Πάνω από 2.000 τα κενά στη Χαλκιδική, «θερίζει» η έλλειψη εργατικών χεριών και στον πρωτογενή τομέα – Συνδικαλιστές και εργοδότες επιχειρούν να χαρτογραφήσουν τις αιτίες του φαινομένου
Xάνει λάδια και φέτος η βαριά βιομηχανία της χώρας καθώς οι επιχειρήσεις στον τουριστικό κλάδο και την εστίαση ψάχνουν με το κιάλι εργαζόμενους για να καλύψουν τα κενά, με τις εκτιμήσεις των αρμοδίων παραγόντων να κάνουν λόγο για 80.000 ελλείψεις πανελλαδικά. Μεγάλα είναι τα κενά και στη Βόρεια Ελλάδα αν και το πάθημα της περσινής σεζόν οδήγησε τις επιχειρήσεις να προνοήσουν, φροντίζοντας να δράσουν εγκαίρως.
Γιατί όμως οι δύο κλάδοι έφτασαν στο σημείο να εκπέμπουν… amber alert με την τουριστική βιομηχανία να ξεμένει από καύσιμα, την ώρα που οι τουριστικές επιδόσεις ετοιμάζονται να σπάσουν νέα ρεκόρ; Το φαινόμενο σίγουρα δεν μπορεί να αποδοθεί σε μία μόνο αιτία και προφανώς δεν αποφάσισαν ξαφνικά οι εποχικοί εργαζόμενοι να κάτσουν στο σπίτι λαμβάνοντας επιδόματα.
Δύσκολες συνθήκες εργασίας, καταστρατήγηση συμβάσεων από εργοδότες, εξοντωτικά ωράρια χωρίς οι αμοιβές να ανταποκρίνονται στις δυσχερείς συνθήκες αλλά και αλλαγή επαγγελματικού προσανατολισμού μετά την πανδημία όπως και επιδοματική πολιτική που σε κάποιες περιπτώσεις απωθεί μία μερίδα νέων να αναζητήσει εργασία σκιαγραφούν τη μεγάλη εικόνα που εξηγεί, σε ένα βαθμό, την δυσκολία των επιχειρήσεων να βρουν προσωπικό.
Μάστιγα για την εστίαση
Σε μάστιγα για τον κλάδο της εστίασης εξελίσσεται και τη φετινή σεζόν η έλλειψη εργαζομένων με την πανδημία να έχει κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά ενώ το πρόβλημα δεν κάνει διακρίσεις με νησιά και αστικά κέντρα να… πλέουν στην ίδια βάρκα.
Υπολογίζεται πως το 2022 τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στα νησιά οι κενές θέσεις εργασίας άγγιξαν τις 20.000, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της ΓΣΕΒΕΕ. Είναι ενδεικτικό πως περίπου 8 στις 10 επιχειρήσεις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις εστίασης έχουν κενές θέσεις εργασίας. Σερβιτόροι, μάγειρες και λαντζέρηδες είναι οι ειδικότητες που εμφανίζουν τις περισσότερες ελλείψεις.
«Είμαστε ακόμα στο μεταίχμιο της σεζόν, είναι δεδομένο πως υπάρχει πρόβλημα αλλά ακόμα ξεκάθαρη εικόνα δεν έχουμε, σίγουρα πάντως δεν υπάρχει βελτίωση σε σχέση με τα κενά που είχαμε το 2022. Πολλά μαγαζιά ζητούν προσωπικό και δεν βρίσκουν, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και στα νησιά και τη Χαλκιδική. Πολλές επιχειρήσεις παλεύουν με μπαλώματα να αντιμετωπίσουν την κατάσταση», σημειώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ – Μπαρ Θεσσαλονίκης, Γιάννης Φιλοκώστας ο οποίος αποδίδει το φαινόμενο στην αλλαγή επαγγελματικού προσανατολισμού πολλών εργαζομένων μετά την πανδημία. «Έφυγε πολύς κόσμος από την εστίαση», αναφέρει.
