Τον μήνα που πέρασε, το υπουργείο Υγείας προχώρησε σε μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων, μεταξύ των οποίων η έκδοση επικαιροποιημένης λίστας απαγόρευσης των παράλληλων εξαγωγών, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση των ελλειπτικών φαρμάκων και η αύξηση των εισαγωγών, ενώ κατόπιν καταγγελίας του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκάριων δόθηκε εντολή στον ΕΟΦ να ελεγχθούν πέντε πολυεθνικές εταιρείες που φέρεται να εισάγουν μικρότερες ποσότητες φαρμάκων στην ελληνική επικράτεια από όσες απαιτούνται για την κάλυψη του πληθυσμού. 

Από την πλευρά τους, οι φαρμακοποιοί σημείωναν πως πάνω από 200 φάρμακα για σχεδόν όλο το φάσμα των παθήσεων ήταν σε μόνιμη έλλειψη. Κύρια αιτία για τις ελλείψεις φαρμάκων, σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς, είναι οι συνεχώς αυξανόμενες παράλληλες εξαγωγές. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) έβαλε φρένο στις παράλληλες εξαγωγές μεγάλης κατηγορίας φαρμάκων για τις οποίες καταγράφονται ελλείψεις στην ελληνική αγορά και οι αλλαγές μπήκαν σε εφαρμογή από τις 25 Νοεμβρίου.

Εντούτοις, παρά την απαγόρευση εξαγωγών, τα προβλήματα στην επάρκεια φαρμάκων φαίνεται πως συνεχίζονται και πηγές από τον χώρο των φαρμακαποθηκάριων αναφέρουν πως σε φάρμακα που δεν εξάγονται, η αποθήκη μπορεί, για παράδειγμα, να παραγγέλνει 100 τεμάχια και να λαμβάνει μόλις πέντε.

Πώς ορίζεται η έλλειψη ενός φαρμάκου

Ο ΕΟΦ σε παλαιότερη εγκύκλιό του είχε δώσει κάποιον ορισμό των ελλείψεων. Ειδικότερα, φάρμακο είναι σε έλλειψη όταν ο ΕΟΦ έχει 750 έγγραφες καταγγελίες από φαρμακεία της Αττικής. Ο Οργανισμός προβαίνει σε απαγορεύσεις εξαγωγών φαρμάκων σε σκευάσματα που είναι σε έλλειψη για “την προστασία της δημόσιας υγείας”. “Με προσήλωση στο σκοπό του που είναι πρωτίστως η προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά και η εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος γενικότερα στον τομέα της παραγωγής, εισαγωγής και διακίνησης των προϊόντων αρμοδιότητάς του, ο ΕΟΦ εργάζεται συνεχώς στην κατεύθυνση της εξεύρεσης των καταλληλότερων μέτρων για τον περιορισμό των ελλείψεων σε φαρμακευτικά προϊόντα”, σημειώνει στην ιστοσελίδα του.

Τι υποστηρίζουν οι αποθήκες

Από τα φάρμακα που απαγορεύτηκε η εξαγωγή τους στις 22 Νοεμβρίου, το 80% έχουν όμοια γενόσημα, άρα δεν τίθεται θέμα δημόσιας υγείας, λένε οι φαρμακαποθήκες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ επίσης, φάρμακο για την οστεοπόρωση, του οποίου η εξαγωγή απαγορεύεται από τον Μάρτιο, συνεχίζει και είναι σε έλλειψη.

Πληροφορίες από την αγορά φαρμακαποθηκών σημειώνουν στο Capital.gr πως για τα φάρμακα που τώρα οι φαρμακοποιοί χαρακτηρίζουν ελλειπτικά δεν υπάρχουν έγγραφες καταγγελίες στον ΕΟΦ. Εξηγούν πως τα φαρμακεία έχουν δικαίωμα να παρακάμψουν τη φαρμακαποθήκη και να προμηθευτούν απευθείας (και) από τις εταιρείες φάρμακα, οπότε δεν μπορεί η ευθύνη να πέφτει μόνο σε αυτές. 

