Κέντημα… ο Επιτάφιος! Δουλεύουν νυχθημερόν. Τους είχαν πει ότι αυτό που σκέφτηκαν ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί. Εκείνες πείσμωσαν και κατάφεραν να ολοκληρώσουν το όνειρό τους: να φτιάξουν ένα μοναδικό και πανέμορφο Επιτάφιο. Ούτε ένας ούτε δύο, αλλά συνολικά 80 άτομα (άντρες, γυναίκες, παιδιά) δουλεύουν σκληρά από τα Χριστούγεννα προκειμένου ο μοναδικός σχεδόν σε όλο τον κόσμο Επιτάφιος να είναι έτοιμος την ώρα της περιφοράς του στους δρόμους της Ουρανούπολης. Η ομορφιά και η μοναδικότητά του προσελκύουν ανθρώπους από όλη την Ελλάδα, αλλά πλέον και από το εξωτερικό, οι οποίοι καταφθάνουν στη Χαλκιδική μόνο και μόνο για να συμμετάσχουν στη μυσταγωγία της ετοιμασίας και της περιφοράς του. Φέτος, ο Επιτάφιος θα φτιαχτεί με 75.000 χάντρες, 4.000 πέρλες και περίπου 20.000 χρυσάνθεμα μινιατούρες, το μεγαλύτερο από τα οποία δεν ξεπερνά σε μέγεθος το νύχι του αντίχειρα, όπως λέει στο ΑΠΕ ΜΠΕ η Μαρία Σαββίδου, μία από τις τέσσερις γυναίκες (μαζί με τις κυρίες Στάθα, Ελένη και Κατερίνα), που κεντούν κάθε χρόνο το βυζαντινό του μοτίβο. Οι τέσσερις γυναίκες ξεκίνησαν το όλο εγχείρημα πριν από δέκα χρόνια, σε μια περίοδο που πολλοί τους έλεγαν ότι ένας τέτοιος Επιτάφιος δεν ήταν δυνατόν να φτιαχτεί. Πολύ γρήγορα, άλλοι περίπου 80 κάτοικοι της Ουρανούπολης, άντρες, γυναίκες και παιδιά στάθηκαν στο πλάι τους: τοποθετούν τις χάντρες και τα λουλούδια σε καρφιτσάκια, μια πολύ λεπτή και επίπονη εργασία, και στη συνέχεια τα παραδίδουν στις τέσσερις κυρίες, που τα κεντούν σε μοτίβα. «Τα μοτίβα τα επιλέγουμε από βυζαντινά βιβλία και ευαγγέλια και τα χρώματά τους είναι βυζαντινά: βυσσινί, μπλε, χρυσό και ασημί. Τα περισσότερα από τα σχέδιά μας προέρχονται από το Άγιο Όρος», εξηγεί η Μαρία Σαββίδου. Η διαδρομή προς το Πάσχα ξεκινάει περίπου μία εβδομάδα μετά τα Χριστούγεννα, όταν οι κυρίες της ομάδας αρχίζουν να σκέφτονται ποιο θα είναι το σχέδιο του Επιταφίου και το χρώμα του, ενώ εξετάζουν όλα τα εναλλακτικά μοτίβα. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του Επιταφίου της Ουρανούπολης προσελκύει ανθρώπους από διάφορες περιοχές, προσφέροντας στην περιοχή και έσοδα από τον τουρισμό. Πρόπερσι, τη διαδικασία παρακολούθησαν Βρετανοί δημοσιογράφοι. Φέτος, Ολλανδοί και Βούλγαροι δημοσιογράφοι ή και εκπρόσωποι τουριστικών γραφείων θα βρεθούν στην Ουρανούπολη, προκειμένου να παρακολουθήσουν και το τελευταίο στάδιο της προετοιμασίας και την περιφορά του Επιταφίου. Μάλιστα, όπως εξηγεί π διευθύντρια Μάρκετινγκ του Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης προ του Άθω, Μαρία Πάππα, οι Ολλανδοί θα κουβαλήσουν στους ώμους τους τον Επιτάφιο, όπως προβλέπεται. Για να ζήσουν από πρώτο χέρι αυτό που λέγεται Ελληνικό Πάσχα.

Οι κάτοικοι της ΒΑ Χαλκιδικής απασχολούνταν ως επί το πλείστον στα μεταλλεία. Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Χαλκιδική (κυρίως την Κασσάνδρα και τη Σιθωνία), η περιοχή των Μαδεμοχωρίων αναπτύχθηκε από τη μεταλλευτική δραστηριότητα.

Σε διάφορες χρονικές φάσεις η αντίστοιχη ακμή και παρακμή της μεταλλευτικής δραστηριότητας επηρέασε και διαμόρφωσε τη ζωή αυτών των κατοίκων και κατ’ επέκταση και τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τα δεδομένα της κάθε εποχής. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι ως προς τις καταστάσεις που βίωσαν και καθόρισαν την κουλτούρα τους αρκεί να αναφέρουμε τα εξής:

Η ονομασία «Μεταλλεία Κασσάνδρας» εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1893 λόγω του γεωγραφικού προσδιορισμού που είχε δοθεί αρχικά στη χερσόνησο της Χαλκιδικής από την τότε Ελληνική Πολιτεία. Αυτή η ονομασία έχει επικρατήσει και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Το 1901 η Γάλλο-Οθωμανική εταιρεία που διαχειρίζεται τα μεταλλεία αρχίζει την επιφανειακή εκμετάλλευση του κοιτάσματος σιδηροπυρίτη στο μεταλλείο του «Μαντέμ Λάκκου». Το 1927 τη διαδέχεται η «Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων & Λιπασμάτων» (ΑΕΕΧΠ&Λ), ενώ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η πλειοψηφία των μετοχών της περιέρχεται στην ιδιοκτησία του Μποδοσάκη Αθανασιάδη, ο οποίος με τη δραστηριότητά του, δίνει ιδιαίτερη ώθηση στο μεταλλευτικό κλάδο. Επίκεντρο των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων της εταιρείας γίνεται το Στρατώνι, το οποίο γνωρίζει μεγάλη άνθιση. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν χαρακτηριστικά κάτοικοί του «ήταν το πρώτο και το μόνο χωριό εκείνης της εποχής που είχε ηλεκτρικό ρεύμα.»

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η ΑΕΕΧΠ&Λ κατασκευάζει στην παραλία του Στρατωνίου το εργοστάσιο εμπλουτισμού και ξεκινάει την παραγωγή και επεξεργασία μικτών θειούχων συμπυκνωμάτων. Ενώ, από το 1972 αρχίζει η εκμετάλλευση του μεταλλείου μικτών θειούχων της Ολυμπιάδας. Παράλληλα, στα μέσα της δεκαετίας του ’70, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους η αλιευτική, η αγροτοκτηνοτροφική και η τουριστική δραστηριότητα, σε οργανωμένες δομές. Οι νέες ελπιδοφόρες παραγωγικές δραστηριότητες αφορούσαν κυρίως τους κατοίκους του παραλιακού μετώπου, όπως αυτό συντίθεται από τους οικισμούς της Ιερισσού, των Νέων Ρόδων, της Ουρανούπολης και της Αμμουλιανής. Οι εξελίξεις της εποχής δε μπορούσαν να αφήσουν αδιάφορες την Ολυμπιάδα και τα Πυργαδίκια.

Ωστόσο, η εξέλιξη των πραγμάτων απέδειξε ότι η αλιεία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός, λειτουργούσαν ως πηγή συμπληρωματικού εισοδήματος. Η μεταλλευτική συνέχισε να αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματος για την πλειοψηφία των κατοίκων. Αυτό αποτέλεσε κίνητρο μετακίνησης ενός μεγάλου μέρους πληθυσμού από άλλα μέρη της Ελλάδας, το οποίο έφτασε στη Χαλκιδική εκείνη την εποχή και ενσωματώθηκε πλήρως στην τοπική κοινωνία.

Το Δεκέμβριο του 1995, τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των Μεταλλείων Κασσάνδρας και το σύνολο των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων περιέρχονται στην TVΧ Hellas. Για τα επόμενα οκτώ χρόνια η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή γίνεται αντικείμενο αντιπαράθεσης και συγκρούσεων με κορύφωση τη ματαίωση του επενδυτικού σχεδίου το 2003, μετά από την απόρριψή του από το Συμβούλιο της Επικρατείας, και το πάγωμα των εργασιών των μεταλλείων.

Η νεολαία της περιοχής εγκατέλειψε μαζικά τον τόπο, αναζητώντας αλλού επαγγελματικές διεξόδους. Τη θέση αυτών των ανθρώπων πήρε η ερήμωση και ο οικονομικός μαρασμός.

Τον Ιανουάριο του 2004 η ανάληψη ευθύνης επαναλειτουργίας των μεταλλείων από την «Ελληνικός Χρυσός» σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής για τα μεταλλεία και την περιοχή και επαναφέρει την ελπίδα στους κατοίκους της. Μετά από μια χρονοβόρα διαδικασία κατάθεσης και έγκρισης ενός ολοκληρωμένου επενδυτικού σχεδίου το Μάρτιο του 2012 ξεκίνησε η υλοποίησή του με τετραπλασιασμό του εργατικού δυναμικού σε ένα μόλις χρόνο.

Για ακόμα μια φορά η μεταλλευτική δραστηριότητα γίνεται αντικείμενο αντιπαράθεσης, μόνο που τώρα η έκβαση είναι διαφορετική αφού δικαιώθηκε και αναγνωρίστηκε η προσφορά της σε όλους τους Έλληνες πολίτες μέσα από την ανώτερη αρχή της πολιτείας. Στις 17 Απριλίου 2013 το Συμβούλιο της Επικρατείας επισφραγίζει τη νομιμότητα των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων της επένδυσης. Σήμερα οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία Κασσάνδρας είναι χίλιοι επτακόσιοι και μαζί με τις οικογένειές τους αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας της ΒΑ Χαλκιδικής. Πλέον η πλειοψηφία των κατοίκων αναγνωρίζει ότι δημιουργείται προοπτική ανάπτυξης και οικονομικής σταθερότητας στην περιοχή. Βλέπουν ότι ευνοείται η επιστροφή των οικονομικών μεταναστών στην πατρογονική γη τους και μπορούν και πάλι να ελπίζουν και να ονειρεύονται ότι έρχονται καλύτερες μέρες για όλους.

[ΠΗΓΗ: ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΑ ΝΕΑ, τεύχος ΝΟΕΜΒΡΗ-ΔΕΚΕΜΒΡΗ 2013]

Πολλοί από όσους γνωρίζουν το όνομα Απόστολος ή Τόλης Παπαγεωργίου το έμαθαν από τη δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση των αντιδράσεων στην επένδυση των Σκουριών. Ο κος Τόλης όμως δεν είναι σημερινός… Αντιθέτως έχει μακροχρόνια παρουσία στα πράγματα της περιοχής, όπως αποκάλυψε ο δημοσιογράφος Δ. Ψυχογιός πριν από μερικούς μήνες.

Κατ’ αρχάς έχει κατηγορηθεί από τους συμπολίτες του για πολλά και διάφορα – κυρίως όμως ότι ήταν φανατικός υπερασπιστής των συμφερόντων της Μονής Βατοπεδίου στην περιοχή (διαβάστε εδώ) (http://ierissos.blogspot.gr/2009/05/blog-post_18.html) . Έφθασε μάλιστα στο σημείο, δημοτικός σύμβουλος ων, να είναι μάρτυρας υπεράσπισης της Μονής Βατοπεδίου στη δίκη που έγινε μετά από αγωγή κατοίκων της Ουρανούπολης (ανήκει στον ίδιο δήμο) εναντίον της παραχώρησης της γνωστής ανά το πανελλήνιον έκτασης 8.608 στρεμμάτων της κοινότητάς τους στον Εφραίμ, ηγούμενο του Βατοπεδίου. Η απάντησή του (διαβάστε εδώ) από τις σελίδες του «Παρατηρητηρίου» του «όλα τα καίμε και όλα τα ανατινάζουμε» είναι πως πρόθεσή του δεν ήταν να υπερασπιστεί το μοναστήρι: όλο και όλο που ήθελε ήταν «να μη θεωρηθεί δάσος και αρχαιολογικός χώρος» όλη η περιοχή από τη Διώρυγα του Ξέρξη ως τα σύνορα του Αγίου Όρους (όπως υποστήριζαν οι Ουρανοπολίτες ότι είναι). Και αυτό για ιερό σκοπό: για να πάρει ο δήμος 1.500 στρέμματα και να δημιουργήσει «πρότυπο οικισμό» για να μένουν δημότες του. (Σημειώνω πως οι αγωνιστές κατά του μεταλλείου ως και αρχαία από άλλα μέρη είχαν μεταφέρει στις Σκουριές (διαβάστε εδώ) (http://www.tovima.gr/society/article/?aid=504724) – και έκαναν προσφυγή να σταματήσουν οι εργασίες γιατί είναι «αρχαιολογικός τόπος»!)

Αυτό που καταλαβαίνει όποιος διαβάσει τα περιστατικά είναι πως κάποιοι Ουρανουπολίτες φοβούνταν πως «οι καλόγεροι θα τους πάρουν όλον τον τουρισμό», ενώ ορισμένοι από τους δημοτικούς άρχοντες της Ιερισσού συμμαχούσαν με τους καλόγερους για να κάνουν τουριστικές μπίζνες. Και για να έχουν με το μέρος τους την Ιερισσό υπόσχονταν οικόπεδα σε διάφορους κατοίκους της (στο δάσος της Ουρανούπολης), ώστε να μπορούν να χτίσουν το υπόλοιπο. Το ξέσπασμα του βατοπεδινού σκανδάλου ματαίωσε την επιχείρηση. Στα δύο αυτά δημοσιεύματα βλέπουμε πώς παίζονται και εμπλέκονται τα τοπικά παίγνια με τις μεγάλες εθνικές υποθέσεις και πόσο η επίκληση περιβαλλοντικών αρχών δεν είναι παρά το πρόσχημα για την καταπάτησή τους.

Διότι –όπως σωστά σημειώνει ο Ψυχογιός–, υπάρχουν πάντα μανιακοί ηλίθιοι για να ρίχνουν μολότοφ και χρήσιμοι οικολογούντες να συμπαρασταθούν με πούλμαν ή οργανώνοντας διαδηλώσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Και να φοράνε στα παιδιά τους μπλουζάκια «Χαλκιδική S.O.S.», θα συμπλήρωνα…

Τώρα πως κατάφερε ο Τόλης να μπλέξει στο παιχνίδι και τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι απορίας άξιον… Ή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν βλέπει τι παιχνίδι παίζεται κυριολεκτικά πίσω από την πλάτη του (αφού όλοι οι τοπικοί βουλευτές, της κας Ιγγλέζη προεξαρχούσης, “δουλεύουν” για τον Τόλη), ή προκειμένου να κάνει αντιπολίτευση δεν κοιτάει τίποτα… Κρίμα…