Ο Αντώνης Αυγερινός έχει φτιάξει τη μοναδική μονάδα επεξεργασίας σμύριδας στην Ελλάδα, που βρίσκεται στην Ανατολική Νάξο.

Είναι τοπικός επιχειρηματίας, που έχει δουλέψει και γνωρίζει καλά το σμιρίγλι, το πιο σκληρό πέτρωμα. Και μετά από έρευνα και πολλές δοκιμές, έχει στήσει τον απαραίτητο εξοπλισμό για να μπορεί να το σπάει και να  το κάνει σκόνη, ή σε όποιο μέγεθος επιθυμούν οι πελάτες του.

Ο Αντώνης Αυγερινός είναι σήμερα  ο μοναδικός πελάτης του ελληνικού Δημοσίου αφού με βάση τη σύμβαση του 2016 που διαθέτει, έχει ήδη πληρώσει 1,2 εκ. ευρώ για 45.000 τόνους σμύριδας. Ο πλειστηριασμός έγινε για να δοθούν οι ποσότητες σμύριδας που συγκέντρωνε το Ελληνικό Δημόσιο σε λόφους, χωρίς να τους κάνει τίποτα, και εκείνος πλειοδότησε.

Πριν, πραγματοποιούσε μεταφορές σμύριδας ως εργολάβος του Δημοσίου  και δραστηριοποιείται εκτός από την κατεργασία σμύριδας και κατασκευή λειαντικών ή κοπτικών μέσων από σμύριδα, στο χονδρικό εμπόριο μεταλλευμάτων σιδήρου, σε εργασίες εκσκαφών και μετακινήσεις γαιών, σε λιανικό εμπόριο ελαστικών αυτοκινήτων, χονδρικό εμπόριο λιπασμάτων, χονδρικό εμπόριο κισηρόλιθων- ελαφρόπετρων σμύριδας, φυσικού κορούνδιου, φυσικού γρανάτη και άλλων φυσικών λειαντικών.

Ο Αντώνης Αυγερινός, μιλάει αποκλειστικά στο mononews.gr για τη σμύριδα, την αξία της, τη ζήτηση που έχει σήμερα και το μέλλον της.

“Το ερώτημα που τίθεται, σήμερα, είναι τι θέλει να κάνει το κράτος με τη σμύριδα”, σημειώνει. Αν δε θέλει τη σμύριδα, δεν μπορεί να κλείσουν τα ορυχεία, πρέπει να απελευθερωθεί η αγορά, να μπορεί ο καθένας να κάνει εξόρυξη και να την εμπορεύεται ελεύθερα, χωρίς την έγκριση του υπουργείου.

Η μονάδα επεξεργασίας σμύριδας που έχει δημιουργήσει στην Ανατολική Νάξο είναι η μοναδική σήμερα στην Ελλάδα, αλλά αυτή την εποχή, το καλοκαίρι δε λειτουργεί, καθώς “δεν μας επιτρέπει η ΔΕΗ, γιατί καταναλώνουμε πολύ ενέργεια”.

Πώς όμως έφτασε να κάνει πραγματικότητα μια μονάδα επεξεργασίας σμύριδας στη Νάξο;

“Αυτό το εργοστάσιο δεν γίνεται εύκολα και έκανα πολλά πειράματα για να φτάσω εδώ. Πολλοί το προσπαθήσανε πολλοί το ονειρευτήκανε και το τάξανε, αλλά εγώ το κάνα”, σημειώνει.

“Έκανα μια επένδυση 2,5 εκ. χωρίς επιδοτήσεις. Ο εξοπλισμός που έχω μπορεί να κάνει τη σμύριδα στη μορφή που ζητάει ο πελάτης και πελάτες έχω σε όλο τον κόσμο που ανάλογα τη χρήση που θέλουν να κάνουν, ζητούν τη σμύριδα σε σκόνη, σε ριζάκι, ή σε πιο χοντρό. Τα χρηματοκιβώτια τα ελληνικά, αλλά και εταιρείες σε όλο τον κόσμο είναι κατά καιρούς πελάτες μου”.

“Η σμύριδα έχει πολλές εφαρμογές λόγω της σκληρότητάς της. Χρησιμοποιείται για αντιολισθητικά δάπεδα και δρόμους. Έχει αξία η σμύριδα αλλά έτσι όπως είναι το σημερινό καθεστώς δε βγάζει τα έξοδά της”.

Το ξεκίνημα

“Ξεκίνησα μεταφέροντας τη σμύριδα για την εταιρεία “Ελληνικό Κορούνδιο”, που είχε τη μονάδα επεξεργασίας σμύριδας στην Ελευσίνα και εκείνοι αγόραζαν από εδώ. Μετά έκλεισαν και η σμύριδα έμεινε απούλητη για πολλά χρόνια. Το 2006 ξεκίνησα για να στήσω κάτι καλύτερο από αυτό που είχαν κάνει στην Ελευσίνα, αλλά ήταν πολύ δύσκολο να βρω εξοπλισμό κατάλληλο να σπάσει την πιο σκληρή σμύριδα που είναι η Ναξιακή.

