Την ανάγκη να τηρηθεί κατά γράμμα όλο το πλαίσιο των παρεμβάσεων που έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου – περιλαμβανομένων των περικοπών στο αφορολόγητο και στις συντάξεις το 2019-2020 – αλλά και ένα νέο κύμα πρωτοβουλιών στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αναμένεται να περιλαμβάνει στις συστάσεις του το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η έκθεση που έχει συντάξει με βάση το άρθρο 4 του καταστατικού του, δίδεται σήμερα το μεσημέρι στη δημοσιότητα.

Η έκθεση (η οποία εγκρίθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου),  θα περιλαμβάνει και ειδικό παράρτημα για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους τώρα και στο μέλλον. Ο λόγος για τους αναλυτικούς πίνακες που περιμένουν με ανυπομονησία οι αγορές και οι επενδυτές, προκειμένου να διαμορφώσουν τη θέση που θα πάρουν απέναντι στις ελληνικές εκδόσεις και στις τοποθετήσεις τους στην ελληνική αγορά.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένεται να επισημαίνει ότι με τις παρεμβάσεις που αποφασίστηκαν στο Eurogroup τον Ιούνιο, το χρέος είναι πλέον βιώσιμο βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Ωστόσο, θα καταγράφει και αβεβαιότητες στις μακροπρόθεσμες προοπτικές βιωσιμότητάς του, οι οποίες θα επιτάσσουν νέο κύκλο παρεμβάσεων μετά το 2032.

Ο τρόπος με τον οποίο θα αποτυπωθεί αυτή η αβεβαιότητα είναι το ζητούμενο για τις αγορές. Και τούτο δεδομένου ότι θα πρόκειται για την πρώτη επίσημη αναλυτική καταγραφή των αποφάσεων για τις επιπτώσεις που θα έχουν στο μέλλον οι αποφάσεις του Ιουνίου (η σχετική αναλυτική έκθεση από Κομισιόν δεν έχει ανακοινωθεί).

Ειδική σημασία θα έχουν και οι επισημάνσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πόσο φιλόδοξες είναι οι παραδοχές διατήρησης τόσο υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αλλά και η εκτίμηση που θα υπάρχει για το μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (δεδομένου ότι πλέον και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συγκλίνει σε ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά 1% ετησίως στο μέλλον).

Επιπλέον, αναμένεται να καταγράφεται η ανάγκη να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, αλλά και να προχωρήσει η πιστά η Ελλάδα στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων με νέο κύκλο παρεμβάσεων.

Μία πρώτη εικόνα για το τη θέση που θα κρατήσει το ΔΝΤ στο πεδίο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έδωσε άλλωστε προ ημερών κατά την δημοσιοποίηση της ανάλογης έκθεσης για την Ευρωζώνη. Καταγράφεται ειδικά για την Ελλάδα ένα πακέτο παρεμβάσεων σε τέσσερις τομείς. Οι συστάσεις περιλαμβάνουν:

• τη διατήρηση αλλά και την επέκταση των παρεμβάσεων στο εργασιακό, περιλαμβανομένων νέων ανατροπών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και στις ομαδικές απολύσεις.
• τη σημαντική επιτάχυνση της απελευθέρωσης των λεγόμενων “κλειστών” επαγγελμάτων σε κρίσιμους τομείς όπως είναι οι μηχανικοί, οι δικηγόροι και οι συμβολαιογράφοι.
• την πλήρη εφαρμογή των παρεμβάσεων του ΟΟΣΑ για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, περιλαμβανομένων των οικοδομικών υλικών και τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές αλλά και
• την πλήρη εφαρμογή της μεταρρύθμισης για την ταχύτερη αδειοδότηση των επιχειρήσεων ειδικά σε 24 τομείς όπου παραμένουν εκκρεμότητες στην οριστικοποίηση της δευτερογενούς νομοθεσίας με σύσταση για νέο κύκλο παρεμβάσεων στο περιβαλλοντολογικό τομέα.

Ειδική έμφαση αναμένεται να δίδεται και στο τραπεζικό τομέα και στην απομείωση των κόκκινων δανείων αλλά και στο πεδίο του δημοσίου.

