Tag Archives: μεταλλεια

ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

IMG_0515του Δρ. Γεωλογίας Νικολάου Αρβανιτίδη

Δεν πάει να λέγεται η Άλφα ή Βήτα εταιρία, ή όπως αλλιώς θέλει να ονομάζεται. Δεν πάει να πρόκειται για την τάδε ή την άλλη επένδυση.

Το πρόβλημα και η λύση του είναι η Παραγωγική Οικονομία. Δεν υπάρχει πιο εύκολη εξίσωση. Γιατί έτσι μπορείς να πληρώνεις τα χρέη σου με λεφτά που βγάζεις ο ίδιος. Γιατί έτσι είναι βιώσιμες οι οικονομίες και επιβιώνουν οι κοινωνίες των ανεπτυγμένων χωρών.

Πληρώνουν δηλαδή τα χρέη που έχουν με δικά τους λεφτά. Ή αν θέλετε η ισχυρή παραγωγική οικονομία που δημιουργούν τους δίνει την δυνατότητα να παίρνουν χαμηλότοκα δάνεια για να ξεπληρώνουν τα προηγούμενα υψηλότοκα που πήραν.

Για να γίνουν όμως όλα αυτά πρέπει να είσαι πρόθυμος και ικανός να αξιοποιήσεις τα πλουτοπαραγωγικά σου πλεονεκτήματα με το όφελος προσανατολισμένο στους πολίτες και τους νέους ανθρώπους, με σταθερές θέσεις εργασίας και δυναμική υποστήριξη του κοινωνικού κράτους.

Στην περίπτωση λοιπόν παραγωγικής αξιοποίησης των μεταλλευμάτων στην Ολυμπιάδα, το Στρατώνι και τις Σκουριές, τα πράγματα είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα:

  • Βεβαιωμένα και δυναμικά αποθέματα πολυμεταλλικών κοιτασμάτων ψευδαργύρου-μολύβδου- αργύρου- χρυσού και χαλκού-χρυσού, που σε κάθε άλλο μέρος του πλανήτη θα βρισκόντουσαν ήδη σε πλήρη παραγωγική ετοιμότητα και υλοποίηση.
  • Χιλιάδες επιστήμονες, μεταλλωρύχοι και ελεύθεροι επαγγελματίες που εργάζονται , απασχολούνται και αμείβονται με σχετικά υψηλά εισοδήματα, με διασφαλισμένη και συστηματική φορολογική προσφορά για πολλά χρόνια μπροστά.
  • Ένα κράτος που εισπράττει πολλαπλά οικονομικά και άλλα οφέλη, με προοπτική δημιουργίας ευρύτερων αναπτυξιακών προϋποθέσεων στη υπηρεσία πάντοτε του δημόσιου συμφέροντος και κοινωφελούς εργασίας.
  • Περιβαλλοντικά δεδομένα διαχειρίσιμα και συγκεκριμένα ελεγχόμενα σε αντικειμενικά και επιστημονικά τεκμηριωμένες βάσεις, σε πλήρη διάσταση και αντίθεση στα μυθοπλαστικά σενάρια που σκαρφίζονται κάποιοι για δικούς τους προσωπικούς ή άλλους λόγους. Γιατί τα περί οικολογικών καταστροφών από το μετάλλευμα των Σκουριών ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας ή επινοείται απλά από, κατά τα φαινόμενα, «σκουριασμένες» αντιλήψεις.

Και βέβαια το βασικό ερώτημα που πολλοί θέτουν είναι, που πάει τελικά αυτή η χώρα;

Πως θα καταφέρει να λύσει τα προβλήματα της και να αλλάξει τη σημερινή κατάσταση; Ποιοι είναι αυτοί και με ποιο δικαίωμα καθορίζουν το μέλλον της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Ποιοι παίρνουν τις αποφάσεις και ποιοι θα έπρεπε πραγματικά να τις παίρνουν. Γιατί καταλήγουν στη χώρα μας πρότυπα να είναι αυτοί που προτείνουν την καταστροφή και όχι αυτοί που επιλέγουν τη δημιουργία. Να επικρατούν δηλαδή οι καταστροφικές και όχι οι δημιουργικές δυνάμεις.

Είναι εμφανές ότι στην Ελλάδα το πρόβλημα ήταν και είναι μάλλον περισσότερο κοινωνικό και λιγότερο πολιτικό. Γιατί η όποτε η πολιτική προσπάθησε να δώσει τη μάχη με τις συντεχνίες, τα οικονομικά συμφέροντα και το συστημικό κατεστημένο, την έχασε.

