Το πιο σπουδαίο εύρημα από την εικοσαετή ανασκαφική έρευνα στα αρχαία Στάγειρα ανακοινώνεται σήμερα στη Θεσσαλονίκη, σε εκατοντάδες κορυφαίους αριστοτελιστές της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας: Ο τάφος του Αριστοτέλη, που διασώζεται εδώ και 2.400 χρόνια στη γενέτειρά του. Πολυετείς έρευνες αφήνουν ελάχιστες αμφιβολίες για το εξαιρετικός σημασίας ταφικό μνημείο που ταυτίζεται πλέον με τον Σταγειρίτη φιλόσοφο.

Τόσο τα ανασκαφικά δεδομένα όσο και παλιές γραμματειακές πηγές συγκλίνουν στην άποψη ότι το αψιδωτό οικοδόμημα και o βωμός σε μαρμαροθετημένο δάπεδο των ελληνιστικών χρόνων, που αποκάλυψαν οι ανασκαφές στην αρχαία πόλη το 1996, δεν μπορεί παρά να ήταν ο τάφος και το ηρώο του Αριστοτέλη. Ένα ταφικό ηρώο όπου οι Σταγειρίτες μετέφεραν και εναπόθεσαν την τέφρα του φιλοσόφου αμέσως μετά τον θάνατό του στη Χαλκίδα, τον τίμησαν ως ήρωα, σωτήρα, νομοθέτη και δεύτερο οικιστή της πόλης τους, εφόσον με δική του μεσολάβηση στον Φίλιππο επανιδρύθηκαν (340 π.Χ) τα Στάγειρα, που είχαν καταστραφεί από τον ίδιο Μακεδόνα βασιλιά το 349 π.Χ.

«Δεν έχουμε αποδείξεις αλλά ισχυρότατες ενδείξεις φθάνουν σχεδόν στη βεβαιότητα. Η θέση στην οποία κτίστηκε το πεταλωτό οικοδόμημα, μέσα στην πόλη και κοντά στην Αγορά (κατά παρέκκλιση των νενομισμένων), με πανοραμική θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Η εποχή της κατασκευής του στην αρχή αρχή ακόμη της ελληνιστικής περιόδου. Το ασύμβατο για άλλες χρήσεις σχήμα του. Ο δημόσιος χαρακτήρας του και η μεγάλη βιασύνη που διακρίνεται στην κατασκευή του, με ποιοτικό, άλλα ετερόκλητα οικοδομικό υλικό σε δεύτερη χρήση. Η ύπαρξη βωμού σε τετραγωνισμένο δάπεδο. Ολα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι τα σωζόμενο αψιδωτό κτίσμα ήταν ο τάφος ηρώο του Αριστοτέλη», επισημαίνει ο ανασκαφέας, μελετητής των αρχαίων Σταγείρων, αρχαιολόγος Κώστας Σισμανίδης στην πρώτη επιστημονική ανακοίνωση που κάνει σήμερα για τον τάφο του Αριστοτέλη στο παγκόσμιο συνέδριο “Αριστοτέλης 2.400 χρόνια”.

Το ταφικό οικοδόμημα εντοπίστηκε ανάμεσα στη στοά του 5ου αιώνα και στον αρχαϊκό ναό του Διός Σωτήρος και της Αθηνάς Σώτειρας (6ος αιώνας π.Χ.), μεταξύ της αρχαϊκής και της κλασικής πόλης, στη χερσόνησο Λιοτόπι. Η αψιδωτή του κάτοψη (10 περίπου μέτρα), το σχήμα του, n ύπαρξη ορθογώνιου μαρμαροθετημένου δαπέδου με κενή επιφάνεια βωμό (1,30×1,70 μ.) είχαν προβληματίσει πολύ τον αρχαιολόγο ερευνητή, καθώς περιβάλλει επακριβώς έναν τετράγωνο βυζαντινό πύργο.

Είναι σαφές ότι οι Βυζαντινοί το κατέστρεψαν αναταράσσοντας εντελώς τα αρχαιολογικά στρώματα. Ο ημικυκλικός τοίχος του ταφικού μνημείου, ωστόσο, διατηρείται σε ύψος δύο περίπου μέτρων. Το οικοδόμημα έφερε στέγη με κεραμίδια από το βασιλικό κεραμοποιείο, επιβεβαιώνοντας τον δημόσιο χαρακτήρα του. Υπερυψωμένος, πλατύς κτιστός δρόμος οδηγούσε σε είσοδο του μνημείου, που ήταν προσπελάσιμο για προσφορές και απονομή τιμών.

