Στα 12,88 δισ. ευρώ ανέρχονται οι απώλειες εσόδων από τις φοροαπαλλαγές που χορηγούνται σε νοικοκυριά, και επιχειρήσεις όπως προκύπτει από την έκθεση των φορολογικών δαπανών που κατατέθηκε στη Βουλή. Οι φοροαπαλλαγές αυξήθηκαν μάλιστα κατά 4 δισ. ευρώ μέσα σε διάστημα ενός έτους ενώ καταγράφουν αύξηση σχεδόν 10 δισ. ευρώ από το 2016.

Η υγειονομική και ενεργειακή κρίση εκτόξευσε, όπως δείχνουν τα στοιχεία, τις φορολογικές δαπάνες οι οποίες πλέον έχουν φθάσει τις 1.047. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στις ενισχύσεις που χορηγήθηκαν την περίοδο της πανδημίας για τη στήριξη των εργαζόμενων, των επαγγελματιών, των επιχειρήσεων και των ιδιοκτητών αλλά και σε νέες φοροελαφρύνσεις που θεσπίστηκαν όπως η μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις, η μείωση της προκαταβολής φόρου και οι απαλλαγές από το τέλος επιτηδεύματος. 

Τα στοιχεία  που προκύπτουν από τον τόμο των φοροαπαλλαγών που συνοδεύει τον κρατικό προϋπολογισμό του 2023 αποκαλύπτουν τα εξής:

1. Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (200 απαλλαγές και εκπτώσεις). Εκατομμύρια νοικοκυριά είχαν μειώσεις και εκπτώσεις φόρου από το φορολογητέο εισόδημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι φοροαπαλλαγές που χρησιμοποιήθηκαν από τα φυσικά πρόσωπα ξεπερνούν τις 10 εκατ. περιπτώσεις με το κόστος για τον προϋπολογισμό να υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ.  Το μεγαλύτερο τμήμα και συγκεκριμένα ποσό ύψους 3,8 δισ. ευρώ αφορά στο αφορολόγητο όριο και στη μείωση του φόρου ανάλογα με το μέγεθος της οικογένειας (γονείς και παιδιά.
2. Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων (200 απαλλαγές και εκπτώσεις). Απαλλαγές ύψους 1,3 ευρώ δισ. ευρώ είχαν 53.021 επιχειρήσεις.
3. Φορολογία κεφαλαίου (129 εκπτώσεις και απαλλαγές). Συνολικά 5.082.163 φυσικά και νομικά πρόσωπα είχαν εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές ύψους  3,89 δισ. ευρώ. Ειδικά στον ΕΝΦΙΑ οι απαλλαγές αφορούν περισσότερες από 5 εκατ. περιπτώσεις με το όφελος να είναι σχετικά μικρό και συγκεκριμένα 85 εκατ. ευρώ.
4. ΦΠΑ (75 εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές). Το όφελος για επιχειρήσεις, επαγγελματίες και καταναλωτές ήταν 821,934 εκατ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές έχουν οι υπηρεσίες ιδιωτικής εκπαίδευσης που γλιτώνουν 397 εκατ. ευρώ.
5. Τέλη χαρτοσήμου (85 εκπτώσεις). Οι απαλλαγές ανήλθαν σε 73,7 εκατ. ευρώ. 
6. Φόρος ασφαλίστρων. Οι μειώσεις έφθασαν τα 421,9 εκατ. ευρώ.
7. Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (44 φοροαπαλλαγές). Το ύψος των απαλλαγών ήταν 1,17 δισ. ευρώ με τη μερίδα του λέοντος να έχουν τα ενεργειακά προϊόντα με 589,6 εκατ. ευρώ και η αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά με 580,4 εκατ. ευρώ.
8. Τέλη ταξινόμησης οχημάτων (23 απαλλαγές). Οι εκπτώσεις διαμορφώθηκαν σε 121,69 εκατ. ευρώ.
9. Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων. Το ποσό των απαλλαγών ανήλθε σε 11,844 εκατ. ευρώ.
10. Φόρος συγκέντρωσης Κεφαλαίου. Το ποσό των απαλλαγών έφθασε στα 17,2 εκατ. ευρώ. 

Η μέτρηση του ύψους των φορολογικών δαπανών είναι δυσχερής, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στις αναπτυγμένες χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Επίσης, η σύγκριση μεταξύ χωρών είναι δύσκολη, καθώς άλλες χώρες επιχειρούν να μετρήσουν την απώλεια εσόδων λόγω των φορολογικών δαπανών, ενώ άλλες, αντίθετα, αντιμετωπίζουν τις φορολογικές δαπάνες ως μέρος της δομής του φορολογικού τους συστήματος και δεν υπολογίζουν καμία απώλεια εσόδων. Η μέθοδος που υιοθετήθηκε στην Έκθεση για τον υπολογισμό του κόστους μιας φορολογικής δαπάνης μετρά την προκαλούμενη απώλεια των φορολογικών εσόδων (μέθοδος διαφυγόντων εσόδων). Τέλος, σημειώνεται πως η αποτίμηση του κόστους των φορολογικών δαπανών παρουσιάζει σημαντικές δυσκολίες που σχετίζονται τόσο με τον εννοιολογικό προσδιορισμό του όρου “φορολογικές δαπάνες”, όσο και με την έλλειψη διαθέσιμων στοιχείων.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Προκόπη Χατζηνικολάου, 23/11/2022]