Ακόμη και στις περιπτώσεις απλών και σχετικά ανώδυνων μεταρρυθμίσεων. Λέει λοιπόν η σημερινή διακυβέρνηση ότι όλοι πρέπει να πρέπει να φορολογούνται. Γιατί αυτή η τόσο απλή και αυτονόητη διαπίστωση οδηγεί ακόμη και σήμερα σε έντονες και μετωπικές αντιπαραθέσεις; Γιατί την ίδια στιγμή να μην ανήκουν όλοι οι Έλληνες σε ένα ασφαλιστικό ταμείο, όπως με μεγάλη επιτυχία και κυρίως κοινωνική δικαιοσύνη γίνεται αλλού.

Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, υπάρχουν από την άλλη πλευρά όλοι αυτοί που, αυτή τη φορά, με την ανοχή και παθητική στάση της πολιτικής, εκμεταλλεύονται τις περιστάσεις και δεν χάνουν την ευκαιρία να ξεσηκώνουν και να παραπλανούν ανυποψίαστους πολίτες, πολύ συχνά κόντρα στα πραγματικά τους συμφέροντα. Και σε αυτό λοιπόν το πεδίο θα πρέπει η πολιτική αντιπαράθεση να είναι απόλυτη και αποφασιστική. Γιατί εδώ κρίνεται το μέλλον και η προοπτική της χώρας.

Επιλέγουμε δηλαδή την Ελλάδα της ακινησίας και της καταστροφής, ή αυτή της ελπίδας και της δημιουργίας; Θέλουμε πραγματικά να φτιάξουμε μια χώρα όπου η αλήθεια δεν γίνεται ψέμα και το ψέμα αλήθεια?

Η λύση τότε είναι μία και ο δρόμος μονόδρομος, και αυτός είναι σίγουρα να κάνουμε την δημιουργία και την αλήθεια πρωταγωνιστές.

πηγή: greenminerals.blogspot

 

 

 

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΕ ΔΕΝ ΕΦΕΡΕ ΤΗΝ ΗΡΕΜΙΑ ΣΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΕΣ

skouries_2015Τόλης Παπαγεωργίου: «Εμείς θα συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε. Η απόφαση του ΣτΕ δεν μας αφορά, δεν δεσμεύει το κίνημά μας»

Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας να ακυρώσει την ανάκληση, από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνο Σκουρλέτη, των αδειών λειτουργίας του εργοταξίου στις Σκουριές της Χαλκιδικής, δικαιώνοντας την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. , δεν δείχνει να ηρεμεί την περιοχή. Οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία, που υφίστανται ήδη με μαζικές απολύσεις συναδέλφων τους τις συνέπειες της απόφασης Σκουρλέτη, αξιώνουν πολιτική δέσμευση του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα, ότι η επένδυση θα προχωρήσει. Την ίδια ώρα, στην Ιερισσό, οι αντιδρώντες στην εξόρυξη δηλώνουν ότι αδιαφορούν για την απόφαση του ΣτΕ και σχεδιάζουν δυναμικές κινητοποιήσει. Η εταιρεία, από την πλευρά της, τελεί εν αναμονή της έναρξη διαλόγου με την κυβέρνηση, τον οποίο, όπως δηλώνουν στελέχη της, είχε υποσχεθεί από το καλοκαίρι ο κ. Σκουρλέτης. Μέχρι να γίνει αυτό δεν προτίθεται να επαναλειτουργήσει τις Σκουριές. Και όχι μόνο αυτό: υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να κλείσει και το δεύτερο εργοτάξιο εξόρυξης, στην Ολυμπιάδα, εάν μέχρι τα τέλη Μαρτίου δεν εγκριθεί η άδεια που η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. έχει καταθέσει στο υπουργείο Περιβάλλοντος, εξέλιξη που θα προσθέσει άλλους 650 άνεργους μεταλλωρύχους. «Έπειτα από την απόφαση του ΣτΕ θα πρέπει να μας επιστραφούν οι άδειες από το υπουργείο και τις αδειοδοτικές αρχές, και να υπάρξουν εγγυήσεις από την κυβέρνηση ότι δεν θα εμποδίζει την επενδυτική μας δραστηριότητα από τη στιγμή που είμαστε νόμιμοι», είπε στην Κ ο εκπρόσωπος της Ελληνικός Χρυσός, Κώστας Γεωργατζής. Πληροφορίες αναφέρουν ότι από την Eldorado Gold περιμένουν ένα πολιτικό μήνυμα εκ μέρους της κυβέρνησης, με την παραδοχή της νομιμότητας της επένδυσης, κάτι που προκύπτει από τις αλλεπάλληλες αποφάσεις του ΣτΕ.

