Η Τουρκία βάζει στο μάτι τον χρυσό της Βενεζουέλας
Όταν ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, απολάμβανε πλούσιες ποσότητες μοσχαρίσιου κρέατος και ακριβά πούρα στο διάσημο εστιατόριο “Salt Bae” στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο μήνα, ξέσπασε θύελλα οργής – οι πολίτες της χώρας του λιμοκτονούν. Ωστόσο, η επίσκεψη τράβηξε την προσοχή και για μια αναδυόμενη συμμαχία: καθώς η Δύση απομονώνει την κυβέρνησή του εξαιτίας της κακοδιαχείρισης και της διαφθοράς, η Τουρκία αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο σημαντικούς υποστηρικτές του.
Αγαθά της Τουρκίας –ζυμαρικά, ρύζι και αλεύρι καλαμποκιού– γεμίζουν τα δέματα τροφίμων που χρησιμοποιούν οι αξιωματούχοι της Βενεζουέλας για να συντηρούν την πολιτική υποτέλεια των ολοένα και φτωχότερων Βενεζουελάνων. Οι δύο χώρες ανακοίνωσαν πρόσφατα τη σύσταση κοινοπραξιών για εξερεύνηση χρυσού και άνθρακα, ενώ έχουν ξεκινήσει συνομιλίες για πιθανές επενδύσεις της Τουρκίας στην παραλυμένη πετρελαϊκή βιομηχανία της Βενεζουέλας. Και ενώ οι περισσότεροι μεγάλοι αερομεταφορείς της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης έχουν διακόψει τα δρομολόγια προς τη Βενεζουέλα, η Turkish Airlines πετάει τρεις φορές την εβδομάδα στο Καράκας, μέσω της Κούβας, και σχεδιάζει να βάλει καθημερινό δρομολόγιο.
Επικίνδυνη συμμαχία
Τόνοι χρυσού της Βενεζουέλας –που εξορύσσονται σε δύσκολες συνθήκες υπό την επίβλεψη του στρατού– αποστέλλονται στην Τουρκία για ραφινάρισμα και επεξεργασία. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι μέρος του χρυσού ενδέχεται να κατευθύνεται προς το Ιράν, παραβιάζοντας τις κυρώσεις σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Οι διαπραγματεύσεις είναι μια περαιτέρω ένδειξη ότι η Τουρκία του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μέλος του ΝΑΤΟ, ενδέχεται να απομακρύνεται από τη Δύση και να στρέφεται προς την Κίνα, το Ιράν και τη Ρωσία. Τον Αύγουστο, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις εναντίον δύο υπουργών της τουρκικής κυβέρνησης για να πιέσουν τον Ερντογάν να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα που κατηγορείται για κατασκοπεία.
Όταν ο Marshall Billingslea, υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, επισκέφτηκε την Τουρκία στα τέλη Ιουλίου, έθεσε το ζήτημα της πιθανής πώλησης χρυσού στο Ιράν. “Θα μας προβλημάτιζε πάρα πολύ η προσπάθεια να γίνουν συναλλαγές σε χρυσό με το Ιράν”, δήλωσε σε δημοσιογράφους στην Άγκυρα. “Εντοπίσαμε ότι γίνονται μεγάλες αγορές χρυσού στην Τουρκία αυτές τις μέρες και προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί συμβαίνει αυτό”. Με τις ΗΠΑ να απειλούν με οικονομικές κυρώσεις και τις σχέσεις να επιδεινώνονται, ο Ερντογάν θα μπορούσε να προκαλεί σκοπίμως την Αμερική με τέτοιες συναλλαγές.
Σε μια συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο μήνα, που συγκάλεσαν οι ΗΠΑ για να θέσουν το ζήτημα της διαφθοράς και της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βενεζουέλα, ο Billingslea αναφέρθηκε στην εξόρυξη χρυσού. “Το δάσος καταστρέφεται και οι παράνομες εργασίες εξόρυξης οδηγούν σε εκτεταμένη μόλυνση του νερού, καθώς εισρέει υδράργυρος και άλλες βιομηχανικές χημικές ουσίες”, είπε. Παρουσιάζοντας δορυφορικές φωτογραφίες, πρόσθεσε ότι “αυτές οι εγκαταστάσεις λειτουργούν σαφώς παράνομα”.
