Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει αναμφίβολα σημαντικά στοιχεία ανάκαμψης από μία μακρά περίοδο ύφεσης που οδήγησε στην απώλεια του 25% του ΑΕΠ και επίμονη υψηλή ανεργία που μόλις έπεσε κάτω από 20% και παραμένει ακόμα σχετικά υψηλή για τους νέους

Παραμένουν προκλήσεις σε κύριες παραμέτρους της οικονομίας που παρεμποδίζουν τη γρήγορη, ισχυρή και διατηρήσιμη ανάπτυξη της καθώς και την αναδιάταξη του χρέους και επομένως είναι προφανές ότι η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας.

Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικούς ορυκτούς πόρους τόσο σε ποικιλία ορυκτών όσο και σε αποθεματικό δυναμικό. Ειδικότερα η χώρα μας είναι η πρώτη παραγωγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε νικέλιο, βωξίτη, περλίτη και μπεντονίτη , τρίτη σε παραγωγή μαγνησίτη, τέταρτη σε παραγωγή λιγνίτη και Πέμπτη σε παραγωγή αλουμινίου.

Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία έχει σημαντική συνεισφορά στην βελτίωση των δεικτών βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγικών επιδόσεων της χώρας καθώς και στην απασχόληση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα.

Η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας συμβάλλει και στην ανάπτυξη άλλων κρίσιμων τομέων της οικονομικής δραστηριότητας όπως η μεταλλουργία αλουμινίου και σιδηρονικελίου, η παραγωγή ηλεκτρισμού, η τσιμεντοβιομηχανία, η οικοδομική και γενικότερα η κατασκευαστική δραστηριότητα.

Ο ελληνικός εξορυκτικός κλάδος και οι υποστηριζόμενες από αυτόν δραστηριότητες έδειξαν αξιοθαύμαστη αντοχή στην διάρκεια της κρίσης κυρίως λόγω της δυνατότητας διαφοροποίησης τόσο στα παραγόμενα μεταλλεύματα και ορυκτά όσο και στις αγορές του. Στο 2018, χωρίς ακόμα να έχουμε πλήρη στοιχεία, παρατηρήθηκε μεικτή εικόνα στις τιμές μετάλλων στις παγκόσμιες αγορές, αύξηση της παραγωγής λιγνίτη και καλές αποδόσεις του ελληνικού μαρμάρου (με το 50% των εξαγωγών του να κατευθύνεται στην Κίνα), των βιομηχανικών ορυκτών και τελευταία των αδρανών υλικών. Επισημαίνουμε ότι οι εξαγωγές του κλάδου υπερβαίνουν το ένα δισεκατομμύριο ευρώ, αποτελώντας στο 2016 το 80% της αξίας των εξαγώγιμων προϊόντων του, και κατευθύνονται σε πλειάδα χωρών με κύριες την Ιταλία, Γερμανία και ΗΠΑ στις οποίες οι εξαγωγές ανέρχονται σε 180 εκατομμύρια ευρώ.

Η εξορυκτική βιομηχανία αποτελεί σημαντικό εργοδότη στην Ελλάδα, στηρίζοντας πάνω από 100.000 ποιοτικές θέσεις εργασίας κυρίως στην Ελληνική περιφέρεια και συνεχίζοντας να υποστηρίζει προγράμματα που συνδέουν την παραγωγή με την ακαδημαϊκή κοινότητα. Σημειώνεται ως παράδειγμα συμβολή στη περιφερειακή ανάπτυξη ότι ο κλάδος αποτελεί το 30% στην προστιθέμενη αξία της τοπικής οικονομίας στη Δυτική Μακεδονία και το 13% στη Στερεά Ελλάδα.

Επιπροσθέτως ο εξορυκτικός κλάδος αποτελεί μαγνήτη ξένων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια αλλά και επενδύει κάθε χρόνο στην τελευταία τριετία περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ.

Συνολικά, η συνεισφορά της εξορυκτικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ και την απασχόληση έχει παραμείνει υψηλή (5.4 δις ετησίως ή 3% του ΑΕΠ – 2.7% της συνολικής απασχόλησης) και παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Σημαντική εξέλιξη στο ρυθμιστικό περιβάλλον του κλάδου για το 2018 είναι η ψήφιση του νέου λατομικού νόμου (Ν.4512/18) μετά από πολυετή αναμονή. Με τον νόμο αυτό επιχειρείται η κωδικοποίηση και ο εκσυγχρονισμός της σχετικής νομοθεσίας, όμως πάνω από δέκα μήνες μετά την ψήφισή του συνεχίζει να εξειδικεύεται και να συμπληρώνεται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην αποτελεσματική εφαρμογή του.

Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία λειτουργεί ως μοχλός για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας οδηγούμενη από την καινοτομία, την αποτελεσματική διοίκηση του ανθρωπίνου κεφαλαίου, την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων και του συγκριτικού πλεονεκτήματος σε μεταφορές καθώς και την εξωστρέφεια της.

Για τη συνέχιση και την ανάπτυξη αυτής της επιτυχημένης πορείας, υπάρχει όμως μία σειρά προϋποθέσεων σε δύο κατηγορίες:

Α. κοινές για κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα:

• Ενεργοποίηση μηχανισμών και κινήτρων για επενδύσεις διατήρησης και ανάπτυξης νέων δραστηριοτήτων (π.χ. με τον αναπτυξιακό νόμο 4399/16 ή άλλα εργαλεία)
• Πρόσβαση σε υποδομές (λιμάνια, παραθαλάσσιες υποδομές κ.α.)
• Σταθερό και δίκαιο φορολογικό περιβάλλον
• Ασφάλεια δικαίου με γρήγορες και συνεπείς δικαστικές διαδικασίες και αποφάσεις
• Πρόσβαση σε πόρους χρηματοδότησης καινοτομίας και έρευνας

Β. επιπλέον και συγκεκριμένα για τη μεταλλευτική δραστηριότητα:

• Η εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής Ορυκτών Πόρων με συγκεκριμένο νομικό κείμενο, χρονοδιάγραμμα και προτεραιότητες είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιώσιμη διαχείριση των ορυκτών πρώτων υλών στην Ελλάδα
• Εκπόνηση αποτελεσματικού Ειδικού Χωροταξικού για τις ΟΠΥ –με σκοπό την αποτύπωση των υπαρχόντων χωροταξικών δεδομένων (πχ υπάρχουσες δραστηριότητες, ήδη γνωστές επεκτάσεις κλπ) αλλά και της δυναμική του κλάδου (ένταξη νέων περιοχών, διαμόρφωσης κριτηρίων και προϋποθέσεων ανάπτυξης σε βάθος χρόνου).
• Επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο με επαρκή στελέχωση και δυνατότητα εκτίμησης των πραγματικών επιπτώσεων του έργου
• Ενίσχυση ελεγκτικών και εγκριτικών υπηρεσιών με Ανεξάρτητες Επιθεωρήσεις Μεταλλείων
• Αναβάθμιση όλων των τμημάτων και σχολών γεω-επιστημών, πληροφορικής και επαγγελματική κατάρτισης
• Άρση των εμποδίων στην πρόσβαση των κοιτασμάτων Ορυκτών Πρώτων Υλών
• Προαγωγή ομογενοποίησης προτύπων λειτουργίας όλων των εξορυκτικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης

[ΠΗΓΗ: https://www.reporter.gr/, του Αθανασίου Κεφάλα προέδρου του ΣΜΕ, 21/1/2019]

Η κατασκευάστρια αυτοκινήτων Ford, ο τεχνολογικός κολοσσός IBM, η νοτιοκορεατική κατασκευάστρια υλικών καθόδου μπαταριών LG Chem και η κινεζική Huayou Cobalt έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους στη δημιουργία της πρώτης πλατφόρμας blockchain, η οποία θα παρακολουθεί και θα καταγράφει τις προμήθειες κοβαλτίου στην αγορά της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Το πιλοτικό project, το οποίο τρέχει υπό την εποπτεία της συμβουλευτικής εταιρείας και ελέγχου εφοδιασμού πρώτων υλών RCS Global, έχει στόχο να εξασφαλίσει ότι στην εξόρυξη του κοβαλτίου, βασικού συστατικού για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, δεν υφίσταται παιδική εργασία και δεν χρησιμοποιείται ως μέσο για την πρόκληση πολιτικών συγκρούσεων. Οι εταιρείες δέχονται ισχυρές πιέσεις, τόσο από τους καταναλωτές όσο και από τους επενδυτές, να αποδείξουν ότι τα μεταλλεύματα εξορύσσονται χωρίς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όμως η παρακολούθηση των πρώτων υλών καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας τους αποτελεί πρόκληση.