Κινητά ευρήματα, κεραμική, περισσότερα από πενήντα νομίσματα χρονολογούν τάφο και βωμό στους χρόνους περίπου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ποιος όμως ήταν ο ένοικος του Γραμματειακές πηγές δίνουν τη ζητούμενη απάντηση, με κυριότερες το χειρόγραφο αρ. 257 της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης και μία αραβική βιογραφία του Αριστοτέλη. Σύμφωνα με αυτές, μετά τον θάνατο του στη Χαλκίδα (322 π.Χ) οι Σταγειρίτες μετέφεραν την τέφρα του με χάλκινη υδρία, την έθαψαν σε μεγάλο υπέργειο τάφο μέσα στην πόλη τους, δίπλα στον οποίο έστησαν και βωμό, σε έναν τόπο που τον ονόμασαν “Αριστοτέλειον” και στον οποίο συνεδρίαζε στο εξής n Βουλή. Προς τιμήν του καθιέρωσαν μεγάλες ετήσιες γιορτές και αγώνες, τα “Αριστοτέλεια”.

Στο ταφικό ηρώο του Αριστοτέλη και στα ερείπια της πόλης όπου περπάτησε πριν από 2.400 χρόνια θα ξεναγηθούν αύριο 250 και πλέον αριστοτελιστές από 40 χώρες, οι οποίοι μελετούν με ευλάβεια το έργο του πιο αναγνωρίσιμου Έλληνα φιλόσοφου.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, της Γιώτας Μυρτσιώτη, 26/05/2016]

Η Χαλκιδική με την γνωστή γεωγραφική της ταυτότητα, την δεδομένη φυσιογνωμική πραγματικότητα, την διαχρονική εννοιολογική αναγνωρισιμότητα, αλλά και την μακρόχρονη ιστορική της διαδρομή, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα καλής πρακτικής στην δυναμική συνύπαρξη μιας πολυδιάστατης και αλληλλένδετης αναπτυξιακής διαδικασίας. Ο τουρισμός με τις ξενοδοχειακές μονάδες και τις άλλες υπηρεσίες. Οι καλλιέργειες  με τις ελιές/λάδι, το μέλι και το κρασί. Ο ορυκτός πλούτος με τα μεταλλεία και τις άλλες πρώτες ύλες. Η δασική και υλοτομική δραστηριότητα. Η γεωλογία με το αναμφίβολο φυσιογνωστικό και εκπαιδευτικό περιέχομενο και αξία. Η αρχαιολογική παρακαταθήκη και κληρονομιά. Η θρησκευτική θεματολογία και μοναδικότητα. Η λαϊκή παράδοση και έθιμα. Το φυσικό περιβάλλον και οι άνθρωποι. Οι καθαρές θάλασσσες και οι εντυπωσιακές ακτές. Τοπονύμια όπως τα αρχαία Στάγειρα, η Ολυμπιάδα, το Στρατώνι, το Άγιο Όρος, η Σιθωνία, τα λουτρά Αγίας Παρασκευής, η Γερακινή, η Άθυτος, η Αρναία, οι Καβουρότρυπες, και άλλα πολλά γνωστά και χιλιοειπωμένα ονόματα συνδέονται το καθένα ξεχωριστά ή και μαζί με κάποιο ή κάποια από τα παραπάνω γνωρίσματα και δραστηριότητες. Και είναι γεγονός ότι σε καμία περίπτωση δεν έχει παρατηρηθεί μια αναπτυξιακή δραστηριότητα να εμποδίζει ή να λειτουργεί σε βάρος της εξέλιξης κάποιας άλλης. Γιατί στην πραγματικότητα ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει. Δηλαδή, τις περισσότερες φορές και αρκετά συχνά, όταν υπάρχει παραγωγική  ανάπτυξη σε κάποιο τομέα αυτό στηρίζει και επηρεάζει θετικά την πορεία και άλλων. Για παράδειγμα τα ενεργά μεταλλεία δημιουργούν καλύτερα εισοδήματα και μεγαλύτερες φορολογικές εισπράξεις γεγονός που δημιουργεί ευνοϊκότερες συνθήκες κατανάλωσης προϊόντων και τουριστικών εισοδημάτων.

