Σε διετή περιπέτεια με βαριές επιπτώσεις σε κόστη και πρώτες ύλες εισήλθε ο κλάδος λόγω Ουκρανίας και ενεργειακής ακρίβειας – Από τις Συμπληγάδες που προκαλεί η κρίση Ρωσίας-Ουκρανίας στη διεθνή οικονομία προσπαθεί να ξεφύγει η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία.

Όπως τονίζουν στη «Ν» στελέχη του κλάδου της μεταλλουργίας, το ντόμινο εξελίξεων που διαμορφώνει η έκρηξη από τη μια πλευρά των τιμών των μετάλλων τελικών προϊόντων, με προεξάρχοντα το αλουμίνιο και το νικέλιο, και από την άλλη του ενεργειακού κόστους, δεν αναμένεται να ισορροπήσει άμεσα, παρά σε βάθος χρόνου διετίας ακόμη και εάν εξομαλυνθεί η κατάσταση μεταξύ των δύο πλευρών Ρωσίας και Ουκρανίας.

Πιο συγκεκριμένα, τα κύρια μέτωπα αβεβαιότητας σχετικά με την πορεία της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας, το 2022, συνοψίζονται στην επίδραση του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους των επιχειρήσεων, επί του κόστους παραγωγής, της κερδοφορίας και του επενδυτικού σχεδιασμού τους. Επίσης, το αποτέλεσμα του πληθωρισμού των τιμών ι ης ενέργειας, σε συνδυασμό με την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας μας, πλήττει ανεπανόρθωτα το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, με ό,τι συνεπάγεται αυτό στον κλάδο των κατασκευών και της οικοδομής.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως τα στελέχη του χώρου προσμετρούν στα μειονεκτήματα την αντιφατική, επίσης, πολίτικη της Ευρώπης αναφορικά με την ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, καθώς και την επιφανειακή και όχι καλά σχεδιασμένη πολιτική ανάδειξης κλάδων όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Για παράδειγμα, η επίπτωση του επιπλέον κόστους στις τιμές των προϊόντων των κλάδων «διαρροής άνθρακα», όπου περιλαμβάνεται και η μεταλλοβιομηχανία, αποτελεί πρόσθετο πονοκέφαλο στην ήδη ζοφερή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.

Επιπλέον οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες από τη στιγμή που η Ρωσία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο και βασικός προμηθευτής βιομηχανικών μετάλλων όπως νικέλιο, αλουμίνιο, παλλάδιο, ανατρέπουν τον χάρτη της μεταλλουργίας.

Όλα αυτά αναμένεται να έχουν άμεσες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες στην ευρωπαϊκή και την ελληνική μεταλλοβιομηχανία που, λόγω ακριβής ενέργειας, χάνει τα οφέλη των υψηλών τιμών στα τελικά προϊόντα που παράγει. Ήδη επικρατεί μεγάλος προβληματισμός για το τι μέλλει γενέσθαι αναφορικά με το κόστος παραγωγής των βιομηχανιών, οι οποίες πλήττονται ποικιλοτρόπως και από τις αυξημένες τιμές στις πρώτες ύλες και των μεταφορών, παρά την εκτόξευση τιμών των τελικών προϊόντων σε όλο το φάσμα των μετάλλων, από τον άργυρο, αλουμίνιο, νικέλιο, κασσίτερο, μόλυβδο, παλλάδιο, πλατίνα, χαλκό, χρυσό, ψευδάργυρο.

Ρεκόρ στο νικέλιο

Στο μεταξύ, η άνοδος της τιμής του νικελίου έως και 250%, σπάζοντας το ιστορικό ρεκόρ των 100.000 δολαρίων για κάθε τόνο, πυροδότησε εκ νέου τη συζήτηση για τη συμβολή της Ελλάδας στην παραγωγή του πολύτιμου αυτού μετάλλου και την προοπτική της ελληνικής βιομηχανίας ΛΑΡΚΟ, η οποία αφού αφέθηκε στην τύχη της παρήκμασε και από πρωταγωνιστής των γεγονότων που θα μπορούσε να είναι εξελίχθηκε σε επιζήμια βιομηχανία που αναζητεί απεγνωσμένα διέξοδο.

Ωστόσο, σύμφωνα με παράγοντες του χώρου, η συγκυρία απαιτεί και ευνοεί επανασχεδιασμό της εξυγίανσης της εταιρείας. Τα αγκάθια για τη ΛΑΡΚΟ είναι δεδομένα και συνοψίζονται σε 4 άξονες: τον παλιό εξοπλισμό, το περιβαλλοντικό, το κόστος ενέργειας και το εργασιακό, που σωρευτικά την τελευταία δεκαετία έχει κοστίσει στο ελληνικό Δημόσιο μισό δισ. ευρώ. Όπως όμως τονίζουν στελέχη της εταιρείας, λόγω της μεταστροφής της παγκόσμιας παραγωγής στην «πράσινη μετάβαση» και την ηλεκτροκίνηση, απαιτείται η κατασκευή συσσωρευτών ενέργειας (μπαταρίες) από τα δυσεύρετα απαραίτητα συστατικά που είναι τα υπάρχοντα –χαρακτηρισμένα ως στρατηγικής σημασίας από την Ε.Ε.– προϊόντα της ΛΑΡΚΟ (νικέλιο και κοβάλτιο), των οποίων άμεσα και για παρά πολλά χρόνια η ζήτηση θα πολλαπλασιαστεί με αντίστοιχη αύξηση των τιμών.

