Στις 25 Μαΐου, πρώτη ημέρα του 14ου SEE Energy Dialogue του ΙΕΝΕ που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη, ο John Roberts, Energy Security Specialist, από το Ηνωμένο Βασίλειο και Visiting Research Fellow του IENE, κατά την εναρκτήρια ομιλία του, προέβη σε μια αναφορά που πέρασε μάλλον απαρατήρητη. 

Μίλησε για ένα κεφάλαιο, συγκεκριμένα, το τέταρτο, από το background paper του 14ου SEEED, που έχει κατά τη γνώμη του, ιδιαίτερη σημασία. Το energia.gr, εντόπισε το απόσπασμα και σας το μεταφέρει αυτούσιο. Πρόκειται για μια αξιολόγηση των βασικών ενεργειακών ζητημάτων στην ΝΑ Ευρώπη που υπέχουν θέση πρόγνωσης για το βραχυπρόθεσμο μέλλον της περιοχής και δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος που εμποδίζει την ταχύτερη και πιο συνεκτική πρόοδο της περιοχής προς την Ενεργειακή Μετάβαση.

Ενώ περισσότερο από το ήμισυ της δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΝΑ Ευρώπη βασίζεται επί του παρόντος σε θερμικό άνθρακα και λιγνίτη, ένα σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπει πολύ μεγαλύτερη χρήση ΑΠΕ έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί μια ρεαλιστική πιθανότητα. Μια τέτοια προσαρμογή θα απαιτήσει, ασφαλώς, δραστικές αλλαγές στη λειτουργία του υφιστάμενου δίκτυου. Ενώ η ανάγκη για στρατηγικό σχεδιασμό είναι προφανής, η Ενεργειακή Μετάβαση θα βασιστεί σε ένα μείγμα αυστηρών και φιλόδοξων σχεδιασμών πολιτικής, πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών μέσων και εργαλείων για την εκτέλεση επενδύσεων, καθώς και την ύπαρξη λειτουργικών και διάφανων αγορών ενέργειας,που θα  συνοδεύεται από αποτελεσματική κοινωνική προστασία για τους “ευάλωτους” καταναλωτές ενέργειας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή απαλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομίας από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων των κρατών-μελών της ΕΕ που βρίσκονται στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, καθώς και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς μόνο με αυτό τον τρόπο θα γίνει δυνατό να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα προβλήματα, με στοχευμένες πολιτικές και χρηματοδοτικές παρεμβάσεις. Αυτό απαιτεί αυξημένη προσοχή και συνεργασία, τόσο από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, όσο και από άλλα κράτη –μέλη της.

Με βάση τα δεδομένα πρόσφατης μελέτης, οι βασικοί παράγοντες που εμποδίζουν την πορεία προς μια βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αλλά αξιολογούνται, ως εξής σε περιφερειακό επίπεδο, ξεκινώντας από τους πιο σημαντικούς:

