Με αφορμή την ανάρτηση της Δευτέρας στον ιστότοπο metalleiachalkidikis (δείτε εδώ), θα ήθελα να σχολιάσω μερικά πράγματα για τις τακτικές των ακτιβιστικών κινημάτων. Το φαινόμενο ξεκινά από παλιά, τότε που η Greenpeace ήρθε στη μόδα με την εκστρατεία της ενάντια στην εξόρυξη πετρελαίου στη θάλασσα και την προστασία των κητωδών. Η οργάνωση …οργανώθηκε, γιγαντώθηκε και απέκτησε χαρακτηριστικά πολυεθνικής επιχείρησης. Μην παρεξηγηθούμε, εδώ δεν κριτικάρουμε τους σκοπούς της Greenpeace, απλά σχολιάζουμε κάποιες μεθόδους. Μεγαλώνοντας λοιπόν η οργάνωση, απέκτησε γραφεία δημοσίων σχέσεων, εκπροσώπους στα ΜΜΕ, διασυνδέσεις με δημοσιογράφους, και όλα όσα συνεπάγεται μια σωστή πολυεθνική. Και εκμεταλλεύτηκε τη δύναμη του τύπου με το αβαντάζ που έδιναν οι «ευγενείς σκοποί» της. Ο κόσμος έβλεπε κάποιους σύγχρονους σταυροφόρους να τα βάζουν με τους κακούς πετρελαιάδες, και τους δολοφόνους του τόνου… Αλλά ήταν ο ίδιος κόσμος που ήθελε το ρεζερβουάρ του αυτοκινήτου του γεμάτο και την τονοσαλάτα φτηνή στο τραπέζι του… Και παρ’ όλα αυτά υποστήριζε την Greenpeace, η οποία ζει κυρίως από τον εθελοντισμό.

Είναι ακριβώς ο ίδιος κόσμος που δεν θέλει την εξόρυξη στις Σκουριές, αλλά γκρινιάζει για την ανεργία, φοράει χρυσή αλυσίδα με σταυρουδάκι, κάνει δώρο χρυσά κοσμήματα σε επετείους, γάμους και βαφτίσια, χρησιμοποιεί το κινητό του με τα δεκάδες διαφορετικά ορυκτά που χρειάζεται για να κατασκευαστεί, και χρησιμοποιεί αμέτρητα αντικείμενα σπίτι του φτιαγμένα με υλικά που προέρχονται αποκλειστικά από εξόρυξη. Και στο τέλος, κάνει “like” σε κάθε ανακοίνωση του antigold.org, γιατί ο Τόλης θέλει «να διώξει τους Καναδούς χρυσοθήρες» και «να σώσει τα παιδιά μας από τον θάνατο»…

Γνωρίζετε φαντάζομαι πως «ως περιβαλλοντικός ακτιβισμός μπορεί να οριστεί η συνδυασμένη πολιτική δύναμη των ανθρώπων που λαμβάνουν μέτρα και δράση για την άμεση προστασία του περιβάλλοντος ή την προώθηση αλλαγών στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλέγμα, οι οποίες έμμεσα θα βοηθήσουν στην προστασία του». Αλήθεια, ποιος από εσάς θεωρεί πως αυτό δικαιολογεί το θέατρο του παραλόγου που παρακολουθούμε εδώ και χρόνια στον τόπο μας;

Διαμαρτυρίες εναντίον της Gazprom, της Shell ή της αλιείας φαλαινών. Εδώ και χρόνια η Greenpeace κάνει πρωτοσέλιδα με τις πρακτικές ακτιβισμού της. Μια από τις σκέψεις που κρύβονται πίσω από αυτή τη δράση είναι ότι η συγκέντρωση μεγαλύτερης προσοχής σημαίνει περισσότερα χρήματα από δωρεές. Τα πρωτοσέλιδα όμως που έκανε η Greenpeace τον Ιούνιο, δεν ήταν καθόλου ελκυστικά. Ένας συνεργάτης της στα κεντρικά της διεθνούς οργάνωσης στο Άμστερνταμ «έπαιξε» στο χρηματιστήριο για λογαριασμό της και έχασε. Ο ίδιος παραδέχθηκε ότι επένδυσε σε μια μειούμενη ισοτιμία της συναλλαγματικής αξίας του ευρώ, με αποτέλεσμα να χαθούν 3,8 εκατομμύρια ευρώ. Τι μέρος του ποσού αυτού αναλογεί σε δωρεές από τη Γερμανία παραμένει άγνωστο. Πέρυσι πάντως πάνω από μισό εκατομμύριο Γερμανοί έδωσαν χρήματα στην Greenpeace για την προστασία της Αρκτικής από γεωτρήσεις πετρελαίου ή για τον αγώνα κατά της ατομικής ενέργειας. Ο υπεύθυνος συνεργάτης απολύθηκε πάντως αμέσως μόλις έγινε γνωστό το συμβάν.

