Μνήμες του 1995 και του 2003 έχουν ξυπνήσει το τελευταίο διάστημα στα έντεκα Μαδεμοχώρια της Βόρειας Χαλκιδικής, με μεταλλευτική παράδοση γενεών, Στρατώνι, Στρατωνίκη, Στάγειρα, Νεοχώρι, Ολυμπιάδα, Παλαιοχώρι, Αρναία, Βαρβάρα, Στανός, Μεγάλη Παναγία και Πυργαδίκια. Αυτές ήταν οι δύο χρονιές της τελευταίας 20ετίας που τα μεταλλεία της περιοχής κινδύνεψαν με λουκέτο, όπως ακριβώς και σήμερα. Στην πρώτη περίπτωση, ήταν η καναδική TVX Gold που είχε αγοράσει τα μεταλλεία από το ελληνικό Δημόσιο, αλλά, παρά το γεγονός ότι στην πώληση είχε συναινέσει το 95% του ελληνικού Κοινοβουλίου (μόνο το ΚΚΕ είχε πει όχι), η προσπάθεια να δουλέψουν είχε κολλήσει στα γρανάζια της κρατικής γραφειοκρατίας. Έτσι, στα τέλη του 2003 οι Καναδοί εγκατέλειψαν την περιοχή και τα μεταλλεία σώθηκαν χάρη στην παρέμβαση της Ελληνικός Χρυσός , μιας εταιρείας ελληνικών και αυστραλιανών συμφερόντων, που στις αρχές του 2012 πουλήθηκε στην Eldorado Gold, από τον Καναδά. Δώδεκα χρόνια πριν, λοιπόν, τα μεταλλεία γλύτωσαν το λουκέτο, αλλά κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί αυτή τη φορά. Ελπίδες έχει δημιουργήσει η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας την προηγούμενη εβδομάδα, που, αν και αφορά αίτηση της εταιρείας τον Απρίλιο, εμμέσως πλην σαφώς συνδέεται με την ανάκληση των τεχνικών αδειών. Στην ουσία, τις ακυρώνει. Αλλά μέχρι η ουσία να ενδυθεί τον ανάλογο τύπο, η αίσθηση «από τον φούρνο στην κατάψυξη» έχει διαλύσει τα νεύρα των εργαζομένων και όσων παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις. Η εταιρεία, πάντως, ως όφειλε, έχει καταθέσει αίτηση ακύρωσης της υπουργικής απόφασης και αίτηση αναστολής και προσωρινής διαταγής στο ΣτΕ, που είναι το μόνο αρμόδιο να κρίνει διοικητικές αποφάσεις.

ΜΠΕ: Εκείνο που τρομάζει τους εργαζομένους στις Σκουριές (και όχι μόνο) είναι ότι αυτή τη φορά έχουν απέναντι τους το κράτος. Όπως υποστηρίζουν όσοι εργάζονται στα μεταλλεία ή παρακολουθούν το θέμα από κοντά, το σοκαριστικό στην απόφαση του Π. Σκουρλέτη και του Αλ. Τσίπρα να ανακαλέσουν δύο τεχνικές άδειες, που αφορούν χώρους απόθεσης και για τα τρία μεταλλεία, είναι ότι για ένα δευτερεύον θέμα (η συνολική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας) σταματά για πρώτη φορά η μεταλλευτική δραστηριότητα της περιοχής στο σύνολο της. «Είναι τρομακτικό ότι, από τη στιγμή που έγιναν γνωστές οι συνέπειες της απόφασης Σκουρλέτη, δεν κυκλοφορεί κανείς στους δρόμους» σημειώνει στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ ο μηχανικός ορυκτών πόρων Γιώργος Μπρόκος. Ο 29χρονος επιστήμονας αναφέρει ότι ο κόσμος φοβάται, διότι δεν θα μπορεί να ζήσει την οικογένειά του. Όταν το κράτος είναι εχθρός σου και σου κόβει αδικαιολόγητα το ψωμί, δεν ξέρεις πώς να αντιδράσεις, αφού δεν μπορείς να τα βάλεις μαζί του. Ο ίδιος αντιλαμβάνεται ότι στην περιοχή υπάρχει πολύ μίσος και εναποθέτει τις ελπίδες του σε μια πολιτική και κοινωνική συμφωνία μετά τις εκλογές, ώστε τα μεταλλεία να ξανανοίξουν .