• Κρατική αιχμαλωσία (ένα είδος συστημικής πολιτικής διαφθοράς κατά την οποία τα ιδιωτικά συμφέροντα επηρεάζουν σημαντικά τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων ενός κράτους προς όφελός τους), γεωπολιτική, έλλειψη κράτους δικαίου και λογοδοσίας. Αυτό το ευρύ σύνολο ζητημάτων περιλαμβάνει τη λήψη αποφάσεων στον ενεργειακό τομέα, που  τοποθετεί τα ειδικά συμφέροντα πάνω από το δημόσιο συμφέρον. Περιλαμβάνει τα πάντα, από τις κρατικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και την υπερβολική επιρροή στη χάραξη της πολιτικής, μέχρι τις αδιαφανείς ενεργειακές συμφωνίες με την Ρωσία και την Κίνα, και τα συστήματα κινήτρων για τις ΑΠΕ, που ωφελούν τις επιχειρήσεις που διαπλέκονται με τις κυβερνήσεις.
• Ξεπερασμένη αντίληψη για το ενεργειακό σύστημα, λανθασμένες λύσεις και έλλειψη κατανόησης της ταχύτητας με την οποία συντελούνται οι αλλαγές. Συχνά είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς αν οι κακές πολιτικές αποφάσεις για την ενέργεια οφείλονται στην εξυπηρέτηση ειδικών συμφερόντων, ή στην έλλειψη γνώσης και ανάλυσης της υφιστάμενης κατάστασης του τομέα.
• Ελλιπής μεταφορά και εφαρμογή των κανόνων της Ε.Ε. που επηρεάζουν τον τομέα της ενέργειας. Είναι σαφές ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες για το περιβάλλον, το κλίμα, την ενέργεια και τις κρατικές ενισχύσεις, αν και απέχουν από το να είναι τέλειοι, εν τούτοις είναι εκείνοι που προωθούν την ενεργειακή μετάβαση. Η περιβαλλοντική νομοθεσία της Ε.Ε. συμβάλλει επίσης στην αποτροπή καταστροφικών συμβάντων σε ευαίσθητες περιοχές, όπως π.χ. από υποδομές ενέργειας και μεταφορών. Αν και οι χώρες διαφέρουν ως προς την προσήλωσή τους στη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ο έλεγχος της ρύπανσης, η ποιότητα του αέρα, οι κρατικές ενισχύσεις και η προστασία της βιοποικιλότητας, παραμένουν ανεπίλυτα προβλήματα στις περισσότερες των περιπτώσεων.
• Έλλειψη πολιτικής βούλησης για την αντιμετώπιση του κλεισίματος των ορυχείων και της δίκαιης μετάβασης. Η άμεση πολιτική πίεση που ασκούν τα συνδικάτα των ανθρακωρύχων δεν είναι τόσο έντονη, σε ορισμένες χώρες, όσο θα μπορούσε να είναι, αλλά σε κάθε περίπτωση καταγράφονται έμμεσες πιέσεις. Οι κυβερνήσεις βασίζονται στις δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, τους εργαζόμενούς τους και τους υπεργολάβους, προκειμένου να εξασφαλίζουν πολιτική υποστήριξη στις κοινοβουλευτικές εκλογές, εντείνοντας το πρόβλημα της «κρατικής αιχμαλωσίας». Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν έχουν αναπτύξει σχέδια για το μετριασμό των κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης στις περιοχές εξόρυξης άνθρακα, αλλά και σε άλλες περιοχές που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα, καθιστά απρόθυμους όσους ασχολούνται με τη λήψη αποφάσεων να δεσμευτούν για τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα, ή ευρύτερα της χρήσης ορυκτών καυσίμων.
• Έλλειψη πολιτικής βούλησης για το άνοιγμα των αγορών, τη συνεργασία και την υλοποίηση περιφερειακών συνεργιών. Η απελευθέρωση των αγορών και η μετάβαση σε τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας που αντανακλούν το κόστος, αποτελεί ένα δύσκολο πολιτικό εγχείρημα σε αρκετές χώρες. Οι πολίτες έχουν συνηθίσει σε χαμηλές, ρυθμιζόμενες τιμές και πολλοί εξ αυτών δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο υψηλότερο κόστος, λόγω ενός φαύλου κύκλου ενεργειακής αναποτελεσματικότητας και ενεργειακής φτώχειας. Την κατάσταση επιδεινώνει το γεγονός ότι υπάρχουν προβλήματα σε επίπεδο πολιτικής μεταξύ ορισμένων χωρών, όμως η εμπειρία δείχνει ότι οι εθνικές αρχές μπορούν να συνεργαστούν με τους γείτονές τους όταν το επιθυμούν, απλώς δεν το θέτουν πάντα ως προτεραιότητα.
• Πολιτική αστάθεια και έλλειψη θεσμικής ικανότητας. Σε χώρες όπως το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Κροατία, οι οποίες έχουν ταχθεί υπέρ της Ενεργειακής Μετάβασης, προκύπτει σοβαρό έλλειμμα έμπειρου πολιτικού προσωπικού σε επίπεδο κεντρικής και τοπικής αυτοδιοίκησης, που εμποδίζει, τελικά, την επίτευξη ταχύτερης προόδου. Το ίδιο ζήτημα αφορά και σε άλλες χώρες της περιοχής, όμως φαίνεται ότι είναι άλλοι παράγοντες, όπως η “κρατική αιχμαλωσία” που παίζουν ισχυρότερο ρόλο αυτή τη στιγμή.

[ΠΗΓΗ: https://www.energia.gr/, του Αδάμ Αδαμόπουλου, 30/5/2023]

Αν δει κανείς μεμονωμένα τα ενεργειακά έργα στην Αλεξανδρούπολη, βλέπει μόνο το δέντρο. Αν τα δει συνδυαστικά με τις υπόλοιπες υποδομές που δρομολογούνται, την αναβάθμιση του λιμανιού, το νέο σιδηροδρομικό δίκτυο, το κέντρο logistics, και φυσικά τη σημασία της για την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, τότε βλέπει όλο το δάσος. Δηλαδή τη μεγάλη εικόνα που είδαν πριν από μερικά χρόνια και οι Αμερικανοί όταν έβαλαν για πρώτη φορά στο δικό τους μικροσκόπιο την πρωτεύουσα του νομού Έβρου.

Σε αυτή τη γεωστρατηγική σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος έχει μετατραπεί σε ζωτικό κόμβο εφοδιασμού για την άμυνα της Συμμαχίας, παρέχοντας κρίσιμη ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή, κάνει εκτενή αναφορά το χθεσινό κοινό ανακοινωθέν του 4ου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας- ΗΠΑ.

Στις συναντήσεις μεταξύ υψηλόβαθμων στελεχών των δύο χωρών, οι Αμερικανοί εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την επιτάχυνση σειράς ελληνικών έργων που ενισχύουν την περιφερειακή ασφάλεια, όπως ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός, ο υπό σχεδίαση αγωγός Β. Μακεδονίας – Ελλάδας και οι προσπάθειες της ελληνικής πλευράς, η πλωτή δεξαμενή επαναεριοποίησης LNG στην Αλεξανδρούπολη, να είναι έτοιμη για να λειτουργήσει μέχρι το τέλος του 2023.

Αυτά είναι και τα ζητήματα που ενοχλούν πραγματικά τη Μόσχα και την Άγκυρα που ανησυχεί για την αναβάθμιση της πόλης, αφού υποβαθμίζεται η σημασία των Στενών του Βοσπόρου.

Στην ουσία, η Αλεξανδρούπολη αποτελεί την αφετηρία ενός χερσαίου και σιδηροδρομικού άξονα Νότου – Βορρά, χιλιάδων χιλιομέτρων, που ξεκινά από το Αιγαίο και καταλήγει στην Ουκρανία. Η μεταφορά εξοπλισμού προς την Ουκρανία μέσω του βορειοελλαδίτικου λιμένα είναι χαρακτηριστική της σημασίας της. Τώρα στον άξονα αυτό μπαίνουν η ενέργεια και μετά η σιδηροδρομική σύνδεση με την Αν. Ευρώπη.

Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2023 αναμένεται να υποβληθούν οι προσφορές για το έργο – μαμούθ του 1 δισ ευρώ, της αναβάθμισης της γραμμής Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, τμήμα της λεγόμενης «Ανατολικής Σιδηροδρομικής Εγνατίας». Το ανακοίνωσε μόλις χθες η ΕΡΓΟΣΕ.

Ακόμη δεν έχουμε δει τίποτα. Σταδιακά μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, το σιδηροδρομικό δίκτυο, θα μπορεί να συνδέει τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας, με αντίστοιχα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, για τη μεταφορά χύδην ξηρού φορτίου, παρακάμπτοντας τα Στενά του Βοσπόρου.

Ένα δίκτυο θα τη συνδέει με το Σβίλεγκραντ στη Βουλγαρία και από εκεί με Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία, με ενδιάμεσες διακλαδώσεις. Από τη στιγμή που θα αναβαθμιστεί το τρένο θα μπουν στο παιχνίδι και οι μεταφορές, τα logistics και τα εμπορευματοκιβώτια, μετατρέποντας την πόλη στο πιο σημαντικό hub μεταφορών της Αν.Μεσογείου και κυρίως ενέργειας.

Αθροίζοντας όλες τις ποσότητες φυσικού αερίου που θα διέρχονται μελλοντικά από την περιοχή, δηλαδή τα 11 δισ κυβικά μέτρα από τους δύο πλωτούς σταθμούς επαναεριοποίησης (FSRU) στα ανοικτά του λιμανιού, τον γειτνιάζοντα αγωγό αέριου IGB που συνδέει Ελλάδα με Βουλγαρία, και τη στόχευση για μελλοντικό διπλασιασμό του όγκου που διέρχεται μέσω TAP, προκύπτουν ποσότητες ίσες με το 20% των ρωσικών εισαγωγών στην Ευρώπη!

Από τα 155 περίπου δισ κ.μ. που εισήγαγε το 2021 η Ευρώπη από τη Ρωσία, μέρος των οποίων καλύφθηκαν πέρυσι από άλλες πηγές, η Αλεξανδρούπολη δείχνει ικανή να εισφέρει κοντά στα 30 δισ κυβικά. Δίπλα στον πρώτο πλωτό σταθμό που θα λειτουργήσει στα τέλη του 2023 για να στέλνει αέριο σε Βουλγαρία, Β.Μακεδονία, Σερβία, Ρουμανία και Μολδαβία δρομολογείται ένας δεύτερος δίδυμος σταθμός, προκειμένου να εξάγει ποσότητες μέχρι την Ουκρανία.

Τα νούμερα εξηγούν τη σημασία που αρχίζει να αποκτά, γιατί βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας, πόσο μάλλον όταν αυτή τη στιγμή είναι το μοναδικό hub, εμπορικών συναλλαγών στην ΝΑ Ευρώπη και ένα από τα λιγοστά στην ευρύτερη Αν.Μεσόγειο, όπου η Τουρκία φιλοδοξεί να ανταγωνιστεί το βορειοελλαδίτικο λιμάνι, εγκαινιάζοντας το τρίτο της FSRU στον Κόλπο του Ξηρού, 30 ναυτικά μίλια από την ελληνική πόλη.

Την περασμένη εβδομάδα, η πλωτή μονάδα, η τρίτη που διαθέτει η Τουρκία, ελλιμενίστηκε στην τουρκική εγκατάσταση, προκειμένου να ξεκινήσει να εξυπηρετεί τις εγκαταστάσεις στις βορειοανατολικές ακτές της χώρας.

[ΠΗΓΗ: https://www.liberal.gr/, του Γιώργου Φιντικάκη, 22/2/2023]

Η κλιματική αλλαγή πλήττει το σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Χαλκιδικής. Ο “ανοικτός λογαριασμός” της μεγάλης ζημιάς

Αντιμέτωποι με το φάσμα μίας ακόμη καταστροφικής καλλιεργητικής περιόδου, της δεύτερης μόλις μέσα σε μία διετία, βρίσκονται οι ελαιοκαλλιεργητές της Χαλκιδικής, ενώ σημαντικό θα είναι και το πλήγμα για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις του νομού, αν ο χειμώνας δεν αποφασίσει να δείξει τα δόντια του, έστω για τον Φεβρουάριο.

Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και οι κλιματικές συνθήκες του φετινού χειμώνα, θυμίζουν πολύ εκείνες που επικράτησαν το 2021 και είχαν σαν αποτέλεσμα την καταστροφική ακαρπία, που τεκμηριωμένα προκάλεσε ζημία τουλάχιστον 80 εκατ. ευρώ στους καλλιεργητές και παραγωγούς επιτραπέζιας ελιάς, οι οποίοι ακόμη περιμένουν να αποζημιωθούν, αν και η πιθανότητα αυτή, φαίνεται εξαιρετικά χλωμή.

Καλλιεργητές, μεταποιητές, ειδικοί επιστήμονες, όλοι είναι με την αγωνία του τι θα ακολουθήσει το Φεβρουάριο και ως τον Απρίλιο. Θα κάνει κρύο το Φλεβάρη; Θα έχουν ικανοποιητική ανθοφορία τα δένδρα; Θα δέσουν καρπούς ή θα έχουμε παγετούς που θα πλήξουν παραγωγή και φυτείες;

Αυτή η ανησυχία είναι διάχυτη στη Χαλκιδική και σε όσους ασχολούνται με την ελιά, είπε στο makthes.gr η γεωπόνος κα. Κατερίνα Ζωγράφου, περιφερειακή σύμβουλος και εντεταλμένη σύμβουλος σε θέματα αγροτικής οικονομίας.

Στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελαιοκαλλιέργεια- τη δυναμικότερη καλλιέργεια της Χαλκιδικής στον πρωτογενή τομέα- αναφέρθηκε και η Δρ. Χριστίνα Αναγνωστοπούλου, καθηγήτρια Κλιματολογίας στο ΑΠΘ, στο πλαίσιο ημερίδας που διοργάνωσε το Επιμελητήριο Χαλκιδικής στο 31ο Money Show.

Αύξηση θερμοκρασίας και θερμικό stress

Όπως είπε η κα. Αναγνωστοπούλου, υπάρχει ήδη μία αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 1,5-2 βαθμούς Κελσίου (σ.σ. μεσαίο σενάριο RCP 4.5), η οποία συμπαρασύρει την αύξηση της εξατμισοδιαπνοής, με αποτέλεσμα τα φυτά και εν προκειμένω τα ελαιόδενδρα, να μπαίνουν όλο και συχνότερα σε θερμικό stress. To stress αυτό, θα προκαλεί είτε μικρότερες αποδόσεις, είτε υποβαθμισμένες ποιοτικά παραγωγές ή ακόμη και τα δύο.

Με τα κλιματικά δεδομένα, όπως διαμορφώνονται, η άρδευση των ελαιώνων θα είναι απαραίτητη, καθώς οι μεγαλύτερες εκτάσεις ελαιοκαλλιέργειας βρίσκονται στις πιο ξηροθερμικές περιοχές της Χαλκιδικής. Αλλά τα ποσοστά βροχής μειώνονται και στις πιο ορεινές περιοχές, οπότε δεν θα υπάρχουν περιοχές στη Χαλκιδική, που η ελαιοκαλλιέργεια θα μπορεί να διατηρηθεί αν δεν είναι αρδευόμενη.

To καταστροφικό 2021 σε αριθμούς

Οι κλιματικές συνθήκες του φετινού χειμώνα, με τις υψηλές θερμοκρασίες, θυμίζουν πολύ εκείνες που επικράτησαν το 2021 και προκάλεσαν πολύ μεγάλες ζημίες σε χιλιάδες καλλιεργητών.

Να σημειωθεί ότι 60.000 άτομα στη Χαλκιδική ασχολούνται και την ελαιοκαλλιέργεια, ενώ υπάρχουν και 150 μεταποιητικές μονάδες και φυσικά οι εργαζόμενοι σε αυτές. Αν υπάρχει επανάληψη των φαινομένων του 2021, τότε η Χαλκιδική θα δεχθεί σοβαρό πλήγμα αφού το 95% της επιτραπέζιας ελιάς, εξάγεται και, υπάρχουν χώρες ανταγωνίστριες, όπως η Τυνησία, έτοιμες να πάρουν μερίδια από την «πίτα» της διεθνούς αγοράς.

«Το 2021 εκφράσθηκαν, στην παραγωγή, οι επιπτώσεις που θα έχουμε στην ελαιοκομία, λόγω κλιματικής αλλαγής. Τότε, θυμίζω, είχαμε υψηλές θερμοκρασίες κατά τους χειμερινούς μήνες, όπως δηλαδή συνέβη και τον χειμώνα που διανύουμε, με αποτέλεσμα να μην καλυφθούν οι απαιτήσεις των δένδρων σε ώρες ψύχους και, σαν συνέπεια, να μη διαμορφωθούν οι ανθοφόροι οφθαλμοί που δίνουν στη συνέχεια καρπούς.

«Το 2021 λοιπόν, μετά τις υψηλές θερμοκρασίες, είχαμε διαδοχικούς παγετούς, με αποτέλεσμα η ζημία που έγινε να μην αποζημιωθεί γιατί δεν υπάγεται στον κανονισμό του ΕΛΓΑ».

Σημειωτέον ότι ο ΕΛΓΑ αποζημιώνει ή την ηρτημένη εσοδεία ή τη ζημία στη φάση της ανθοφορίας.

«Καυτά» τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η γεωργία και στην συγκεκριμένη περίπτωση, η ελαιοκαλλιέργεια στην Χαλκιδική, δεν περιορίζονται στις υψηλές θερμοκρασίες κατά το χειμώνα και στους παγετούς της άνοιξης. Διαπιστωμένο πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη νερού, η υφαλμύρωση των υδατικών αποθεμάτων που βρίσκονται ολοένα και σε μεγαλύτερο βάθος- φαινόμενο που παρατηρείται εντονότερο σε περιοχές κοντά στη θάλασσα- αλλά και εδάφη με υψηλή αλατότητα τριγύρω από τις περιοχές με υφάλμυρα νερά γεωτρήσεων.

Τα παραπάνω έχουν παρατηρηθεί σε περιοχές της Χαλκιδικής, η οποία σημειωτέον ήδη υποφέρει από την διάβρωση των ακτών, στο παραλιακό μέτωπο του Δήμου Προποντίδας αλλά και στην Κασσάνδρα, προς την πλευρά του Θερμαϊκού.

Ο λογαριασμός της ζημίας

Η ακαρπία του 2021 έπληξε 225.000 στρέμματα επιτραπέζιας ελιάς και 135.000 στρέμματα ελαιοποιήσιμης, όταν το κόστος παραγωγής για την επιτραπέζια ελιά ήταν 600 ευρώ/στρέμμα (σήμερα υπολογίζεται στα 775 ευρώ/στρέμμα).

Όπως είπε η κα. Ζωγράφου, το 2021, αν υπολογισθούν μόνο οι εκτάσεις της επιτραπέζιας ελιάς στη Χαλκιδική, το καθαρό έσοδο των παραγωγών θα ήταν άνω των 200 εκατ. ευρώ (1.025 ευρώ/στρέμμα). Όμως ήταν τέτοια η καταστροφή από την ακαρπία, που η απώλεια εισοδήματος έφτασε στο 70% για τους παραγωγούς. Βάσει του τεχνικού τρόπου υπολογισμού του ΕΛΓΑ, που χρησιμοποιεί μέσους όρους τριετίας, ο «λογαριασμός» έφτασε τα 80 εκατ. ευρώ, μόνο από την παραγωγή της επιτραπέζιας ελιάς.

Η ζημία ήταν πολύ μεγάλη, αν σκεφθεί κάποιος ότι η έκτακτη ενίσχυση που χορηγείται στους κτηνοτρόφους, πανελλαδικά, εξ’ αιτίας της αύξησης των τιμών στις ζωοτροφές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, είναι 89 εκατ. ευρώ.

Ακόμη όμως και αν υποτεθεί ότι με κάποιο τρόπο εξοικονομούνται και καταβάλλονται αυτά τα 80 εκατ. ευρώ στους Χαλκιδικιώτες ελαιοκαλλιεργητές επιτραπέζιας ελιάς, τότε αυτοί, υποθετικά, θα πάρουν από 355ευρώ/στρέμμα, όταν όμως είχαν καλλιεργητικό κόστος 600 ευρώ/στρέμμα. Με μία κουβέντα, πάλι ζημιωμένοι θα είναι, απλώς λιγότερο.

«Φοβόμαστε επανάληψη του φαινομένου του 2021. Εάν έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες το Φεβρουάριο, οριακά ίσως αποφύγουμε την προπέρσινη ζημιά και, λέω οριακά, επειδή το Μάρτιο αρχίζουν οι πρώτοι παγετοί, με τους παγετούς μέσα στην άνοιξη, να έχουν γίνει επαναλαμβανόμενο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια» πρόσθεσε η κα. Ζωγράφου και υποστήριξε:

«Όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα με την κλιματική αλλαγή και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, πρέπει να δίνονται αποζημιώσεις σε προανθικό στάδιο και σε ελαιοπαραγωγούς και όχι μόνο σε καλλιεργητές πυρηνόκαρπων (σ.σ.ροδάκινα, κεράσια, βερίκοκα). Θα πρέπει από το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά και από το Υπουργείο Οικονομικών, να αντιμετωπιστεί το θέμα και για τις ζημίες στην ελαιοκαλλιέργεια».

[ΠΗΓΗ: https://www.makthes.gr/, της Άννης Καρολίδου, 31/1/2023]

Από τα 6 δισ. ευρώ που ήταν η φοροδιαφυγή στο ΦΠΑ το 2017 περιορίσθηκε το 2020 στα 3,178 δισ. ευρώ. Σε τέσσερα χρόνια η φοροδιαφυγή στο ΦΠΑ μειώθηκε δηλαδή κατά 47%, με τη μεγάλη διαφορά να γίνεται το 2020 έναντι του 2019.

Συγκεκριμένα την περίοδο της πανδημίας τα μέτρα στήριξης που ελήφθησαν τόσο από την κυβέρνηση για την πληρωμή των φόρων, η μείωση της κατανάλωσης, η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών καθώς και οι ζητούμενες ηλεκτρονικές αποδείξεις (στο 30% του εισοδήματος) περιόρισαν αισθητά το κενό ΦΠΑ. Από τα 4,7 δισ. ευρώ το 2019 μειώθηκε στα 3,178 δισ. ευρώ το 2020 με τάσεις περαιτέρω μείωσης του το 2021.Συγκεκριμένα,  για την Ελλάδα το 2020, το έλλειμμα ΦΠΑ μειώθηκε κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες στο 19,7% του VTTL (θεωρητικά προσδοκώμενα έσοδα υπό πλήρη συμμόρφωση). Στο επόμενο έτος, το έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί ακόμη πιο γρήγορα (κατά 5,7 ποσοστιαίες μονάδες). Όπως αναφέρουν οι μελετητές το κενό ΦΠΑ θα μειωθεί το 2021 στα 2,436 δισ. ευρώ δηλαδή στο 14% των προσδοκώμενων εσόδων.

Συνολικά τα κράτη μέλη της ΕΕ έχασαν περίπου 93 δισεκατομμύρια ευρώ έσοδα από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) το 2020, σύμφωνα με την Έκθεση του 2022 για το έλλειμμα ΦΠΑ (Vat Gap).  Αν και εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά υψηλό, το “κενό ΦΠΑ” –η εκτιμώμενη διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων εσόδων στα κράτη μέλη της ΕΕ και των εσόδων που πράγματι εισπράχθηκαν– μειώθηκε κατά περίπου 31 δισεκατομμύρια ευρώ σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2019.

Σημειώνεται ότι το  έλλειμμα συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ δεν περιορίζεται μόνο στην απάτη και τη φοροδιαφυγή και στα συναφή μέτρα πολιτικής. Το έλλειμμα συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ καλύπτει επίσης την απώλεια ΦΠΑ λόγω, για παράδειγμα, αφερεγγυότητας, πτωχεύσεων, διοικητικών σφαλμάτων καθώς και των φορολογικών μέτρων που λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταικούρα: “Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, με άμεσο και ουσιαστικό αντίκτυπο στα κρατικά έσοδα, στην εμπέδωση της φορολογικής συνείδησης, στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, στην ενίσχυση της φορολογικής δικαιοσύνης και της κοινωνικής συνοχής και κυρίως, στη διασφάλιση των προϋποθέσεων για ακόμα χαμηλότερη συνολική φορολογική επιβάρυνση των πολιτών. Μια ακόμη εξέλιξη, που πιστοποιεί την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης οικονομικής και φορολογικής πολιτικής των τελευταίων ετών, καταδεικνύοντας τη σημαντική πρόοδο που καταγράφει – υπό δυσμενείς διεθνείς συνθήκες – η Χώρα μας, στη βελτίωση σημαντικών δεικτών της οικονομίας της”.

Όπως προκύπτει από την έκθεση, το 2020, η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο κενό ΦΠΑ όπου χάθηκε το 35,7% των εσόδων, ακολουθούμενη από τη Μάλτα (24,1%) και την Ιταλία (20,8%). Τα μικρότερα κενά καταγράφονται στη Φινλανδία (1,3%), στην Εσθονία (1,8%) και στη Σουηδία (2,0%). Σε απόλυτες τιμές, τα υψηλότερα κενά συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ έχει η Ιταλία (26,2 δισ. ευρώ) και η Γαλλία (13,9 δισ. ευρώ).

Συνολικά, το κενό ΦΠΑ μειώθηκε σε 20 κράτη-μέλη. Οι πιο σημαντικές μειώσεις σημειώθηκαν στην Ουγγαρία, τη Γερμανία και την Ολλανδία. Εκτός από τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, η Ισπανία και η Λετονία κατάφεραν να περιορίσουν την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ. Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτερες αυξήσεις στο χάσμα ΦΠΑ παρατηρήθηκαν στην Κροατία (+6,0 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Κύπρο (+5,0 ποσοστιαίες μονάδες).

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Προκόπη Χατζηνικολάου, 9/12/2022]

Η Αγία Βαρβάρα γιορτάζεται στην Ευρώπη ως προστάτιδα των εργαζομένων στα Μεταλλεία και Ορυχεία από το μεσαίωνα.

Στην Ελλάδα η γιορτή της προστάτιδας των Ορυχείων ξεκίνησε από τα μεταλλεία Λαυρίου στις αρχές του περασμένου αιώνα. Ως Προστάτιδα του Πυροβολικού καθιερώθηκε το 1828 όπου και αναφέρεται η πρώτη σχετική τελετή με δοξολογία και παράθεση στη συνέχεια γεύματος όπου έλαβαν μέρος αξιωματικοί και οπλίτες πυροβολητές.

Είναι Μεγαλομάρτυς της Χριστιανοσύνης. Η μνήμη της εορτάζεται σε Ανατολή και Δύση στις 4 Δεκεμβρίου, και στις 17 Δεκεμβρίου σε όσες εκκλησίες ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, η Βαρβάρα έζησε τον 3ο αιώνα επί Ρωμαίου αυτοκράτορα Μαξιμιανού, στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας ή στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου. Η παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας αναφέρει ότι έζησε στην περιοχή της Τοσκάνης. Ήταν μοναχοκόρη του πλούσιου ειδωλολάτρη Διόσκουρου και από νεαρή ηλικία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, παρά τις αντίθετες προσπάθειες του πατέρα της. Η άρνησή της να παντρευτεί έναν ειδωλολάτρη εξόργισε τον Διόσκουρο, ο οποίος την κατήγγειλε στις ρωμαϊκές αρχές για τη χριστιανική της πίστη. Η Βαρβάρα βασανίστηκε και διαπομπεύτηκε γυμνή, για να αποκεφαλιστεί τελικά από το χέρι του πατέρα της. Ο Διόσκουρος για το ανοσιούργημά του αυτό χτυπήθηκε από κεραυνό και έπεσε νεκρός. Τα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας βρίσκονται σήμερα στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Βλαδιμήρου στο Κίεβο της Ουκρανίας.

Στην ελληνική λαϊκή παράδοση η εορτή της Αγίας Βαρβάρας είναι η πρώτη μιας σειράς τριών συνεχόμενων εορτών, που ονομάζονται συνοπτικά «Νικολοβάρβαρα» και περιλαμβάνουν τις εορτές της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), του Αγίου Σάββα (5 Δεκεμβρίου) και του Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου). Είναι ταυτισμένη με την έλευση δυνατού κρύου και το μαρτυρούν οι παροιμίες: «Η Βαρβάρα σαβανώνει κι ο Άι Σάββας σαβανώνει», «Τα Αγιονικολοβάρβαρα ή βρέχει ή χιονίζει», «Βαρβαρίτσες, Νικολίτσες, όπου να’σαι μέσα να’σαι» και η ποντιακή «άε Βαρβάρα φύσα, άε Σάββα βρέξον, άε Νικόλα σόντσον (χιόνισε)».

Η Αγία Βαρβάρα προστατεύει τα παιδιά που πάσχουν από ευλογιά, επειδή σύμφωνα με μια παράδοση η Βαρβάρα ζήτησε από τον Θεό να προσβληθεί από ευλογιά για να χάσει την ομορφιά της και να μην παντρευτεί ένα ειδωλολάτρη που προόριζε γι’ αυτήν ο πατέρας της. Παλαιότερα, η μολυσματική αυτή ασθένεια «θέριζε» και άφηνε μόνιμα σημάδια στα παιδιά, γι’ αυτό και οι γονείς σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την Αγία Βαρβάρα πρόσφεραν ανήμερα της εορτής της στους πιστούς κόλλυβα, κολλυβόζουμο ή μελόπιτα, που προηγουμένως είχαν ευλογηθεί από τον ιερέα.

Οι Άραβες Χριστιανοί της Μέσης Ανατολής (Λίβανος, Συρία, Ιορδανία, Ισραήλ, Παλαιστινιακά Εδάφη) γιορτάζουν με ξεχωριστό τρόπο την Αγία Βαρβάρα (Eid il-Burbara). Τα παιδιά, πολλά από αυτά μασκαρεμένα, τριγυρίζουν στα σπίτια και ψάλλουν τα κάλαντα της Αγίας, ενώ η νοικοκυρά του σπιτιού τούς προσφέρει ένα γλύκισμα, που μοιάζει με τα δικά μας κόλλυβα.

[ΠΗΓΗ: https://ergoxalkidikis.gr/, 3/12/2022]