Αλλά και στην πρώτη παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έκθεσης (η οποία έλαβε χώρα στις 29 Ιουνίου), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα έχει διανύσει μεγάλο δρόμο, αλλά ακόμα αντιμετωπίζει πολλές και σημαντικές προκλήσεις οι οποίες, αν δεν επιλυθούν, πλήττουν την επιτάχυνση της ανάπτυξης. Επίσης είχε επισημανθεί ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα περιορίζουν τις επιλογές πολιτικής.

Αναφέρθηκε ότι κάθε καθυστέρηση στις δημοσιονομικές παρεμβάσεις θα επηρεάσει σοβαρά την αξιοπιστία των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που συμφωνήθηκαν από τους Ευρωπαίους εταίρους και ότι ελληνικές αρχές πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικές στην υιοθέτηση μονίμων μέτρων επεκτατικής πολιτικής πέρα από αυτά που συμφωνήθηκαν ήδη (δηλαδή τα αντίμετρα), ούτως ώστε να μην θέσει σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους.

[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr/, της Δήμητρας Καδδά, 31/7/2018]

Περιθώριο ολίγων ημερών προκειμένου να βρεθεί λύση, για να λειτουργήσουν οι τράπεζες και να σωθεί η φετινή χρονιά στον τουρισμό, δίνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΛΑ) Αλέξανδρος Βασιλικός. «Έχουμε όλοι συνειδητοποιήσει ότι το 2015 δεν θα είναι τελικά τόσο καλό όσο αναμέναμε στις αρχές της περιόδου. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί ακόμα να διασωθεί. Υπό την προϋπόθεση, όμως, να υπάρξει σύντομα λύση, να ανοίξουν οι τράπεζες και να γίνονται οι συναλλαγες. Και n λύση αυτή θα πρέπει να δοθεί άμεσα, εντός λίγων ημερών», τονίζει στέλνοντας μήνυμα σε όλες τις πλευρές ο κ. Βασιλικός. «Ο χρόνος αυτός, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μετρηθεί σε εβδομάδες, διότι θα μας προλάβουν οι καταστάσεις. Έχει γίνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια απ’ όλους τους εμπλεκόμενους στον τουρισμό, για να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα οι υπηρεσίες προς τους τουρίστες. Υπάρχουν, όμως. κάποια ζητήματα που μας ξεπερνούν» προσθέτει ο κ Βασιλικός και καταλήγει: «Αν δεν γίνουν εισαγωγές, για παράδειγμα, θα έχουμε ελλείψεις, και οι ελλείψεις θα έχουν καταστροφικές συνέπειες».

Εν τω μεταξύ, ο ελληνικός τουρισμός πλήττεται πλέον και από τις παράπλευρες απώλειες που προκαλεί η οικονομική απομόνωση της χώρας. Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορέων (ΙATA), με αφορμή τις οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, ανακοίνωσε πως ζητεί εβδομαδιαία εκκαθάριση των πωλήσεων των εισιτηρίων από τα ελληνικά ταξιδιωτικά γραφεία. Ο Φίλιππος Μπρίνκμαν, CEO της Travelplanet24, δήλωσε σχετικά: «Στην κρισιμότερη στιγμή της νεότερης ιστορίας της χώρας, θεωρώ άτοπο και αυταρχικό το αίτημα της ΙΑΤΑ να ζητάει εβδομαδιαία εκκαθάριση των εισιτήριων χωρίς καμία πρωτύτερη ενημέρωση ή προετοιμασία». Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Travelplanet24 και της airtickets, στις κρατήσεις αεροπορικών εισιτηρίων Ελλήνων ταξιδιωτών τις τελευταίες ημέρες εμφανίζεται μείωση έως και 50%. Επίσης, οι ακυρώσεις στις κρατήσεις αεροπορικών εισιτηρίων, από το 1,05% που είναι το μέσο ημερήσιο ποσοστό, ανήλθαν στο 7,2% το διάστημα 27/6/2015 – 1/7/2015, με αποκορύφωμα την τελευταία ημέρα του Ιουνίου όταν το ποσοστό των ακυρώσεων εκτοξεύτηκε στο 22%.

