Το λίθιο, ο βασιλιάς των αλκαλικών μετάλλων, είναι για τους κυνηγούς θησαυρών της δεκαετίας του 2020 ό,τι ήταν ο χρυσός και το ασήμι για τους Ισπανούς στην Αμερική, τον 16ο αιώνα.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η αξία του λιθίου στην παγκόσμια αγορά έφτασε τα 320 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022. Με απλά λόγια, διπλασιάστηκε μέσα σε πέντε χρόνια.
Το πρόβλημα είναι ότι το λίθιο βρίσκεται σε μεγάλες συγκεντρώσεις κυρίως στη Λατινική Αμερική: Η Αργεντινή, η Βολιβία και η Χιλή αποτελούν το «Τρίγωνο Λιθίου», καθώς ελέγχουν πολύ πάνω από το μισό όλων των κοιτασμάτων στον κόσμο. Πράγμα που σημαίνει ότι όποιος κρατά τα κλειδιά του «Τριγώνου του Λιθίου» θα ελέγχει και την ενεργειακή μοίρα του κόσμου.
Προβλήματα με τις τοπικές κοινότητες
Επομένως η είδηση ότι ο κολοσσός εξόρυξης λιθίου της Χιλής, Sociedad Química y Minera de Chile ανέστειλε τις δραστηριότητές του στην αλυκή Atacama λόγω των εκτεταμένων διαμαρτυριών μιας αυτόχθονης κοινότητας, προκαλεί έντονο προβληματισμό.
Περίπου 500 διαδηλωτές της κοινότητας του Τοκονάο έχουν αποκλείσει έξι διαφορετικά σημεία σε δημόσιους δρόμους στη νότια περιοχή της αλυκής, του μεγαλύτερου κοιτάσματος λιθίου στον κόσμο, διακόπτοντας την κίνηση των εργαζομένων και του εξορυκτικού εξοπλισμού.
Τοπικές ομάδες κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας να συμπεριληφθούν στις συνομιλίες μεταξύ της SQM και της κυβέρνησης, υποστηρίζοντας ότι παραγκωνίστηκαν σε μια συμφωνία που υπεγράφη πρόσφατα μεταξύ της SQM και της κρατικής εταιρείας χαλκού Codelco . Η Χιλή φιλοξενεί τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου στον κόσμο, το 90% των οποίων βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα.
«Δεδομένου ότι δεν γνωρίζουμε πόσο καιρό θα συνεχιστεί ο αποκλεισμός των δρόμων, δεν είναι δυνατόν να εκτιμήσουμε τον οικονομικό αντίκτυπο της διακοπής», ανέφερε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της.
Ιδιωτικοποίηση της αγοράς
Το περασμένο έτος ο πρόεδρος της Χιλής Γκάμπριελ Μπόριτς αποκάλυψε τα σχέδιά του για την εθνικοποίηση του τομέα λιθίου της χώρας σε μια προσπάθεια να τονώσει την οικονομία και να προστατεύσει τη βιοποικιλότητα.
Ο Μπόριτς έχει δεσμευτεί να το επιτύχει αυτό με πρωτοποριακή τεχνολογία φιλική προς το περιβάλλον καθώς και με προσωπική συμμετοχή σε συνομιλίες με τις τοπικές κοινότητες των ιθαγενών. Οραματίζεται την επέκταση της εξόρυξης με συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που ελέγχονται από μια νέα κρατική εταιρεία λιθίου. Η κυβέρνηση της Χιλής έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την SQM για κρατικό έλεγχο και σχεδιάζει να το κάνει με την Albemarle πριν λήξει η σύμβασή της το 2043.
Αντιδράσεις
Το λίθιο εξάγεται μέσω τεράστιων λιμνών που εξατμίζονται, που οι ντόπιοι και οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι αλλάζουν τον υδροφόρο ορίζοντα και βλάπτουν τους πληθυσμούς των φλαμίνγκο και άλλα άγρια ζώα.
Ανησυχίες
Το νέο σχέδιο επιδιώκει να χρησιμοποιήσει την άμεση εξόρυξη λιθίου, μια τεχνολογία που υπόσχεται να είναι πιο βιώσιμη σε σχέση με την επανέγχυση της «νερού» πίσω στο έδαφος μετά την εξαγωγή του ορυκτού. Αυτή η μέθοδος εξόρυξης αναμένεται να είναι πιο αποτελεσματική εμπορικά και καθαρή περιβαλλοντικά, αλλά οι ντόπιοι πληθυσμοί δεν έχουν ακόμα πειστεί.
Το βραχώδες και εχθρικό έδαφος της Ατακάμα που χρησιμοποιεί η NASA για να προσομοιώσει τη ζωή στον Άρη, κατοικείται από τους ανθρώπους Lickan Antay για τουλάχιστον 1.500 χρόνια.
Επομένως, οι τοπικές κοινότητες που ζουν γύρω από τις αλυκές, που κάποτε ήταν στενά ομαδοποιημένες σε ένα περιφερειακό συμβούλιο, είναι δύσπιστες και αποδεικνύονται πιο δύσκολο να συνεργαστούν. Ορισμένοι ηγέτες της κοινότητας απαιτούν να διοχετευθούν περισσότερα κέρδη, ενώ άλλοι αντιτίθενται σθεναρά σε οποιαδήποτε νέα εξόρυξη λιθίου στα εδάφη τους.
« Βρισκόμαστε στην πιο άνυδρη έρημο και το να ανταλλάξουμε ό,τι έχουμε σε νερό και βλάστηση με μια μπαταρία λιθίου δεν θα μας αφήσει με τίποτα », είπε χαρακτηριστικά στο Reuters, ο Francisco Mondaca, πολιτικός μηχανικός και επικεφαλής της περιβαλλοντικής μονάδας του Συμβουλίου Ιθαγενών της Ατακάμα.
«Η κυβέρνηση της Χιλής αρχίζει να πουλάει αυτό το λίθιο χωρίς να ρωτήσει εμάς τους ιθαγενείς, τους ανθρώπους που ζούμε εδώ», είπε επίσης στο Reuters ο Κριστιάν Εσπιντόλα, αξιωματικός ασφαλείας του Τοκονάο.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ:
[ΠΗΓΗ: https://energypress.gr/, της Ναταλίας Κοντώση, 18/1/2024]