Το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε την περασμένη Τετάρτη έχει ξεκινήσει χωρίς τυμπανοκρουσίες από τον Δεκέμβριο, καταγράφοντας το βιομηχανικά εξορυσσόμενο κοβάλτιο στο Κονγκό, για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Ford. Το μεγαλύτερο μέρος των κοιτασμάτων κοβαλτίου, η αγορά του οποίου αναμένεται να εκτοξευθεί λόγω της τεράστιας ζήτησης για το μετάλλευμα στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις ηλεκτρονικές συσκευές, βρίσκεται στο Κονγκό, ένα κράτος που έχει ταλαιπωρηθεί έντονα από εμφύλιους πόλεμους, απόρροια της πολιτικής έντασης στη χώρα. Το αποτέλεσμα των εκλογών του Δεκεμβρίου, που αναμενόταν να είναι η πρώτη δημοκρατική μετάβαση εξουσίας στο Κονγκό τα τελευταία 60 χρόνια, αμφισβητείται.

Η RCS υποστηρίζει ότι η πλατφόρμα blockchain της IBM θα μπορούσε να συμπεριλάβει και άλλα μέταλλα και μεταλλεύματα και να επιτρέψει στο εργατικό δυναμικό, που όπως τονίζουν οι αναλυτές είναι το μεγαλύτερο ζήτημα όσον αφορά το ηθικό κομμάτι, να ενταχθεί σε ένα έγκυρο δίκτυο.

Η τεχνολογία blockchain, γνωστή από το bitcoin, λειτουργεί με την παροχή ενός κοινού αρχείου δεδομένων που διατηρείται από ένα δίκτυο ανεξάρτητων υπολογιστών και όχι από ένα μεμονωμένο καταγραφέα.

Για το πιλοτικό project, το οποίο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί περί τα μέσα του έτους, το κοβάλτιο θα καταγράφεται από το ορυχείο της Huayou, θα εισέρχεται στην πλατφόρμα και θα παρακολουθείται η πορεία του από το ορυχείο στο εργοστάσιο παραγωγής υλικών καθόδου της LG Chem στη Νότια Κορέα και σε ένα εργοστάσιο της Ford στις ΗΠΑ. Επειδή τα μεταλλεύματα συνδυάζονται συχνά με συστατικά από διάφορες πηγές, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπισθεί η προέλευσή τους.

Η RCS επιδιώκει να εφαρμόσει τις καλύτερες πρακτικές, χρησιμοποιώντας τις κατευθυντήριες γραμμές που καταρτίζονται από τον ΟΟΣΑ. Η IBM δήλωσε ότι διερευνά τις δυνατότητες της χημικής ανάλυσης χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, για να εντοπίζει την προέλευση του κοβαλτίου και να εξασφαλίσει ότι το λεγόμενο καθαρό κοβάλτιο δεν τήκεται με μεταλλεύματα αμφιβόλου προέλευσης.

«Δεν υπάρχει η τέλεια μέθοδος, όμως πρέπει να κοιτάμε μπροστά, για να επιτύχουμε το μεγαλύτερο επίπεδο ακρίβειας», υπογραμμίζει ο Μανίς Σαουλά, γενικός διευθυντής εξόρυξης και βιομηχανικού κλάδου της IBM. «Το blockchain έχει αποδειχθεί ότι είναι μια πολύ αποτελεσματική τεχνολογία».

Η IBM έχει ήδη συνεργαστεί με μεγάλες αλυσίδες λιανικού εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των Walmart και Carrefour, για τον εντοπισμό της προέλευσης τροφίμων μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού, ενώ η De Beers της Anglo American έχει ήδη ξεκινήσει να χρησιμοποιεί την τεχνολογία blockchain για την παρακολούθηση διαμαντιών.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, του Γιάννη Παγκαλιά, 21/01/2019]

Ο χρυσός δεν παρουσίασε μεγάλη κινητικότητα χθες με την τιμή του να καταγράφει μικρές διακυμάνσεις, την ίδια ώρα που το παλλάδιο ξεπέρασε τα 1.400 δολάρια για πρώτη φορά. Η τιμή σποτ του χρυσού ενδοσυνεδριακά υποχωρούσε 0,2% στα 1.290,79 δολάρια η ουγκιά. Το παλλάδιο, από την άλλη, σημείωσε άνοδο 2,3% στα 1.390,50 δολάρια η ουγκιά, έχοντας αναρριχηθεί σε υψηλό όλων των εποχών στα 1.434,50 δολάρια και καταγράφοντας κέρδη άνω του 10% αυτόν τον μήνα. Σε υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα, η πλατίνα ενισχύθηκε 0,3% στα 807 δολάρια η ουγκιά, ενώ ο άργυρος αποδυναμώθηκε 0,5% στα 15,51 δολάρια.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 18/1/2019]