Μέχρι στιγμής η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει αλλάξει τα δεδομένα στα μεταλλεία της βόρειας Χαλκιδικής. Το εκεί εργοτάξιο των Σκουριών, με βάση τον σχεδιασμό που ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλος του καναδικού ομίλου, Πολ Ράιτ, βγαίνει σταδιακά εκτός λειτουργίας, προσθέτοντας καθημερινά στον κατάλογο των ανέργων και άλλους μεταλλωρύχους, που μέχρι το τέλος του μήνα θα ανέλθουν στους 140.

Ο πρόεδρος του Σωματείου Υπογειτών Χρήστος Ζαφειρούδας, καλεί την κυβέρνηση να δώσει άμεσα λύση, τηρώντας, όπως λέει στην Κ , τη νομιμότητα, έπειτα και από την τελευταία απόφαση του ΣτΕ. «Ο πρωθυπουργός πρέπει να λάβει την πολιτική απόφαση ότι θα προχωρήσει η επένδυση, αφού είναι νόμιμη», τονίζει. Και ενώ οι χιλιάδες μεταλλωρύχοι τελούν εν αναμονή της επαναλειτουργίας του εργοταξίου των Σκουριών, υπό τον φόβο, όπως μεταδίδουν, ότι ο Σκουρλέτης μπορεί να σκαρφιστεί κάτι άλλο για να μπλοκάρει την επένδυση την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει , νοτιότερα, με επίκεντρο την Ιερισσό, αυτοί που είναι αντίθετοι με την εξόρυξη κινητοποιούνται για να αποτρέψουν μια πιθανή υποχώρηση της κυβέρνησης. Έτσι οργανώνουν δυναμικές πορείες στις Σκουριές με τη συμμετοχή και ακτιβιστών από τη Θεσσαλονίκη. «Εμείς θα συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε. Η απόφαση δεν μας αφορά, δεν δεσμεύει το κίνημά μας», δηλώνει στην Κ ο εκπρόσωπος του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων και εκ των πρωτοστατούντων στις κινητοποιήσεις, Τόλης Παπαγεωργίου.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΡ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, του Σταύρου Τζίμα, 31/01/2016]

ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΜΑΖΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ (ΠΕΡΙ ΡΗΓΜΑΤΩΝ, ΣΕΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΜΕ ΔΡΑΚΟΥΣ…)

του δρ. Γεωλογίας Ν. Αρβανιτίδη

BRESSAN_GIS_World«Το θέμα λοιπόν και το πρόβλημα δεν βρίσκεται έτσι απλά και μόνο στις συχνά και πολύ εύκολα προβεβλημένες καταστροφικές συνέπειες από την γειτνίαση ενεργών ρηγμάτων με την μεταλλευτική δραστηριότητα. Σημαντικό και βασικό ζητούμενο είναι όλες οι υποδομές, και οι κτιριακές και άλλες εγκαταστάσεις να κατασκευάζονται με προδιαγραφές που σε κάθε περίπτωση απαιτούνται από τον ελληνικό αντισεισμικό κανονισμό.»