«Λυπούμαστε πάρα πολύ για τη ζημιά και θα θέλαμε να ζητήσουμε συγγνώμη από τα μέλη μας που μας στηρίζουν» δήλωσε η Greenpeace σε γραπτή της ανακοίνωση. Ο Μίχαελ Πάουλι, επικεφαλής εκπρόσωπος τύπου της Greenpeace μιλώντας στην Deutsche Welle εξηγεί πως συνέβη το λάθος και ποια είναι η συνήθης πρακτική που ακολουθείται:

«Επρόκειτο για μια ασφάλιση απέναντι στην αστάθεια των συναλλαγματικών αξιών. Σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, παίρνει κανείς ένα συγκεκριμένο ποσό από τα διάφορα γραφεία μας στον κόσμο, χρήματα που προορίζονται για την Greenpeace International, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι καμπάνιες μας. Ανάμεσα στο χρόνο που συγκεντρώνονται τα χρήματα και στο χρόνο που υλοποιούνται οι εκστρατείες μεσολαβεί ένα ορισμένο διάστημα. Σε αυτό το διάστημα μπορεί να υπάρξουν συναλλαγματικές διαφορές. Αυτό γίνεται κάθε χρόνο. Κάθε χρόνο η Greenpeace International αντιμετωπίζει αυτές τις συναλλαγματικές διαφορές, διότι η Greenpeace International ως κεντρικό κατάστημα είναι υπεύθυνη για αυτές. Προσπαθήσαμε απλά να εξασφαλιστούμε. Δεν έπρεπε να το κάνουμε».

Η Greenpeace παραδέχεται το λάθος της. Ο Μπούκαρτ Βίλκε, διευθυντής της οργάνωσης DZI, η οποία πιστοποιεί την εγκυρότητα των οργανώσεων που συγκεντρώνουν δωρεές, θέτει ένα σημαντικό ερώτημα:

«Ένα καίριο ερώτημα στο οποίο θα πρέπει να δοθεί απάντηση είναι εάν οι ζημίες προκλήθηκαν γιατί ήθελε κανείς να εξασφαλιστεί απέναντι σε νομισματικούς κινδύνους ή υπήρξε θέμα κερδοσκοπίας;»

Ο Χανσγιόργκ Έλσχορστ, ιδρυτικό μέλος της Transparency International, μιλώντας στην Deutsche Welle ρίχνει λίγο τους τόνους, λέγοντας πως το πρόβλημα με αυτές τις οργανώσεις είναι ότι τα όρια μεταξύ κερδοσκοπίας και μιας συμφέρουσας επένδυσης είναι καμιά φορά δυσδιάκριτα. Για πολλούς πάντως ο συνδυασμός χρημάτων, επενδύσεων και οργανώσεων με κοινωνικό έργο δεν είναι συμβατός. Ωστόσο ο Μπούκαρντ Βίλκε, επισημαίνει πως σε εποχές που τα επιτόκια είναι τόσο χαμηλά, τα χρήματα δεν μπορούν να παραμένουν σε έναν απλό τραπεζικό λογαριασμό αλλά τουλάχιστον σε έναν προθεσμιακό λογαριασμό καταθέσεων. Σε κάθε περίπτωση πάντως συμβουλεύει τους δωρητές να παίρνουν σοβαρά τα δημοσιεύματα που αναφέρονται στην επιχειρηματική δραστηριότητα παρόμοιων οργανώσεων διότι αυτός είναι ο καθρέφτης τους.

Deutsche Welle, http://www.dw.de/ , Ιούνιος 2014