Η σμύριδα Νάξου είναι σκληρότητας 9,5 Mos, όταν το διαμάντι είναι 10 Mos και η σμύριδα στην Τουρκία 6 Mos. Έχει ειδικό βάρος 4,4 δηλαδή το κυβικό είναι 4,4 κιλά όταν το μάρμαρο είναι 1,8 κιλά. Η σμύριδα δεν κόβεται  μόνο σπάει. “Δεν έχει βγει ακόμη το μηχάνημα που κάνει φέτες τη σμύριδα, ενώ επίσης δεν τρυπιέται”, εξηγεί ο κ. Αντώνης Αυγερινός.

“Δοκίμαζα μηχανήματα που συνήθως δεν έκαναν και τελικά φόρτωσα ένα σακί σμύριδα, πήγα σε ένα σουηδικό οίκο, βρήκα τον εξοπλισμό που χρειαζόταν και ξεκίνησα το 2008. Από το 2009 μπήκα στην αγορά και αγόραζα από το Κράτος όση σμύριδα χρειαζόμουν. Ακολούθησε η κρίση και από το 2010 μέχρι το 2014 έπαθα μεγάλη ζημιά. Είχα επενδύσει στον εξοπλισμό και πια κανείς στο εξωτερικό δεν ήθελε να αγοράζει από την Ελλάδα. Ήταν πολύ δύσκολη συγκυρία”.

“Μετά ξεκίνησε λίγο η ζήτηση και το 2016 κατέβηκα στο διαγωνισμό και αγόρασα τους 45.000 τόνους σμύριδας από το Δημόσιο. Έδωσα μεγαλύτερη προσφορά από τους Γάλλους. Έδωσα 20 ευρώ/τόνο για την β ποιότητα και 30 ευρώ/τόνο για την α’ ποιότητα ενώ οι Γάλλοι έδωσαν 15 ευρώ/ τόνο στη Β ποιότητα και 20 ευρώ τον τόνο στην Α ποιότητα.

Τώρα μου χρωστάνε ακόμη 25.000 τόνους και πρέπει να μου παραδοθούν και αυτά”.

Έχει προοπτική η εξόρυξη σμύριδας;

Ποια είναι όμως η επόμενη μέρα της σμύριδας;

Όπως αναφέρει ο κ. Αυγερινός: “Το ερώτημα είναι τι θα κάνει το κράτος μετά. Αν δε θέλει τη σμύριδα, δεν μπορεί να κλείσουν τα ορυχεία, πρέπει να απελευθερωθεί η σμύριδα, να μπορεί ο καθένας να κάνει εξόρυξη και να την εμπορεύεται ελεύθερα, χωρίς την έγκριση του υπουργείου.

“Το άλλο πρόβλημα είναι ότι επειδή το υπουργείο δεν θέλει τη σμύριδα, δεν φροντίζει πια ώστε να εξορύσσεται καλής ποιότητας, δεν δίνει σημασία στη διαλογή.

Οι ποσότητες που παραλαμβάνω δεν είναι ούτε Β ποιότητα, είναι πέτρες και χώματα. Αν φρόντιζε το Δημόσιο την ποιότητα της σμύριδας θα είχε περισσότερους πελάτες”, καταλήγει ο κ. Αυγερινός.

Χρήση της σμύριδας σήμερα

Σήμερα η σμύριδα, λόγω των φυσικοχημικών ιδιοτήτων της, έχει αρκετούς τομείς χρήσης. Η φυσική σμύριδα είναι το καταλληλότερο υλικό για αμμοβολή. Οι κόκκοι σμύριδας εκτοξεύονται σε μια επιφάνεια με υψηλές ταχύτητες, από μηχανές υπό πίεση. Το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο με αυτό της χρήσης γυαλόχαρτου, αλλά παρέχει πιο ομοιόμορφο φινίρισμα χωρίς προβλήματα στις γωνίες ή τις ρωγμές.

Επίσης, σε αντίθεση με άλλα λειαντικά υλικά, οι κόκκοι σμύριδας έχουν περισσότερες από μία αιχμηρές άκρες σε κάθε σωματίδιο. Με αυτό το χαρακτηριστικό, οι κόκκοι σμύριδας μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερες από μία φορές (συνήθως 5-8 φορές) σε μια εργασία αμμοβολής. Επιπλέον, η σμύριδα με μηδενική περιεκτικότητα σε ελεύθερο πυρίτιο, δεν είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία.

Η σμύριδα χρησιμοποιείται σε επιφάνειες με έντονη κυκλοφορία όπως σε αυτοκινητόδρομους, ναυπηγεία και αεροδρόμια ώστε να τις κάνει πιο ανθεκτικές και να αυξήσει την πρόσφυσή τους. Η ανώτερη λειαντική δράση των κόκκων σμύριδας, προσδίδει καλύτερη πρόσφυση και αντιστέκεται στη φθορά που προκαλείται από την έντονη κυκλοφορία.

Σε συνδυασμό με οξυχλωρίδιο ή με τσιμέντο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αντιολισθητικά δάπεδα. Αυτός ο τύπος δαπέδου είναι πολύ χρήσιμος σε χώρους όπως αποθήκες με βαριά κυκλοφορία, εργαστήρια όπου χύνεται λάδι και πέφτουν βαριά αντικείμενα, ράμπες νοσοκομείων, χώρους υποδοχής με μεγάλη κίνηση, καταστρώματα πλοίων, σκάλες κ.λπ.