13-Parartima_X-dragged

Είμαστε πολλοί περισσότεροι αυτοί (υπάρχουμε και ας μην φαινόμαστε) που πιστεύουμε ότι η παραγωγική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου αποτελεί κυρίαρχη αναπτυξιακή ευκαιρία και δυνατότητα για την Ελλάδα. Μια θέση, ένας ισχυρισμός που αναφέρονται και στηρίζονται κυρίως στην επιστημονική γνώση, τεκμηρίωση και πίστη, και οδηγούν στην «ιδεολογική» πεποίθηση ότι ένας από τους βασικούς αναπτυξιακούς πυλώνες της χώρας μας είναι «μεταλλευτικός». Μαζί με δυναμικό και βιώσιμο αποθεματικά κεφάλαιο αποτελούν αδιαπραγμάτευτα βασικές αξίες που εδώ και δεκαετίες παρεμβαίνουν ανοικτά σε δημόσιες διαβουλεύσεις, ανεξάρτητα από εκάστοτε κυβερνητικά σχήματα και εμπλεκόμενες εταιρίες. Μοναδικός οδηγός και βάση το αναπτυξιακό μέλλον και δημόσιο  συμφέρον της χώρας, μέσα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει. Απέναντι σε αυτή τη διαχρονική, ανεπηρέαστη, καθαρή, ξάστερη, απρόσκοπτη και αντικειμενική προσέγγιση βρίσκουν, εδώ και μερικά χρόνια, χώρο και περιθώρια διείσδυσης αντιφατικές αντιλήψεις και πρακτικές, που συχνά διαφοροποιούνται σε σχέση με τις ιδεοληπτικές  και πολιτικές εξελίξεις που ισχύουν κάθε φορά.  Η ατζέντα καθορίζεται από το τι επιδιώκουν αυτοί που τη γράφουν. Ανάλογα με τις συγκεκριμένες και συχνά ειδικές καταστάσεις που σε κάθε περίπτωση προασπίζονται, ψάχνουν να βρουν το κατάλληλο κινδυνολογικό ή ακόμη καταστροφικό σενάριο για να κλείσουν τα  μεταλλεία και να σταματήσουν, μια και για πάντα, τη μεταλλευτική δραστηριότητα. Έτσι λοιπόν τη μια πρόκειται για οικολογική καταστροφή, την άλλη για την χαμηλή τιμή αγοράς των μεταλλείων και την παράλλη για την παρουσία εκμεταλλεύσιμου ουρανίου που, «άκουσον άκουσον», αποτελεί στην ουσία το πραγματικό ενδιαφέρον για την οικονομικότητα του μεταλλεύματος. Τελευταία αμφισβητείται η πιλοτική δοκιμή της επιλεγμένης μεταλλουργικής τεχνολογίας επειδή δεν έγινε στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα αναζητείται απεγνωσμένα η κυάνωση και επαναφέρεται στην επικαιρότητα το γνωστό θέμα της σεισμικότητας στην περιοχή. Το μεταλλοφόρο ρήγμα Στρατωνίου-Βαρβάρας, «ταλαιπωρείται» με διάφορους χαρακτηρισμούς, και η θέση του μεταφέρεται ανάλογα με το πως βολεύει στην κάθε σεναριακή ερμηνεία και άποψη. Και βέβαια η αόριστη και κάπως τυχαία γεωγραφική, γεωλογική και ονομαστική αναφορά των ρηγμάτων Στρατωνίου-Βαρβάρας, Ιερισσού ή/και Γοματίου δημιουργεί σύγχυση σε ότι αφορά στη χωροταξική τους σχέση με τα σχεδιαζόμενα φράγματα και άλλες εγκαταστάσεις, γεγονός που προκαλεί και προσφέρει ανοικτό πεδίο για τυχόν δημοσιογραφική κα άλλη εκμετάλλευση.

Η ΕΠΙτροπή ΤΗρησης περιβαλλοντικών όΡΩν (ΕΠΙΤΗΡΩ), στα περίπου πέντε χρόνια λειτουργίας της, κατέθεσε μέσα από τις εκθέσεις της συγκεκριμένα συμπεράσματα και προτάσεις για όλα τα παραπάνω θέματα. Τα αποτελέσματα γνωστοποιήθηκαν σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσιακές βαθμίδες δημόσιας διοίκησης, αλλά και ευρύτερα, και παρουσιάστηκαν ανοικτά σε κοινές διαβουλεύσεις και συζητήσεις με τις τοπικές κοινωνίες και τους πολίτες της περιοχής. Γεωλογικά (έμφαση σε τεκτονικά, τεχνικογεωλογικά, λιθογεωχημικά), κοιτασματολογικά κα περιβαλλοντικά (όλοι οι φυσικοί αποδέκτες) δεδομένα, καθώς και στοιχεία για τα επιφανειακά και υπόγεια έργα, βρίσκονται τα περισσότερα στις σελίδες των εκθέσεων της ΕΠΙΤΗΡΩ. Και είναι γεγονός ότι ρήγματα «εν μέσω» και στον περίγυρο των μεταλλευτικών έργων συνδέονται ιστορικά με τη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής. Και βλέποντας κάπως το θέμα από την αντικειμενική αλλά και φιλοσοφική του πλευρά, θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί, τι σημαίνει τελικά αυτό? Μήπως ότι στη σεισμογενή και σεισμόπληκτη Ελλάδα θα σταματήσουμε να υπάρχουμε ή να δημιουργούμε?  Ή μήπως θα έπρεπε σε άλλα ποιο σεισμοπαθή τμήματα της χώρας να αδειάσουμε τις πόλεις, να κλείσουμε τα εργοστάσια, να μην κτίζουμε σχολεία και νοσοκομεία, να σταματήσουμε δηλαδή με άλλα λόγια να ζούμε? Όχι βέβαια. Άλλωστε σπουδαίες μεγαλουπόλεις στον πλανήτη, όπως Λος Άντζελες και Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια, αστικά κέντρα στην Ιαπωνία και αλλού, παραμένουν απόλυτα «ζωντανές» και μεγαλουργούν παρά την συνύπαρξη τους με μεγαλύτερης κλίμακας σεισμικότητα. Δεν είναι της στιγμής, ούτε είναι αυτό το καταλληλότερο μέσο για να κάνει κάποιος λεπτομερέστερη επιστημονική ανάλυση, για τους τύπους και τα χαρακτηριστικά των ρηγμάτων, τη σχέση τους με το γεωλογικό χρόνο και τη μεταλλογενετική εξέλιξη, καθώς επίσης και την επίδραση και επιπτώσεις που μπορούν να έχουν στη μεταλλευτική δραστηριότητα του πολυγώνου Ολυμπιάδας, Στρατωνίου, Βαρβάρας, Σκουριών. Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν αρκετά πορίσματα από διάφορες ερευνητικές μελέτες που έχουν εκπονηθεί, και με τον ένα ή τον άλλο τρόπο απαντούν σε αρκετά από τα παραπάνω ερωτήματα.