ΠΡΟΣΧΗΜΑΤΙΚΑ: Για τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Βαρβάρας, Απόστολο Μιχαηλίδη, το σοκ της ανάκλησης των αδειών συγκρίνεται μόνο με αυτό των πρώτων ημερών μετά την επιβολή των capital controls. «Όλοι, πλέον, αντιλαμβάνονται ότι η συζήτηση γύρω από τα μεταλλεία είναι πολιτική, διότι γνωρίζουν καλά ότι οι λόγοι που επικαλείται το υπουργείο είναι τόσο ειδικοί και επουσιώδεις, ώστε δεν στέκονται ούτε καν προσχηματικά», υπογραμμίζει και προβλέπει βίαιες αντιδράσεις σε περίπτωση που τα μεταλλεία κλείσουν οριστικά. «Όσοι ζούμε στην περιοχή, είτε εργαζόμαστε στην «Ελληνικός Χρυσός» είτε όχι, γνωρίζουμε ότι χωρίς τα μεταλλεία η ζωή μας θα αλλάξει, θα μαραζώσει, αφού δεν υπάρχουν άλλες πηγές εισοδήματος και εργασίας που να μπορούν να μας καλύψουν», σημειώνει, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι ο ίδιος δεν είναι εργαζόμενος της Ελληνικός Χρυσός. Και ξεσπάει: «Οι ηθικοί αυτουργοί αυτής της κατάστασης, της αντιμετάλλευτικής ρητορικής με μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα, έχουν βάλει τον κόσμο στην πρώτη γραμμή, τον έχουν παρασύρει σε ακραίες συμπεριφορές και αυτοί κάνουν καριέρα». Χωρίς να τους κατονομάζει, είναι σαφές ότι πρώτοι σε αυτή τη λίστα είναι η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Ιγγλέζη και ο δήμαρχος Αριστοτέλη, Γιώργος Ζουμπάς. Ήταν τα πρόσωπα που βρίσκονταν στο γραφείο του Π. Σκουρλέτη λίγα λεπτά προτού εκείνος ανακοινώσει το κλείσιμο των μεταλλείων.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ: Από την πλευρά των εργαζομένων, ο πρόεδρος του σωματείου, Χρήστος Ζαφειρούδας, δεν κρύβει την οργή και την απογοήτευσή του. «Ξέρεις τι είναι να έχει περάσει το παιδί σου στο πανεπιστήμιο και τις επόμενες ημέρες να πρέπει να του νοικιάσεις σπίτι χωρίς να ξέρεις αν θα έχεις δουλειά; Τι θα του πεις;», σημειώνει, εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο την απόγνωση πολλών εργαζομένων, 150 από τους οποίους έχουν κλειστεί στις στοές. Και συμπληρώνει: «Βλέπετε, βρισκόμαστε ακριβώς στην αρχή της σχολικής χρονιάς, την ώρα που οι οικογένειες κάνουν τον προγραμματισμό τους». Ο ίδιος, επί 27 χρόνια υπογείτης, δεν μπορεί όπως λέει να εγγυηθεί για τίποτα. «Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα εγκαταλείψουμε τον αγώνα για τη δουλειά μας, που κάποιοι προσπαθούν να μας στερήσουν χωρίς ουσιαστικό λόγο, παρά μόνο για πολιτικές σκοπιμότητες», επισημαίνει.

Μια επένδυση 1,4 δισ. δολάρια

Η επένδυση της Eldorado Cold στη Χαλκιδική είναι προϋπολογισμού 1,4 δισ. δολ. και γι αυτό καταχωρείται ως η μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στη χώρα. Το μέγεθος της, αλλά και το ότι βασικοί μέτοχοι της εταιρείας, που εδρεύει στο Βανκούβερ, είναι η Fidelity και η BlackRock, δύο από τα μεγαλύτερα επενδυτικά funds του κόσμου, εξηγούν την τεράστια δυσφήμηση που υφίσταται η χώρα μας κάθε φορά που υπάρχει πρόβλημα ή επεισόδια στη Χαλκιδική. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της εταιρείας, το σύνολο του μεταλλευτικού συγκροτήματος στην Ολυμπιάδα, το Στρατώνι και τις Σκουριές θα βρίσκεται σε πλήρη δραστηριότητα για την παραγωγή μολύβδου, αργύρου, ψευδαργύρου και συμπυκνωμάτων χαλκού και χρυσού στα τέλη του 2017. Μια επένδυση της τάξεως του ενός δισ. δολ., που με βάση τα σημερινά δεδομένα έχει ζωή για 35 χρόνια. Από το 2019 θα ακολουθήσει επένδυση 400 εκατ. δολ. για τη δημιουργία μεταλλουργίας χρυσού στον Μαντέμ Λάκκο, που εκτιμάται ότι θα δώσει δυνατότητα παραγωγής χαλκού και χρυσού στην Ελλάδα από το 2022 2023. Μέχρι σήμερα, το συμπύκνωμα χρυσού μεταφέρεται για επεξεργασία στην Κίνα και μαζί με την παραγωγή μολύβδου και ψευδαργύρου αποδίδουν στην Ελληνικός Χρυσός ετήσιο τζίρο 100 εκατ. ευρώ.

ΠΗΓΗ: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, του Γιώργου Μητράκη, 05/09/2015