Λίγα εικοσιτετράωρα μετά το τέλος των εργασιών της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, κατά πάσα πιθανότητα, στις 5 Οκτωβρίου, αναμένεται ότι θα σηκώσουν αυλαία οι διερευνητικές επαφές ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα. Κυβερνητικά στελέχη, με το βλέμμα στραμμένο στις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, κάνουν λόγο για ένα “θετικό βήμα επαναπροσέγγισης”, το οποίο δικαιώνει την στάση που κράτησε η ελληνική πρωτεύουσα το τελευταίο δίμηνο. Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός έσπευσε να στείλει νέα μηνύματα στην ηγεσία της γείτονος, στην παρέμβαση που πραγματοποίησε στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ενώ όσον αφορά σε δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου για πιθανή επικοινωνία των κυρίων Μητσοτάκη-Ερντογάν, πηγές σχολίαζαν πως το πρώτο βήμα πρέπει να γίνει από την Άγκυρα. Και αυτό, καθώς ο πρόεδρος της Τουρκίας ήταν αυτός που δήλωσε, μετά την κρίση στον Έβρο, ότι δε συνομιλεί με τον πρωθυπουργό, ο οποίος στέκεται εμφατικά στη λογική του διαλόγου, με βάση το διεθνές δίκαιο. Χωρίς προκλήσεις σε επιχειρησιακό, αλλά και λεκτικό επίπεδο.
Αντικείμενο των διερευνητικών επαφών θα είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, η Αθήνα θα προσέλθει σε αυτές, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, από καλύτερο σημείο αφετηρίας. “Η Ελλάδα έχει αναγνωριστεί από όλους ως παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή και έχει υπογράψει τις διεθνώς νόμιμες συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, όπου επιβεβαιώνεται το δικαίωμα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Στην ουσία, η Ελλάδα έχει στη φαρέτρα της θετικά διπλωματικά κεκτημένα. Οι διερευνητικές επαφές, ωστόσο, δεν είναι διαπραγματεύσεις. Είναι συνομιλίες των δύο πλευρών για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν επαρκεί συγκλίσεις που θα επέτρεπαν διαπραγμάτευση σε ανώτερο επίπεδο. Ουσιαστικά, αποτελούν ένα φόρουμ προδιαλόγου. Στις διερευνητικές επαφές δεν υπάρχουν συμφωνημένα πρακτικά ανάμεσα στις δύο πλευρές. Το περιεχόμενό τους και οι θέσεις της κάθε πλευράς στη διάρκεια των επαφών δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις μελλοντικές θέσεις ενώπιον ενός διεθνούς δικαστηρίου ή δικαιοδοτικού οργάνου. Επίσης, οι διερευνητικές, που άρχισαν το 2002, είναι μια διαδικασία χωρίς χρονικό περιορισμό όσον αφορά τη διάρκειά τους”, αναφέρουν παράγοντες.
-Περάσαμε με επιτυχία τα μηνύματά μας
Κάνοντας αναδρομή σε όσα προηγήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες στο επίπεδο της διπλωματικής σκακιέρας, στελέχη της κυβέρνησης υπενθυμίζουν ότι η ελληνική συνέδεσε, από την πρώτη στιγμή, την τουρκική προκλητικότητα ως ζήτημα που εντάσσεται στις ευρωτουρκικές. Ταυτόχρονα, ο κ. Μητσοτάκης ανέδειξε σε εταίρους και συμμάχους τις μονομερείς ενέργειες της γείτονος ως ζήτημα που αγγίζει ζωτικά ευρωπαϊκά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
“Περάσαμε με επιτυχία το μήνυμα ότι οι τουρκικές ενέργειες δεν είναι ένα διμερές ζήτημα περιφερειακής σημασίας, που η διεθνής κοινότητα -και ειδικά η ΕΕ- μπορεί να αγνοήσει. Μάλιστα, τη στιγμή που η Άγκυρα επιχειρούσε να επιρρίψει στην ελληνική πλευρά δήθεν ευθύνες για άρνηση του διαλόγου, εμείς διαμηνύσαμε σε όλους τους τόνους ότι είμαστε έτοιμοι να καθίσουμε στο τραπέζι, όχι όμως υπό καθεστώς απειλών και εκβιασμών και όχι όσο το Ορούτς Ρέις βρισκόταν σε ελληνική υφαλοκρηπίδα. Η πίεση που ασκήθηκε στην Τουρκία αποδίδει. Στο προσκήνιο βρίσκεται πλέον ο διάλογος, παρά οι μονομερείς ενέργειες ή η απόπειρα επιβολής διεκδικήσεων. Η επάνοδος της Τουρκίας στις διερευνητικές αποτελεί επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας”, είναι το μήνυμα που εκπέμπεται.
Τι μέλλει γενέσθαι, ωστόσο, με το ζήτημα της επιβολής ευρωπαϊκών κυρώσεων; Η κυβέρνηση, σε αυτό το επίπεδο, αναμένεται πως θα διατηρήσει την πίεση στο ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς επιδιώκει να υπάρχει ένας κατάλογος επιλογών. Ένας κατάλογος, στον οποίο θα περιγράφονται οι κυρώσεις που θα λάβουν οι Βρυξέλλες έναντι της Τουρκίας, σε περίπτωση που επιμείνει σε μονομερείς ενέργειες. “Οι επιλογές πρέπει να είναι έτοιμες και να βρίσκονται στο τραπέζι σε περίπτωση που χρειαστούν”, επισημαίνουν στελέχη. “Έχουμε απόλυτο συντονισμό με την Κυπριακή Δημοκρατία και τον πρόεδρο Αναστασιάδη. Αυτό που έχει όμως σημασία τώρα είναι να δούμε πώς φτάνουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Θα φτάσουμε με έναν κατάλογο κυρώσεων που έχει υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και θα εγκριθεί από τους ηγέτες σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το ζήτημα που θα απασχολήσει, κυρίως αυτές τις ημέρες της προετοιμασίας, αλλά και στις δια ζώσης επαφές των ηγετών, είναι με ποιο τρόπο θα ενεργοποιούνται αυτές οι κυρώσεις εάν η Τουρκία συνεχίζει τις προκλητικές της ενέργειες, όπως για παράδειγμα στην περιοχή της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό είναι ένα ζήτημα σύνθετο. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να έχουμε τον κατάλογο των κυρώσεων γιατί φαίνεται ότι αυτός έδρασε αποτρεπτικά στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας το προηγούμενο διάστημα”, ανέφερε (ΕΡΤ) ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας.
[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Δημήτρη Γκάτσιου, 24/9/2020]