, ενώ η περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή δεν επιτρέπει αισιοδοξία για το μέλλον. Η Ελλάδα έχασε τα χρόνια της ευρωπαϊκής ανάκαμψης, δεν επωφελήθηκε από τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και τώρα είναι αντιμέτωπη με ένα διεθνές περιβάλλον αστάθειας και επικείμενης ανόδου των επιτοκίων.
5. Οι τράπεζες εξακολουθούν να ταλανίζονται από το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που φτάνουν το 42%, όταν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες κυμαίνονται μεταξύ 1% και 5%. Έτσι, δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη
6. Οι διαρθρωτικές αλλαγές εξακολουθούν να είναι ημιτελείς. Η αναδιάρθρωση του Δημοσίου παραμένει ζητούμενο, η φοροδιαφυγή συνέχιζα να κινείται σε επίπεδα ρεκόρ, παρά το θετικό βήμα της ανεξαρτητοποίησης της ΑΑΔΕ, για να αναφέρουμε μερικές.

Αναγνωρίζουν, βεβαίως, όσοι μελετούν τα οικονομικά μεγέθη, ότι κατά την διετία που προηγήθηκε σημειώθηκε μια εντυπωσιακή βελτίωση στο δημοσιονομικό σκέλος, με το έλλειμμα του 15,4% του ΑΕΠ το 2009 να μετατρέπεται σε πλεόνασμα 0,8% του ΑΕΠ το 2017 (και πρωτογενές πλεόνασμα 4,2% του ΑΕΠ την ίδια χρονιά). Σημειώνουν, επίσης, τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου πληρωμών από το 15% του ΑΕΠ το 2008 στο 0,8% του ΑΕΠ το 2017. Προσθέτουν, όμως, ότι η αποκατάσταση αυτή της δημοσιονομικής ισορροπίας έγινε με σημαντικό κόστος σε επίπεδο εισοδήματος (το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 25%) και ανεργίας και βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στην υπερφορολόγηση, φέρνοντας σε απόγνωση νοικοκυριά και υπονομεύοντας την ανάπτυξη της χώρας. Καθώς η ανάπτυξη είναι τώρα το βασικό ζητούμενο, όπως διαμηνύουν και οι οίκοι αξιολόγησης, οι οικονομολόγοι εισηγούνται μειώσεις φορολογίας. Ισως, όμως, ακόμη σημαντικότερη, ιδίως για τις πολυπόθητες άμεσες ξένες επενδύσεις, όπως λένε, είναι η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης. Οι αναμνήσεις, όμως, των πρακτικών που ακολουθήθηκαν στο Ελληνικό ή στις Σκουριές είναι ακόμη νωπές. Ακόμη χειρότερα, οι επικείμενες εκλογές απειλούν με ολική επαναφορά στις κακές συνήθειες του παρελθόντος.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, της Ειρήνης Χρυσολωρά, 19/8/2018]

Την άποψη ότι η όλη Ευρώπη βγαίνει από την οκτάχρονη κρίση “συλλογικά ισχυρότερη” εκφράζει ο επίτροπος Οικονομικών υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί ενόψει της εξόδου της Ελλάδας από το πρόγραμμα την ερχόμενη Δευτέρα. Όπως σημειώνει ο ίδιος σε γραπτές δηλώσεις του προς τον Τύπο, “χωρίς την ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια η ελληνική οικονομία θα είχε καταρρεύσει”, ενώ παράλληλα “όλες οι οικονομίες της ΕΕ θα είχαν παρασυρθεί, τουλάχιστον εν μέρει, στην ελληνική άβυσσο”.

“Η 20ή Αυγούστου σηματοδοτεί το τέλος των οκτώ ετών που ήταν ιδιαίτερα οδυνηρά για τον ελληνικό λαό και αποσταθεροποίησε βαθιά την Ευρωζώνη. Ωστόσο, καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει κάνει περισσότερα για τον εκσυγχρονισμό της διοίκησης και της οικονομίας της. Σήμερα, η Ελλάδα έχει επανέλθει στην ανάπτυξη και το κάποτε τεράστιο δημόσιο έλλειμμα έχει μετατραπεί σε ένα σταθερό δημοσιονομικό πλεόνασμα”, υπογραμμίζει.

Συγχρόνως, ο Γάλλος επίτροπος επισημαίνει ότι “η πραγματικότητα παραμένει δύσκολη”, τονίζοντας ότι παρ’ όλο που η λιτότητα έχει τελειώσει, δεν έχει έρθει και το τέλος των μεταρρυθμίσεων. “Υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί και με τα δυο της πόδια. Η μείωση του δημόσιου χρέους και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων πρέπει να είναι οι κύριες προτεραιότητες της κυβέρνησης”, προσθέτει.

