Το στοίχημα της δασοπυρόσβεσης είναι η απώλεια όσο το δυνατόν λιγότερων εκταρίων δάσους και άρα η διαφύλαξη του υδάτινου ορίζοντα, των εδαφών, η αποφυγή πλημμυρών, η βελτίωση του μικροκλίματος και η προστασία της πανίδας.

Στον περιορισμό των καμένων εκτάσεων πρέπει να επικεντρώνεται ένα καλό σύστημα δασοπυρόσβεσης, καθώς πάντα θα έχουμε πυρκαγιές, λόγω και της επελαύνουσας κλιματικής κρίσης, η οποία πάντως επουδενί δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία.

Οι επιδόσεις μιας σειράς μεσογειακών γειτονικών μας χωρών, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία, καθώς και η Τουρκία, δείχνουν ότι τα καταφέρνουν καλύτερα από την Ελλάδα. Η ετήσια καταστροφή από πυρκαγιές σε αυτές είναι μικρότερη.

Ποια είναι η συνταγή; Η απάντηση βρίσκεται στη διαχείριση της πρόληψης και της καταστολής δασικών πυρκαγιών από ένα και μόνο ενιαίο φορέα. Τον ενιαίο Φορέα Δασοπροστασίας. Χρειάζεται να ενισχύσουμε τη Δασική Υπηρεσία όσον αφορά την πρόληψη των πυρκαγιών και την πρώτη προσβολή, με την Πυροσβεστική να έχει φυσικά το δικό της ρόλο, ιδιαίτερα στην προστασία ανθρώπων και οικισμών.

Η σημερινή φιλοσοφία είναι λάθος. Γιατί; Διότι, ο φορέας που ζει τα δάση, τα διαχειρίζεται, γνωρίζει τους δρόμους, τα μονοπάτια και τον άνεμο και που είναι η Δασική Υπηρεσία, δεν έχει τον συντονισμό και έχει περιθωριοποιηθεί.

Σε όλες τις άλλες μεσογειακές χώρες, η πρόληψη των πυρκαγιών γίνεται κυρίως από τη Δασική Υπηρεσία, η δε, καταστολή τους συντονίζεται από ένα ισχυρό Δασικό Σώμα. Οι λοιποί οργανισμοί, όπως κυρίως η Πυροσβεστική, αλλά και ο Στρατός, η Αστυνομία και οι ΟΤΑ συνεπικουρούν.

Είχαμε και στην Ελλάδα μέχρι το 1998 ένα παρόμοιο σώμα, τη Δασική Υπηρεσία, η οποία παρά τις πολλές της ατέλειες κατάφερνε να ανταπεξέρχεται αρκετά αποτελεσματικά στις δύσκολες απαιτήσεις μιας μεσογειακής χώρας. Κάθε άλλη δύναμη λειτουργούσε κάτω από την δική της ομπρέλα σε περίπτωση πυρκαγιάς.

Στα φλεγόμενα μέτωπα έμπαιναν τα έμπειρα στελέχη του Δασικού Σώματος. Τα συνέδραμε το Σώμα Αερομεταφερόμενων Δασοπυροσβεστών («δασοκομμάντος»), αλλά και το Δασικό Σώμα (ΔΑΣΩ), που είχαν ιδρυθεί το 1991 επί δικής μου θητείας ως ΓΓ Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος.

Και η Πυροσβεστική λειτουργούσε επικουρικά μεν, αποφασιστικά δε, βοηθώντας το δασικό σώμα και προφυλάσσοντας κυρίως οικισμούς και επικίνδυνες εγκαταστάσεις, όπως πρατήρια καυσίμων και εργοστάσια. Συμμετείχε δε, και στην κυρίως δασοπυρόσβεση, αλλά υπό τις οδηγίες του έμπειρου δασάρχη.

Συνέπρατταν λοιπόν οι δύο υπηρεσίες με τον καλύτερο για την κάθε μια τρόπο. Κάθε μια έκανε καλά τη δουλειά που γνώριζε. Αποτέλεσμα, και η φωτιά να σβήνει γρηγορότερα και να μην καίγονται οικισμοί. Έως και το 1998 οι οικισμοί πέριξ των δασών παρέμεναν ανέπαφοι.

Τα πάντα άλλαξαν το 1998, όταν ο τότε υπ. Γεωργίας Στέφανος Τζουμάκας έπεισε τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη να μεταφέρει τη Δασοπυρόσβεση από τη Δασική Υπηρεσία στην Πυροσβεστική.

Σαν να ανατέθηκε από τη διοίκηση ενός νοσοκομείου η ευθύνη για εγχειρήσεις ανοικτής καρδιάς σε έναν οδοντίατρο!

Αντιλαμβάνομαι ότι ακούγεται υπερβολικό σαν σχήμα λόγου αλλά δεν είναι. Ούτε σκοπό έχω να ψέξω την Πυροσβεστική. Απλώς, το Πυροσβεστικό Σώμα δεν είναι από τη φύση του εκπαιδευμένο να αντιμετωπίζει πυρκαγιές στο φυσικό και γεωργικό περιβάλλον.

Όλο τον υπόλοιπο χρόνο ασχολείται με τυχόν σεισμούς, απεγκλωβισμούς και αστικές πυρκαγιές. Το δε, καλοκαίρι καλείται να δώσει μάχη με τις φλόγες στα δάση. Καλείται να διαχειριστεί ένα αντικείμενο που δεν γνωρίζει πολύ καλά. Και για αυτόν ακριβώς τον λόγο, επειδή δεν γίνεται η σωστή ανάσχεση της πυρκαγιάς στο δάσος, την βλέπουμε να ξεχύνεται προς τους οικισμούς.

Τα αποτελέσματα της αλλαγής του 1998 υπήρξαν καταστροφικά. Αποκορύφωμα, το καλοκαίρι του 2007 όταν κάηκαν 2,7 εκατομμύρια στρέμματα, έχασαν τη ζωή τους 84 άνθρωποι και καταστράφηκαν 1.500 σπίτια. Ακολούθησε το 2021, μια επίσης καταστροφική χρονιά, με 1,3 εκατ. καμένα στρέμματα.

Εκείνη η λάθος απόφαση του 1998 μας στοίχισε ακριβά. H Δασική Υπηρεσία σχεδόν διαλύθηκε και μια συσσωρευμένη πείρα 150 ετών χάθηκε.

Σήμερα, έχουμε φτάσει να διαθέτουμε ένα σύστημα πανάκριβο και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας. Το δείχνει αυτό άλλωστε μελέτη του 2015 από τον υπαρχηγό ε.α. της Πυροσβεστικής Ανδριανό Γκουρμπάτση, σύμφωνα με την οποία το κόστος της καταστολής των πυρκαγιών κινείται σε ουρανομήκη ύψη.

Κι όμως, αρκεί να δούμε πως τα καταφέρνουν οι γείτονές μας.

Το παράδειγμα της Γαλλίας είναι χαρακτηριστικό: Τα μεσογειακού τύπου δάση της, δηλαδή τα εύφλεκτα, ανέρχονται σε 40 εκατομμύρια στρέμματα, έναντι 4 εκατομμυρίων στην Ελλάδα. Δηλαδή, τα ελληνικά ανέρχονται μόλις στο 1/10 των γαλλικών.

Και ενώ εκεί, με βάση στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας, καίγονται 160.000 στρέμματα κατά μέσον όρο ετησίως, ο αντίστοιχος αριθμός στην Ελλάδα είναι 600.000 στρέμματα και πλέον.

Πώς εξηγείται αυτό; Όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του ο Δρ Λευτέρης Σταματόπουλος, δασολόγος – περιβαλλοντολόγος, όταν ανιχνεύεται μια πυρκαγιά, η Γαλλική Δασική Υπηρεσία (Office National des Forêts -ONF) συντονίζει εκείνη την επιχείρηση.

Διαθέτει 9.500 άτομα προσωπικό, όπως ομάδες πυρόσβεσης, δασολόγους, μηχανικούς, δασοπόνους, δασοφύλακες και διοικητικούς υπαλλήλους, 170 τοπικές βάσεις διάσπαρτες σε όλη τη Γαλλία, ένα στόλο 1.800 οχημάτων κάθε τύπου, 64 εναέρια μέσα – έναντι 89 φέτος της Ελλάδας ! – και κυρίως μια άψογη οργάνωση και υποστήριξη.

Διαβάζουμε τις τελευταίες εβδομάδες για τη συσσωρευμένη καύσιμη ύλη στα ελληνικά δάση λόγω της πρωτοφανούς φέτος ξηρασίας. Εύφλεκτη ύλη, η οποία έγινε μπουρλότο. Δίχως όμως προσωπικό ούτε καν στα πυροφυλάκια, μια ανύπαρκτη Δασική Υπηρεσία, δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα. 

Από εκεί και πέρα, το νοικοκύρεμα των περιαστικών δασών, μαζί με τον καθαρισμό δασικών εκτάσεων και οικοπέδων είναι δουλειά των Δήμων, οι οποίοι οφείλουν με την απειλή προστίμων, να εφαρμόζουν τον νόμο. Ουδείς γνωρίζει αν το έκαναν ή οι απειλές έμειναν στα χαρτιά μην τυχόν και δυσαρεστηθούν οι παρανομούντες πολίτες ενόψει των επικείμενων εκλογών. Υπεύθυνη να τα ελέγξει αυτά είναι κατά το νόμο η αποκεντρωμένη διοίκηση.

Και ενώ συμφωνώ απόλυτα με τον έλεγχο και του τελευταίου ευρώ από τα κονδύλια που έχουν διατεθεί στους ΟΤΑ για αυτή τη δουλειά, εντούτοις οφείλω να πω ότι το ποσό των 25 εκατ. ευρώ που τους έχει διατεθεί για τον καθαρισμό, είναι ανεπαρκέστατο. Έχουμε 325 Δήμους με το Σχέδιο Καλλικράτης. Σκεφτείτε μόνο ότι το κόστος για την καταστολή των πυρκαγιών ξεπερνά τα 700 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Συμπέρασμα: Χρειάζεται θαρραλέα πολιτική βούληση, μια περιβαλλοντική επανάσταση. Να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι η δασοπροστασία είναι όπως η εθνική άμυνα. Κάθε χρόνο καταστρέφεται λίγο ή πολύ η πατρίδα μας. Ιδιαίτερη καταστροφή έχει υποστεί η Αττική, όπου ζουν τα 4 /10 του πληθυσμού.

Γιατί άραγε οι θερμοκρασίες κινούνται σε επίπεδα Λάρισας; Διότι μας λείπει το φυσικό κλιματιστικό του Λεκανοπεδίου, δηλαδή το δάσος του Τατοΐου. Λείπουν επίσης η Πεντέλη, η Ανατολική Πλαγιά της Πάρνηθας, τα δάση βορείως της Πάρνηθας που κάηκαν προ ολίγων ημερών (117.000 στρέμματα!), ο Κιθαιρώνας, ο Πατέρας, ο μισός Υμηττός, κλπ.

Η κατάσταση «φωνάζει» ότι κάτι δεν κάνουμε σωστά. Δεν επαρκεί ως εξήγηση η κλιματική αλλαγή. Επείγει μια δομική μεταρρύθμιση της πρόληψης και καταστολής των πυρκαγιών. Απαιτείται η ίδρυση ενός ενιαίου φορέα Δασοπροστασίας, όπου ο καθένας από τους συμμετέχοντες, θα έχει τον καλύτερο για αυτόν ρόλο.

Απαιτείται φυσικά μια καλά στελεχωμένη, αλλά και με κατάλληλο εξοπλισμό, δίκτυο παρατηρητηρίων, υποδομές, οργανωτικά επαρκής και με πλήρη αντιπυρικά σχέδια, Δασική Υπηρεσία. Και επειδή η δημιουργία της περίπου εκ του μηδενός θα πάρει καιρό, η επαναφορά των αρμοδιοτήτων της πρόληψης και της πρώτης προσβολής των πυρκαγιών στη Δασική Υπηρεσία πρέπει να είναι σταδιακή και σε άριστη συνεργασία με την Πυροσβεστική.

Στο νέο σύστημα, η Πυροσβεστική, όχι μόνο δεν θα περιθωριοποιηθεί, αλλά θα έχει ένα πολύ δυναμικό και ουσιαστικό ρόλο, που ταιριάζει με το χαρακτήρα της. Δηλαδή θα συμπράττει με τα δασαρχεία, θα συνεπικουρεί με οχήματα και κυρίως θα προστατεύει οικισμούς και εγκαταστάσεις. Αλλά αυτό που θα έχει τον συντονισμό πρέπει να είναι ένα σύγχρονο Δασικό Σώμα.

Δασική και Πυροσβεστική Υπηρεσία, η κάθε μια επικεντρωμένη σε αυτό που γνωρίζει καλύτερα, θα συνεργάζονται για τη σωτηρία της πατρίδας.

* Ο Δημήτρης Κατσούδας είναι αντιπρόεδρος του Κέντρου Φιλελεύθερου Μελετών και υπήρξε ο πρώτος Γενικός Γραμματέας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (1991-1993). Το έργο του αναγνωρίστηκε από το ομόφωνο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Βουλής το 2008. 

[ΠΗΓΗ: https://www.liberal.gr/, του Δημήτρη Κατσούδα*, 27/7/2023]

Σε κύκλο νέων αναταράξεων έχει εισέλθει τις τελευταίες ημέρες η παγκόσμια αλυσίδα τροφοδοσίας σιτηρών, μετά την απόφαση Πούτιν να μην ανανεώσει τη συμφωνία προμήθειας από τα ουκρανικά λιμάνια. Η κρίση που αναζωπυρώνεται μετά τη συγκεκριμένη εξέλιξη επηρεάζει και την ελληνική αγορά, κάτι που αναγνώρισε από το βήμα της τακτικής συνέλευσης των μετόχων ο Κωνσταντίνος Σαραντόπουλος, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Κυλινδρόμυλοι Σαραντόπουλος. “Ο Πούτιν δείχνει τα δόντια του, θέλοντας να αποκόψει τα ουκρανικά λιμάνια από τις διεθνείς αγορές μέσω βομβαρδισμών με drones και με όλα τα άλλα μέσα των οποίων μετέρχεται”. 

Όπως αναγνώρισε ο κύριος Σαραντόπουλος, το συγκεκριμένο γεγονός μας επιστρέφει στην πρότερη κατάσταση, όπου, όπως είπε, “δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει”. Συμπλήρωσε ότι τόσο η δική του εταιρεία όσο και οι υπόλοιπες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, έχουν πραγματοποιήσει παραγγελίες, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουν εάν θα φορτωθούν τα σιτάρια στα καράβια για να έρθουν στην Ελλάδα. 

“Κάθε πλοίο που προσεγγίζει λιμάνι της Ουκρανίας, θεωρείται ότι μεταφέρει πυρομαχικά, επομένως αποτελεί στόχο. Έχουμε εικόνες κατά τις οποίες την ώρα που φορτώνει σιτηρά ένα πλοίο, δέχεται επίθεση από drones. Στόχος της Ρωσίας είναι να παγώσει τη ναυσιπλοΐα. Είναι οξύμωρο από τις βουλές αυτών των ανθρώπων που κάνουν αυτές τις επιλογές, να βρισκόμαστε στη δυσάρεστη κατάσταση, να προσευχόμαστε να ταξιδέψουν τα πλοία σε μία εμπόλεμη ζώνη και να φέρουν τα σιτάρια που έχουμε παραγγείλει. Ουσιαστικά παρακαλάμε να πάνε κάποιοι άνθρωποι με κίνδυνο της ζωής τους, και να φορτώσουν για να έχουμε εμείς πρώτες ύλες. Αυτό ανθρωπίνως είναι στρεβλό. Όλα αυτά τα γεγονότα ωθούν τις τιμές των ευρωπαϊκών σταριών στα ύψη. Δεν συζητάμε για καναδικά, αμερικάνικα ή αυστραλιανά σιτάρια. Διότι δεν διαθέτουμε την υποδομή για να τα φέρουμε από αυτές τις χώρες. Δεν έχουμε τρένα, αρκετά φορτηγά ενδεχομένως για να τα φέρουν στην Ελλάδα”. 

“H Ελλάδα είχε εφησυχάσει σε μία ειρηνική συνύπαρξη με επάρκεια ενέργειας και τροφίμων”

Ο ίδιος σημείωσε ότι η Ελλάδα είχε εφησυχάσει σε μία ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ του ευρωπαϊκού και του ευρασιαστικού χώρου, με αυτάρκεια σε ενέργεια και τρόφιμα. “Η συγκεκριμένη συνθήκη ανετράπη απότομα τον Φεβρουάριο του 2022 και όπως όλα δείχνουν δεν θα τελειώσει ακόμα όλο αυτό”. 

Σημείο στο οποίο στάθηκε επίσης είναι ότι δεν προσφέρεται η εναλλακτική για προμήθεια σιτηρών από την ελληνική παραγωγή, δεδομένου ότι “στο σιτάρι εκτός του ότι έχουμε πρόβλημα προμήθειας από το εξωτερικό έχουμε να αντιμετωπίσουμε και το ότι λόγω της κακοκαιρίας που εκδηλώθηκε το προηγούμενο διάστημα στην Ελλάδα, τα εγχώρια σιτηρά είναι πολύ κακής ποιότητας. Όλα αυτά δημιουργούν μία έκρυθμη κατάσταση, ενώ την ίδια στιγμή οι έμποροι μας συνιστούν ψυχραιμία”. 

Μία εναλλακτική θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα παραδουνάβια λιμάνια της Ουκρανίας, ωστόσο μόλις πριν από λίγες ημέρες βομβαρδίστηκε το λιμάνι Ρένι απέναντι από τη Ρουμανία. “Αυτήν τη στιγμή θα στραφούμε στο λιμάνι Κίλια, προκειμένου να μπορέσουμε να τροφοδοτηθούμε με ποσότητες σιτηρών από εκεί. Εξαρτόμαστε από τις βουλές του Πούτιν και όλων όσων τον περιβάλλουν σε περίπτωση που θα θελήσουν να ‘στραγγαλίσουν’ και τα εναπομείναντα λιμάνια”, σχολίασε ο κύριος Σαραντόπουλος. 

“Σφαγή κοπαδιών από κτηνοτρόφους με επιπτώσεις στο γάλα και στο τυρί”

Αναφερόμενος στις τιμές των σιτηρών, σημείωσε ότι έχουν καταγράψει άλμα της τάξεως 10% τις τελευταίες 10 ημέρες. “Είναι φαινόμενα που τα περίμενε, τα φανταζόταν ή τα σπεκουλάριζε η αγορά. Η κατάσταση είναι έκρυθμη καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουλίου. Είμαστε όλοι μαζί σε ένα καράβι και προσπαθούμε με συνφορτώσεις, με συνεργασίες και με ό,τι τρόπο μπορούμε, να προμηθευτούμε τις απαιτούμενες ποσότητες. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η κρίση του πολέμου, έστειλε το στάρι από τα 180 ευρώ που ήταν η τιμή του προ πολέμου, στα 500 ευρώ ανά τόνο. Αλλά πιο έντονα παρουσιάστηκε το φαινόμενο αυτό στο καλαμπόκι, με αποτέλεσμα να πληγεί η κτηνοτροφία. Και επειδή δεν υπήρχε η δυνατότητα χρηματοδότησης των κτηνοτρόφων, πολλοί ήταν εκείνοι που προχώρησαν σε σφαγή κοπαδιών γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα να ταΐσουν τα ζώα τους. Έχουμε μία μεγάλη μείωση του ζωικού κεφαλαίου και αυτό έχει αντίκτυπο στο γάλα αλλά και στο τυρί, ενώ είναι κάτι που δεν διορθώνεται από τη μία στιγμή στην άλλη”, σχολίασε ο Κ. Σαραντόπουλος.

“Kάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην αλευροβιομηχανία, διότι χρειαζόμαστε πολλαπλάσια κεφάλαια για να αγοράσουμε πρώτες ύλες υπό αυτές τις συνθήκες”, συμπλήρωσε.

H εικόνα στην παγκόσμια αγορά

Την Τετάρτη τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης καλαμποκιού στο Σικάγο (Chicago Board of Trade) έχασαν περισσότερο από 1% και η σόγια επέκτεινε τις απώλειες, καθώς οι προβλέψεις των ΗΠΑ για βροχοπτώσεις αμβλύνουν τις ανησυχίες για μειωμένες αποδόσεις μετά τις πρόσφατες θερμές και ξηρές καιρικές συνθήκες. Το σιτάρι υποχώρησε κατά 2%, μετά το ράλι σε υψηλό πέντε μηνών την Τρίτη κατόπιν των επιθέσεων της Ρωσίας στα ουκρανικά λιμάνια και τις υποδομές σιτηρών που προκάλεσαν ανησυχίες για τις παγκόσμιες προμήθειες.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτίμησε ότι η έξοδος της Ρωσίας από μια συμφωνία που επιτρέπει τις ουκρανικές εξαγωγές μέσω της Μαύρης Θάλασσας, θα μπορούσε να αυξήσει τις παγκόσμιες τιμές των σιτηρών κατά 10%-15%, ωστόσο πρόσθεσε ότι συνεχίζει να αξιολογεί την κατάσταση.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Γιώργου Λαμπίρη, 27/3/2023]

Η εικόνα του Canadair την στιγμή της πτώσης του σε πάγωνε. Δεν περίμενες να μάθεις το τέλος. Το ψυχανεμιζόσουν αμέσως βλέποντας την μπάλα της φωτιάς που σηκώθηκε και στη συνέχεια τη στήλη του μαύρου καπνού.

Η ευχή να βγούνε ζωντανοί οι δυο πιλότοι, που με αυτοθυσιαστική διάθεση ορμούσαν κατευθείαν πάνω στη φωτιά στο στενό ρουμάνι και έπαιζαν κρυφτό με τον χάρο ξυστά από την κορυφή των δένδρων, ήταν η αρχέγονη ορμέμφυτη ανθρώπινη ευχή. Αλλά το πάγωμα δεν ήταν για όλους.

Αμέσως άρχισε στα σόσιαλ μίντια η άγρια χαρά, ο χορός των τεράτων. Όχι τόσο για τους δυο πιλότους που έπεσαν στον καθήκον με αυταπάρνηση και γενναιότητα, όπως αυταπόδεικτα έδειξε το βίντεο της πτώσης. Και γι’ αυτούς βέβαια αλλά δεν συγκινήθηκαν ιδιαίτερα. Ήταν ένστολοι, άρα όργανα της εξουσίας, όχι κατατρεγμένοι όπως η μικρή Μαρία του Έβρου.

Ο θάνατος ήταν ευκαιρία να μιλήσουν για «έγκλημα του κράτους, να εκφράσουν την κακεντρέχεια για το 41% που ψήφισε Μητσοτάκη και άρα καλά τα παθαίνει. Για το ρωσικό Be 200 των 32 μέτρων και των 40 τόνων που με την πολιτική Μητσοτάκη στο ουκρανικό το χάσαμε (έστω και αν το συγκεκριμένο ήταν για στέπες και όχι για στενά ρουμάνια στα οποία όπως είδαμε επιχειρούσε το μοιραίο καναντέρ). Για τα πεπαλαιωμένα καναντέρ που δεν τα ανανέωσε η κυβέρνηση «του εγκληματία Μητσοτάκη», για τον ίδιο που πρέπει να παραιτηθεί – όπως παραιτήθηκε ο Τσίπρας για τους 104 νεκρούς.

Παράλληλα θέριεψε ο λαϊκισμός του «βούτυρο ή κανόνια». Αν είχαμε πάρει ένα Ραφάλ λιγότερο, θα είχαμε περισσότερα πυροσβεστικά. Βεβαίως, γράμματα ξέρουν, θα μπορούσαν από το ιντερνέτ να μάθουν ότι η εταιρεία που παράγει τα καναντέρ έχει κλείσει την γραμμή παραγωγής και θα την αναστήσει εφόσον παραλάβει σημαντικό παραγγελιών.

Θα μάθαιναν ότι εφόσον ξαναλειτουργήσει, πρώτοι θα πάρουμε πέντε νέα αεροσκάφη, και δύο επί πλέον από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Rescue. Υπάρχει παράλληλα το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, πρόγραμμα πολιτικής προστασίας, που ψηφίστηκε πέρυσι και φτάνει το κοντά στα δύο δισ. ευρώ.

Βεβαίως, τα προγράμματα του μέλλοντος δεν απαλύνουν τις πληγές του σήμερα. Η κυβέρνηση ηττήθηκε από τη φωτιά, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί τη σκύλευση νεκρών από τους αφιονισμένους της αριστερής αντιπολίτευσης. Δεν δικαιολογεί να γίνεται ο θάνατός τους εργαλείο προπαγάνδας.

Γιατί δεν είναι μόνο τα τρολ αριστερής κατεύθυνσης που χαίρονται για τα παθήματα της χώρας επειδή ο κόσμος ψήφισε ΝΔ, και θεωρούν δίκαιη την καταδίκη. Είναι και η παντιέρα του κόμματος η Αυγή, που με αντιδημοσιογραφική κοπτοραπτική, σαν τρολ του τουίτερ, παρουσίασε τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Θ. Λιβάνιο ως κυνικά αδιάφορο για τον θάνατο των δύο πιλότων, αποκόπτοντας από την ροή του λόγου του τη φράση του «η ζωή συνεχίζεται»

Απέκρυψε ότι ο υπουργός, πριν ανακοινωθεί ο θάνατος των πιλότων είχε πει «είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθεί κανείς το τίμημα της αυτοθυσίας, που είναι πολύ μεγάλο και το οποίο κάποιες φορές πληρώνεται και με τη ζωή των πιλότων, «ας ευχηθούμε να είναι όλα καλά, αλλά…».

Έπρεπε να μιλήσει για το νομοσχέδιο ψήφου των αποδήμων και το «αλλά η ζωή συνεχίζεται» ήταν η συνδετική πρόταση για να περάσει στο αντικείμενο της ομιλίας. Ούτως ή άλλως και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτό μίλησαν.

Παράλληλα, τέτοιες ώρες βρήκε η Όλγα Γεροβασίλη και με ανάρτησή μας κάλεσε να… θυμηθούμε ότι το 112 έγινε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (!) και παραδόθηκε σε πιλοτική λειτουργία πριν τις εκλογές του 2019 ! Και οι δυο περιπτώσεις ήταν πλήρης πολιτική εργαλειοποίηση σε στιγμές πάνδημου πένθους.

Καλώς ο υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας κήρυξε τριήμερο πένθος στις ένοπλες δυνάμεις. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει κηρύξει εθνικό πένθος για τον θάνατο των δύο πιλότων. Πρόσφατα κηρύξαμε (και καλώς, παρότι δεν οφείλαμε), για τους μετανάστες που πνίγηκαν σε διεθνή ύδατα.

Ο Πρωθυπουργός αναφερόμενος στον θάνατο των δύο δήλωσε μεταξύ άλλων «Σφίγγουμε, λοιπόν, τα δόντια και μετατρέπουμε τη σιωπή μας σε δύναμη. Στη μνήμη τους, συνεχίζουμε τον πόλεμο με τις καταστροφικές δυνάμεις της φύσης».

Θα περάσουμε αυτό το καλοκαίρι σφίγγοντας τα δόντια μας και μετρώντας απώλειες. Έχουμε ίσως και άλλα μπροστά μας. Ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, ζήτησε από τους Έλληνες να «μην πυρπολούν τη χώρα τους». Όμως δεν θα επαναπαυτούμε στο φιλότιμο που δεν υπάρχει. Υπάρχει κυβέρνηση και έχει χρέος να λάβει δρακόντεια μέτρα κατά των εμπρηστών. Και αν τώρα είναι αργά – που δεν είναι – από το Φθινόπωρο θα πάψει να είναι αργά.

Ενδεικτικά ως επίλογο του κειμένου παραθέτουμε απόσπασμα από ρεπορτάζ της δικαστικής ρεπόρτερ Ιωάννας Μάνδρου στην Καθημερινή:

Οι εμπρηστές, η συντριπτική τους πλειονότητα, όπως προκύπτει από τα στατιστικά δεδομένα, προκαλούν καταστροφικές και φονικές πυρκαγιές από εγκληματική αμέλεια και σπανιότερα από πρόθεση, όμως η αντιμετώπισή τους από την κοινωνία δεν ενέχει ηθική απαξία ανάλογη της καταστροφής που προκαλούν.

Και δίνει δύο παραδείγματα: Ποιος γνωρίζει ποια ήταν η εβδομηντάχρονη η οποία το 2007 τηγανίζοντας στην αυλή της προκάλεσε από εγκληματική αμέλεια την τεράστια πυρκαγιά στην Ηλεία που κατέκαψε την περιοχή και οδήγησε το θάνατο 65 ανθρώπους;

Ποιος γνωρίζει τον ηλικιωμένο που με 9 μποφόρ στο Νταού Πεντέλης, προκάλεσε την τραγωδία στο Μάτι με τους 104 νεκρούς και τους δεκάδες εγκαυματίες;

(Για την Ιστορία: Ο συγκεκριμένος εμπρηστής είναι κατηγορούμενος στη δίκη για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και δεν «πατάει στο δικαστήριο… Ούτε ζήτησε δημόσια ποτέ συγγνώμη… Ούτε πήγε φυλακή έστω για μια μέρα!).

Μέσα σε όλα τα «καλοκάγαθα» και προγραμματικά που σκέπτεται να κάνει η κυβέρνηση, πρώτιστο είναι οι δρακόντειοι νόμοι για τους εμπρηστές. Εκούσιοι ή ακούσιοι, από σκοπιμότητα ή βλακεία, πρέπει να σαπίζουν στη φυλακή. Δεν είναι μόνο θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Είναι η απλούστερη και ασφαλέστερη πρόληψη.

 

[ΠΗΓΗ: https://www.liberal.gr/, του Γιάννη Σιδέρη, 26/7/2023]

Το προηγούμενο ρεκόρ είχε καταγραφεί στις 23 Αυγούστου 2003.

Τα νερά της Μεσογείου κατέγραψαν την Δευτέρα την υψηλότερη θερμοκρασία στα χρονικά, σύμφωνα με το μεγαλύτερο κέντρο θαλάσσιων ερευνών της Ισπανίας, εν μέσω του ακραίου καύσωνα που πλήττει το μεγαλύτερο μέρος της νότιας Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής.

«Ένα νέο ρεκόρ για την περίοδο 1982-2023 καταρρίφθηκε όσον αφορά τη μέση ημερήσια θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας, με 28,71 βαθμούς Κελσίου», ανέφεραν ερευνητές του Ινστιτούτου Θαλάσσιων Επιστημών (ICM) της Βαρκελώνης, αφού ανέλυσαν δορυφορικά δεδομένα που έλαβαν από το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.

Το προηγούμενο ρεκόρ ήταν 28,25 βαθμοί και είχε καταγραφεί στις 23 Αυγούστου 2003.

Τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από το Copernicus όμως «είμαστε πεπεισμένοι ότι η διάμεση θερμοκρασία, μέχρι και το πρώτο δέκατο, είναι γενικά σωστή», είπαν οι ερευνητές Χουστίνο Μαρτίνεθ και Εμίλιο Γκαρθία.

Οι επιστήμονες αυτοί προτιμούν να λαμβάνουν υπόψη τους τη διάμεση θερμοκρασία αντί για τη μέση (28,40°C την Δευτέρα) επειδή η τιμή της δεν επηρεάζεται από ακραίες μετρήσεις σε μεμονωμένες περιοχές της Μεσογείου.

Τοπικά, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 30 βαθμούς (4 βαθμούς πάνω από το φυσιολογικό για την εποχή) στα νερά μεταξύ Σικελίας και Νάπολης.

Τόσο υψηλές θερμοκρασίες απειλούν τα θαλάσσια οικοσυστήματα.

Στους καύσωνες της περιόδου 2015-19 στη Μεσόγειο αυξήθηκε η θνησιμότητα τουλάχιστον 50 ειδών (κοράλλια, αχινοί, ποσειδωνίες κλπ) σε βάθος μέχρι και 45 μέτρων, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2022 στην επιστημονική επιθεώρηση Global Change Biology.

(Φωτό: PICTURE ALLIANCE VIA GETTY IMAGES)

[ΠΗΓΗ: https://www.huffingtonpost.gr/, 25/7/2023]

Ο άνθρωπος που αγάπησε τα ρομπότ – «Όσο πιο βαθιά στο υπέδαφος γίνεται η εξόρυξη, τόσο πιο επικίνδυνες και δύσκολες είναι οι συνθήκες εργασίας για τους εργαζομένους. Ετσι και η ανάγκη για αυτόνομα ρομποτικά συστήματα που θα υποβοηθούν ή θα αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου όλες τις διαδικασίες παραγωγής, είναι τεράστια….»

Ο Γιώργος Νικολακόπουλος ήταν οκτώ ετών όταν ο πατέρας του είχε την ιδέα να πάνε μαζί σινεμά και να παρακολουθήσουν στην κλειστή πια «Μαργαρίτα» της Καλλιθέας το τρίτο «Star Wars, η επιστροφή των Τζεντάι»· μια ιδέα που έμελλε να του αλλάξει τη ζωή. «Aκόμη θυμάμαι τα πρώτα τριάντα δευτερόλεπτα της ταινίας με δύο ρομπότ να περπατάνε σε μια εξωτική έρημο και να συζητούν με φυσικό τρόπο… Ο θεατής κατακλύζεται με κάθε λογής ρομποτικά συστήματα, drones, διαστημόπλοια και τεχνολογίες που πραγματικά προκαλούσαν τα όρια της φαντασίας. Μου άρεσε τόσο πολύ που πήγα και την επόμενη μέρα».

Αυτό ήταν. Τι κι αν στα μέσα της δεκαετίας του ’80 δεν είχαμε ιδέα για όλα αυτά που σήμερα θεωρούμε εντελώς αυτονόητα; Το παιδικό μυαλό του Γιώργου Νικολακόπουλου κάλπαζε. Ενας από τους διευθυντές του διοικητικού συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ρομποτικής, κάτοχος της έδρας Ρομποτικής και Τεχνητής Νοημοσύνης στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Λούλεα στη βόρεια Σουηδία, ο 46χρονος Ελληνας επιστήμονας ηγείται σήμερα μιας από τις μεγαλύτερες ομάδες ρομποτικής στην Ευρώπη και συνεργάζεται στενά με το Jet Propulsion Laboratory (JPL) της NASA, την πρωτοπόρο Boston Dynamics, καθώς και την Eυρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA). Και το πιο ευχάριστο απ’ όλα; Πριν από μερικούς μήνες εκλέχθηκε στην έδρα της Μηχατρονικής και Ρομποτικής στη Σχολή των Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών. Αξιοποιώντας τον νέο νόμο-πλαίσιο της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, θα προσπαθήσει να συνδυάσει τις πυκνές ακαδημαϊκές και ερευνητικές δραστηριότητές του στη Σουηδία με το ελληνικό πανεπιστήμιο. Ακούγεται συνεπαρμένος με την προοπτική. «Μπορεί να υστερούμε σε βιομηχανία και χρηματοδότηση, αλλά έχουμε σπουδαία μυαλά στην Ελλάδα. Οραμά μου είναι να χτίσω μια γέφυρα επιστημονικής συνεργασίας, όχι μόνο μεταξύ Ελλάδας – Σουηδίας αλλά και Ελλάδας – βόρειας Ευρώπης, ενισχύοντας την εξωστρέφεια και προωθώντας τους άριστους Ελληνες φοιτητές σε παγκόσμιο επίπεδο».

Στον Αρκτικό Κύκλο

Τριακόσια μόλις χιλιόμετρα από τον Αρκτικό Κύκλο, η ζωή του Ελληνα καθηγητή έχει αλλάξει εντυπωσιακά από τη στιγμή που εγκαταστάθηκε στη βορειότερη κομητεία της Σουηδίας, διευθύνοντας μια ενθουσιώδη ομάδα ρομποτικής, που αριθμεί σήμερα περισσότερους από 30 επιστήμονες από κάθε άκρη του πλανήτη· ανάμεσά τους οκτώ ερευνητές από την Ελλάδα. Δεν ακούγεται να έχει μετανιώσει καθόλου για την απόφασή του να αφήσει το Πανεπιστήμιο της Πάτρας για τον θεωρητικά αφιλόξενο, καιρικά, σκανδιναβικό βορρά. Ομως, ήξερε πολύ καλά πού πήγαινε.

Ο 46χρονος Ελληνας επιστήμονας συνεργάζεται με το Jet Propulsion Laboratory της NASA, την Boston Dynamics, καθώς και την Eυρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος.

«Η Σουηδία είναι μια χώρα που επιστημονικά είναι παγκόσμια πρωτοπόρα στον χώρο του αυτόματου ελέγχου, το θεμέλιο της ρομποτικής αυτονομίας. Οπότε είναι πολύ φυσικό να βρίσκομαι εδώ. Στη Λούλεα, η παρουσία του χιονιού είναι έντονη τουλάχιστον για τέσσερις μήνες τον χρόνο και η θερμοκρασία συχνά αγγίζει τους -20 βαθμούς Κελσίου τον χειμώνα. Ο ιδιαίτερος γεωγραφικός και κλιματικός χαρακτήρας της ευρύτερης περιοχής είναι και ο λόγος που τα πράγματα γίνονται ενδιαφέροντα από την πλευρά της ρομποτικής. Εδώ βρίσκονται μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες παραγωγής ορυκτών στην Ευρώπη, όπως για παράδειγμα η LKAB και η Boliden, που επενδύουν τεράστια ποσά για την έρευνα ανάπτυξης συστημάτων, ώστε να διασφαλίσουν ασφαλή παραγωγή ορυκτών μεταλλευμάτων. Οσο πιο βαθιά στο υπέδαφος γίνεται η εξόρυξη, τόσο πιο επικίνδυνες και δύσκολες είναι οι συνθήκες εργασίας για τους εργαζομένους. Ετσι και η ανάγκη για αυτόνομα ρομποτικά συστήματα που θα υποβοηθούν ή θα αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου όλες τις διαδικασίες παραγωγής, είναι τεράστια. Και κάπου εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται πολύ ενδιαφέροντα για την ομάδα μας».

«Το ρομποτικό σύστημα πρέπει να είναι ικανό να πάρει σωστές αποφάσεις»

– Αλήθεια, τι ακριβώς είναι η ρομποτική αυτονομία και ποια είναι η ακριβής ειδίκευση της ομάδας σας;

– Είναι η απόλυτη πρακτική εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης. Με μέσο τα μαθηματικά είναι ο τρόπος με τον οποίο τα ρομπότ αντιλαμβάνονται τον περιβάλλοντα χώρο, αναπτύσσουν την ικανότητα λήψης αποφάσεων για τις επόμενες κινήσεις τους, την αποφυγή πιθανών εμποδίων και την αλληλεπίδρασή τους με αντικείμενα, ενώ εκπληρώνουν τη γενική αποστολή που τους έχει ανατεθεί. Η ομάδα μας ειδικεύεται στη δημιουργία της κατάλληλης τεχνητής νοημοσύνης, ώστε τα ρομποτικά συστήματα να λειτουργούν αυτόνομα και να εξυπηρετούνται διαστημικές αποστολές χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα. Η τεχνητή νοημοσύνη καλείται να διασφαλίσει αποστολές εξερεύνησης και υποβοήθησης σε περιβάλλοντα που είναι άγνωστα, απομακρυσμένα και δεν επιτρέπουν εξ αποστάσεως χειρισμό.

– Την περίοδο αυτή επικεντρώνεστε σε πρότζεκτ που αφορούν την εξερεύνηση πλανητών με αυτόνομα ρομπότ, σωστά;

– Ναι, συνεργαζόμαστε με τo Jet Propulsion Laboratory (JPL) της ΝΑSA με σκοπό την εξερεύνηση για ίχνη ζωής σε υπόγεια πλανητικά περιβάλλοντα. Εκεί, για ευνόητους λόγους, τα ρομποτικά συστήματα λειτουργούν αναγκαστικά σε πλήρη αυτονομία και εμείς δημιουργούμε τους μαθηματικούς αλγορίθμους ώστε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Για τον σκοπό αυτό δημιουργούμε, επίσης, νέες οντότητες ενοποιώντας διαφορετικά ρομποτικά συστήματα. Για παράδειγμα, συνδυάζουμε τετράποδα συστήματα με βάση το SPOT της Boston Dynamics και εναέρια οχήματα, αυτά που συνήθως αποκαλούμε drones. Οπότε, για να απλουστεύσω το παράδειγμά μου, σκεφτείτε απλώς το τετράποδο SPOT συνδυασμένο με ένα drone. Στόχος μας είναι αυτό το νέο ρομποτικό σύνολο να είναι ικανό να επιλέξει τον τρόπο εξερεύνησης άγνωστων περιοχών. Μόνο του, δηλαδή, καλείται να επιλέξει αν θα εξερευνήσει ένα άγνωστο περιβάλλον περπατώντας ή αν θα χρησιμοποιήσει το εναέριο μέσο εκεί που κρίνει ότι το έδαφος είναι απροσπέλαστο και, πιθανώς, επικίνδυνο για το ίδιο. Αξίζει να σημειωθεί και πάλι πως δεν υπάρχει καμία απολύτως ανθρώπινη παρέμβαση. Το ρομποτικό σύστημα πρέπει να έχει την κατάλληλη νοημοσύνη για να πάρει σωστές αποφάσεις για τις ενέργειές του, αποφάσεις που, αφενός, θα το προστατεύσουν από φθορά ή ακόμη και καταστροφή, και, αφετέρου, θα οδηγήσουν στην ολοκλήρωση της αποστολής.

– Σας πετυχαίνω στην Ελλάδα για διακοπές. Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στη χώρα μας είναι περισσότερο από εμφανείς την εβδομάδα που διανύουμε. Ποια είναι, αλήθεια, η κατάσταση στον Αρκτικό Κύκλο;

– Κάθε χρόνο προσπαθώ να έρχομαι στην Ελλάδα για διακοπές μετά τα μέσα Ιουλίου, μια και το σουηδικό καλοκαίρι είναι μια πανέμορφη ελληνική άνοιξη. Η κλιματική αλλαγή δυστυχώς είναι αισθητή και στον βορρά και κοντά στον Αρκτικό Κύκλο. Σχεδόν κάθε χειμώνας τα τελευταία χρόνια ήταν αισθητά πιο ζεστός και πιο σύντομος από τον προηγούμενο, με αυξανόμενες βροχές αντί για διαρκείς χιονοπτώσεις, ενώ τα καλοκαίρια γίνονται όλο και πιο θερμά, με θερμοκρασίες που κάποιες μέρες αγγίζουν τους 30 βαθμούς, κάτι που είναι πρωτόγνωρο στην περιοχή. Σαν επακόλουθο της ανάγκης για μια πραγματική πράσινη μετάβαση με σκοπό έναν βιώσιμο κόσμο, η ομάδα μας έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια έντονη δραστηριότητα για τον ρόλο της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης στη νέα αυτή εποχή.

(Διαβάστε εδώ ολόκληρο το άρθρο):

Η ομάδα του Γιώργου Νικολακόπουλου (δεξιά) με το SPOT της Boston Dynamics και μερικά drones. To πρότζεκτ που δουλεύουν είναι ο συνδυασμός των δύο συστημάτων. «Στόχος μας είναι αυτό το νέο ρομποτικό σύνολο να είναι ικανό να επιλέξει αν θα εξερευνήσει ένα άγνωστο περιβάλλον περπατώντας ή αν θα χρησιμοποιήσει το εναέριο μέσο εκεί που κρίνει ότι το έδαφος είναι επικίνδυνο», λέει ο Έλληνας επιστήμονας.

[ΠΗΓΗ: https://myvolos.net/, 26/7/2023]