Πριν από μερικές ημέρες η European Green Metals Ltd, μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο των κρίσιμων μετάλλων, ανακοίνωσε την απόκτηση άδειας για μια περιοχή 71 τ.χλμ. στο Olserum 2, επεκτείνοντας σημαντικά τη θέση της γύρω από το φιλόδοξο project σπάνιων γαιών (REE ) τη νότια Σουηδία.
Το Olserum σημειώνει ήδη σημαντική πρόοδο. Στόχος της EGM είναι να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο προηγμένων έργων ζωτικής σημασίας ορυκτών, συμβάλλοντας στην παροχή κρίσιμων στοιχείων για την ενεργειακή μετάβαση της Ευρώπης. Το Olserum φιλοδοξεί να γίνει το πρώτο ορυχείο σπάνιων γαιών (REE) στην ήπειρο.
Στρατηγική σημασία
Με τις γεωπολιτικές ισορροπίες να διαταράσσονται συνεχώς και τα κρίσιμα ορυκτά να ελέγχονται από μια μικρή ομάδα χωρών, καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη για την Ευρώπη να αναπτύξει τη δική της αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών για να υποστηρίξει τη στρατηγική της για την πράσινη ενέργεια.
Έρευνες δείχνουν ότι η Ευρώπη θα πρέπει να τετραπλασιάσει τα κρίσιμα ορυκτά έως το 2040 για την ανάπτυξη τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Επομένως, η υπεύθυνη ενίσχυση της παγκόσμιας προσφοράς και η αποφυγή των κρίσιμων ελλείψεων ορυκτών είναι πρωταρχικής σημασίας.
Όπως επισημαίνεται από την ευρωπαϊκή ένωση μετάλλων Eurometaux, τα επόμενα πέντε χρόνια θα κρίνουν εάν η ήπειρος θα καταφέρει να ανακτήσει και να αναπτύξει βιώσιμες αλυσίδες αξίας μετάλλων και ορυκτών ή εάν άλλες περιοχές του κόσμου θα προχωρήσουν περαιτέρω στην κούρσα των παγκόσμιων πόρων.
Πρόσφατα η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι το «λίθιο και τα στοιχεία σπανίων γαιών θα είναι σύντομα πιο σημαντικά από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο: «Η ζήτηση μόνο για σπάνιες γαίες θα πενταπλασιαστεί μέχρι το 2030… θα εντοπίσουμε στρατηγικά έργα σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, από την εξόρυξη έως τη διύλιση, από την επεξεργασία έως την ανακύκλωση. Και θα δημιουργήσουμε στρατηγικά αποθέματα όπου η προσφορά κινδυνεύει».
Όπως τονίζει ο Ντέιβιντ Χολ, διευθύνων σύμβουλος της European Green Metals στο innovationnewsnetwork.com η Ευρώπη, «ως παγκόσμιος κόμβος για ηλεκτρικά οχήματα (EV), εργοστάσια-γίγας, ανεμογεννήτριες, ηλιακή ενέργεια και αποθήκευση μπαταριών, σε συνδυασμό με παγκοσμίου επιπέδου τεχνογνωσία στις χημικές βιομηχανίες, την επεξεργασία και τη διύλιση εισαγόμενων ειδικών μετάλλων, θα πρέπει να βρίσκεται σε ισχυρότερη θέση από ό,τι είναι σήμερα».
Μακρά ιστορία
Αν και έως τώρα δεν είχαν γίνει αξιοσημείωτες προσπάθειες εξερεύνησης, είναι γνωστό ότι η ήπειρος έχει τη γεωλογική δυνατότητα να φιλοξενεί στο υπέδαφός της μια ποικιλία σημαντικών κρίσιμων μετάλλων. Πράγματι, πολλές χώρες έχουν μακρά ιστορία εξόρυξης, συμπεριλαμβανομένης της Σουηδίας που διαθέτει 12 λειτουργικά ορυχεία, αναγνωρισμένη γεωλογία, υποδομές και υποστηρικτική νομοθεσία στη χώρα.
Με την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική στην πρώτη γραμμή της διατήρησης των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της και την πολιτική υποστήριξη από το λόμπι της Πράσινης Μετάβασης της ΕΕ, έργα όπως το Olserum πρέπει να προωθηθούν γρήγορα.
«Τα έργα κρίσιμων ορυκτών πρέπει να προωθηθούν γρήγορα διαφορετικά κινδυνεύουμε να χάσουμε βασικούς περιβαλλοντικούς στόχους, κάτι που θα έχει τρομερές συνέπειες στον κόσμο», υπογράμμισε ο Ντέιβιντ Χολ.
Η Σουηδία όρισε χαρακτήρισε το Olserum ως έργο Εθνικού Ενδιαφέροντος για τις σπάνιες γαίες τον Μάιο του 2023.
Τα έως τώρα ευρήματα
Οι μέχρι τώρα έρευνες έχουν δείξει ότι το κοίτασμα αυτό είναι πλούσιο σε ξενότιμο και μοναζίτη, αμφότερα φωσφορικά άλατα σπάνιων γαιών και έχουν καθιερωμένα μονοπάτια επεξεργασίας. Επιπλέον,έχει τα κρίσιμα REE υψηλής αξίας δυσπρόσιο (Dy), ύττριο (Y), νεοδύμιο (Nd), τέρβιο (Tb) και πρασεοδύμιο (Pr) .
Σύμφωνα με τον Χολ, η εξαιρετική τοποθεσία και η υποδομή του κοιτάσματος Olserum, μαζί με τις διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενισχύουν την πεποίθηση ότι αυτό το έργο θα είναι ένα βιώσιμο στοιχείο εξόρυξης.
Τα επόμενα βήματα για το έργο
Η ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει ένα καθορισμένο πρόγραμμα ανάπτυξης που στοχεύει στην ολοκλήρωση μιας μελέτης σκοπιμότητας με δυνατότητα χρηματοδότησης για την προώθηση του Olserum προς την παραγωγή.
Η εταιρεία μαζί με την σουηδική κυβέρνηση ασκούν πιέσεις ώστε το Olserum να αναγνωριστεί ως Στρατηγικό Έργο Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, όπως ορίζεται στον Νόμο της ΕΕ για τις Κρίσιμες Πρώτες Υλές που περιγράφηκε τον Μάρτιο του 2023, για να υποστηρίξει την ταχεία παρακολούθηση της διαδικασίας αδειοδότησης για την ανάπτυξη ενός ορυχείου.
Το αρκτικό κοίτασμα
Υπενθυμίζεται ότι εκτός από το Orserum, τον περασμένο Ιανουάριο η σουηδική LKAB ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός σημαντικού κοιτάσματος σπάνιων γαιών βόρεια του αρκτικού κύκλου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρίας, η ανακάλυψη του Per Geijer αφορά σε ένα κοίτασμα πλέον του ενός εκατομμυρίου τόνων οξειδίων σπάνιων γαιών. Το κοίτασμα βρίσκεται κοντά στο σημαντικό ορυχείο της Κίρουνα, το οποίο αποτελεί και το επίκεντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων της χώρας.
Ωστόσο, απαιτούνται δέκα με δέκα πέντε χρόνια, προκειμένου να αξιολογηθεί καλύτερα το κοίτασμα και να αρχίσει η ουσιαστική αξιοποίησή του.
Αλλού στην Ευρώπη: Η ευκαιρία της Σαξονίας
Εκτός από τη Σουηδία, η EGM δραστηριοποιείται στη Σαξονία της Σαξονίας της Γερμανίας, η οποία φιλοξενεί κρίσιμα μέταλλα , όπως το λίθιο, το νικέλιο, το κοβάλτιο, το γάλλιο, το γερμάνιο και το ίνδιο.
Η Σαξονία έχει μια ιστορία εξόρυξης 1.000 ετών και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη προηγμένη εξερεύνηση κυρίως για λίθιο, κασσίτερο, βολφράμιο, ασήμι και φθορίτη.
Τι είναι οι σπάνιες γαίες
Οι σπάνιες γαίες έχουν ονομασθεί έτσι διότι πρόκειται για μια ομάδα 17 μετάλλων τα οποία είναι εξαιρετικά σπάνια και βρίσκονται σε ελάχιστα σημεία ανά τον πλανήτη.
Αυτά είναι τα εξής: Νεοδύμιο (Nd), Πρασεοδύμιο (Pr), Σαμάριο (Sm), Δυσπρόσιο (Dy), Τέρβιο (Tb), Λανθάνιο (La), Λουτέτιο (Lu), Κέριο(Ce), Ύττριο (Y), Eυρώπιο (Eu), Γαδολίνιο (Gd), Χόλμιο (Ho), Σκάνδιο (Sc), Θούλιο (Tm), Υτέρβιο (Yb), Προμέθιο (Pm) και Έρβιο(Er).
Κάτι περισσότερο από το 85% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από την Κίνα, ενώ μικρά κοιτάσματα υπάρχουν στη Νότια Αμερική, στην Αυστραλία και στη Αφρική. Το περασμένο καλοκαίρι ανακαλύφθηκε ένα μεγάλο κοίτασμα στην Τουρκία με 694 εκατ. τόνους, στο οποίο βρίσκονται 10 από τις 17 σπάνιες γαίες και ήταν το δεύτερο μεγαλύτερο κοίτασμα στον κόσμο.
Οι σπάνιες γαίες εξαιτίας της σύνθεσής τους έχουν μεγάλη ανοχή στις υψηλές θερμοκρασίες και έτσι βρίσκουν εφαρμογή και χρησιμοποιούνται ευρέως στην υψηλή τεχνολογία, από τα κινητά τηλέφωνα και τα τάμπλετ, έως τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και τα αμυντικά πυραυλικά συστήματα.
[ΠΗΓΗ: https://energypress.gr/, Ναταλία Κοντώση, 25/8/2023]