Είκοσι ένα χαρτογραφημένα καταδυτικά σημεία για όλες τις κλίμακες, από αρχάριους έως έμπειρους δύτες και επιστήμονες, ένας βυθός που συνδυάζει πλούσια βιοποικιλότητα, καθαρά και ζεστά νερά, κοράλλια, εντυπωσιακά ψάρια, σπηλιές αλλά και ναυάγια μέχρι και αλογάκια της θάλασσας, τους ιππόκαμπους, απειλούμενα είδη που εντοπίζονται στο βυθό του Στρατωνίου, στον μυχό της Ιερισσού. Το GRTimes.gr καταγράφει τα δυνατά σημεία του καταδυτικού τουρισμού στην περιοχή της Ανατολικής Χαλκιδικής.
Μια περιοχή, δυο καταδυτικά κέντρα, ένα ενάλιο ινστιτούτο, μια αποικία ιππόκαμπων, απειλούμενος πληθυσμός ο οποίος συναντάται στο βυθό του Στρατωνίου, παραθαλάσσιου χωριού στο μυχό του κόλπου της Ιερισσού. Καταδύσεις για αρχάριους και έμπειρους δύτες, για παιδιά από 8 ετών μέχρι βιολόγους και επιστήμονες. Η πολύ καλή ορατότητα, τα καθαρά και ζεστά νερά, η πλούσια βιοποικιλότητα, η περιοχή δίχως ρεύματα, τα διαφορετικά πεδία αποτελούν κάποια από τα πλεονεκτήματα της περιοχής στην Ανατολική Χαλκιδική σ’ ότι αφορά τον καταδυτικό τουρισμό.
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: η Πολυτίμη Μαρκογιαννάκη πολιτικός επιστήμονας με μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων πραγματοποίησε πρόσφατα μια έρευνα σχετικά με τα πλεονεκτήματα του καταδυτικού τουρισμού στην Ανατολική Χαλκιδική, πατρίδα του μεγάλου Έλληνα φιλόσοφου Αριστοτέλη αλλά και πύλη για τη μοναστηριακή κοινότητα του Αγίου Όρους.
«Το ήπιο μεσογειακό κλίμα, με μέση θερμοκρασία νερού από 14 C- 28 C, τα ελάχιστα ιζήματα στη θάλασσα, τα πεντακάθαρα νερά, η ανάπτυξη κοραλλιών και η πλούσια βιοποικιλότητα συνθέτουν έναν ενδιαφέροντα καταδυτικό προορισμό. Απόλυτα ασφαλής περιοχή καθώς τα ρεύματα είναι από ήπια έως ανύπαρκτα, ενώ η ορατότητα ξεπερνά τα 30 μέτρα» εξηγεί στο GRTimes.gr η κα. Μαρκογιαννάκη προσθέτοντας «παρόμοιο περιβάλλον ίσως βρείτε και στην Καραϊβική. Αυτό που δεν πρόκειται όμως να βρείτε είναι το ‘χωριό του ιππόκαμπου’ ή αλλιώς του δράκου της θάλασσας».
Το οποίο «χωριό του ιππόκαμπου» δεν είναι άλλο από το παραθαλάσσιο Στρατώνι, δημοτική ενότητα του Δήμου Αριστοτέλη. Εκεί λοιπόν, στο βυθό της περιοχής, συναντάται ο ιππόκαμπος, ιδιαίτερα δημοφιλής και αγαπητός, το αλογάκι της θάλασσας ή αλογατάκι, ή αλλιώς ο μικροσκοπικός θαλάσσιος δράκος, που συγκινεί μικρούς και μεγάλους (σ.σ. παρακάτω θα εξηγήσουμε την ετυμολογία της λέξης).
Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο
Το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο είναι Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία η οποία ιδρύθηκε στα τέλη του 2018 (σ.σ. με έδρα στην Αθήνα και υποκατάστημα στο παράλιο Στρατώνι) με κυρίαρχο αντικείμενο τη μελέτη και την προστασία του ιππόκαμπου. Δημιουργήθηκε από τους ίδιους τους ανθρώπους που, για πάνω από μια δεκαετία, καταδύονται στο Στρατώνι Χαλκιδικής, παρακολουθώντας ένα σπάνιο φαινόμενο’ το γεγονός ότι αρκετές φορές έχουν συναντήσει και τα δύο είδη ιππόκαμπων που υπάρχουν στην Ελλάδα, τον ιππόκαμπο βραχύρυγχο (Hippocampus hippocampus) και τον ιππόκαμπο στικτό (Hippocampus guttulatus).