Η παρουσία ρηγμάτων σε συγκεκριμένα γεωλογικά περιβάλλοντα δημιουργεί συχνά ευνοϊκές μεταλλογενετικές συνθήκες με αποτέλεσμα τον σχηματισμό πολλών και πλούσιων κοιτασμάτων. Μεταλλευτικά μεγέθη και δυναμικά αποθέματα που οι κοινωνίες επιλέγουν να αξιοποιούν πριν και πάνω από όποιες άλλες λειτουργικές προτεραιότητες και περιορισμούς. Σπουδαία λοιπόν μεταλλεία χρυσού έχουν διαχρονική παρουσία στη νότια Καλιφόρνια (Briggs Mine, Mesquite Mine, Castle Mountain Mine, και κάπως ανατολικότερα στη Nevada). Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα χαλκού στο κόσμο, μαζί με τα μεταλλεία και τις εγκαταστάσεις τους λειτουργούν παραγωγικά στη ιδιαίτερα σεισμοπαθή οροσειρά των Άνδεων (Escondida, Collahuasi, El Teenient). Στις σεισμικά επικίνδυνη Ινδονησία αναπτύσσεται επίσης έντονη και σημαντική μεταλλευτική δραστηριότητα με τα σπουδαία μεταλλεία χρυσού, Grasberg Gold Mine, και χαλκού, Tembagapura, σε πλήρη παραγωγική ανάπτυξη.

Το θέμα λοιπόν και το πρόβλημα δεν βρίσκεται έτσι απλά και μόνο στις συχνά και πολύ εύκολα προβεβλημένες καταστροφικές συνέπειες από την γειτνίαση ενεργών ρηγμάτων με την μεταλλευτική δραστηριότητα. Σημαντικό και βασικό ζητούμενο είναι όλες οι υποδομές, και οι κτιριακές και άλλες εγκαταστάσεις να κατασκευάζονται με προδιαγραφές που σε κάθε περίπτωση απαιτούνται από τον ελληνικό αντισεισμικό κανονισμό.  Να υπάρξει δηλαδή η μέγιστη δυνατή προστασία και θωράκιση από  ενδεχόμενο σεισμικό  κίνδυνο. Ο έλεγχος θα πρέπει να επικεντρώνεται στη τήρηση των κανόνων και τεχνικών προδιαγραφών που ισχύουν για το σχεδιασμό αντισεισμικών κατασκευών και όχι απλά στην παρατήρηση και το υποθετικό σενάριο κάποιου καταστροφικού κινδύνου. Γιατί τελικά ο κόσμος δεν μπορεί παρά να συνεχίζει να εξελίσσεται και να δημιουργεί για να μπορεί ζει και να υπάρχει.

Αλουμίνιο, Νικέλιο, Μαγγάνιο, Μόλυβδος, Ψευδάργυρος, Λευκόλιθος, Μπεντονίτης, Περλίτης, Χαλαζίας, μάρμαρα και άλλα ορυκτά και πετρώματα. Η Ελλάδα επιλέγει διαχρονικά να εκμεταλλεύεται τον ορυκτό της πλούτο. Και αν ο χρυσός και ο χαλκός δεν είναι σήμερα, θα είναι σίγουρα αύριο ή μεθαύριο. Γιατί σε καμία χώρα δεν ταιριάζει να αρνείται την αναπτυξιακή αξιοποίηση του παραγωγικού πλούτου που διαθέτει. Αυτή άλλωστε η πρόσθετη αξία που προκύπτει αποτελεί δυναμική παρακαταθήκη και το συγκριτικό της πλεονέκτημα.

Γεωλογία και άνθρωπος, χέρι-χέρι, προσπερνούν αλλά μαθαίνουν από το παρελθόν, αντιμετωπίζουν, σχεδιάζουν και δημιουργούν το παρόν, και παραμερίζουν κάθε δυσκολία για να κερδίσουν το μέλλον.