Τέλος, αναφορικά με τις φήμες που είχαν κυκλοφορήσει χθες το πρωί ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα παρακρατά εμβάσματα από τις ΗΠΑ για πληρωμές τουριστικών επιχειρηματιών στην Ελλάδα, αυτές διαψεύστηκαν χθες το απόγευμα με ανακοίνωση του Ταμείου. Την ίδια ώρα, τους πρώτους κλυδωνισμούς από το σοκ που έχει προκαλέσει η αναγγελία του δημοψηφίσματος και ο συνακόλουθος περιορισμός στην κίνηση κεφαλαίων δέχεται o τουρισμός της Βόρειας Ελλάδας. Στη Χαλκιδική άρχισαν να καταγράφονται οι πρώτες ακυρώσεις, κυρίως από τη Γερμανία, λιγότερο από τη Βρετανία και σε πολύ περιορισμένα επίπεδα από τα Βαλκάνια. «Οι ακυρώσεις είναι ακόμα σε ελεγχόμενα επίπεδα. Το μεγάλο ζήτημα που μας απασχολεί πρωτίστως είναι την Κυριακή ο ελληνικός λαός να επιβεβαιώσει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Λόγω της πτώσης της ρωσικής αγοράς αναμέναμε μία πτώση στις αφίξεις της τάξης του 15%. Ωστόσο, αν επικρατήσει το «όχι», οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές όχι μόνο για τη φετινή σεζόν αλλά και συνολικά για το μέλλον του ελληνικού τουρισμού», δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής Γρηγόρης Τάσιος. Όπως ανέφερε ο ίδιος, η τροφοδοσία των ξενοδόχων της Χαλκιδικής με πρώτες ύλες εκτιμάται ότι θα εξελιχθεί ομαλά μέχρι την Τετάρτη, αλλά, από εκεί και πέρα, ιδίως χωρίς συμφωνία, θα αρχίσουν να εμφανίζονται προβλήματα.

ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, 02/07/2015

Απόσπασμα από το βιβλίο του Άλαν Γκρίνσπαν, προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ από το 1987 ως το 2006, «The Map and the Territory: Risk, Human Nature, and the Future of Forecasting».

Αν η Κίνα επρόκειτο να μετατρέψει σε χρυσό ένα σχετικά μικρό μέρος των αξίας 4 τρισ. δολαρίων συναλλαγματικών αποθεμάτων της, το νόμισμα της χώρας θα μπορούσε να αποκτήσει απροσδόκητη δύναμη στο σημερινό διεθνές οικονομικό σύστημα. Θα ήταν ένας τζόγος, φυσικά, για την Κίνα να χρησιμοποιήσει μέρος των αποθεμάτων της για να αγοράσει αρκετό χρυσό ώστε να εκτοπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες από την θέση τους ως τον παγκοσμίως μεγαλύτερο κάτοχο νομισματικού χρυσού. (Την άνοιξη του 2014, τα αποθέματα των ΗΠΑ ανέρχονταν σε 328 δισ. δολάρια.) Αλλά το κόστος για το λάθος, από την άποψη της απώλειας τόκων και του κόστους αποθήκευσης, θα είναι μέτριο. Για τον υπόλοιπο κόσμο, οι τιμές τού χρυσού σίγουρα θα αυξάνονταν, αλλά μόνο κατά την διάρκεια της συσσώρευσης. Είναι πιθανό να ξαναγυρνούσαν στα προηγούμενα επίπεδα μόλις η Κίνα επετύγχανε τον στόχο της.