Η ζώνη όπου συναντώνται οι ιππόκαμποι, όπως εξηγεί στο GRTimes.gr ο Κωνσταντίνος Κατσιούλης, εκπαιδευτής καταδύσεων (NGUE), υπεύθυνος καταδύσεων/εκπαίδευσης πεδίου και υποστήριξης πληροφοριακών συστημάτων του Ινστιτούτου, είναι ελεύθερη για όποιον επιθυμεί να καταδυθεί, ωστόσο, χωρίς εμπειρία είναι δύσκολο να εντοπισθούν.
«Με τη δική μας καθοδήγηση, οργανωμένα, και σε συγκεκριμένες περιόδους (συνήθως Μάιο – Οκτώβριο), γίνονται καταδύσεις όπου συμμετέχουν από μικρά παιδιά μέχρι διακεκριμένοι επιστήμονες» αναφέρει ο κ. Κατσιούλης.
Ανατρέχοντας στην ιστοσελίδα του Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο ενημερωνόμαστε ότι η θεομηνία του 2010, που έπληξε το χωριό του Στρατωνίου και το ρέμα οδήγησε χιλιάδες κυβικά ιζήματος στο παράλιο Στρατώνι, είχε ως αποτέλεσμα να πλήξει σημαντικά τον πληθυσμό των ιππόκαμπων αλλά και να θάψει με λάσπη όλο το οικοσύστημα του πυθμένα. Μετά από το συγκεκριμένο γεγονός ο πληθυσμός των ιππόκαμπων μειώθηκε σημαντικά αριθμώντας σήμερα μόλις μερικές δεκάδες.
Κατόπιν εντατικής παρακολούθησης του πληθυσμού των ιππόκαμπων και της συμπεριφοράς τους, το Ινστιτούτο μελετάει την κατασκευή και λειτουργία ενός καταδυτικού πάρκου. Το προτεινόμενο καταδυτικό πάρκο θα περιλαμβάνει ένα θαλάσσιο τμήμα στο παράλιο Στρατώνι, στον πυρήνα της αποικίας των ιππόκαμπων και ακόμα ένα τμήμα σε ύφαλο, στην περιοχή του καταφύγιου άγριας ζωής στη Μπροστόμνιτσα.
Όπως πληροφορείται το GRTimes.gr το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο βρίσκεται στη φάση προετοιμασίας του σχετικού φακέλου για την αδειοδότηση του καταδυτικού πάρκου ώστε να κατατεθεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Το όφελος που θα αποκομίσει η περιοχή από την προστασία και την προβολή αυτού του σπάνιου είδους, μπορεί να συνδέσει το Στρατώνι και την ευρύτερη περιοχή με μια νέα ταυτότητα, δημιουργώντας ένα υποβρύχιο θεματικό πάρκο με σημείο αναφοράς το μυθικό δράκο ή αλογάκι της θάλασσας, τον ιππόκαμπο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Μεσόγειο απαντώνται τρία είδη ιππόκαμπων: ο Hippocampus hippocampus (ιππόκαμπος ο βραχύρυγχος), ο Hippocampus guttulatus (ιππόκαμπος ο στικτός) και ο Hippocampus fuscus που έχει μεταναστεύσει από την Ερυθρά Θάλασσα. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα έχουν, μέχρι σήμερα, καταγραφεί τα δύο πρώτα είδη. Από το 1996 δε έχουν χαρακτηριστεί ως «τρωτά» (VU-vulnerable) είδη και συμπεριλαμβάνονται στην κόκκινη λίστα του Διεθνούς Οργανισμού (International Union for Conservation of Nature) για τα απειλούμενα είδη (IUCN Red List of Threatened Species).
Οι τελευταίοι καταγεγραμμένοι πληθυσμοί ιππόκαμπων στην Ευρώπη βρίσκονται μόνο στο Στρατώνι Χαλκιδικής, στην Ιταλία, την Γαλλία και σε ένα σημείο στη Νότια Πορτογαλία.
Μύηση στα μυστικά της κατάδυσης
Στην περιοχή της Ανατολικής Χαλκιδικής και σε δημοφιλή τουριστικά μέρη δραστηριοποιούνται και δυο καταδυτικά κέντρα, τα οποία προσφέρουν μοναδικές συγκινήσεις τόσο σε αρχάριους όσο και σε έμπειρους δύτες.