Σε μια σειρά από επιμέρους παρεμβάσεις που θα ακολουθήσουν στη συνέχεια θα δοθούν παραδείγματα της πολυ-αναπτυξιακής κουλτούρας που χαρακτηρίζει την Χαλκιδική, με σχετικά κείμενα και εικόνες, που συνδέονται και αναφέρονται σε διμερείς ή και πολυμερείς συμπορεύσεις και συνυπάρξεις ορισμένων από τις προαναφερόμενες οικονομικές και άλλες δραστηριότητες.

Χαλκιδική 1, λοιπόν και πάμε να απαντήσουμε στο ερώτημα, γιατί οι αρχαίοι έλληνες της περιοχής λειτουργούσαν τα μεταλλεία τους κοντά και δίπλα στις πόλεις που ζούσαν; Και πιο συγκεκριμένα γιατί τα αρχαία μεταλλεία Κασσάνδρας είχαν τις στοές τους μια ανάσα από τα αρχαία Στάγειρα;

Τα μεταλλεία χρυσού, αργύρου, μολύβδου, ψευδαργύρου, χαλκού και μαγγανίου της βόρειας Χαλκιδικής (Στρατώνι και Ολυμπιάδα) αποτέλεσαν τον κυρίαρχο «χρηματοδότη» του μακεδονικού βασιλείου και των εκστρατειών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Στην περιοχή σώζονται περισσότερα από 300 πηγάδια και περίπου 200.000 κ.μ. αρχαίων μεταλλουργικών απορριμμάτων, των κοινών «σκουριών» από την εκκαμίνευση των μεταλλευμάτων. Με βάση ιστορικές πηγές και τα αποτελέσματα άμεσων και έμμεσων αναλύσεων και προσδιορισμών, που έχουν γίνει στις προαναφερόμενες σκουριές η έναρξη της δραστηριότητας εντοπίζεται στις αρχές της κλασσικής αρχαιότητας. Χαρακτηριστικό και απόλυτα βέβαιο είναι πλέον το γεγονός ότι η εξόρυξη και χρήση ορυκτών πρώτων υλών είχαν καθοριστική σημασία στην καθημερινότητα (π.χ. δομικοί λίθοι), τον πολιτισμό (π.χ. διακοσμητικά πετρώματα) και την οικονομία (π.χ. χρυσός, άργυρος, χαλκός) των αρχαίων Μακεδόνων. Αυτή η στενή και ανταποδοτική σχέση ήταν και ο βασικός λόγος που οι εργασίες εκμετάλλευσης και τα ορυχεία βρίσκονταν πάντα στο άμεσο περιβάλλον των αστικών τους κέντρο. Ζωντανό παράδειγμα οι αρχαίες στοές της Βίνας που βρίσκονται μερικές εκατοντάδες μέτρα από τα αρχαία Στάγειρα και άλλες αρχαιότητες της περιοχής  (ΝΑ στο συνημμένο χάρτη). 

Όπως και τότε έτσι και σήμερα τα κοιτάσματα των μεταλλείων Κασσάνδρας  και της ευρύτερης (Ολυμπιάδα, Μαδέμ Λάκκος, Μαύρες Πέτρες, Πιάβιτσα, Βαρβάρα, Σκουριές) αποτελούν σημαντική  πλουτοπαραγωγική πηγή και μεταλλογενετικό κρίκο της Αλπικής ορογένεσης με ευρύτερη προοπτική αύξησης του αποθεματικού δυναμικού. Συγκεκριμένα δημιουργούνται μεταλλογενετικές συνθήκες έντονης υδροθερμικής δραστηριότητας που οδηγούν στον επιγενετικό σχηματισμό κοιτασμάτων χρυσοφόρων πολυμεταλλικών θειούχων τύπου Manto, και χρυσοφόρων θειούχων χαλκού τύπου Porphyry. Στο σύνολο του το μεταλλευτικό δυναμικό της περιοχής μεταξύ Ολυμπιάδας, Βαρβάρας, Σκουριών, Φισώκας και Στρατωνίου, με βάση τα αποθέματα και το μεταλλικό περιεχόμενο σε χρυσό, άργυρο, χαλκό, μόλυβδο και ψευδάργυρο, είναι από τα πλουσιότερα της Ευρώπης και λογικά παραμένει ο βιωσιμότερος αναπτυξιακός στόχος για την μεταλλευτική βιομηχανία της χώρας. Παράλληλα αποτελεί από κάθε άποψη γεωεπιστημονική κοιτίδα έρευνας με πλειάδα από εκπαιδευτικές εφαρμογές και τεχνογνωσιακές πρακτικές.