Το ευρύτερο ζήτημα – η επιστροφή στον κανόνα τού χρυσού με οποιαδήποτε μορφή – δεν υπάρχει πουθενά στον ορίζοντα κανενός. Έχει λίγους υποστηρικτές στην σημερινή σχεδόν καθολική αποδοχή των επίσημων νομισμάτων και των κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών. Ωστόσο, ο χρυσός έχει ειδικές ιδιότητες που δεν διαθέτει κανένα άλλο νόμισμα, με την πιθανή εξαίρεση του αργύρου. Για περισσότερο από δύο χιλιετίες, ο χρυσός έχει σχεδόν αδιαμφισβήτητη αποδοχή ως πληρωμή. Ποτέ δεν απαίτησε πιστωτική εγγύηση τρίτου. Δεν αναγείρονται ερωτήματα όταν ο χρυσός ή άμεσες απαιτήσεις σε χρυσό προσφέρονται ως εξόφληση υποχρεώσεων˙ Για παράδειγμα, ήταν η μόνη μορφή πληρωμής που δέχονταν οι εξαγωγείς προς την Γερμανία καθώς ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του. Σήμερα, η αποδοχή των επίσημων χρημάτων – νομίσματα που δεν υποστηρίζονται από ένα περιουσιακό στοιχείο εγγενούς αξίας – στηρίζεται στην πιστωτική εγγύηση των κυρίαρχων εθνών προικισμένων με αποτελεσματική φορολογική δύναμη, μια εγγύηση που σε συνθήκες κρίσης δεν ταιριάζει πάντα με την καθολική αποδοχή τού χρυσού.

Εάν το δολάριο ή οποιοδήποτε άλλο επίσημο νόμισμα ήταν καθολικά αποδεκτό ανά πάσα στιγμή, οι κεντρικές τράπεζες δεν θα χρειαζόταν να κατέχουν καθόλου χρυσό. Το γεγονός ότι το κάνουν υποδεικνύει ότι τα εν λόγω νομίσματα δεν αποτελούν ένα καθολικό υποκατάστατο. Από τις 30 προηγμένες χώρες που αναφέρουν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μόνο τέσσερις δεν κατέχουν χρυσό ως μέρος τού αποθεματικού ισοζυγίου τους. Πράγματι, σε τιμές αγοράς, ο χρυσός που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων οικονομιών ήταν αξίας 762 δισεκατομμυρίων δολαρίων την 31η Δεκέμβρη 2013, αντιπροσωπεύοντας το 10,3% των συνολικών αποθεματικών τους. (Το ΔΝΤ έχει ως απόθεμα επιπλέον 117 δισεκατομμύρια δολάρια). Εάν, σύμφωνα με τα λόγια τού Βρετανού οικονομολόγου John Maynard Keynes, ο χρυσός ήταν ένα «βάρβαρο απομεινάρι», οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο δεν θα είχαν τόσο πολύ από ένα περιουσιακό στοιχείο τού οποίου ο δείκτης απόδοσης, συμπεριλαμβανομένου του κόστους αποθήκευσης, είναι αρνητικός.

Έχουν υπάρξει πολλές περιπτώσεις όπου οι πολιτικοί έχουν σκεφθεί να ξεπουλήσουν χρυσό. Το 1976, για παράδειγμα, είχα συμμετάσχει, ως πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, σε μια συζήτηση όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, William Simon και ο τότε πρόεδρος της Federal Reserve Board, Arthur Burns, συναντήθηκαν με τον πρόεδρο Gerald Ford για να συζητήσουν την πρόταση του Simon, να πουλήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες 275 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού και να επενδύσουν τα έσοδα σε τοκοφόρα περιουσιακά στοιχεία. Εκεί που ο Simon, ακολουθώντας την άποψη του οικονομολόγου Milton Friedman εκείνη την εποχή, υποστήριζε ότι ο χρυσός δεν εξυπηρετούσε πλέον κανέναν χρήσιμο νομισματικό σκοπό, ο Μπερνς υποστήριζε ότι ο χρυσός ήταν το απόλυτο φρένο σε μια δολαριακή κρίση. Οι δύο υπέρμαχοι δεν ήταν σε θέση να βρουν κοινό έδαφος. Στο τέλος, ο Ford επέλεξε να μην κάνει τίποτα. Και μέχρι σήμερα, τα αμερικανικά αποθέματα σε χρυσό έχουν αλλάξει ελάχιστα, ανερχόμενα σε 261 εκατομμύρια ουγγιές.

