«Το μεγαλύτερο μέρος του προστίμου πέφτει στην εταιρεία για τη λανθασμένη αποθήκευση φιλτρόπανων!»
Το καλοκαίρι του 2011 η Τίνα Μπιρμπίλη, τότε υπουργός Περιβάλλοντος, βρισκόταν μπροστά στο δίλημμα αν θα έπρεπε να εγκρίνει ή όχι τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τις Σκουριές με μία κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ), που εκδόθηκε αργότερα, τον Ιούλιο του 2011. Όταν την ρωτήσαμε αν είχε κάποια ένσταση και σε ποιο ζήτημα, μας είχε πει ότι το σημαντικότερο είναι η δυνατότητα της δημόσιας διοίκησης να κάνει ουσιαστικό περιβαλλοντικό έλεγχο σε ένα τέτοιο σύνθετο έργο.
Κρίση
Με την πρώτη μείζονα κρίση που προέκυψε σε έναν έλεγχο του 2012 2013, που αποτυπώθηκε σε έκθεση ελέγχου 10 μέρες πριν από τις εκλογές του 2015, η κ. Μπιρμπίλη μοιάζει να επαληθεύθηκε. Οι ελεγκτές όχι μόνο εξέφρασαν την άποψη ότι κακώς εγκρίθηκε η ΜΠΕ, αλλά παράλληλα το υπουργείο δημιούργησε και επιτροπή ώστε αν χρειασθεί, να ληφθούν έκτακτα μέτρα για να αποτραπεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο περιβάλλον.
Η ανάγκη να σχηματισθεί αυτή η επιτροπή κατ’ ουσίαν εισάγει διαδικασία ανάκληση της άδειας λειτουργίας. Στην απάντησή της στους επιθεωρητές περιβάλλοντος, στις 16 Φεβρουαρίου 2015, η Ελληνικός Χρυσός σημειώνει ότι το ζήτημα της αναθεώρησης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που κυρώνει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εκφεύγει της αρμοδιότητας της υπηρεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η ίδια η υπηρεσία των επιθεωρητών περιβάλλοντος είχε σημειώσει το 2012 ωστόσο ότι η έγκριση τεχνικών εκθέσεων, αλλά και η παροχή αδειών στο έργο, δεν περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητές της.
Οι ελεγκτές αναφέρουν ότι έκαναν αυτοψίες, αλλά δεν υπάρχει αναλυτικός κατάλογος με τα δείγματα ούτε υπάρχουν τα σχετικά πρωτόκολλα των αναλύσεων. Η έκθεση διαβάζεται κάπως έτσι: «Στην εγκεκριμένη ΜΠΕ δεν γίνεται καμία αναφορά για την επικινδυνότητα του παραγόμενου προίόντος (συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη). Η εταιρεία δεν παρέθεσε κλπ. κ.λπ. Ως αποτέλεσμα δεν έχουν τεθεί σχετικοί όροι στην ΚΥΑ».
Πυρίτης
Να σημειωθεί ότι οι ενστάσεις των επιθεωρητών δεν αφορούν τις Σκουριές, αλλά τα παλιά κοιτάσματα στην Ολυμπιάδα και τις Μαύρες Πέτρες. Από την επεξεργασία των λεγόμενων τελμάτων της Ολυμπιάδας παράγονται δύο προϊόντα, ένα συμπύκνωμα πυριτών και ένα υπόλειμμα που μπορεί να αξιοποιηθεί από την τσιμεντοβιομηχανία. Με μετρήσει τους, το ΕΜΠ το 2005 και το ΑΠΘ το 2009, έχουν αξιολογήσει τις τιμές των μεταλλευτικών αυτών υλικών.
Στο σημείο αυτό οι ελεγκτές επικαλούνται έναν κανονισμό της Ε.Ε. (1907/2006) που αφορά την καταχώριση αλλά και τους περιορισμούς στην επεξεργασία χημικών προϊόντων. Τα ορυκτά και μεταλλεύματα δεν περιλαμβάνονται κατά τη γνώμη της εταιρείας σε αυτά τα προϊόντα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία πρόσθεσε τον πυρίτη με δική της πρωτοβουλία πολύ πριν αρχίσει η παραγωγή του, παραδέχεται τη χρόνια τοξικότητα του συμπυκνώματος πυρίτη και αντίστοιχα την χαρακτηρίζει.
Στο διάστημα 2012- 2013 η εταιρεία, κατά τους ελεγκτές, μετέφερε το εμπόρευμα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης χωρίς να δηλώνει ότι είναι επικίνδυνο, και ενώ έπρεπε κατά τους ελεγκτές να το μεταφέρει από το Στρατώνι. Αλλά τέτοια δέσμευση της Ελληνικός Χρυσός στην ΜΠΕ δεν προκύπτει. Οι συντάκτες της μελέτης έχουν απλά προβλέψει ότι η μεταφορά πρέπει να γίνεται σε φορτηγά στεγανής καρότσας . Το υπουργείο εγκαλεί την εταιρεία ότι δεν προχώρησε σε εργασίες αποκατάστασης των παλιών τελμάτων της Ολυμπιάδας, αλλά κάτι τέτοιο προϋποθέτει την έγκριση σχεδίου μετα-μεταλλευτικών χρήσεων γης. Ούτε σχέδιο ούτε έγκριση υπήρξε.
Σε αυτοψία τον Απρίλιο του 2013 οι ελεγκτές διαπίστωσαν όξινες απορροές χωρίς να μπορέσουν να ορίσουν, όπως παραδέχονται, τον λόγο της ύπαρξής τους. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για αυτές τις απορροές, τις οποίες αντιμετώπισε σύμφωνα με το εγκεκριμένο στην ΜΠΕ πρόγραμμα. Οι τιμές που παρουσιάζει η εταιρεία έχουν μεγάλες αποκλίσεις από εκείνες του κράτους, καθώς μεταξύ άλλων οι πρώτες έχουν γίνει σε τρεχούμενο νερό, ενώ οι άλλες σε στάσιμο. Οι κρατικοί ελεγκτές λένε ότι οι συγκεντρώσεις μετάλλων υπερβαίνουν τα εγκεκριμένα όρια, αλλά η παρατήρηση των περιβαλλοντολόγων της Ελληνικός Χρυσός είναι ότι αυτές οι τιμές συσσωρεύτηκαν από προηγούμενες εξορύξεις.
Για τα στερεά απόβλητα, οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση αξιοποίησής τους, ούτε καν εναλλακτική απόθεσής τους, αλλά η εταιρεία σημειώνει ότι στη μελέτη προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν ως υλικά λιθογόμωσης. ΕΜΠ και ΑΠΘ τα χαρακτηρίζουν μη επικίνδυνα. Το μεγαλύτερο μέρος του προστίμου πέφτει στην εταιρεία για τη λανθασμένη αποθήκευση φιλτρόπανων.
[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΡ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, του Τάσου Τέλλογλου, 24/01/2016]