Κοιτάσματα

Σημειώνουν ότι μόνο τα εξερευνημένα κοιτάσματα που υπάρχουν, ανέρχονται σε αποθέματα της τάξεως των 2 εκατ. τόνων νικελίου, μη συμπεριλαμβάνοντας την αξιοποίηση της προστιθέμενης αξίας του κοβαλτίου που μέχρι σήμερα είναι ανεκμετάλλευτη, την παραπέρα αξιοποίηση του σιδηρονικελίου με την καθετοποίηση της παραγωγής μέσα από μονάδα παραγωγής ανοξείδωτου χάλυβα και την αξιοποίηση των υποπροϊόντων της.

Ενδεικτικά, όπως αναφέρουν στελέχη της ΛΑΡΚΟ, και με βάση τα παραγωγικά και οικονομικά στοιχεία προηγούμενων ετών –προ ειδικής διαχείρισης– με μια μέση ετήσια παραγωγή 18.000 τόνων νικελίου υπολογιζόμενη με τις σημερινές τιμές πώλησης των περίπου 50.000 δολαρίων/ τόνο (τιμή κλεισίματος πριν από τη διακοπή της διαπραγμάτευσης του νικελίου στο LME) θα μπορεί να δημιουργήσει ετήσια έσοδα της τάξεως του 1 δισ. δολαρίων, με ετήσιο μέσο λειτουργικό κόστος της τάξεως των 250-300. εκατ. δολαρίων. Εάν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις των ειδικών για μελλοντικό υπερδιπλασιασμό των τιμών πώλησης του νικελίου, συν την προστιθέμενη αξία από την αξιοποίηση του κοβαλτίου, τότε τα μεγέθη κερδοφορίας μπορεί να είναι υψηλά, καλύπτοντας τις απαραίτητες επενδύσεις, αλλά και το κόστος ενέργειας.

Σήμερα, η διαδικασία της εκκαθάρισης εν λειτουργία βρίσκεται στη δεύτερη φάση των δύο διαγωνισμών (Ειδικής Διαχείρισης και Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου -ΤΑΙΠΕΔ), όπου οι υποψήφιοι επενδυτές καλούνται να δώσουν δεσμευτικές οικονομικές προσφορές εντός του Μαρτίου.

Παράλληλα, η ειδική διαχείριση σε συνεννόηση με το αρμόδιο υπουργείο από 18.2.2022 κάλεσε τους εργαζόμενους προκειμένου μέχρι το τέλος Μαρτίου να τους έχει απολύσει όλους, με την προοπτική επαναπρόσληψης μέρους αυτών, αλλά και όσων κριθούν απαραίτητοι από την ενδεχόμενη εγκατάσταση του νέου επενδυτή που θα επιλεγεί από τη διαδικασία των δυο διαγωνισμών.

Στην περίπτωση που δεν βρεθεί επενδυτής, προβλέπεται η ΛΑΡΚΟ να οδηγηθεί σε πτώχευση και σε οριστικό κλείσιμο. Από την πλευρά τους κύκλοι της αγοράς των μετάλλων που γνωρίζουν πολύ καλά την υπόθεση της ΛΑΡΚΟ επιμένουν ότι υπήρχε χρόνος για πρόβλεψη και ορθή αξιοποίηση της πολύτιμης ελληνικής νικελοβιομηχανίας. Τα σωστά βήματα, έστω και για την ύστατη στιγμή αξιοποίησή της, απαιτούν την εξεύρεση νέων κοιτασμάτων, νέα οργάνωση και δομή της εταιρείας, και επενδύσεις στην πυρομεταλλουργία και υδρομεταλλουργία. λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι η αλλαγή ενός μεταλλείου απαιτεί χρόνο και γενναίες αποφάσεις.

Γραμμές άμυνας

ΟΙ τρέχουσες γεωπολιτικές αναταραχές εκτιμάται ότι θα μεταβάλουν άρδην τους συσχετισμούς της παγκόσμιας βιομηχανίας και του εμπορίου, αφού θα έχουν μεγάλες, δευτερογενείς επιπτώσεις, όχι μόνο στην οικονομία της Ρωσίας, αλλά και στις υπόλοιπες οικονομίες του πλανήτη. Το πλήγμα στη βιομηχανία της χώρας θα είναι καίριο και τίθεται θέμα βιωσιμότητας για την πλειονότητα, λένε οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας, που βλέπουν τις τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στα 360-400 ευρώ/Mwh. Όπως επισημαίνουν, η επιδότηση των 65 ευρώ/Mwh, που δίδεται στις βιομηχανίες για τον μήνα Μάρτιο, προφανώς δεν επαρκεί για να καλύψει τις κατά πολύ επαυξημένες τιμές, ενώ είναι πλέον σαφές ότι η κρίση θα διαρκέσει τουλάχιστον έως και τις αρχές του επομένου έτους. Οι βιομήχανοι τονίζουν πως οι αυξημένες τιμές των προϊόντων ενέργειας αναμένεται να επηρεάσουν τόσο τις επιχειρήσεις, μέσω του αυξημένου κόστους παραγωγής και του περιορισμού των κερδών τους, όσο και τα νοικοκυριά, μέσω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της καταναλωτικής δαπάνης. Με αυτά τα δεδομένα προσπαθούν να συγκροτήσουν τις γραμμές άμυνας τους, συστρατευόμενοι προς την εξεύρεση λύσεων. Ήδη στις προτάσεις περι-λαμβάνεται η περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΠΕ, ωστόσο πληθαίνουν και οι φωνές για ενεργότερη δράση της χωράς μας προς την αξιοποίηση των κοιτασμάτων της και του ρόλου της στους αγωγούς ενέργειας της Ευρώπης.

[ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, της Λέττας Καλαμαρά, 16/3/2022]