Η σμύριδα χρησιμοποιείται ευρέως στην κατασκευή επικαλυμμένων λειαντικών όπως σμυριδόπανο και σμυριδόχαρτο.

Λόγω της ανώτερης σκληρότητας, οι κόκκοι της σμύριδας βοηθούν σε καλύτερης ποιότητας και ανθεκτικές πέτρες μύλου τριβής.

Οι κόκκοι της σμύριδας μαζί με το οξείδιο του μαγνησίου και το χλωριούχο μαγνήσιο εφαρμόζονται σε ρυζόμυλους για γυάλισμα ρυζιού.

Η χρήση του συνδυασμού αυτών των υλικών έχει ως αποτέλεσμα ελάχιστους σπασμένους κόκκους και ταχύτερη απόδοση. Οι ειδικοί κόκκοι σμύριδας γυαλίσματος ρυζιού σχηματίζουν έναν ανώτερο οξυχλωριούχο δεσμό με αποτέλεσμα η πέτρα να διαρκεί για περισσότερη χρήση. Επίσης, οι κόκκοι σμύριδας είναι ιδανικοί ως υλικό πρόσμιξης για την κατασκευή πυρότουβλων λόγω της υψηλής αντοχή τους. Η σμύριδα εφαρμόζεται επίσης ως ενισχυτικό υλικό στο σκυρόδεμα, στη δόμηση, και για την κατασκευή χρηματοκιβωτίων.  (Πηγή: Πτυχιακή / Διπλωματική Εργασία Σιδερής Γιώργος)

[ΠΗΓΗ: https://www.mononews.gr/, της Μαρίνας Πρωτονοταρίου, 27/8/2023]

Πριν από μερικές ημέρες η  European Green Metals Ltd, μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο των κρίσιμων μετάλλων, ανακοίνωσε την απόκτηση άδειας για μια περιοχή 71 τ.χλμ. στο Olserum 2, επεκτείνοντας σημαντικά τη θέση της γύρω από το φιλόδοξο project σπάνιων γαιών (REE ) τη νότια Σουηδία. 

Το Olserum σημειώνει ήδη σημαντική πρόοδο. Στόχος της EGM είναι να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο προηγμένων έργων ζωτικής σημασίας ορυκτών, συμβάλλοντας στην παροχή κρίσιμων στοιχείων για την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης. Το Olserum φιλοδοξεί να γίνει το πρώτο ορυχείο σπάνιων γαιών (REE) στην ήπειρο.

Στρατηγική σημασία

Με τις γεωπολιτικές ισορροπίες να διαταράσσονται συνεχώς και τα κρίσιμα ορυκτά να ελέγχονται από μια μικρή ομάδα χωρών, καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη για την Ευρώπη να αναπτύξει τη δική της αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών για να υποστηρίξει τη στρατηγική της για την πράσινη ενέργεια. 

Έρευνες δείχνουν ότι η Ευρώπη θα πρέπει να τετραπλασιάσει τα κρίσιμα ορυκτά έως το 2040 για την ανάπτυξη τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Επομένως, η υπεύθυνη ενίσχυση της παγκόσμιας προσφοράς και η αποφυγή των κρίσιμων ελλείψεων ορυκτών είναι πρωταρχικής σημασίας. 

Όπως επισημαίνεται από την ευρωπαϊκή ένωση μετάλλων Eurometaux, τα επόμενα πέντε χρόνια θα κρίνουν εάν η ήπειρος θα καταφέρει να ανακτήσει και να αναπτύξει βιώσιμες αλυσίδες αξίας μετάλλων και ορυκτών ή εάν άλλες περιοχές του κόσμου θα προχωρήσουν περαιτέρω στην κούρσα των παγκόσμιων πόρων.

Πρόσφατα η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι το «λίθιο και τα στοιχεία σπανίων γαιών θα είναι σύντομα πιο σημαντικά από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο: «Η ζήτηση μόνο για σπάνιες γαίες θα πενταπλασιαστεί μέχρι το 2030… θα εντοπίσουμε στρατηγικά έργα σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, από την εξόρυξη έως τη διύλιση, από την επεξεργασία έως την ανακύκλωση. Και θα δημιουργήσουμε στρατηγικά αποθέματα όπου η προσφορά κινδυνεύει».

Όπως τονίζει ο Ντέιβιντ Χολ, διευθύνων σύμβουλος της European Green Metals στο innovationnewsnetwork.com η Ευρώπη, «ως παγκόσμιος κόμβος για ηλεκτρικά οχήματα (EV), εργοστάσια-γίγας, ανεμογεννήτριες, ηλιακή ενέργεια και αποθήκευση μπαταριών, σε συνδυασμό με παγκοσμίου επιπέδου τεχνογνωσία στις χημικές βιομηχανίες, την επεξεργασία και τη διύλιση εισαγόμενων ειδικών μετάλλων, θα πρέπει να βρίσκεται σε ισχυρότερη θέση από ό,τι  είναι σήμερα».