Σε ό,τι αφορά το μέγεθος και τη διάρκεια της κρίσης, ο Π. Μοσκοβισί σημειώνει πως στην αρχή της κρίσης η Ευρωζώνη δεν είχε “ούτε την ικανότητα ούτε τα εργαλεία, πόσο μάλλον την πολιτική κουλτούρα”, να διαχειριστεί την κατάσταση, ενώ παραδέχεται πως το Eurogroup “ως συλλογικό όργανο δεν υπόκειται σε πραγματικό δημοκρατικό έλεγχο”. “Εγώ ο ίδιος αισθάνθηκα άβολα όταν αποφασίσαμε, πίσω από κλειστές πόρτες, τη μοίρα εκατομμυρίων Ελλήνων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο περιέγραψα αυτήν την κατάσταση ως δημοκρατικό σκάνδαλο: όχι επειδή οι υπουργοί ενήργησαν με κακή βούληση, αλλά επειδή συχνά δεν ήταν πλήρως ενημερωμένοι ή δεν είχαν ακριβή εντολή από τα εθνικά κοινοβούλιά τους. Από αυτό προκύπτει ένα ξεκάθαρο μάθημα: το Eurogroup πρέπει να γίνει πιο δημοκρατικό, με μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχο”, σημειώνει.

Τέλος, αναφερόμενος στην επόμενη μέρα, ο επίτροπος Οικονομικών, χαρακτηρίζει “ιστορική μέρα” το τέλος του μνημονίου τόσο για την Ελλάδα όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη. “Η Ελλάδα ξαναβρίσκει τη θέση της στην Ευρωζώνη και μεγαλύτερη αυτονομία στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής”, αναφέρει, επισημαίνοντας πως “αυτό δεν σημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εγκαταλείπει την Ελλάδα”. “Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διασφαλίσει την τήρηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα, παραμένοντας όμως σύμμαχος της Ελλάδας. Η εποπτεία που θα ακολουθήσει δεν είναι ένα συγκεκαλυμμένο τέταρτο πρόγραμμα. Δεν περιλαμβάνει νέα μέτρα ή μεταρρυθμίσεις”, τονίζει, ζητώντας μάλιστα από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης να προχωρήσουν στην περαιτέρω εμβάθυνση της ΟΝΕ, με το βλέμμα στραμένο στις “επόμενες κρίσεις”.

Ο επίτροπος Μοσκοβισί θα παραχωρήσει τη Δευτέρα συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες με θέμα την ολοκλήρωση του ελληνικού προγράμματος.

[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr/, από ΑΠΕ-ΜΠΕ, 17/8/2018]

Στο τέλος του τρίτου ελληνικού προγράμματος βοήθειας στις 20 Αυγούστου και στο δύσκολο καλοκαίρι λόγω πυρκαγιών που έβγαλαν στην επιφάνεια χρόνια προβλήματα αναφέρεται ο γερμανικός τύπος.

Εκτενές ρεπορτάζ για την Ελλάδα με αφορμή την επικείμενη ολοκλήρωση του προγράμματος βοήθειας προς στην Ελλάδα φιλοξενεί το Der Spiegel με τίτλο “Αποστολή εξετελέσθη-Η Ελλάδα πεθαίνει”. Μια επίσκεψη σε ένα μικρό ελληνικό χωριό με γηραιούς κυρίως κατοίκους και λίγα παιδιά γίνεται αφορμή για μια αποτίμηση της διάσωσης της Ελλάδας και των μεταρρυθμίσεων. “273,7 δις ευρώ έδωσαν στην Ελλάδα η ΕΚΤ, η Κομισιόν και το ΔΝΤ. Η χώρα μπορεί πια να δανειστεί μόνη της από τις διεθνείς αγορές. Ένα από τα μεγαλύτερα δράματα στην ευρωπαϊκή ιστορία φτάνει προσωρινά σε ένα τέλος: η ελληνική κρίση χρέους. Οδήγησε το ευρώ στο χείλος του γκρεμού και δίχασε την ΕΕ. Και μετέτρεψε την Ελλάδα σε μια άλλη χώρα. Κανένα άλλο κράτος του κόσμου δεν έχει μελετηθεί τόσο ενδελεχώς. Με ένα σκληρό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα περικόπηκαν μισθοί και συντάξεις και αυξήθηκαν οι φόροι. Τουλάχιστον μέχρι το 2060 οι Έλληνες θα πρέπει να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Παραδόξως παραβλέφθηκε το σημαντικότερο: χρέη μπορεί να αποπληρώσει μόνο μια χώρα που αναπτύσσεται. Η Ελλάδα όμως συρρικνώνεται: 550.000 άνθρωποι έχουν μεταναστεύσει από την αρχή της κρίσης και περίπου 10,7 εκατομ. άνθρωποι διαβιούν στη χώρα” σημειώνει το Der Spiegel.