Η αγορά αναφέρει ταυτόχρονα πως φαίνεται να υπάρχουν φαρμακεία που προβαίνουν σε μη νόμιμες εξαγωγές, σκευάσματα καταλήγουν σε φαρμακαποθήκες “βιτρίνας” και ακολουθούν τον δρόμο της εξαγωγής. Καλούν δε το υπουργείο Υγείας να ελέγξει τα φαινόμενα αυτά, λέγοντας πως πρόκειται για εμπόριο που αποτιμάται μέχρι και σε 200 εκατ. ευρώ. Ο Σύλλογος των Φαρμακαποθηκάριων, πριν ενάμιση χρόνο, προέβη σε καταγγελία στον ΕΟΦ για τρεις φαρμακαποθήκες “βιτρίνα”, χωρίς όπως λέει κάποιο αποτέλεσμα, ενώ επιμένει για τον έλεγχο της αγοράς.

Για την εξάλειψη του φαινομένου των ελλείψεων, ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης εισηγήθηκε την υποχρεωτική συνταγογράφηση αυτών των φαρμάκων, όπως είχε προτείνει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φαρμακαποθηκάριων. Για τις φαρμακαποθήκες όμως, όπως λένε, παραμένει ερωτηματικό γιατί ο υπουργός προτείνει την υποχρεωτική συνταγογράφηση μόνο κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης εξαγωγών αυτών των φαρμάκων και όχι συνεχώς (όπως έγινε με τα αντιβιοτικά).

Συμπληρώνουν ότι λόγω του αμείλικτου ανταγωνισμού δεν μπορούν να αφήσουν τα φαρμακεία που εξυπηρετούν χωρίς φάρμακα, με σκοπό την εξαγωγή. Κατ’ επέκταση, οι φαρμακαποθήκες εξάγουν ό,τι τους περισσεύει και ο ΕΟΦ έχει όλα τα στοιχεία των εξαγωγών για να μπορεί να παρέμβει σε περίπτωση έλλειψης. 

Τι απαντούν οι φαρμακοποιοί

Το Capital.gr επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολο Βαλτά, ο οποίος διαψεύδει κατηγορηματικά πως γίνονται παράνομες εξαγωγές φαρμάκων από τα φαρμακεία και πως τα φαρμακεία από μόνα τους δεν μπορούν να κάνουν εξαγωγές. Δηλώνει πως υπάρχουν “ψευδείς αναφορές που προέρχονται από όχληση κάποιων ιδιωτικών φαρμακαποθηκών μετά την απαγόρευση εξαγωγών και τη μείωση του κέρδους τους, καθώς υπάρχουν κατάλογοι που διακινούνται και δείχνουν ποια φάρμακα μπορούν να δώσουν μέχρι και 15 φορές μεγαλύτερο κέρδος στην αποθήκη εάν τα διαθέσει στο εξωτερικό παρά σε φαρμακείο στην ελληνική αγορά”.

Ο πρόεδρος του ΠΦΣ συμπληρώνει πως θα πρέπει να ελέγχεται όλη η αλυσίδα της διακίνησης φαρμάκων, όπως οι αποθήκες (για το εάν διατηρούν αποθέματα ελλειπτικών φαρμάκων με την προοπτική να τα εξάγουν όταν αρθεί η απαγόρευση), αλλά και οι φαρμακευτικές (για το εάν τηρούνται τα αποθέματα και εφοδιάζεται κανονικά η ελληνική αγορά”. Ο κ. Βαλτάς θέτει τέλος το ερώτημα γιατί οι αποθήκες δεν δέχθηκαν, όπως λέει, να υπάρχει επιτροπή διαφάνειας για την ποσότητα των φαρμάκων που εξάγονται.

Οι εξαγωγές φαρμάκων

Τονίζεται πως οι νόμιμες εξαγωγές φαρμάκων του παράλληλου εμπορίου για το 2021 ήταν περί τα 400 εκατ. ευρώ (στοιχεία ΕΟΦ) και συμμετέχουν κατά 1,38% στο σύνολο των εξαγωγών της χώρας. Κατά το ρεπορτάζ, η αξία των παράνομων εξαγωγών φαρμάκων τη χρονιά που πέρασε υπολογίζεται σε 350 εκατ. ευρώ.

Η Γερμανία έχει θεσπίσει νόμο σύμφωνα με τον οποίο το 7% τουλάχιστον των πωλήσεων των φαρμακαποθηκών αφορά φάρμακα που έχουν εισαχθεί μέσω του παράλληλου εμπορίου από φθηνότερες χώρες όπως η Ελλάδα.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, της Βίκυς Κουρλιμπίνη, 9/12/2022]