Πολλά ορυχεία της Βενεζουέλας ελέγχονται από εγκληματικές συμμορίες. Δημοσίευμα του Bloomberg για την περιοχή εξόρυξης χρυσού καταδεικνύει το χάος: οι στρατιώτες έχουν καταλάβει γειτονιές και παράνομα ορυχεία έκτασης χιλιάδων στρεμμάτων, ορθώνοντας το ανάστημά τους απέναντι στους αρχηγούς των συμμοριών και απαιτώντας έσοδα από τους διαχειριστές νόμιμων και παράνομων ορυχείων.
Οι φίλοι μας οι Τούρκοι
Στη συνέλευση του ΟΗΕ, ο Billingslea κάλεσε τα κράτη μέλη να αναφέρουν τυχόν ύποπτη δραστηριότητα που αφορά τον χρυσό της Βενεζουέλας. Η Nikki Haley, η απερχόμενη εκπρόσωπος των ΗΠΑ στον ΟΗΕ αποκάλεσε τη Βενεζουέλα “εγκληματικό ναρκο-κράτος που κλέβει τον λαό”, τονίζοντας την ανάγκη οι άλλες χώρες να κάνουν πολύ περισσότερα για να την απομονώσουν.
Η Τουρκία κάνει το αντίθετο. Ο Μαδούρο, ανεπιθύμητος σε πολλές πρωτεύουσες, έχει επισκεφθεί την Τουρκία τέσσερις φορές το προηγούμενο έτος, κάνοντας, μάλιστα, και μια επίσκεψη στα γυρίσματα της δημοφιλούς σαπουνόπερας “Dirilis Ertugrul”. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας βρισκόταν στο Καράκας τον Σεπτέμβριο, επισημαίνοντας ότι οι επενδυτές της χώρας του βλέπουν μεγάλες ευκαιρίες εκεί. Και ο Ερντογάν λέει ότι ελπίζει να επισκεφθεί τη Βενεζουέλα μετά τη Σύνοδο της G20 στο Μπουένος Άιρες τον Νοέμβριο.
Οι τουρκικές επιχειρήσεις ακούνε το κάλεσμα. Η Bivas Gida, εταιρεία με έδρα την Gaziantep, πουλάει εδώ και έναν χρόνο είδη καθαρισμού στη Βενεζουέλα. “Αυτήν τη στιγμή οι πωλήσεις μας φτάνουν τα περίπου 100.000 δολ. τον μήνα αλλά αναμένουμε αύξηση του όγκου αυτού”, λέει ο CEO, Hamit Gurbuz.
Ο Carlos Romero, πολιτικός επιστήμονας του Κεντρικού Πανεπιστημίου της Βενεζουέλας, εξηγεί ότι ο ρόλος της Τουρκίας στη Βενεζουέλα είναι ζωτικής σημασίας διότι, σε αντάλλαγμα για χρυσό, παρέχει ίσα ίσα όσα τρόφιμα και φάρμακα χρειάζεται ο Μαδούρο για να μπορεί να απορρίψει ανθρωπιστική βοήθεια από τη Δύση και τον ΟΗΕ. “Υπάρχει συνεχής αεροπορική μετακίνηση μεταξύ Τουρκίας και Βενεζουέλας, ένα είδος ανθρωπιστικού καναλιού”, λέει, αποκαλώντας το μέρος μιας “αυταρχικής αδελφότητας” που περιλαμβάνει την Κίνα, τη Ρωσία και το Ιράν. “Η τουρκική βοήθεια δεν θα είναι ποτέ αρκετή, αλλά συμβάλλει στη διατήρηση του καθεστώτος στην εξουσία”.
Η συγκατάθεση της Τουρκίας να αντικαταστήσει την Ελβετία ως το μέρος όπου ραφινάρεται ο χρυσός της Βενεζουέλας είναι επίσης ένα μέσο για να μπορέσει η κυβέρνηση Μαδούρο να αποδυναμώσει τη δυτική μόχλευση. Τον Ιούλιο, ο υπουργός Μεταλλευτικής Δραστηριότητας της Βενεζουέλας, Βίκτορ Κάνο, είπε ότι η μετακίνηση από την Ελβετία έγινε για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο κυρώσεων που θα επηρέαζαν το πολύτιμο μέταλλο. “Φανταστείτε να στέλνουμε χρυσό στην Ελβετία και εκείνοι να τον κρατάνε εξαιτίας των κυρώσεων”, είπε. Με την Τουρκία να βρίσκεται ολοένα και περισσότερο στα μαχαίρια με τη Δύση για τον χειρισμό των πολύτιμων assets, αυτό είναι ένα πρόβλημα λιγότερο για τον Μαδούρο.
[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr/, ΑΠΌ Bloomberg Businessweek, 16/10/2018]