Οι μεταρρυθμίσεις, το δημογραφικό και η ανάπτυξη

Το περιοδικό αναφέρεται στον στόχο της υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης Όλγας Γεροβασίλη “να θέσει τέλος στις πελατειακές σχέσεις. Αυτό έχει υποσχεθεί κάθε πολιτικός που ανέλαβε αυτή τη θέση αλλά κανείς δεν τα κατάφερε. Για αιώνες η ελληνική διοίκηση λειτουργούσε σαν πρόφαση για τη νομιμοποίηση του νεποτισμού. Οι πελατειακές σχέσεις ήταν θεμελιώδης αρχή της κοινωνίας (…) Θα πρέπει όμως να μπει ένα τέλος”. Το περιοδικό κάνει αναφορά στις προσπάθειες για εκσυγχρονισμό του δημοσίου με τη βοήθεια και γαλλικής τεχνογνωσίας, χαρακτηρίζει όμως την όλη προσπάθεια ως ένα “πείραμα ανυπέρβλητων διαστάσεων”. Αντίστοιχα δύσκολο είναι και το θέμα της ψηφιοποίησης της ελληνική διοικητικής και κυβερνητικής μηχανής που έχει αναλάβει ο αρμόδιος υπουργός Ν. Παππάς. “Άλλη μια επανάσταση” σημειώνει το περιοδικό. “Η απαρχαιωμένη δομή της ελληνικής διοίκησης ήταν παροιμιώδης”, γράφει το Spiegel.

Πάντως παρά τη σημασία αντίστοιχων μεταρρυθμίσεων, θα πρέπει αυτές, σύμφωνα με το Spiegel, να λαμβάνουν υπόψη μελλοντικά την αρνητική δημογραφική εξέλιξη στη χώρα σε συνάρτηση με την οικονομία. “(…) Πρέπει να σταματήσει η μετανάστευση των νέων, οι μετανάστες θα πρέπει να επιστρέψουν και οι συνθήκες ζωής να σταθεροποιηθούν ώστε οι οικογένειες να θέλουν και πάλι να αποκτήσουν παιδιά. (…) Τίποτα από όλα αυτά δεν θα συμβεί χωρίς σταθερή οικονομική ανάπτυξη αλλά κάτι τέτοιο δεν διαφαίνεται”, αναφέρει το Spiegel. Το ρεπορτάζ φιλοξενεί επίσης και τον καθηγητή Νομικής του Εθνικού και Καποδιστραικού Πανεπιστημίου Αθηνών Αριστείδη Χατζή, ο οποίος θεωρεί ότι η Ελλάδα “θα πρέπει επιτέλους να ανοίξει την αγορά της” και ότι η ελληνική κρίση έγινε “κρίση θεσμών”. Το περιοδικό παρατηρεί επίσης ότι παρά τις μεταρρυθμίσεις η ελληνική αγορά εργασίας είναι από τις πιο απορρυθμισμένες στην ΕΕ και η ανεργία έχει ελάχιστα μειωθεί. Η ίδρυση νέων επιχειρήσεων είναι το ίδιο δύσκολη όσο και πριν από την κρίση ενώ δυσκολίες υπάρχουν και στον τομέα των ξένων επενδύσεων, όπου βέβαια “έχουν σημειωθεί επιτυχίες”, όπως παρατηρεί το περιοδικό. Κλείνοντας το ρεπορτάζ αναφέρει: “Κάποτε φαινόταν ότι η ελληνική κρίση χρέους θα βύθιζε την ΕΕ στην άβυσσο. Αυτή τη στιγμή μοιάζει περισσότερο σαν μια δαπανηρή παράπλευρη απώλεια στην περαιτέρω ώθηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Ως το 2060 θα πρέπει το ελληνικό κράτος κάθε χρόνο να επιτυγχάνει πλεονάσματα στον προϋπολογισμό ώστε να εμβάζει το μεγαλύτερο μέρος του στους δανειστές, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι κανόνες. Κάτι που είναι ένα δύσκολο καθήκον για μια οικονομικά πετυχημένη χώρα. Για τους Έλληνες θα πρέπει να είναι αδύνατο. Επειδή η δημογραφική ανάπτυξη συνδέεται άμεσα με την οικονομική ανάπτυξη”.

“Καμένη γη” αντί για γιορτή

“Καμνη γη” είναι ο τίτλος άρθρου γνώμης στη Süddeutsche Zeitung, το οποίο αναφέρεται στα χρόνια προβλήματα της που ανέδειξε η φονική πυρκαγιά στο Μάτι. “Διασώστες σε πανικό, αξιωματούχοι που δεν συμφωνούν για τις ευθύνες που φέρουν-και αυτά είναι εικόνες που θα μείνουν από αυτό το καλοκαίρι. Ένα καλοκαίρι που θα έπρεπε να είχε εξελιχθεί αλλιώς. Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα ήθελε να χρησιμοποιήσει τον Αύγουστο για γιορτή, οι Έλληνες θα έπρεπε να γιορτάσουν το τέλος της ‘δουλείας’, την επανάκτηση της κυριαρχίας τους από τους διεθνείς πιστωτές. Για τις 21 Αυγούστου είχε σχεδιαστεί, πριν την πυρκαγιά, μια ανοιχτή γιορτή. Στις 20 Αυγούστου τελειώνει το τρίτο και τελευταίο πρόγραμμα βοήθειας προς την Αθήνα (…)”.

Η σχολιογράφος κάνει μια αναδρομή στα χρόνια της κρίσης και σημειώνει ότι “υπήρχαν ενδείξεις ότι η Αθήνα ζούσε πάνω από τις δυνάμεις της για καιρό, αλλά η ΕΕ δεν ήθελε να το δει. Όταν πια δεν υπήρχε περιθώριο για εξωραϊσμούς, οι διασώστες ανάγκασαν την χώρα να μπει σε έναν κορσέ που ήταν όμως για πολλούς Έλληνες αποπνικτικός”. Όπως σημειώνει το άρθρο “τα μέτρα λιτότητας έπληξαν κυρίως τη μεσαία τάξη και τα χαμηλότερα εισοδήματα. Για αυτό φέρουν ευθύνη όχι μόνο οι δανειστές αλλά και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις (…)”. Τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός βοηθά τη χώρα να ανακάμψει, γράφει η SZ, ωστόσο ο μεγαλύτερος παράγοντας που προκαλεί αβεβαιότητα για το μέλλον είναι η πρόβλεψη για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ως το 2022 και έπειτα 2,2% ως το 2060. Η σχολιογράφος παρατηρεί πάντως ότι αν και δεν έχουν υλοποιηθεί όλες οι μεταρρυθμίσεις, κάποιες που έγιναν είναι σημαντικές πχ. η ανεξαρτησία της εφορίας. Επίσης σημαντικό θεωρεί στον ρεαλισμό του Τσίπρα, ο οποίος σήμερα  θεωρείται “αξιόπιστος” εταίρος. Αυτό όμως που ούτε αυτός κατάφερε να εξαλείψει ήταν “η παλιά ασθένεια του πελατειακού κράτους”, ενώ η ίδια θεωρεί αμφίβολο εαν οι συντηρητικοί που ετοιμάζονται να αναλάβουν τη διακυβέρνηση το 2019, θα πράξουν καλύτερα.

Tο άρθρο κλείνει με μια αναφορά στα πρόσφατα δραματικά γεγονότα της Αττικής: “Η μελλοντική πολιτική μπορεί να είναι μη δημοφιλής στον κόσμο. Αυτό έδειξε δυστυχώς και το παράδειγμα στο Μάτι. Πολλοί λένε ότι εαν υπήρχε κρατική πρόβλεψη, δεν θα είχαμε φτάσει στο Μάτι, μια περιοχή τόσο άναρχα δομημένη χωρίς διεξόδους κινδύνου. Στο μέλλον θα πρέπει όλα να γίνουν καλύτερα: τα αυθαίρετα θα πρέπει να κατεδαφιστούν και να μπει τέλος στις κακοτεχνίες. Θα ξεκαθαριστεί εάν η πυροσβεστική είχε οικονομικά προβλήματα ή –και γι αυτό υπάρχουν ενδείξεις- είχε τόσο κακή διαχείριση που οδήγησε σε λάθος δρόμο τους διασώστες. Μια δίχως περιστροφές εξήγηση οφείλουν στους νεκρούς και τους οικείους τους όλοι οι υπεύθυνοι”.

[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr, της Δήμητρας Κυρανούδη, από Deutsche Welle, 11/8/2018]