Μακρά ιστορία

Αν και έως τώρα δεν είχαν γίνει αξιοσημείωτες προσπάθειες εξερεύνησης, είναι γνωστό ότι η ήπειρος έχει τη γεωλογική δυνατότητα να φιλοξενεί στο υπέδαφός της μια ποικιλία σημαντικών κρίσιμων μετάλλων. Πράγματι, πολλές χώρες έχουν μακρά ιστορία εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένης της Σουηδίας που διαθέτει 12 λειτουργικά ορυχεία, αναγνωρισμένη γεωλογία, υποδομές και υποστηρικτική νομοθεσία στη χώρα.

Με την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική στην πρώτη γραμμή της διατήρησης των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της και την πολιτική υποστήριξη από το λόμπι της Πράσινης Μετάβασης της ΕΕ, έργα όπως το Olserum πρέπει να προωθηθούν γρήγορα.

«Τα έργα κρίσιμων ορυκτών πρέπει να προωθηθούν γρήγορα διαφορετικά κινδυνεύουμε να χάσουμε βασικούς περιβαλλοντικούς στόχους, κάτι που θα έχει τρομερές συνέπειες στον κόσμο», υπογράμμισε ο Ντέιβιντ Χολ.

Η Σουηδία όρισε χαρακτήρισε το Olserum ως έργο Εθνικού Ενδιαφέροντος για τις σπάνιες γαίες τον Μάιο του 2023. 

Τα έως τώρα ευρήματα

Οι μέχρι τώρα έρευνες έχουν δείξει ότι το κοίτασμα αυτό είναι πλούσιο σε ξενότιμο και μοναζίτη,  αμφότερα φωσφορικά άλατα σπάνιων γαιών και έχουν καθιερωμένα μονοπάτια επεξεργασίας. Επιπλέον,έχει τα  κρίσιμα REE υψηλής αξίας δυσπρόσιο (Dy), ύττριο (Y), νεοδύμιο (Nd), τέρβιο (Tb) και πρασεοδύμιο (Pr) . 

Σύμφωνα με τον Χολ, η εξαιρετική τοποθεσία και η υποδομή του κοιτάσματος Olserum, μαζί με τις διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενισχύουν την πεποίθηση  ότι αυτό το έργο θα είναι ένα βιώσιμο στοιχείο εξόρυξης.

Τα επόμενα βήματα για το έργο 

Η ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει ένα καθορισμένο πρόγραμμα ανάπτυξης που στοχεύει στην ολοκλήρωση μιας μελέτης σκοπιμότητας με δυνατότητα χρηματοδότησης για την προώθηση του Olserum προς την παραγωγή. 

Η εταιρεία μαζί με την σουηδική κυβέρνηση ασκούν πιέσεις ώστε το Olserum να αναγνωριστεί ως Στρατηγικό Έργο Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, όπως ορίζεται στον Νόμο της ΕΕ για τις Κρίσιμες Πρώτες Υλές που περιγράφηκε τον Μάρτιο του 2023, για να υποστηρίξει την ταχεία παρακολούθηση της διαδικασίας αδειοδότησης για την ανάπτυξη ενός ορυχείου.

Το αρκτικό κοίτασμα

Υπενθυμίζεται ότι εκτός από το Orserum, τον περασμένο Ιανουάριο η σουηδική LKAB ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός σημαντικού κοιτάσματος σπάνιων γαιών βόρεια του αρκτικού κύκλου. 

Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρίας, η ανακάλυψη του  Per Geijer αφορά σε ένα κοίτασμα πλέον του ενός εκατομμυρίου τόνων οξειδίων σπάνιων γαιών. Το κοίτασμα βρίσκεται κοντά στο σημαντικό ορυχείο της Κίρουνα, το οποίο αποτελεί και το επίκεντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας.

Ωστόσο, απαιτούνται δέκα με δέκα πέντε χρόνια, προκειμένου να αξιολογηθεί καλύτερα το κοίτασμα και να αρχίσει η ουσιαστική αξιοποίησή του.

Αλλού στην Ευρώπη: Η ευκαιρία της Σαξονίας

Εκτός από τη Σουηδία, η EGM δραστηριοποιείται  στη Σαξονία της Σαξονίας της Γερμανίας, η οποία φιλοξενεί κρίσιμα μέταλλα , όπως το λίθιο, το νικέλιο, το κοβάλτιο, το γάλλιο, το γερμάνιο και το ίνδιο. 

Η Σαξονία έχει μια ιστορία εξόρυξης 1.000 ετών και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη προηγμένη εξερεύνηση κυρίως για λίθιο, κασσίτερο, βολφράμιο, ασήμι και φθορίτη. 

Τι είναι οι σπάνιες γαίες

Οι σπάνιες γαίες έχουν ονομασθεί έτσι διότι πρόκειται για μια ομάδα 17 μετάλλων τα οποία είναι εξαιρετικά σπάνια και βρίσκονται σε ελάχιστα σημεία ανά τον πλανήτη.

Αυτά είναι τα εξής: Νεοδύμιο (Nd), Πρασεοδύμιο (Pr), Σαμάριο (Sm), Δυσπρόσιο (Dy), Τέρβιο (Tb), Λανθάνιο (La), Λουτέτιο (Lu), Κέριο(Ce), Ύττριο (Y), Eυρώπιο (Eu), Γαδολίνιο (Gd), Χόλμιο (Ho), Σκάνδιο (Sc), Θούλιο (Tm), Υτέρβιο (Yb), Προμέθιο (Pm) και Έρβιο(Er).

Κάτι περισσότερο από το 85% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από την Κίνα, ενώ μικρά κοιτάσματα υπάρχουν στη Νότια Αμερική, στην Αυστραλία και στη Αφρική. Το περασμένο καλοκαίρι ανακαλύφθηκε ένα μεγάλο κοίτασμα στην Τουρκία με 694 εκατ. τόνους, στο οποίο βρίσκονται 10 από τις 17 σπάνιες γαίες και ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο κοίτασμα στον κόσμο.

Οι σπάνιες γαίες εξαιτίας της σύνθεσής τους έχουν μεγάλη ανοχή στις υψηλές θερμοκρασίες και έτσι βρίσκουν εφαρμογή και χρησιμοποιούνται ευρέως στην υψηλή τεχνολογία, από τα κινητά τηλέφωνα και τα τάμπλετ, έως τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τα αμυντικά πυραυλικά συστήματα.

 

[ΠΗΓΗ: https://energypress.gr/, Ναταλία Κοντώση, 25/8/2023]

Το Μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου κατοικήθηκε από πρόσφυγες της Αλώνης

Ελάχιστοι γνωρίζουν την ιστορία της Αμμουλιανής. Ενα μικρό νησί διο, το οποίο από έρημο σχεδόν μοναστηριακό μετόχι μεταβλήθηκε σε τόπο εγκατάστασης προσφύγων και γνώρισε άνθηση. Είναι ίσως χαρακτηριστικό παράδειγμα του μηχανισμού μέσω του οποίου η κατάρα της Μικρασιατικής Καταστροφής και του ξεριζωμού μετατράπηκε σε ευλογία και δημιουργικότητα.

Το νησάκι είναι κρυμμένο στον Σιγγιτικό Κόλπο, όπως είναι η αρχαία ονομασία του ανατολικού από τους δύο κόλπους που σχηματίζονται στη Χαλκιδική μεταξύ των χερσονήσων της Σιθωνίας, δηλαδή του σημερινού Λόγγου, και της Ακτής, προς Ανατολάς, του σημερινού Αγίου Ορους. Είναι το μόνο κατοικημένο νησί στη Χαλκιδική και έχει έκταση περίπου 4,5 τετρ. χιλιόμετρα.

Υπήρξε πατροπαράδοτο μετόχι της Μονής Βατοπαιδίου και περίπου μέχρι τα μέσα της δεκαετίας 1920 ήταν σχεδόν ακαλλιέργητο, γεμάτο άγρια δένδρα, κυρίως αγριελιές, και απασχολούσε πέντε έως δέκα καλογήρους. Το κεντρικό μέρος του νησιού κατείχε μία λίμνη, η οποία θεωρούνταν απ’ όλους μικρή, αλλά μεγάλη για το νησάκι, αφού κατείχε το κεντρικό του μέρος. Αντικρίζει δε τον λαιμό της χερσονήσου του Άθω και σχηματίζει μαζί με την αντικρινή ακτή έναν υπήνεμο όρμο και αγκυροβόλιο, τον Πρόβλακα (εκ του Προαύλακος).

Την τοποθεσία αυτή επίλεξε η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων προκειμένου να εγκαταστήσει το 1925 τον εκριζωμένο ελληνικό πληθυσμό μιας χαριτωμένης νησίδας της Προποντίδας. Της νήσου Αλώνη (τουρκιστί Πασά-Λιμάνι), η οποία αντίκριζε την Κυζικηνή Χερσόνησο, αλλά και ένα από τα χωριά της νήσου Μαρμαρά. Οι ξεριζωμένοι νησιώτες ευχαρίστως αποδέχθηκαν να εγκατασταθούν στην Αμμουλιανή, η οποία μάλιστα παρουσίαζε πολλές ομοιότητες με την πατρίδα που εγκατέλειψαν. Η επίσημη πράξη απαλλοτρίωσης και παραχώρησης γραφόταν το 1930 στο Πρωτοδικείο Χαλκιδικής, όταν περιήλθαν σιο κράτος δέκα μετόχια μονών.

Οι νέοι κάτοικοι ανέλαβαν με εξαιρετική φιλοπονία να μετατρέψουν το ερημονήσι σε χαριτωμένο και καταπράσινο νησάκι. Με κατάλευκα σπιτάκια, με δρόμους δενδροφυτεμένους και πλατείες, αποβάθρες, κρήνες, αλλά και ανθόκηπους. Πέτυχαν δε σε τέτοιο σημείο, ώστε έμεναν έκθαμβοι οι ξένοι που επισκέπτονταν το Άγιον Όρος. Τη λίμνη, η οποία κατείχε μέρος χθαμαλό του νησιού, οι κάτοικοι την αποξήραναν μόνοι τους, με την προσωπική τους εργασία. Άνοιξαν μόνιμη διώρυγα 3 μέτρων βάθους και 150 μέτρων μήκους. Ανάλογα έργα πραγματοποίησαν και σε μικρότερα έλη, ενώ καλλιέργησαν με φανατισμό τους αγρούς.

Το 1937 η απόδοση των δημητριακών της νήσου ανερχόταν σε 70.000 οκάδες, του ελαίου σε 7.000 οκάδες και των αμπελιών σε 30.000 οκάδες σταφύλια. Εννοείται βέβαια πως οι νέοι τότε κάτοικοι δεν λησμόνησαν τη ναυτική τέχνη τους. Διέθεταν στολίσκο οκτώ πετρελαιοκίνητων πλοιαρίων και ενός μεγαλύτερου, καθώς και μερικά ιστιοφόρα αλιευτικά. Με τα πλοιάρια αυτά είχαν αναλάβει τη συγκοινωνία του Αγίου Όρους με τους συνοικισμούς της Χαλκιδικής, ενώ παράλληλα ασχολούνταν επιτυχώς και με την αλιεία.

Η αυτοτελής κοινοτική ζωή της υπήρξε αιτία προόδου

Το 1932 η Αμμουλιανή αποσπάστηκε από την Ιερισσό και έγινε αυτόνομη κοινότητα. Η αυτοτελής αυτή κοινοτική της ζωή υπήρξε η αιτία προόδου της, παρά την αποπνικτική στενότητα του γεωργικού κλήρου των κατοίκων της. Το κέντρο την είχε λησμονήσει, όμως οι νέοι της κάτοικοι τη φρόντισαν με μεγάλη επιμέλεια. Ο πληθυσμός της το 1937 ανερχόταν σε 650 ψυχές, ενώ στο σχολείο, που διευθυνόταν από έναν δάσκαλο αφοσιωμένο στην εθνική του αποστολή, φοιτούσαν 102 μαθητές. Σήμερα υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Αριστοτέλη και, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, έχει 529 μόνιμους κατοίκους. Το νησί είναι καταπράσινο, με θαυμάσιες παραλίες, και ο κεντρικός ναός του, ο Αγιος Νικόλαος, έχει ανεγερθεί το 1865. Ο αρσανάς του αποτελεί τυπικό δείγμα αγιορείτικης αρχιτεκτονικής.

 

[ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, του Ελευθέριου Σκιαδά, 25/8/2023]

Συνεχίζουν τη μάχη με τις αναζωπυρώσεις και τις διάσπαρτες εστίες οι πυροσβεστικές δυνάμεις, στα μέτωπα που παραμένουν ενεργά.

Στην Πάρνηθα, το μέτωπο είναι σε εξέλιξη, με την εικόνα – ωστόσο – σαφώς βελτιωμένη.

Μικρές αναζωπυρώσεις σημειώνονται στο νοτιοδυτικό μέτωπο της Πάρνηθας, κοντά στο Φρούριο και στο Ρέμα της Γιαννούλας. Στο σημείο παραμένουν ισχυρές πυροσβεστικές δυνάμεις προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν τα υφιστάμενα “καντηλάκια”.

Συνεχείς αναζωπυρώσεις στη Βοιωτία – Ανησυχία για τη Δαδιά

Ενεργό είναι και το μέτωπο στη Βοιωτία, όπου οι αναζωπυρώσεις είναι συνεχείς. Καίει πάντως σε δυσπρόσιτες περιοχές και δεν απειλούνται οικισμοί. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι εντονότερες αναζωπυρώσεις παρατηρούνται στην περιοχή της Υλίκης, καθώς και στις περιοχές Στείρι και Κυριάκι.

Αντίθετα, στη Δαδιά και στον Έβρο γενικότερα είναι το πιο ενεργό μέτωπο πυρκαγιάς, το οποίο και προκαλεί ανησυχία.

Όπως είπε ο αναπληρωτής εκπρ. Τύπου της Πυροσβεστικής, η κατάσταση στα υπόλοιπα μέτωπα είναι καλύτερη πλην της Δαδιάς, στον Έβρο όπου υπάρχει το μεγαλύτερο πρόβλημα.

Αρτοποιός: Προβληματίζουν τα πολλαπλά ταυτόχρονα μέτωπα φωτιάς

Μια εβδομάδα μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές σε Αλεξανδρούπολη, Δαδιά, Εύβοια, Βοιωτία, Ασπρόπυργο, Φυλή και Πάρνηθα ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, Γιάννης Αρτοποιός, μιλώντας στην ΕΡΤ, δήλωσε ότι τα πολλαπλά μέτωπα που εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα στη χώρα προβληματίζουν τις αρχές που πλέον κάνουν λόγο για κακόβουλες ενέργειες.

“Θα καταφέρουμε να αποδείξουμε ότι υπάρχει παρέμβαση σε αυτά τα μέτωπα” δήλωσε ο κ. Αρτοποιός αναφέροντας ότι στις έρευνες που διεξάγονται για τους εμπρησμούς εμπλέκονται πλέον η ΕΥΠ και Τμήμα Αντιμετώπισης Πυρκαγιών.

“Αναζητούμε δύο άτομα στην Εύβοια ως ύποπτα για εμπρησμό”

Όπως αποκάλυψε ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, Γιάννης Αρτοποιός, αναζητούνται δύο άτομα στην Εύβοια ως ύποπτα για εμπρησμό”. Κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην περιοχή τόνισε ότι “στη Θήβα, είχαμε 4 και 5 πυρκαγιές εν εξελίξει. Η Βοιωτία είχε περικυκλωθεί κάποια στιγμή από παντού. Αυτή την στιγμή το πιο σοβαρό πρόβλημα αφορά την Υλίκη ενώ καλύτερα πάει η πυρκαγιά στο Στείρι”.

Πρόσθεσε μάλιστα ότι “αυτά τα διαφορετικά συμβάντα, σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, κάνουν πιο δύσκολη την αντιμετώπισή τους” επισημαίνοντας πόσο δύσκολη είναι η διαχείρισή τους. Πρόσθεσε μάλιστα ότι έχει συλλεγεί υλικό και μαρτυρίες για εμπρησμούς σε όλα τα μέτωπα.

Σε ποιες περιοχές υπάρχει πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς

Πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4) προβλέπεται σήμερα Παρασκευή 25 Αυγούστου για δύο περιφέρειες της χώρας, σύμφωνα με τον Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδει η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr).

Ειδικότερα, πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς προβλέπεται σήμερα για τις εξής περιοχές:

– Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (ΠΕ Βοιωτίας, ΠΕ Εύβοιας)

– Περιφέρεια Αττικής

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, 25/8/2023]

Σε ποσοστό άνω του 90% παρατηρείται το φαινόμενο της ακαρπίας στις ελιές τη φετινή καλλιεργητική περίοδο στην Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής, σύμφωνα με το πόρισμα του καθηγητή Δενδροκομίας του ΑΠΘ Αθανάσιου Μολασιώτη, το οποίο εκπρόσωποι 13 συλλογικών και συνεταιριστικών φορέων ελαιοκαλλιεργητών θέτουν υπόψη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με επιστολή τους στον υπουργό Λευτέρη Αυγενάκη.

Οι φορείς ζητούν με την επιστολή τους τη στήριξη και ενίσχυση των ελαιοκαλλιεργητών της Π.Ε. Χαλκιδικής «ως ένδειξη ενδιαφέροντος για την επιβίωση της ίδιας της ελαιοκαλλιέργειας», ενώ υπογραμμίζουν ότι οι οικονομικές συνέπειες της ακαρπίας, έχουν και κοινωνικές προεκτάσεις στον νομό.

Οι ασυνήθιστα αυξημένες θερμοκρασίες, που επικράτησαν στην περιοχή της Χαλκιδικής από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο του 2022, αλλά και τον Ιανουάριο του 2023, όπως σημειώνεται, «επηρέασαν σε μη αναστρέψιμο βαθμό το στάδιο επαγωγής των οφθαλμών και των ενδοοφθαλμικών μορφολογικών μεταβολών των ελαιόδεντρων, με αποτέλεσμα τη μη διαφοροποίηση ή τη μερική διαφοροποίηση, των ανθοφόρων οφθαλμών ανεξάρτητα από τις θερμοκρασίες, που επικράτησαν στη συνέχεια».

Η κύρια ποικιλία ελιάς που καλλιεργείται στη Χαλκιδική η «Χονδρολιά Χαλκιδικής» και η «Χαλκιδικής», σύμφωνα με τη βιβλιογραφία απαιτεί έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες για 900 τουλάχιστον ώρες κάτω των 7,2⁰C κατά τη χειμερινή περίοδο, ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του δένδρου σε ψύχος.

Στην περιοχή καλλιεργούνται περίπου 360.000 στρέμματα ελιάς, από τα οποία τα 225.000 για παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς και τα 135.000 για παραγωγή ελαιόλαδου, ενώ «η επιτραπέζια ελιά Χαλκιδικής αποτελεί εθνικό και όχι τοπικό προϊόν, κατά 95% εξαγώγιμο και αναγνωρισμένο, με τα υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά του, στην παγκόσμια αγορά».

Επιπλέον, όπως τονίζεται στην επιστολή, με την καλλιέργεια ελιάς είναι συνδεδεμένες, λειτουργούν και αναπτύσσουν οικονομική δραστηριότητα περισσότερες από 150 μεταποιητικές μονάδες επεξεργασίας βρώσιμης ελιάς, ελαιοτριβεία και τυποποίησης ελαιόλαδου, ενώ συνολικά 60.000 άνθρωποι, από τις 100.000 του πληθυσμού της Χαλκιδικής, ποσοστό 60% δηλαδή, ασχολούνται με την καλλιέργεια ελιάς.

Στο ποσοστό αυτό συμπεριλαμβάνονται εργαζόμενοι σε μεταποιητικές μονάδες, γεωπόνοι, παραγωγοί, εργάτες γης, έμποροι και όλα τα συναφή με την ελαιοκαλλιέργεια επαγγέλματα.

Σύμφωνα με τεχνικά στοιχεία του ΓΕΩΤΕΕ, τα οικονομικά δεδομένα εξόδων για την καλλιέργεια της επιτραπέζιας ελιάς, είναι υψηλότερα από κάθε άλλη ποικιλία και ανέρχονται στα 775€/στρ. (λίπανση 150€/στρ., φυτοπροστασία 200€/στρ., εργατικά κλαδέματος και συγκομιδής 250€/στρ., ενεργειακό κόστος και άρδευση 100€/στρ., ενοίκιο 75€/στρ.).

Μεταξύ άλλων, στην επιστολή σημειώνεται ότι από τον καθηγητή του ΑΠΘ ζητήθηκε η εκπόνηση έρευνας με αντικείμενο την επιστημονική τεκμηρίωση της ύπαρξης κλώνων των σημαντικότερων ποικιλιών ελιάς, που καλλιεργούνται στη Χαλκιδική, ώστε να απομονωθούν οι κλώνοι, που είναι ανθεκτικοί στην ακαρπία και την κλιματική αλλαγή, να διερευνηθούν περαιτέρω τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά τους, με την προοπτική της αναπαραγωγής και καλλιέργειας αυτών.

Επίσης, οι ελαιοκαλλιεργητές του νομού Χαλκιδικής, ενημερώνουν τον ΥΠΑΑΤ ότι έχουν ήδη καλλιεργήσει και συνεχίζουν να το πράττουν και να φροντίζουν τα ελαιόδεντρα «χωρίς να αναμένουμε να αποδώσουν», ενώ επισημαίνουν ότι γίνεται μεθοδευμένη δουλειά στην καλλιέργεια της ελιάς Χαλκιδικής, με ολοκληρωμένη και βιολογική διαχείριση.

Μερικά από τα πιο σημαντικά ευρήματα που προκύπτουν από αυτή τη μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις παραγωγικές περιοχές ελαιοκαλλιέργειας της Χαλκιδικής είναι:

• -Η θερμοκρασία δείχνει τη χαρακτηριστική μεσογειακή κατανομή. Οι μέγιστες θερμοκρασίες παρατηρούνται το καλοκαίρι ενώ οι ελάχιστες θερμοκρασίες παρατηρούνται το χειμώνα. Παρατηρείται n αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 1.5-2 οC σύμφωνα με το κλιματικό σενάριο RCP4.5. Η αντίστοιχη αύξηση για το κλιματικό σενάριο RCP8.5 είναι περίπου 3oC.
• -Υπάρχει μεταβολή του βροχομετρικού καθεστώτος στη περιοχή της Χαλκιδικής, με τις πιο ηπειρωτικές περιοχές να υφίστανται τις μεγαλύτερες μεταβολές.
• -Οι ανάγκες σε νερό για την ελαιοκαλλιέργεια στη Χαλκιδική είναι σημαντικές. Οι κύριες περιοχές ελαιοκαλλιέργιας βρίσκονται στις πιο ξηροθερμικές περιοχές της Χαλκιδικής με τις απαιτήσεις για άρδευση να είναι μεγάλες.
• -Μη αρδευόμενες καλλιέργειες ελιάς δεν θα μπορούν να διατηρηθούν στην περιοχή της Χαλκιδικής.
• -Η μείωση της βροχόπτωσης σε πιο βόρειες και ηπειρωτικές περιοχές θα έχει ως πιθανό αποτέλεσμα να μειώσει τα αποθέματα νερού στην περιοχή άρα και τις αρδευτική ικανότητα της κάθε περιοχής.
• -Όλο και πιο συχνά, οι ελαιοκαλλιέργειες θα βρίσκονται σε συνθήκες θερμικού stress, γεγονός που θα έχει αρνητική συνέπεια στην ποιότητα του καρπού.
• -Η αύξηση της θερμοκρασίας, ειδικότερα τη χειμερινή περίοδο, φαίνεται να επηρεάζει την έκπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών. Τη χειμερινή περίοδο όλο και λιγότερες ημέρες θα έχουν χαμηλές θερμοκρασίες, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι να δυνατό να συλλεχθούν οι απαραίτητες βαθμομονάδες ψύχους για την διακοπή του λήθαργου και την ανθοφορία της ελιάς.
• -Η μειωμένη ανθοφορία θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του αριθμού των ελιών ανά δέντρο αλλά και της ποιότητας του λαδιού.
• -Οι αθροιστικές βαθμομονάδες που επιδρούν στην εμφάνιση των εχθρών της ελιάς, και ειδικότερα του πυρηνοτρύτη, φαίνεται ότι θα αυξηθούν.
• -Η ποιότητα της φυτικής παραγωγής θα αλλάξει σημαντικά κατά τους κύριους εαρινούς και καλοκαιρινούς μήνες.

«Όλοι οι προαναφερόμενοι παράγοντες συμβάλλουν σε λιγότερο παραγωγικές συγκομιδές και πολύ μικρότερος οικονομικό κέρδος», τονίζεται στη μελέτη επιπτώσεων.

(Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΒΑΣΙΛΗΣ ΨΩΜΑΣ)

[ΠΗΓΗ: https://bci24news.com/, από ΑΠΕ-ΜΠΕ, 24/8/2023]