[ΠΗΓΗ: http://greenminerals.blogspot.gr/, του Δρ. Γεωλογίας Ν. Αρβανιτίδη, 2/5/2016]

Την πολιτιστική ιστορία της ανατολικής Χαλκιδικής ανακάλυψαν οκτώ Τούρκοι τουριστικοί πράκτορες, εκπρόσωποι των μεγαλύτερων tour operators τπς γειτονικής χώρας, ακολουθώντας την ιστορική διαδρομή «Αρχαία Στάγειρα – Σιδηροκαύσια – Αρναία», μέσω της οποίας επιτυγχάνεται ουσιαστικά μια αναδρομή στο παρελθόν ολόκληρης της προαθωνικής χερσονήσου

Η επίσκεψη, π οποία ήταν συνέργεια του γραφείου EOT Τουρκίας, της Ένωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης και του Προαθωνικού Οργανισμού Τουρισμού, εντάσσεται στο προωθητικό πλάνο που εκπονήθηκε από τον τελευταίο ειδικά για την τουρκική ενδιαφέρον από Τουρκία αγορά και αποτελεί μέρος του ταξιδιού εξοικείωσης που πραγματοποίησαν από τις 12 έως τις 15 Απριλίου οι Τούρκοι στη Θεσσαλονίκη

Στόχος της ήταν η σύνδεση των μνημείων της Θεσσαλονίκης με αυτά της προαθωνικής χερσονήσου, ώστε να εμπλουτιστεί το τουριστικό προϊόν, να επιτευχθεί επιμήκυνση του χρόνου διαμονής των Τούρκων επισκεπτών και να τοποθετηθούν στον τουριστικό χάρτη νέα σημεία ενδιαφέροντος

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στην ανατολική Χαλκιδική πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο των Σταγείρων, επίσκεψη στο Άλσος του Αριστοτέλη, ενημέρωση για τους οθωμανικούς πύργους και τα λουτρά των Σιδηροκαυσίων, αλλά και πολιτιστική – γαστρονομική περιήγηση στην Αρναία της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία έρχεται ως συνέχεια της προ δύο μηνών παρουσίασης του πολιτιστικού αυτού τόξου στην τουρκική τουριστική αγορά, ενώ αποτελεί απαρχή σειράς δραστηριοτήτων του οργανισμού, που θα εστιάσουν στη θεματική προβολή της προαθωνικής χερσονήσου στην Τουρκία.

[ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, 16/4/2016]

Έφτασε στα χέρια μας το ακόλουθο δελτίο τύπου από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, για μια εξαιρετική δράση στον αρχαιολογικό χώρο των αρχαίων Σταγείρων στην Ολυμπιάδα. Εννοείται πως πρέπει όλοι να δώσουμε το παρόν. Ειδικά εμείς οι κάτοικοι και εργαζόμενοι στην περιοχή, που υποστηρίζουμε την πολιτισμική κληρονομιά μας. Και βέβαια με τα παιδιά μας, την μελλοντική ελπίδα για τη συνέχιση αυτής της κληρονομιάς.

«Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους θα πραγματοποιήσει το τριήμερο 5, 6 και 7 Ιουνίου 2015, στον αρχαιολογικό χώρο των αρχαίων Σταγείρων στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής, τη δράση με τίτλο “Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές”.

Πρόκειται για επικοινωνιακή δράση που οργανώνεται από τη Διεύθυνση Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων σε πλήθος αρχαιολογικών χώρων και μουσείων σε όλη την Ελλάδα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του τριημέρου, από τις 9:00 έως τις 20:00 θα πραγματοποιούνται οργανωμένες περιηγήσεις ομάδων μικρών μαθητών και ενηλίκων επισκεπτών στον αρχαιολογικό χώρο με ξενάγηση από ειδικευμένο προσωπικό της Εφορείας μας.

Στόχος της δράσης είναι η εξοικείωση της τοπικής κοινωνίας με τις αρχαιότητες, αλλά και η γνωριμία των ελλήνων και ξένων επισκεπτών με τον αρχαιολογικό χώρο, τμήμα του οποίου έχει πρόσφατα αναδειχθεί, έτσι ώστε η γενέθλια πόλη του Αριστοτέλη να γίνει θελκτικός τουριστικός προορισμός.