Αντιμετώπισα το θέμα και πάλι ως πρόεδρος της Fed στην δεκαετία τού 1990, μετά από μια πτώση τής τιμής τού χρυσού κάτω από τα 300 δολάρια η ουγγιά. Μια από τις περιοδικές συναντήσεις των κυβερνητών τού G-10 ήταν αφιερωμένη στο θέμα τής επιθυμίας των ευρωπαϊκών μελών να περικόψουν τα διαθέσιμά τους σε χρυσό. Αλλά γνώριζαν ότι ανταγωνιζόμενοι μεταξύ τους για να πουλήσουν, θα μπορούσαν να οδηγήσουν την τιμή του χρυσού ακόμα πιο χαμηλά. Όλοι συμφώνησαν σε μια διευθέτηση κατανομής για το ποιος θα πουλήσει πόσα και πότε. Η Ουάσιγκτον απείχε. Η συμφωνία αυτή ανανεώθηκε το 2014. Σε μια δήλωση που συνόδευε την ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απλά δήλωσε, «Ο χρυσός εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό στοιχείο των διεθνών νομισματικών διαθεσίμων».

Το Πεκίνο, εν τω μεταξύ, σαφώς δεν έχει καμία ιδεολογική αποστροφή προς την αποθεματοποίηση του χρυσού. Από το 1980 έως το τέλος τού 2002, οι κινεζικές Αρχές διαθέτουν σχεδόν 13 εκατομμύρια ουγγιές. Ενίσχυσαν τα αποθέματά τους στα 19 εκατομμύρια ουγγιές τον Δεκέμβριο του 2002, και στα 34 εκατομμύρια ουγγιές τον Απρίλιο του 2009. Στο τέλος τού 2013, η Κίνα ήταν ο πέμπτος μεγαλύτερος κυρίαρχος κάτοχος χρυσού παγκοσμίως, πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες (261 εκατομμύρια ουγγιές), την Γερμανία (109 εκατομμύρια ουγγιές), την Ιταλία (79 εκατομμύρια ουγγιές) και την Γαλλία (78 εκατομμύρια ουγγιές). Το ΔΝΤ είχε 90 εκατ. ουγγιές.

Όσο χρυσό κι αν συσσωρεύει η Κίνα, όμως, ένα μεγαλύτερο ζήτημα παραμένει άλυτο: Το εάν οι ελεύθερες, άναρχες κεφαλαιαγορές μπορούν να συνυπάρχουν με ένα αυταρχικό κράτος. Η Κίνα έχει προχωρήσει πολύ από τις αρχικές πρωτοβουλίες τού Κινέζου ηγέτη Deng Xiaoping. Πλησιάζει τον αδιανόητο στόχο να φτάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στο συνολικό ΑΕΠ, έστω και σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης. Αλλά προχωρώντας, τα μεγάλα κέρδη των τελευταίων ετών πρόκειται να γίνουν όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθούν.

Φαίνεται συνεπώς απίθανο ότι, στα αμέσως επόμενα χρόνια, η Κίνα πρόκειται να είναι επιτυχής στο να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες τεχνολογικά, περισσότερο για πολιτικούς παρά για οικονομικούς λόγους. Μια κουλτούρα που είναι πολιτικά πολύ κομφορμιστική αφήνει ελάχιστα περιθώρια για ανορθόδοξη σκέψη. Εξ ορισμού, η καινοτομία απαιτεί την έξοδο από τα όρια της συμβατικής σοφίας, κάτι που είναι πάντα δύσκολο σε μια κοινωνία η οποία αναστέλλει την ελευθερία τού λόγου και της δράσης.

Μέχρι σήμερα, το Πεκίνο ήταν σε θέση να διατηρεί μια βιώσιμη και κυρίως πολιτικά σταθερή κοινωνία, κυρίως επειδή οι πολιτικοί περιορισμοί τού μονοκομματικού κράτους αντισταθμίστηκαν από τον βαθμό στον οποίο το κράτος φαίνεται να παρέχει οικονομική ανάπτυξη και υλική ευημερία. Αλλά, κατά τα επόμενα χρόνια, αυτό είναι λιγότερο πιθανό να συμβαίνει, καθώς οι ρυθμοί ανάπτυξης της Κίνας επιβραδύνονται και το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα.