«Το κοινωνικό πρόβλημα είχε απορροφήσει όλα τ’ άλλα», γράφει ο επιμελητής της έκδοσης της «Αθηναίων Πολιτεία» του Αριστοτέλη, ο γνωστός μας για την κριτική ανάγνωση αρχαίων κειμένων Γιάννης Κορδάτος, στα προλεγόμενά της. Εκεί επιχειρεί, σε αντίθεση με τον Πλάτωνα και παρά τον κοινό, αριστοκρατικό τους πολιτικό προσανατολισμό, να διεισδύσει στα πραγματικά δεδομένα των διαφορετικών πολιτευμάτων, που καθόρισαν την Πολιτεία των Αθηναίων, «λόγω της κρίσης που επεκτείνονταν» μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Και έφερε επί τάπητος το ζήτημα της πολιτειακής μεταβολής. Γι’ αυτό η πολιτικολογία δεν ήταν πια έργο αποκλειστικά των ρητόρων αλλά και των φιλοσόφων. Έπρεπε να βρεθεί το φάρμακο για τη θεραπεία των κακώς κείμενων . Η φράση του ηχεί τραγικά επίκαιρη, όπως και η κριτική σκέψη τού καταγόμενου από τα Στάγειρα, κυνηγημένου από την Αθήνα διανοητή φυσιοδίφη που πίστευε ότι η γνώση γεννιέται μέσα από την εμπειρία. Αποτέλεσε ίσως τον κύριο λόγο για τον ορισμό του 2016 από την UNESCO ως Παγκόσμιο έτος Αριστοτέλη. Έδωσε με τη σειρά του την αφορμή όχι μόνο για τη διοργάνωση ενός «Παγκόσμιου Συνεδρίου Φιλοσοφίας» σε διαφορετικά σημεία της ελληνικής επικράτειας, αλλά και δύο εκθέσεων στο Μέγαρο Μουσικής.
Η πρώτη ονοματίζεται «Απολογητική στον Αριστοτέλη» και συνθέτει έναν διάλογο με το, γειωμένο στο περιβάλλον, πνεύμα του φιλοσόφου. Με κατασκευές, όπως αυτή του Αγγέλου Αντωνόπουλου, φτιαγμένη από σίδερο, που θυμίζει ένα βιαστικά στημένο κατάλυμα αλλά και ένα τερατώδες πλάσμα που προσπαθεί με δυσκολία να μετακινηθεί. Κορμούς δένδρων του Μιχάλη Μανουσάκη αποτυπωμένους πάνω στη ζωγραφική επιφάνεια που αποκαλύπτουν την υλικότητά τους στην κορυφή τους όπου και συναντώνται, γιγαντιαία φύλλα της Αφροδίτης Λίτη που διεκδικούν την υπόστασή τους μέσα στον χώρο, το μικροσκοπικό καραβάκι του Ξενή Σαχίνη που αρμενίζει πάνω σε μια θάλασσα πλασμένη από κυματιστά συρματοπλέγματα και δημιουργεί, θεωρώ, το πέρασμα στη δεύτερη έκθεση.
Ο τίτλος της, «Αρχαίος ικέτης – Σύγχρονος πρόσφυγας» προδιαθέτει τον θεατή. Συγκροτείται αποκλειστικά με έργα γυναικών καλλιτεχνών. Ανακαλούν στη μνήμη τους σύγχρονους κυνηγημένους του 21ου αιώνα –στην πλειονότητά τους γυναικόπαιδα– αλλά και τις απλές γυναίκες που τους περιέθαλψαν στα νησιά του Αιγαίου. Οι ονειρικές, τρομακτικές στους συνειρμούς τους εγκαταστάσεις της Βασιλικής Σοφρά φέρουν πάνω στις βαριές αλυσίδες τής άγκυρας το «βάρος της ελπίδας», το καμωμένο από το ελαφρύ μπαμπάκι που μπορεί να χαθεί στον βυθό ή να σκορπιστεί από την ανοιγμένη βαλίτσα. Η ευάλωτη μορφή της Βάλης Νομίδου, η πλασμένη από χειροποίητα χαρτιά, χαρτόνι, ξύλο, σύρμα και ακρυλική κόλα, προβάλλει τον εγκλωβισμό της γυναίκας μέσα στα νήματα που τη συγκροτούν. Τα πήλινα ειδώλια της ‘Ολγας Ζιρώ συνθέτουν τη διαχρονική ιστορία της εγκαρτέρησης και της δημιουργίας πάνω στην οποία χτίστηκαν ο μύθος και η πραγματικότητα της γυναίκας ως συζύγου, μητέρας και ερωμένης. Που γράφει με αδρά, εξπρεσιονιστικά χαρακτηριστικά η Βίκυ Μπέτσου στη φιγούρα που κουβαλά ένα διπλωμένο στρώμα. Πρόκειται για δύο σημαίνουσες στη σύλληψη και στο στήσιμό τους εκθέσεις που αποπνέουν με τη λιτότητα των υλικών τους, τη σοβαρότητα αλλά και την αφαιρετικότητα της υλοποίησής τους την οραματική σκέψη του Αριστοτέλη να ισορροπήσει ανάμεσα στην «έλλειψη και την υπερβολή που καταστρέφουν τα πράγματα».
info: «Απολογητική στον Αριστοτέλη», επιμ. Ρεγγίνα Αργυράκη και «Αρχαίος Ικέτης – Σύγχρονος Πρόσφυγας», επιμ. Ρεγγίνα Αργυράκη και Τζίνη Γεννηματά. Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσες Banquet και Νίκος Σκαλκώτας. Διάρκεια: 28 Ιουνίου 28 Ιουλίου Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 15:00- 21:00.
πηγή: ΑΥΓΗ, της Λήδας Καζαντζάκη, 13/07/2016]