[ΠΗΓΗ: http://greenminerals.blogspot.gr/, 24/01/2016]

ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΚΤΗΤΗΣ Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΩΡΥΧΟΣ Ο ΖΟΡΜΠΑΣ!

originalτου Πέτρου Τζεφέρη, Δρ ΕΜΠ, συγγραφέα

“Γιατί αλήθεια ο Καζαντζάκης πήγε και σκάλωσε δύο ολόκληρες χρονιές (από το φθινόπωρο του 1916 μέχρι το καλοκαίρι του 1918) σε αυτή την όμορφη πλην όμως απομονωμένη γωνιά του τόπου μας;”

Η ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Λίγο μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, ο Ν. Καζαντζάκης, νέος δικηγόρος τότε, αποκτά τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του λιγνιτωρυχείου της Πραστοβά στην Στούπα της Μεσσηνιακής Μάνης, λίγο μετά την Καρδαμύλη, σημερινό δήμο Δυτικής Μάνης.

Ο Καζαντζάκης προσλαμβάνει τον Γιώργη (τον μετέπειτα Αλέξη και λογοτεχνικό ήρωα του γνωστού βιβλίου του) Ζορμπά ως αρχιεργάτη και εμπειρικό μεταλλειολόγο με σκοπό την εκμετάλλευση του λιγνιτωρυχείου.

Έχουν γραφτεί πολλά για τη σχέση του Καζαντζάκη με τον Ζορμπά, την προσωπικότητα του Ζορμπά της τέχνης και του Ζορμπά της ζωής, ειδικά μετά την μεγάλη επιτυχία της ταινίας του Μιχάλη Κακογιάννη (1964) που μετέφερε στην μεγάλη οθόνη το μυθιστόρημα «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά». Κι άλλα τόσα για τις επιλογές του, από τη φιλοσοφία (γιατί η μπερξονική έκφραση της ζωτικής ορμής που ξεχειλίζει στον ήρωα σε σχέση με τη νιτσεϊκή πνευματικότητα) μέχρι την γεωγραφική και τοπωνυμιακή ανάλυση (γιατί η Κρήτη και όχι η Μάνη)…

Εκείνο που δεν είναι γνωστό και ουδέποτε αναλύθηκε εμπεριστατωμένα είναι η σχέση του Καζαντζάκη με την μεταλλεία, με την υπερβατικότητα και το μαξιμαλισμό που την χαρακτηρίζει σε συνδυασμό με την ιδεολογική ταυτότητα του έργου του μεγάλου συγγραφέα.

Και δεν έστησε μόνο γαλαρίες και γραφεία για να παρακολουθεί την πρόοδο της εξόρυξης του κάρβουνου, μια εξόρυξη που δεν υποσχόταν και πολλά. Έστησε ακόμη παράγκες και έμενε σε σπηλιές στην όμορφη παραλία της Καλόγριας, δίπλα στο κύμα για να μπορεί να μελετά και να γράφει όταν είχε πολύ ζέστη στο μικρό σπιτάκι του Ανδρέα Εξαρχουλέα, όπου έμενε τον υπόλοιπο καιρό. Γιατί αλήθεια; Και γιατί επέμεινε επί τόσο πoλύ χρόνο για κάτι που από την αρχή δεν φαινόταν να περπατάει; Kαλούσε μάλιστα εκεί ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων, όπως ο Άγγελος Σικελιανός, η Εύα Πάλμερ, η Μαρίκα Κοτοπούλη, η Κυβέλη και φυσικά η Γαλάτεια Kαζαντζάκη, των οποίων η παρουσία τάραξε έντονα την περίκλειστη τοπική κοινωνία, ειδικά των γυναικών, γιατί ήταν οι πρώτες γυναίκες που κάπνιζαν και έκαναν μπάνιο στα νερά της Καλόγριας με μαγιό [1]…

Μήπως πήγε μόνο και μόνο για να βγάλει λεφτά από την εξόρυξη, να γλιτώσει από τις υλικές ανάγκες ώστε στο μέλλον να μπορεί να ασχοληθεί απερίσπαστος με τις πνευματικές του αναζητήσεις [4]; Αυτός ο «τραγικός» ουτοπιστής δον κιχώτης που ποτέ δεν νοιάστηκε για τον πλούτο [7];

Mήπως, τον συνεπήρε η προσωπικότητα του Ζορμπά, του πρωτόγονου γλεντζέ και χαροκόπου αυτού αντίποδά του, στον οποίο έβλεπε το δικό του alter egο; Του Ζορμπά που -όπως έλεγε- είχε την πρωτόγονη ματιά, αυτήν που χρειάζεται ένα καλαμαράς για να σωθεί;

Όμως ο Ζορμπάς της ζωής ήταν ένας απλός (αν όχι απλοϊκός) άνθρωπος που σε όλη τη ζωή του τον απασχολούσαν η ανακάλυψη και εκμετάλλευση των μεταλλείων. Ένας χρυσοθήρας, ένας ορυκτοθήρας, ένας έλληνας γκαριμπέιρο. Η μανία του αυτή τον έκανε να ζει σε διαρκή μετακίνηση και για αυτό είχε σκορπίσει σαν ο λαγός τα (εννέα) παιδιά του [3]…Ξεκίνησε από το Λίσμπορο (τη σημερινή Στρατονίκη) όπου βρήκε δουλειά στο μεταλλείο του Μάντεμ Λάκκου επί Γαλλο-οθωμανικής εταιρείας, μάλιστα εκεί τον προσέλαβε  ο μελλοντικός πεθερός του, ο Γιάννης Καλκούνης. Ειδικεύτηκε επί σειρά ετών σε όλες τις δουλειές του μεταλλείου, δούλεψε διαδοχικά ως ορύκτης, ξυλοδέτης, λαγουμιτζής, ανιχνευτής μετάλλων. Όταν το μεταλλείο του Μάντεμ Λάκκου έκλεισε, ο Ζορμπάς μετά από σύντομες περιπλανήσεις ανά την Ελλάδα (όπως ήταν κι αυτή στο λιγνιτωρυχείο στην Πραστοβά της Μάνης και όχι φυσικά της Κρήτης, όπως έγραψε λογοτεχνική αδεία ο μεγάλος συγγραφέας, η οποία Κρήτη όμως -παρεμπιπτόντως- δεν διαθέτει ούτε διέθετε ποτέ λιγνιτωρυχεία), βρέθηκε στην Σερβία, πάλι κάνοντας την ίδια δουλειά, όπου και έμεινε ως το τέλος της ζωής του, από το 1926 ως το 1941 [2]. Στη Σερβία,  σημερινά Σκόπια, εκμεταλλεύτηκε ένα ορυχείο λευκολίθου πού ήταν αποδοτικό, ενώ διατηρούσε και άλλο ιδιόκτητο λιγνιτωρυχείο[3].

Στη Σερβία και το μεταλλείο λευκολίθου τον «βρίσκει» ο Καζαντζάκης όταν γράφει προλογίζοντας το μετέπειτα ομώνυμο περί Ζορμπά μυθιστόρημα: «Θυμούμαι εκείνο το ίδιο βράδυ έλαβα το τηλεγράφημα του Ζορμπά από τη Σερβία»:

 «Ελα αμέσως. Βρήκα πέτρα ωραιότατο πράσινο χρώμα»… Και συνεχίζει:

 «Στην αρχή θύμωσα. Εκατομμύρια άνθρωποι εξευτελίζονται και γονατίζουν γιατί δεν έχουν ένα κομμάτι ψωμί να στυλώσουν την ψυχή τους, Και να, ένα τηλεγράφημα να φύγεις για να δεις μια πράσινη πέτρα!»

Μια πράσινη πέτρα λοιπόν. Ενα λιγνιτωρυχείο, που «πήγε κατά διαβόλου, μια πρόφαση μάλλον». Κι ένας καρδιακός φίλος, ο ζορμπάς της ζωής, πλην όμως χρυσοθήρας!

Μήπως λοιπόν και ο Καζαντζάκης ήταν ένας ορυκτοθήρας με την ευρύτερη έννοια του όρου; Που επιζητεί την υπέρβαση αυτή που προσφέρει η μεταλλεία και η αναζήτηση των σπανίων ορυκτών, η αναζήτηση του αγνώστου, του μεγάλου, του ασυνήθιστου, του δυσκολόπαρτου, του επικίνδυνου, του υπεράνθρωπου κι αδυνάτου ενίοτε… Πολλές φορές έχω ντραπεί μέσα μου, γράφει ο ίδιος, γιατί δεν έκαμα ό,τι η ανώτατη μέσα μου παραφροσύνη -η ουσία της ζωής-μου φώναζε να  κάμω.. Κι ο Ζορμπάς της τέχνης τον «έψεγε» για τον ίδιο λόγο, «Μπορούσες και συ, κακομοίρη, μια φορά στη ζωή σου να δεις μιαν όμορφη πέτρα και δεν την είδες…».

Δειλία, μανιακή φιλοδοξία, τραγική ακροβασία πάνω από το χάος; Μήπως η «μεταλλεία» ήταν κι αυτή μια πρόφαση για κάποιον που ό,τι δεν μπορούσε να αγγίξει στη ζωή το δημιουργούσε καταπώς τ’ άρεσε στα γραφτά του[7];

Ίσως την απάντηση στο ερώτημα δίνει η τελευταία αποστροφή του προλόγου του μεγάλου συγγραφέα στο βιβλίο του:

«Αφρική, περιπέτεια, γυναίκα, πράσινη πέτρα! Να ξεπουλήσεις όλα τα τιποτένια μικρά πετράδια, -τις μέτριες αρετές, τις φρονιμάδες, τις ευτυχίες-για να αγοράσεις το μεγάλο μαργαριτάρι!».