«Το φαινόμενο της έλλειψης εργαζομένων εμφανίστηκε μετά την πανδημία κυρίως και θεωρώ πως το οικονομικό δεν είναι η κυριότερη αιτία. Πολλοί άλλαξαν επάγγελμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αρκετοί δε θέλουν να ταλαιπωρηθούν ενώ και τα επιδόματα έχουν παίξει ρόλο» αναφέρει o υπεύθυνος του καταστήματος εστίασης «Πύργος» στη Θεσσαλονίκη, Νίκος Λούκας.
«Σίγουρα υπάρχουν και κακοί εργοδότες που ενδεχομένως δεν πληρώνουν όπως πρέπει αλλά δεν θεωρώ πως φταίει αυτό για το ότι ψάχνουμε εργαζόμενους και δε βρίσκουμε. Η ίδια κατάσταση παρατηρείται και στα νησιά. Εκτιμώ πως σε σχέση με το 2022 οι κενές θέσεις εργασίας θα κυμανθούν στα ίδια επίπεδα», καταλήγει.
«Καλύτερα προετοιμασμένες φέτος οι επιχειρήσεις της Χαλκιδικής»
«Επειδή είχαμε το περσινό προηγούμενο δεν έχουμε φέτος τόσα κενά αν και πάλι υπάρχουν ελλείψεις. Οι επιχειρήσεις φέτος προετοιμάστηκαν γιατί ήξεραν τι θα αντιμετωπίσουν μετά την περσινή σεζόν», επισημαίνει ο πρόεδρος του επιμελητηρίου Χαλκιδικής, Γιάννης Κουφίδης.
«Το φαινόμενο είναι πολυπαραγοντικό. Η πανδημία που έπληξε κυρίως τον τουρισμό σε παγκόσμιο επίπεδο έπαιξε ρόλο, κάποιος που άλλαξε επάγγελμα εκείνη την περίοδο δε γυρίζει εύκολα πίσω. Ενδεχομένως κάποιοι και να βολεύονται με τα επιδόματα που παίρνουν», συμπληρώνει.
Βάσει εκτιμήσεων τουριστικών παραγόντων οι κενές θέσεις στον τουριστικό κλάδο της περιοχής, ακόμα και αν οι επιχειρήσεις προετοιμάστηκαν καλύτερα φέτος, ξεπερνούν τις 2.000.
Η εικόνα είναι χειρότερη από πέρσι, ενδέχεται μέχρι και να διπλασιαστούν οι κενές θέσεις εργασίας. Πολλοί εποχικοί εργαζόμενοι έφυγαν στο εξωτερικό, όπου οι μισθοί είναι καλύτεροι και χιλιάδες άλλοι βρήκαν δουλειά σε άλλους κλάδους της οικονομίας σε δουλειές 12μηνης λειτουργίας», επισημαίνει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό και Τουρισμό, Γιώργος Χότζογλου, ο οποίος στέκεται στην περίοδο της πανδημίας που «γέννησε» το φαινόμενο αυτό.
«Μεγάλος αριθμός εργαζομένων δεν άντεξε το διάστημα της πανδημίας να μην εργάζεται και να λαμβάνει 534 ευρώ το μήνα. Παράλληλα το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι καλούνται τους μήνες που δεν εργάζονται να μένουν χωρίς μισθό καθώς το επίδομα ανεργίας καλύπτει τους εποχικούς υπαλλήλους μέχρι τον Δεκέμβριο επιτείνει το πρόβλημα της έλλειψης εργατικών χεριών. Δεν μπορούμε να επιβιώσουμε με τρεις μήνες επίδομα ανεργίας τον χειμώνα. Παλιότερα το ταμείο ήταν πέντε μήνες και μάλιστα αναλογικά με την εργασία και ασφάλιση του κάθε εργαζόμενου», εξηγεί.
Ως δεύτερη αιτία για τις κενές θέσεις εργασίας στον κλάδο και το κύμα φυγής των εργαζομένων, ο κ. Χότζογλου ανέφερε την καταστρατήγηση των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας με τα ωράρια πολλές φορές να είναι εξοντωτικά ενώ οι αμοιβές χαμηλές, παράγοντες που απωθούν δυνητικούς εργαζόμενους.