Κάθε περιήγηση θα διαρκεί περίπου μία έως μιάμιση ώρα, ανάλογα με τη διάθεση των επισκεπτών. Οι διαδρομές είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε οι επισκέπτες να απολαμβάνουν τόσο το ιδιαίτερου φυσικού κάλλους δασωμένο τοπίο, όσο και τις αρχαιότητες που αναδεικνύονται μέσα από αυτό. Κατά τη διάρκεια των οργανωμένων ξεναγήσεων, ενήλικες και παιδιά θα ενθαρρυνθούν να μιλήσουν, να αγγίξουν και να “διαβάσουν” τις αρχαιότητες σε μια προσπάθεια να μετατραπούν οι σιωπηλές πέτρες σε αφηγητές ιστοριών, τα ερείπια σε μνημεία, το ανοίκειο σε οικείο.

Οι συναντήσεις θα γίνονται στο κτίριο υποδοχής επισκεπτών στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Εκτός από την ελληνική, θα υπάρχει δυνατότητα ξενάγησης στην αγγλική και γαλλική γλώσσα.»

Τηλέφωνο επικοινωνίας για το κοινό : 6974 407516, E-mail: kpapastathis@culture.gr , Υπεύθυνος επικοινωνίας: Κωνσταντίνος Παπαστάθης, αρχαιολόγος

Με μεγάλη συμμετοχή κόσμου από την ευρύτερη περιοχή της Ολυμπιάδας, τη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Παρασκευή τα φετινά «Αριστοτέλεια», σ’ ένα μικρό κομμάτι γης, με τη θάλασσα να το κυκλώνει, εντός του αρχαιολογικού χώρου των αρχαίων Σταγείρων. Την εκδήλωση, που προλόγισε με θέρμη η διευθύντρια της 16ης Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Βάσω Μισαηλίδου-Δεσποτίδου, διοργάνωσε ο νεοσύστατος Σύλλογος Περιβάλλοντος, Πολιτισμού και Ποιότητας Ζωής Ολυμπιάδας

Την αναγκαιότητα να ενισχυθεί η εκδήλωση προκειμένου να τονωθεί και η τουριστική κίνηση επισήμαναν τόσο ο νέος δήμαρχος του δήμου Αριστοτέλη, Γιάννης Μίχος, όσο και ο αρχαιολόγος Κώστας Σισμανίδης, ανασκαφέας των αρχαίων Σταγείρων, που εργάστηκε στην περιοχή για είκοσι και πλέον χρόνια

Σε μία πραγματικά εκ βαθέων ομιλία του, ο κ. Σισμανίδης αναφέρθηκε στο ιστορικό των ανασκαφών στα αρχαία Στάγειρα, το μοναδικό τέτοιου μεγέθους αρχαιολογικό χώρο στη Χαλκιδική, μίλησε για τις δυσκολίες στη χρηματοδότηση και το έργο της αρχαιολογικής υπηρεσίας, που στηρίχθηκε και στον εθελοντισμό, ενώ επισήμανε ότι αυτή η προσπάθεια για την αναβίωση των «Αριστοτέλειων» πρέπει πάση θυσία να συνεχιστεί

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο αρχιτέκτονας Γιάννης Γιαννάκης, υπεύθυνος έργων αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου Σταγείρων, παρουσίασε τις αναστηλωτικές εργασίες, που πραγματοποιήθηκαν μέχρι τώρα σε μία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους περιοχή, ενώ ο καθηγητής Αστρονομίας Σταύρος Αυγολούπης, μέλος της διοίκησης του Διεπιστημονικού Κέντρου Αριστοτελικών Μελετών του ΑΠΟ, ανέπτυξε τις απόψεις του Αριστοτέλη για το Σύμπαν, οι οποίες έπειτα από τόσες χιλιάδες χρόνια τίθενται στο τραπέζι των συζητήσεων της επιστημονικής κοινότητας, καθώς και το μήνυμα του Αριστοτέλη στη σύγχρονη εποχή

Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης ακούστηκαν τραγούδια από τη μικτή χορωδία της Μουσικής Σχολής του δήμου Βόλβης με χοράρχη τον Σταύρο Καραμάνη και συνοδό τον πιανίστα Γιώργο Κεχαΐδη. Μια μεγάλη χορωδία με σπουδαίες εμφανίσεις σ’ όλη την επικράτεια, που καταχειροκροτήθηκε από το κοινό, το οποίο ξεπέρασε τα 600 άτομα

Στόχος του Συλλόγου Περιβάλλοντος, Πολιτισμού και Ποιότητας Ζωής Ολυμπιάδας είναι τα «Αριστοτέλεια» να γίνουν πυλώνας ανάπτυξης και παιδείας σε όλη την Ελλάδα.

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ, 27/08/2014