Είναι καθησυχαστικό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να απολαμβάνει ισχυρή ζήτηση από πλευράς επενδυτών για το χρέος το οποίο πουλά προκειμένου να χρηματοδοτήσει το Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία (NextGenerationEU), ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Λιγότερο ευπρόσδεκτη είναι η κατά σχεδόν 10 φορές αύξηση του κόστους χρηματοδότησής του σε σύγκριση με εκείνο που πλήρωνε στο απόγειο της πανδημίας. Ο εκτιναχθείς πληθωρισμός θα κάνει πολύ πιο δαπανηρή τη στήριξη της οικονομίας του μπλοκ, κατανέμοντας τον πόνο των υψηλότερων αποδόσεων σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή περιφέρεια.

Η ΕΕ συγκέντρωσε 5 δισεκατομμύρια ευρώ αυτή την εβδομάδα, πουλώντας ομόλογα λήξης 2048, με τους επενδυτές να υποβάλλουν προσφορές για επταπλάσιο ποσό από το προσφερόμενο. Ένα σχετικά “ζουμερό” επιτόκιο 2,625% και μια απόδοση περίπου 80 μονάδες βάσης μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των γερμανικών ομολόγων, δηλαδή κοντά στα επίπεδα εκείνης του γαλλικού χρέος, βοήθησαν στην τόνωση της ζήτησης.

Το σκηνικό έχει αλλάξει

Για τον συλλογικό Ευρωπαίο δανειολήπτη, ωστόσο, αυτό συγκρίνεται με μια συμφωνία 10 δισεκατομμυρίων ευρώ για ομόλογα λήξης 2050 τα οποία εκδόθηκαν τον Νοέμβριο του 2020, η οποία ήρθε με κουπόνι μόλις 0,3% και διαφορά απόδοσης με το αντίστοιχο γερμανικό σημείο αναφοράς εκείνης της περιόδου περίπου 25 μονάδων βάσης.

Αυτός ο τίτλος διαπραγματεύεται τώρα στο 53% της ονομαστικής του αξίας, καταδεικνύοντας πόσο γρήγορα μπορούν να διαβρωθούν οι κεφαλαιακές αξίες του χρέους εξαιρετικά μεγάλης διάρκειας και χαμηλού τοκομεριδίου σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων αποδόσεων.

Τα πιστωτικά spreads, ακόμη και για μια υπερεθνική οντότητα όπως η ΕΕ, έχουν διευρυνθεί αισθητά έναντι της Γερμανίας. Η αγορά ομολόγων δεν περιμένει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει ουσιαστικά το αρνητικό επίσημο επιτόκιο καταθέσεων 0,5% για να προχωρήσει σε ανατίμηση μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον νομισματικής πολιτικής.

Επιβράδυνση εκδόσεων

Έχοντας ήδη συγκεντρώσει σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για το πακέτο οικονομικής στήριξης, οι εναπομείνασες δανειακές ανάγκες της ΕΕ έως το τέλος του 2026 θέτουν τις επικείμενες εκδόσεις της στον ίδιο πεδίο με εκείνες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Το αρχικό της σχέδιο ήταν να δανειστεί 50 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2022. Ακόμη και μετά τη δημοπρασία της Τρίτης, εξακολουθεί να είναι περίπου στο μισό αυτού του ρυθμού, επομένως θα χρειαστεί πολύ περισσότερες εκδόσεις αργότερα μέσα στο έτος για να συνεχιστεί ο ετήσιος στόχος άντλησης κεφαλαίων 150 δισεκατομμυρίων ευρώ τον οποίο η Ένωση επαναβεβαίωσε στη σχετική ενημέρωση του Μαΐου – και μάλιστα υπό τις επικρατούσες υψηλότερες αποδόσεις.

Η βάναυση πραγματικότητα η οποία ξημερώνει είναι ότι η χρηματοδότηση της ανάκαμψης από την πανδημία είναι πιθανό να είναι σημαντικά πιο ακριβή απ’ ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί.

Ακόμη και μόλις στα τέλη του περασμένου έτους, μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού χρέους ήταν ουσιαστικά δωρεάν χρήμα. Η μέση απόδοση του χρέους της ΕΕ εξακολουθεί να είναι κάτω του 1%, με περισσότερο από το ένα τρίτο των εκκρεμών ομολόγων των 295 δισεκατομμυρίων ευρώ να είναι αποπληρωτέα σε περισσότερα από 10 χρόνια.

Η υποχρέωση καταβολής κουπονιών 2% και άνω για χρέος μέσης έως μεγάλης διάρκειας θα αλλάξει σημαντικά τη συνολική δυναμική αυτού του κόστους.

Πιέσεις

Το αυξανόμενο κόστος της υποστήριξης χωρών όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, με τα ήδη υπερβολικά χρέη τους σε σχέση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν τους, θα γίνει αισθητό σε ολόκληρη την ήπειρο, με συνακόλουθες πολιτικές πιέσεις.

Έχουμε δει αυτό το έργο στο παρελθόν, επομένως θα πρέπει να γίνουν ορισμένες σκέψεις σχετικά με τη βιωσιμότητα του μηχανισμού υποστήριξης της ΕΕ, εάν το μπλοκ των 27 δεν θέλει να σκοντάψει στο πρώτο εμπόδιο το οποίο θα συναντήσει στην αγορά ομολόγων.

Η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν απόδειξη της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στο πεδίο της συλλογικής απάντησης στην πανδημία.

Παρόμοια δείγματα συνοχής θα απαιτηθούν και τους επόμενους μήνες και χρόνια.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Marcus Ashworth, 24/6/2022]

Στη χορήγηση καθεστώτος χώρας υποψήφιας προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην Ουκρανία και στη Μολδαβία συμφώνησαν οι 27 ηγέτες των χωρών – μελών του μπλοκ, όπως ανακοίνωσε επισήμως με μήνυμά του στο Twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.

Πιο ειδικά, ο κ. Μισέλ, από τις Βρυξέλλες όπου λαμβάνει χώρα η Σύνοδος Κορυφής, έγραψε:

“Συμφωνία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μόλις αποφάσισε τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας σε Ουκρανία και Μολδαβία. Μία ιστορική στιγμή. Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί ένα κομβικό βήμα στην πορεία σας προς την ΕΕ. Συγχαρτητήρια Βολόντιμιρ Ζελένσκι και Μάια Σαντού και λαοί της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Το μέλλον μας είναι μαζί”.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δημοσίευσε το ίδιο μήνυμα και στην ουκρανική γλώσσα.

Λίγο αργότερα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολόντιμιρ Ζελένσκι απάντησε με δικό του μήνυμα στο ίδιο μέσα, σημειώνοντας:

“Επιδοκιμάζω ειλικρινά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να αποδώσει στην Ουκρανία καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Είναι μια μοναδική και ιστορική στιγμή για τις σχέσεις Ουκρανίας – Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είμαι ευγνώμων προς τους Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, καθώς και στους ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ για την υποστήριξη. Το μέλλον της Ουκρανίας είναι εντός της ΕΕ”.

Όπως σημειώνει ο ιστότοπος Politico, η απόφαση αποτελεί μια τεράστια ηθική ώθηση για την Ουκρανία, η οποία εδώ και τέσσερις μήνες βρίσκεται σε πόλεμο μετά την εισβολή της Ρωσίας του Βλάντιμιρ Πούτιν.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι πριν τον πόλεμο θα ήταν σχεδόν απίθανο η διαδικασία χορήγησης καθεστώτος χώρας προς ένταξη στην Ένωση να είχε προχωρήσει με τέτοια ταχύτητα.

Σε ό,τι αφορά τη Γεωργία, ο κ. Μισέλ ανέφερε ότι “το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να αναγνωρίσει την ευρωπαϊκή προοπτική της Γεωργίας και είναι έτοιμο να χορηγήσει το καθεστώς υποψήφιας χώρας μόλις ληφθούν υπόψη οι εκκρεμείς προτεραιότητες.

Συγχαρητήρια στον γεωργιανό λαό. Μια ιστορική στιγμή στις σχέσεις ΕΕ-Γεωργίας: Το μέλλον της Γεωργίας βρίσκεται εντός της ΕΕ”.

Φον Ντερ Λάιεν: Ιστορική απόφαση

Για “ιστορική απόφαση” κάνει λόγο η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μετά τη συμφωνία των “27” ηγετών της ΕΕ να χορηγήσουν καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας σε Ουκρανία και Μολδαβία και να υποστηρίξουν την ευρωπαϊκή προοπτική της Γεωργίας.

“Σήμερα είναι μια καλή μέρα για την Ευρώπη.

Συγχαρητήρια στον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την Πρόεδρο Μάια Σαντού και τον πρωθυπουργό Ιρακλί Γκαριμπασβίλι. Οι χώρες σας είναι μέρος της ευρωπαϊκής μας οικογένειας. Και η σημερινή ιστορική απόφαση των ηγετών το επιβεβαιώνει” αναφέρει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με ανάρτησή της στο τουίτερ.

“Πολύ ευχαριστημένη με την υποστήριξη των γνωμοδοτήσεών μας από τους ηγέτες. Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία, όλοι έχουν δουλειά να κάνουν πριν περάσουν στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας. Ξέρω ότι θα κινηθούν γρήγορα. Γνωρίζουν πόσο κρίσιμο είναι αυτό για τις δημοκρατίες τους, τις οικονομίες τους και τους πολίτες τους. Αυτή η απόφαση μας δυναμώνει όλους” προσθέτει.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν, σημειώνει ότι η απόφαση “ενισχύει την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, απέναντι στον ρωσικό ιμπεριαλισμό. Και ενισχύει την Ε.Ε. Γιατί δείχνει για άλλη μια φορά στον κόσμο ότι είμαστε ενωμένοι και δυνατοί απέναντι στις εξωτερικές απειλές”.

Μακρόν: Πρόκειται για πολιτική επιλογή

Καλωσορίζοντας εκείνο που αποκάλεσε “ιστορική απόφαση” για χορήγηση του καθεστώτος προς ένταξη χωρών σε Ουκρανία και Μολδαβία, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ανέφερε ότι “όλα αυτά τα χρωστούμε στον ουκρανικό λαό”, ενώ πρόσθεσε ότι η ενταξιακή διαδικασία θα είναι “απαιτητική” .

Αναγνώρισε μάλιστα ότι η απόφαση συνδέεται με το ευρύτερο πλαίσιο του πολέμου που έχει εξαπολύσει η Ρωσία κατά της Ουκρανίας. “Ήταν πολιτική επιλογή, το αναγνωρίζω απόλυτα”.

Πρόεδρος Μολδαβίας: Έχουμε δύσκολο δρόμο μπροστά μας

Η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάια Σάντου χαιρέτισε απόψε την “ιστορική” απόφαση των “27” της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χορηγήσουν στη χώρα της καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ, υπογραμμίζοντας ότι “έχουμε έναν δύσκολο δρόμο μπροστά μας, που απαιτεί πολλή δουλειά και προσπάθεια”.

Σε ανάρτησή της στο Facebook, η πρόεδρος Σάντου ανέφερε ότι ένταξη της Μολδαβίας της στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα φέρει ευημερία, περισσότερες ευκαιρίες και ασφάλεια στη μικρή χώρα που βρίσκεται ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρουμανία.

Γεωργία: Θα εργαστούμε με αποφασιστικότητα για να λάβουμε κι εμείς καθεστώς χώρας προς ένταξη

Η πρόεδρος της Γεωργίας Σαλόμε Ζουραμπισβίλι διαβεβαίωσε απόψε ότι η χώρα της είναι αποφασισμένη να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να αποκτήσει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο επί του παρόντος δεν χορήγησαν οι “27” της ΕΕ, ζητώντας περισσότερες μεταρρυθμίσεις.

“Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε με αποφασιστικότητα τους επόμενους μήνες για να αποκτήσουμε το καθεστώς υποψήφιας χώρας (προς ένταξη στην ΕΕ)”, ανέφερε η πρόεδρος Ζουραμπισβίλι σε μήνυμά της στο Twitter, αφότου οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνώρισαν την “προοπτική” της Γεωργίας να ενταχθεί μελλοντικά στους κόλπους της Ένωσης.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, 23/6/2022]

Το μεγάλο παράδοξο αλλά και τη μεγάλη χαμένη ευκαιρία με τα θαλάσσια αιολικά πάρκα στην Ελλάδα υπενθύμισε χθες ο επικεφαλής της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Γιώργος Περιστέρης, ζητώντας από την Πολιτεία να μη στέκεται εμπόδιο στην ανάπτυξη της αγοράς. 

Συγκεκριμένα, ο κ. Περιστέρης υπενθύμισε ότι παρά το μεγάλο ενδιαφέρον που είχε εκδηλωθεί τη διετία 2009-2010, το κράτος ουσιαστικά πάγωσε κάθε δραστηριότητα, καθώς επρόκειτο να θεσμοθετήσει ένα “άριστο” θεσμικό πλαίσιο. Δώδεκα χρόνια μετά και αυτό το “άριστο” νομοθετικό πλαίσιο δεν υφίσταται, ενώ η χώρα έχει χάσει την ευκαιρία να διαθέτει σημαντική ισχύ από θαλάσσια αιολικά πάρκα. 

“Βρισκόμαστε σήμερα, 12 χρόνια μετά, ακόμα στο ίδιο σημείο. Κι ακόμα ψάχνουμε να βρούμε το άριστο, σε βάρος αυτού που μπορεί άμεσα να υλοποιηθεί και να φέρει ανάπτυξη και άμεσα οικονομικά οφέλη. Ας προχωρήσουμε επιτέλους με τις επενδύσεις που είχαν από το 2010 δρομολογηθεί κι ας δούμε και στην πορεία τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε. Αλλιώς θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τα χρόνια να περνούν χωρίς τίποτα τελικά να γίνεται”, τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Περιστέρης.

Το ιστορικό

Βεβαίως η αναφορά του κ. Περιστέρη αφορούσε την περίφημη νομοθετική πρωτοβουλία της πρώην υπουργού ενέργειας Τ. Μπιρμπίλη στις αρχές του 2010. Συγκεκριμένα, ήταν άνοιξη του 2010 όταν η κ. Μπιρμπίλη, ανακοίνωνε το σχέδιο για τη διενέργεια διαγωνισμών για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε περιοχές του Αιγαίου και του Ιονίου. 

Εκείνη την εποχή είχε εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον από ελληνικούς, κυρίως, ομίλους για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε συγκεκριμένες περιοχές (Β. Αιγαίο, Ιόνιο), ωστόσο την άνοιξη του 2010 η τότε υπουργός ενέργειας Τ. Μπιρμπίλη προώθησε σχέδιο για την υπό κρατικό έλεγχο ανάπτυξη μέσω διαγωνισμών των offshore αιολικών στη χώρα μας. Το σχέδιο όπως αναμενόταν κατέληξε σε φιάσκο, ωστόσο η καθυστέρηση έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να μην ξεκινήσουν τα έργα, αφού στη συνέχεια λόγω κρίσης η Ελλάδα μετατράπηκε σε απαγορευμένη περιοχή για τη χρηματοδότηση επενδύσεων, πολλώ δε μάλλον για υπεράκτια αιολικά πάρκα που είναι εντάσεως κεφαλαίου και απαιτούν σταθερό επενδυτικό περιβάλλον. Έτσι, τα πλάνα αυτά έμειναν στα χαρτιά και ουδέποτε προχώρησε η ανάπτυξη offshore αιολικών πάρκων στην Ελλάδα. 

Νέο ενδιαφέρον

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχει αναθερμανθεί εκ νέου το ενδιαφέρον για την αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, τόσο από ελληνικές όσο και από διεθνείς εταιρείες του κλάδου. Μάλιστα, έχουν αναπτυχθεί μια σειρά από συμμαχίες των μεγαλύτερων παικτών της ελληνικής αγοράς με ξένες εξειδικευμένες εταιρείες. 

Η αρχή έγινε με τη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και της Ocean Winds, με αντικείμενο την κοινή δραστηριοποίηση στην εγχώρια αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Η Ocean Winds είναι κοινοπραξία της γαλλικής Engie και της πορτογαλικής EDPR. 

Μια ακόμη σημαντική συνεργασία που έχει ανακοινωθεί αφορά στην Mytilineos και τη Δανική Copenhgagen Infrastructrure Partners (CIP) για την ανάπτυξη από κοινού υπεράκτιων αιολικών πάρκων σε θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας. 

Προ ημερών ανακοινώθηκε μια ακόμη συνεργασία μεταξύ της Intrakat και της Parkwind για την από κοινού ανάπτυξη υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στις ελληνικές θάλασσες. 

Την ίδια στιγμή και η ΔΕΗ, σύμφωνα με πληροφορίες έχει ψηλά στις προτεραιότητές της την αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων και βρίσκεται κοντά στην ανακοίνωση συνεργασίας. 

Το ζητούμενο πλέον είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για το νέο θεσμικό πλαίσιο και να δημιουργηθεί ένα φιλικό για τις επενδύσεις περιβάλλον που θα επιτρέψει αυτό το αρχικό θερμό ενδιαφέρον να μετατραπεί σε επενδύσεις και να μην έχουμε ξανά επανάληψη του ίδιου έργου, όπως και το 2010.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Χάρη Φλουδόπουλου, 23/6/2022]

Η έκδοση της απόφασης του ΣτΕ ανοίγει το δρόμο για την ΜΠΕ των ερευνών στην περιοχή των Σαπών

Επανέρχεται το θέμα της εξόρυξης χρυσού στην περιοχή των Σαπών, αυτή τη φορά μετά την απόφαση του ΣτΕ η οποία κρίνει παράνομη την απόρριψη αιτήματος περιβαλλοντικού έργου, και συγκεκριμένα την αίτηση της εταιρείας Μεταλλευτική Θράκης ΑΕ για τη διενέργεια 16 ερευνητικών γεωτρήσεων την ευρύτερη περιοχή των Σαπών. Το αίτημα είναι πολύ παλιό, και ανάγεται σε αιτήσεις που είχαν γίνει το 2012, και είχαν απορριφθεί από την αρμόδια αρχή το 2018.

Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αφορούσε τη διενέργεια 16 ερευνητικών γεωτρήσεων βάθους 300 – 400 μ. σε συνολική έκταση 20,11 τ.χλμ. στο NΔ τμήμα του Ν. Ροδόπης, ΒΑ από την πόλη των Σαπών.

Σκοπός της ήταν η συλλογή στοιχείων για τον εμπλουτισμό των διαθέσιμων δεδομένων ως προς την οριοθέτηση του μεταλλοφόρου κοιτάσματος της Οχιάς με σκοπό να δημιουργηθεί μεταλλείο σε αυτή, όσο και των στοιχείων που σχετίζονται με την μεταλλουργία και την ανάκτηση του χρυσού που περιέχεται στο κοίτασμα.

Το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ

Τότε ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης είχε απορρίψει τη μελέτη επικαλούμενος τις αποφάσεις των τοπικών Δημοτικών Συμβουλίων και του Περιφερειακού Συμβουλίου κατά της εξόρυξης χρυσού, επιφυλάξεις που είχαν διαπιστωθεί στα περιφερειακά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού ενώ επικαλείται το γεγονός ότι η υποστήριξη εξορυκτικών δραστηριοτήτων προαπαιτεί περιβαλλοντικά συμβατούς όρους και προϋποθέτει επίτευξη της απαραίτητης κοινωνικής συναίνεσης ως προς τη σκοπιμότητα της δραστηριότητας μετά από συνεκτίμηση κόστους οφέλους με την οποία θα τεκμηριώνονται οι συνολικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη και στο περιβάλλον τόσο σε περιφερειακό όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Το ΣτΕ διαπίστωσε ότι από το συνδυασμό των προβλέψεων του Περιφερειακού Πλαισίου (ΠΠ) Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης προκύπτει ότι η Διοίκηση τελεί σε επίγνωση των βλαπτικών επιπτώσεων στο περιβάλλον που ενδέχεται να επιφέρουν δραστηριότητες, ιδίως εξορυκτικές, σχετικές µε τον επιθερμικό χρυσό, καθώς και του γεγονότος ότι η ισχυρά οχλούσα ρύπανση, γενικώς, δεν αντιμετωπίζεται µε οικονομικώς βιώσιμο τρόπο, αυτές όμως όχι απλώς δεν οδήγησαν το ΠΠ Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης να αποκλείσει σε κάθε περίπτωση τις εν λόγω εξορυκτικές δραστηριότητες, αλλά, αντιθέτως το ίδιο ΠΠ εντάσσει τη «συνετή» διαχείριση των φυσικών πόρων της Περιφέρειας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται, ρητώς κατονοµαζόµενα, τα ορυκτά, τα μεταλλεύματα και τα γεωθερµικά πεδία.

Έτσι θεωρεί μη νόμιμο το αιτιολογικό έρεισμα της απόρριψης που θεωρεί το ερευνητικό πρόγραμμα αντίθετο προς τον ισχύοντα περιφερειακό σχεδιασμό, διότι διατυπώνεται κατά παραγνώριση των λοιπών προβλέψεων του ΠΠ. Η απόφαση τονίζει πως δραστηριότητες όπως η επίµαχη, θα ήταν, καταρχήν, συμβατές µε το χωροταξικό σχεδιασμό της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, ο οποίος, εξειδικεύοντας, άλλωστε, τη συνταγματική επιταγή του άρθρου 106 παρ. 1, ρυθμίζει την αξιοποίηση των υπαρχόντων στην περιοχή υπογείων κοιτασμάτων, δηλαδή πηγής εθνικού πλούτου, κατά τρόπο διασφαλίζοντα την προστασία του περιβάλλοντος, εντός των πλαισίων της αρχής της αειφορίας.

Όσο για την επίκληση της κοινωνικής συνοχής, το ΣτΕ τονίζει πως σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, δεν επιτρέπεται στα αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση κρατικά όργανα να αρκούνται απλά στη διαπίστωση της ελλείψεως “Κοινωνικής συνοχής” και, απεκδυόµενα, κατ’ ουσίαν, των αποφασιστικών τους αρμοδιοτήτων, να απορρίπτουν αιτήματα περιβαλλοντικής αδειοδότησης χωρίς να εξετάζουν αν συντρέχουν οι σχετικές νόμιμες προϋποθέσεις.

Εξάλλου, και σε κάθε περίπτωση, τονίζεται στην απόφαση, δεν επρόκειτο για μεταλλευτική εκμετάλλευση, αλλά για μεταλλευτική έρευνα, συμβαλλόμενη τόσο από τη μεταλλευτική νομοθεσία, όσο και από την εν ισχύ σύμβαση της αιτούσης με το Δημόσιο, η οποία δεν προκύπτει ότι έχει καταγγελθεί εκ μέρους του.

[ΠΗΓΗ: https://www.koinignomi.gr/, από «Παρατηρητής της Θράκης», του Κ’ωστα Μαρκενδούδη, 23/6/2022]

Η εθνική πολιτική  , για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες (ΟΠΥ), ως ένα σύνολο δημόσιων πολιτικών και επιχειρησιακών δράσεων, δεν έχει αλλάξει επί της ουσίας από την θέσπισή της. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της συνακόλουθης στρατηγικής είναι επίσης τα ίδια που έχουν παγιωθεί με την Εθνική Πολιτική (εκσυγχρονισμός κανονιστικού πλαισίου, βελτίωση των χρόνων αδειοδότησης, ασφάλεια δικαίου, χωροταξικό, επενδύσεις -διαγωνισμοί για δημόσιους μεταλλευτικούς χώρους, ψηφιακή διακυβέρνηση κ.λπ.). Εκείνο το οποίο απαιτείται είναι πράγματι μία αλλαγή στάσης απέναντι σε αυτή την δραστηριότητα κυρίως ως προς τις κρίσιμες ΟΠΥ και επιπλέον μια επιτάχυνση των διαδικασιών και των επιχειρησιακών δράσεων με σκοπό την προώθηση συγκεκριμένων επενδυτικών έργων στον τομέα.

Όμως με το νέο τοπίο και με τις νέες πολιτικές για την πράσινη μετάβαση οι προϋποθέσεις έχουν αλλάξει και  προστίθεται βασική προϋπόθεση και κριτήριο που μάλιστα συνεκτιμάται πρώτο και αφορά την κρισιμότητα και την αναγκαιότητα του υλικού αυτού σε Εθνικό αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Με τον τρόπο αυτό έρχονται στο προσκήνιο υλικά που στο παρελθόν ενδεχομένως να βρίσκονταν στην αφάνεια.  Για παράδειγμα,   το αντιμόνιο, ο γραφίτης, ο βολφραμίτης, το κοβάλτιο  κλπ. αλλά και ορισμένα Battery Metals που έχουν κι αυτά εξαιρετική στρατηγική σημασία για την προώθηση των τεχνολογιών EV’s και των αντίστοιχων πολιτικών της ΕΕ για Ηλεκτροκίνηση και Αποθήκευση της Ενέργειας από ΑΠΕ (πχ. το μαγγάνιο και το νικέλιο) που θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχους περαιτέρω έρευνας και εκμετάλλευσης.

Στην Χώρα μας, εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση αυτή, σε συνεργασία με την ΕΑΓΜΕ,  ώστε το επόμενο διάστημα να έχουμε τη δυνατότητα να προτείνουμε ορισμένους χώρους του δημοσίου (ΔΜΧ) σε διαγωνιστική διαδικασία. Πάντοτε με βάση τα παραπάνω κριτήρια και προϋποθέσεις, κάτι που θα βοηθήσει την εθνική οικονομία αλλά και θα διαμορφώνει προοπτικές ανάδειξης του ρόλου της Ελλάδος εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το θέμα της κοινωνικής αποδοχής,  είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για την προώθηση του εξορυκτικού κλάδου καθώς και ένα κριτήριο που ενώ έχει ήδη «παλιώσει», ωστόσο θα έλεγα ότι δεν έχει στεφθεί με επιτυχία (διεθνώς) και συνεχίζει να αποτελεί βασική «Αχίλλειο πτέρνα».

Έτσι έχουμε  αντιφατικές πολιτικές σήμερα, από τη μια  να θέλουμε να αυξήσουμε την παραγωγή ΟΠΥ τις επόμενες δεκαετίες ενδεχομένως 500% έως και 1000% και παρόλα   να μην έχουμε την εξουσιοδότηση να το κάνουμε διότι δεν διαθέτουμε την δημοφιλία στον τομέα αυτό (σύνδρομα ΝΙΜΒΥ, ΝΙΑΒΥ). Η εξόρυξη αποτελεί κλειδί για ενεργειακή μετάβαση, πλην όμως δεν έχει τα απαιτούμενα εχέγγυα της δημοφιλίας.

Η Παιδεία είναι  η βάση αλλά και η τελική πολιτεία χωρίς την οποία δεν μπορούμε να προχωρήσουμε, αντιστρόφως εάν υπήρχε η κατάλληλη παιδεία θα είχε επιλυθεί το θέμα της κοινωνικής αποδοχής άπαξ διαπαντός. Άλλωστε, υπάρχουν θέματα που δεν έχουν μια οριζόντια αντιμετώπιση από το θεσμικό πλαίσιο, ούτε επιτρέπονται οριζοντίως ούτε απαγορεύονται οριζοντίως. πχ. η εξόρυξη εντός δικτύου Natura 2000. Σε αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται η ad hoc εξέταση σε όσο το δυνατόν ανώτερο διοικητικό επίπεδο, οπότε αν κάθε περίπτωση εξεταζόταν από τους «πεπαιδευμένους και εκπαιδευμένους» είτε υπαλλήλους είτε φορείς, η εξόρυξη θα προχωρούσε αν έπρεπε να προχωρήσει- ή δεν θα προχωρούσε αν δεν έπρεπε να προχωρήσει.

Και κάτι ακόμη για την Παιδεία. Κάποτε και τα βιβλία που δίνονται στους μαθητές/σπουδαστές θα πρέπει να λένε τα πράγματα με το όνομά τους: η εξόρυξη του κάρβουνου δεν  είναι μαύρη, όπως και η ανάπτυξη δεν είναι πράσινη. Οι διαχειριστικές μας πρακτικές μπορεί να είναι κακές ή καλές, οι επιθετικοί και χρωματικοί προσδιορισμοί όμως πρέπει να ενσωματώνονται στα βιβλία με φειδώ και ακριβολογία και όχι αυθαιρέτως.

Επειδή φυσικά η Παιδεία είναι κάτι που απαιτεί πίστωση χρόνου, μέχρι τότε το ζητούμενο είναι η ορθή επικοινωνιακή τακτική. Η εξωστρέφεια και η ορθή επικοινωνιακή τακτική που θα πρέπει να στέλνει το σωστό μήνυμα στους σωστούς αποδέκτες και όχι να εξαντλείται σε εσωστρέφεια, ευχολόγια και εσωτερικούς μονολόγους.

Επειδή το θέμα δεν είναι μόνο ελληνικο, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, η εμπλοκή μεγάλων εταιριών (πχ. Αυτοκινητοβιομηχανιών Ηλεκτροκίνησης) αλλά και προσώπων της οικονομικής ελίτ και των media,  στον εξορυκτικό τομέα, πιστεύω ότι θα βοηθήσουν στην άμβλυνση της παγιωμένης αρνητικής εικόνας.

Περαιτέρω, στον δικό μας τομέα ευθύνης, εκείνο που οφείλω να πω είναι ότι προσπαθούμε από τα διδάγματα και τις (όχι και τόσο θετικές) παρακαταθήκες του παρελθόντος και στον τομέα της αδειοδότησης αλλά και στον τομέα των διαγωνιστικών διαδικασιών για την προώθηση αυτής της επενδυτικής δραστηριότητας,  ΝΑ προτυποποιήσουμε τη διαδικασία προσέγγισης των τοπικών κοινωνιών με συγκεκριμένο πλέον τρόπο ο οποίος έχει καταγραφεί ως μεθοδολογία σε βήματα και είναι στη διάθεσή όλων.   Βασικά κριτήρια:  1) η διαφάνεια,  τίποτα δεν πρέπει να μένει κρυφό πρέπει όλα να είναι ορατά και γνωστά στην τοπική κοινωνία και δεύτερον 2)  η συμμετοχή και εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό κι αυτό γίνεται μετά από μελέτη των αξιών, των προσδοκιών και του οράματος των τοπικών κοινωνικών. Άλλωστε, ουδεμία επένδυση δεν μπορεί να επιτύχει σε μία κοινωνία που καταρρέει, δεν μπορεί να έχουμε ευημερία και ανάπτυξη σε χώρο που αδυνατεί κοινωνικά και δεν διαθέτει συνοχή.

Μια πρώτη εφαρμογή της Μεθοδολογίας αυτής στον διαγωνισμό που έγινε για το ΔΜΧ των Μολάων (παρά τις δυσκολίες από  την επέλαση του κορονοϊού) κρίνεται μάλλον επιτυχημένη, αν σκεφτεί κανείς ότι δεν υπήρξε (παρά τις αρχικές επιφυλάξεις της δημοτικής αρχής) ουδεμία αντίδραση εκ μέρους της τοπικής κοινωνίας για την εκμίσθωση του μεταλλείου, τουλάχιστον μέχρι σήμερα.

* Ο Δρ. Πέτρος Τζεφέρης είναι Γενικός Διευθυντής Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας

[ΠΗΓΗ: https://energypress.gr/, του Πέτρου Τζεφέρη*, 22/6/2022]