«Είναι θετικό το ότι η κυβέρνηση επέβαλε την υποχρεωτικότητα της συλλογικής σύμβασης εργασίας στον κλάδο αλλά δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος πως θα βελτιωθεί η κατάσταση στο μέλλον. Η κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει πως αν δε στηριχτούν οι εποχικοί εργαζόμενοι επαρκώς δεν θα λυθεί το πρόβλημα», σημειώνει.
Σε εθνικό επίπεδο εκτιμάται ότι στην αιχμή της θερινής σεζόν του 2022 καταγράφηκαν 60.225 ελλείψεις θέσεων, από τις 262.981 θέσεις εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος στα ξενοδοχεία. Δηλαδή, το ποσοστό έλλειψης ανήλθε σε 23%, με αποτέλεσμα περισσότερες από 1 στις 5 θέσεις να παρέμεινε κενή. Το ποσοστό έλλειψης ήταν παρόμοιο σε σχεδόν όλα τα τμήματα και κυμαινόταν από 21% έως 24%.
Με βάση την έρευνα του ΙΝΣΕΤΕ το 2022, από το σύνολο των θέσεων εργασίας που προβλέπονται βάσει οργανογράμματος, το 27% αντιστοιχεί σε θέσεις εργασίας σε ξενοδοχεία που βρίσκονται στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου και ακολουθεί η Κρήτη με 20%, τα Ιόνια Νησιά με 12% και η Κεντρική Μακεδονία με 10%. Σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές, αντιστοιχεί ποσοστό μικρότερο από 10% του συνόλου. Το 24% των συνολικών ελλείψεων (14.346 κενές θέσεις εργασίας) καταγράφηκε στο Νότιο Αιγαίο, το 18% (10.808 θέσεις) στην Κρήτη, το 10% (5.891 θέσεις) στην Κεντρική Μακεδονία και το 14% (8.378 θέσεις) στα Ιόνια Νησιά.
Πρόκειται κυρίως για θέσεις που σχετίζονται με την εστίαση και την καθαριότητα όπως σερβιτόροι, καμαριέρες, λαντζέρηδες αλλά και κηπουροί.
Φέτος οι ελλείψεις προσωπικού στον κλάδο του τουρισμού ενδέχεται να ξεπεράσουν τις 80.000, καθώς εκτός από τις 55.000-60.000 κενές θέσεις εργασίας που υπήρχαν και πέρσι, την φετινή σεζόν ενδέχεται να υπάρχουν «διαρροές» εκτάκτων υπαλλήλων προς άλλες δραστηριότητες όπως και αλλοδαπών -που πέρσι εργάστηκαν στην χώρα μας- αλλά φέτος επέλεξαν χώρες με καλύτερες αμοιβές.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση άναψε το πράσινο φως για εισαγωγή 168.000 εργαζομένων από τρίτες χώρες (οι 20.000 από Αίγυπτο και Μπαγκλαντές) τη διετία 2023-2024 προκειμένου να καλύψουν ένα μέρος από τις κενές θέσεις που διαπιστώνονται στην εγχώρια αγορά εργασίας σε τουρισμό, κατασκευές και πρωτογενή τομέα.
Στον τουρισμό παρέχεται η δυνατότητα μετάκλησης 9.261 εργαζομένων στους κλάδους εστίασης και καταλυμάτων (έναντι 2.811 την προηγούμενη διετία). Βέβαια, ο αριθμός είναι σημαντικά χαμηλότερος (11,5%) σε σχέση με τις προτάσεις που υποβλήθηκαν για 80.316 εργαζομένους.
*Δημοσιεύθηκε στη “ΜτΚ” στις 07.05.2023
(Φωτό: EUROKINISI)
[ΠΗΓΗ: https://www.makthes.gr/, του Στέφανου Μαχτσίρα, 8/5/2023]