«Στο νησάκι της Αμμουλιανής και στα Δρένια υπάρχουν 21 καταδυτικά σημεία, που μπορούν να ικανοποιήσουν και τον πλέον απαιτητικό δύτη» αναφέρει στο GRTimes.gr η Κατερίνα Ηλιάδου ιδιοκτήτρια καταδυτικού κέντρου που δραστηριοποιείται στην περιοχή από το 2004 και έχει την έδρα της στην Ουρανούπολη.
Όπως η ίδια εξηγεί, τα πλεονεκτήματα του βυθού στην περιοχή (πολύ καλή ορατότητα, καθαρά νερά, βιοποικιλότητα κτλ.) είναι λόγοι ώστε να επιστρέφουν όλοι όσοι αγαπούν την κατάδυση, και «οι πελάτες μας είναι επαναλαμβανόμενοι» όπως είπε με τους Έλληνες και τους αλλοδαπούς να είναι στο 50% – 50%.
Το καταδυτικό σημείο «Δίας» στην Αμμουλιανή που προτείνει για αρχάριους η Κατερίνα Ηλιάδου, ιδιοκτήτρια καταδυτικού κέντρου στην Ουρανούπολη
Από την πλευρά του ο Βασίλης Λάμπου, επίσης ιδιοκτήτης καταδυτικού κέντρου στην Ουρανούπολη, που δραστηριοποιείται από το 2018, εξηγεί πως οι πελάτες του σε ποσοστό 80% είναι αλλοδαποί, ωστόσο, πέρυσι (2020) το ποσοστό αντιστράφηκε με το 70%-80% να απορροφάται από Έλληνες.
Σ’ ότι αφορά τα καταδυτικά σημεία σύμφωνα με την κα. Ηλιάδου, το σημείο «Δίας» στην Αμμουλιανή προτείνεται για αρχάριους ενώ η «Σιέρρα» για έμπειρους δύτες.
Αντίστοιχα, ο κ. Λάμπου προτείνει το νησάκι Τηγάνι στα Δρένια (συστάδα ακατοίκητων νησιών σε απόσταση αναπνοής από την Ουρανούπολη) τόσο για κατάδυση όσο και για σνόρκελινγκ ενώ για έμπειρους δύτες προτείνει το «Διάπορο».
Καταδύσεις στο νησάκι Τηγάνι στα Δρένια Χαλκιδικής προτείνει ο Βασίλης Λάμπου ιδιοκτήτης καταδυτικού κέντρου στην Ουρανούπολη
Καταδυτικός παράδεισος
Ο καταδυτικός τουρισμός είναι άλλη μια μορφή εναλλακτικού τουρισμού που προσελκύει τουρίστες μεσαίου και υψηλού εισοδήματος και παράλληλα επιμηκύνει την σεζόν. Είναι ακριβό σπορ, κυρίως λόγο εξοπλισμού, είναι σπορ «πολυτελείας», ωστόσο, τα πρώτα μαθήματα, οι καταδύσεις γνωριμίας που περιλαμβάνουν διώρο μάθημα με θεωρία και βουτιά, ξεκινούν από τα 40 – 50 ευρώ. Αντίστοιχα, για τους πιστοποιημένους δύτες η βουτιά ξεκινάει από τα 45 ευρώ.
Η Χαλκιδική βρίσκεται μέσα στην πρώτη δεκάδα πανελλαδικά σ’ ότι αφορά τις ομορφιές του βυθού της, και στην πρώτη πεντάδα σχετικά με την προσέλκυση τουριστών για καταδυτικό τουρισμό. Προηγείται η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα και ακολουθεί η Χαλκιδική.
«Ένας καταδυτικός παράδεισος σε μία απίστευτου κάλους περιοχή. Η Ανατολική Χαλκιδική συνδυάζει άγρια ομορφιά, πλούσια ιστορία, καθώς αποτελεί τη γενέτειρα του Αριστοτέλη, και μοναδική γαστρονομία. Είναι σίγουρο πως ακόμα και οι πιο απαιτητικοί δύτες θα βρουν δρόμους στη στεριά που θα θελήσουν να περιηγηθούν» αναφέρει χαρακτηριστικά στην έρευνά της για τον καταδυτικό τουρισμό η Πολυτίμη Μαρκογιαννάκη.
[ΠΗΓΗ: https://www.grtimes.gr/, της Ντέπυς Χιωτοπούλου. 3/2/2021]