[1] Ιστορικό της Παραμονής του Νίκου Καζαντζάκη στην Μάνη, Δήμος Λεύκτρου.

[2] Γιάννη Αναπλιώτη: «Ο αληθινός Ζορμπάς και ο Νίκος Καζαντζάκης», εκδ. Δρόμων, Αθήνα  2003, σελ. 256.

[3] Συνέντευξη με τον Μάρκο Αυγέρη: O Ζορμπάς της ζωής και ο Ζορμπάς της τέχνης, Εφ. Αυγή, 21.3.1965.

[4] Ν. Καζαντζάκης: Ο άνθρωπος, ο δημιουργός, ο ιδεολόγος, Συλλογικό Εργο. Εκδ. Ελευθεροτυπίας, Αθήνα 2007, σελ.168.

[5] Αλέξης Ζορμπάς, Από τη Βικιπαίδεια.

[6] Αλέξης Ζορμπάς (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

[7] Zωγράφου Λιλή: «Νίκος Καζαντζάκης. Ένας τραγικός». Εκδ.Αλεξάνδρεια, 1997, σελ.320.

ΠΗΓΗ: http://www.huffingtonpost.gr/, 15/01/2016

 

Η Ε.Ε. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ «ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ» ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ – ΤΟ ΠΟΣΟ ΕΧΕΙ ΗΔΗ ΕΠΙΣΤΡΑΦΕΙ

ΣΚΟΥΡΙΕΣΧθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαίωσε την Κομισιόν για την απόφαση που είχε λάβει, να επιστρέψει στο ελληνικό κράτος η Ελληνικός Χρυσός ενισχύσεις ύψους 15,34 εκατ. ευρώ, που έλαβε υπό μορφή επιδότησης το 2003, μια πράξη που είχε χαρακτηριστεί από την Κομισιόν ασύμβατη με την κοινοτική νομοθεσία. Παράλληλα απέρριψε τις προσφυγές που είχαν καταθέσει το ελληνικό κράτος και η εταιρία. Στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρεται πως «η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρου για τη μεταβίβαση της κυριότητας των μεταλλείων  συνιστά κρατική ενίσχυση».

Στην ίδια λογική ζητούνται από την Ε.Ε. να επιστραφούν ως παράνομη κρατική ενίσχυση τα 150 εκατ. ευρώ που δόθηκαν επί ΝΔ στην ΛΑΡΚΟ για να κλείσουν οι τρύπες που είχε ανοίξει ο… άκρατος συνδικαλισμός.

Όπως διαβάζουμε σε σχόλιο της Ναυτεμπορικής, η τωρινή απόρριψη κλείνει ουσιαστικά τον δικαστικό κύκλο που ξεκίνησε το 2006 έπειτα από ανώνυμη καταγγελία αναφορικά με την επαναφορά των Μεταλλείων Κασσάνδρας από την TVX Hellas στο ελληνικό Δημόσιο έναντι 11 εκατ. ευρώ και την ταυτόχρολαι σχεδόν μεταβίβαση από το ελληνικό Δημόσιο στην Ελληνικός Χρυσός έναντι 11 εκατ. ευ ρω, χωρίς προηγουμένη εκτίμηση των στοιχείων ενεργητικού και χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό. Τότε το ποσό των 11 εκατ. ευρώ δόθηκε για τις αποζημιώσεις των εργαζομένων στα Μεταλλεία που είχαν μείνει άνεργοι.

Σύμφωνα με την Ελληνικός Χρυσός, με την τωρινή απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου κρίνεται σωστή η αρχική εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί κρατικής ενίσχυσης ύψους 15,3 εκατ. ευρώ, αλλά δεν τίθεται θέμα ανάκτησης της, μιας και η ανάκτηση έχει ήδη γίνει από το καλοκαίρι του 2014 έπειτα από σχετική απαίτηση του ελληνικού Δημοσίου, όπως είχε υποχρέωση να κάνει βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Όπως τονίζεται από την πλευρά της εταιρείας, από την Ελληνικός Χρυσός συνολικά κατεβλήθη στη διεύθυνση ορυκτού πλούτου που ανήκε στο υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ τώρα έχει μεταφερθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος, το ποσό των 15,3 εκατ. ευρώ συν τους τόκους, συνολικά περίπου 21 εκατ. ευρώ.