ΛΑΥΡΙΟ: ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΔΗΜΟΤΗΣ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Σε ειδική τελετή, ο Δήμος Λαυρεωτικής ανακήρυξε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο σε επίτιμο δημότη Λαυρίου. Η τελετή έγινε στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου στις 20/1/2018. Η εισήγηση εκ μέρους του Δήμου είχε ως εξής:

«Ο ∆ήµος Λαυρεωτικής, βλέποντας της ακούραστες προσπάθειες του Προέδρου της ∆ηµοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, κατά τη δύσκολη περίοδο που διανύουµε, από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Πρόεδρος της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας, εκτιµώντας την σε κρίσιµες στιγµές αναντικατάστατη συµβολή του και το δραστήριο ρόλο του για την αξιοπρεπή θέση της χώρας µας στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική σκηνή και την εν γένει δηµοκρατική και πνευµατική παρουσία του, προτείνει την αναγόρευσή του σε επίτιµο ∆ηµότη του ∆ήµου µας σε ειδική εκδήλωση».

Η αντιφώνηση εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας υπήρξε ενδιαφέρουσα και σας μεταφέρουμε το απόσπασμα που αφορά τους εργαζόμενους στα παλιά μεταλλεία:

«Κύριε Δήμαρχε,

Σας ευχαριστώ θερμώς για την εξαιρετική τιμή που μου περιποιείτε, ανακηρύσσοντάς με Επίτιμο Δημότη του Δήμου Λαυρεωτικής. Οφείλω να διευκρινίσω, για πολλοστή φορά, αφενός ότι η τιμή αυτή δεν αφορά το πρόσωπό μου αλλά τον θεσμό τον οποίο εκπροσωπώ, ήτοι εκείνον του Προέδρου της Δημοκρατίας. Και, αφετέρου και συνακόλουθα, ότι η ως άνω τιμή συνεπάγεται, αυτοθρόως, το χρέος του εκ μέρους μου πλήρους σεβασμού τόσο της μακραίωνης και πολυσήμαντης Ιστορίας του Λαυρίου όσο και των διδαγμάτων της.

[…]

Γ. Το ζήτημα του εργασιακού καθεστώτος των απασχολουμένων στα μεταλλεία αποτυπώνει το κλίμα της εποχής, καθώς φανερώνει την πλήρη απουσία κοινωνικού κράτους και τις δραματικές για την ανθρώπινη ζωή συνέπειές της.

  1. Οι τότε εργαζόμενοι στα μεταλλεία θυμίζουν δουλοπάροικους που έχουν μόνο υποχρεώσεις. Δουλεύουν νυχθημερόν σε άθλιες συνθήκες εργασίας, χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα και χωρίς, φυσικά, καμία υγειονομική περίθαλψη ή σύνταξη. Επιπλέον, η περιοχή του Λαυρίου κατακλύζεται από ένα σύννεφο μολύβδου, που έχει ως αποτέλεσμα οι κάτοικοί της να έχουν τα περισσότερα (αναλογικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό) κρούσματα νεοπλασιών των πνευμόνων σε όλη τη χώρα.
  2. Ως εκ τούτου, έγιναν πολλές απεργίες μεταλλωρύχων με στόχο την βελτίωση τόσο των συνθηκών εργασίας στα μεταλλεία όσο και της διαβίωσης των εργατών. Συγκεκριμένα, απεργίες έλαβαν χώρα στην εταιρεία τα έτη 1883, 1887, 1896, 1906, 1910, 1919, 1921, 1929 και 1964. Πιο σημαντικές ήταν εκείνες του 1896, του 1906 και του 1929.
  3. Στην απεργία του 1896, η εταιρεία αρνείται να συναντήσει την απεργιακή επιτροπή των εργατών, ενώ δύο εξ αυτών σκοτώνονται, με αποτέλεσμα να προκληθεί σύρραξη μεταξύ των μεταλλωρύχων και των δυνάμεων καταστολής που είχαν καταφθάσει στον τόπο των επεισοδίων. Όσο για τον απολογισμό της απεργίας του 1906, ήταν παρόμοιος: Δύο εργάτες νεκροί, πολλοί τραυματίες, συλλήψεις, δίκες και αύξηση τελικώς του μεροκάματου κατά μία πεντάρα. Τέλος, η απεργία του 1929, που διήρκεσε 48 ημέρες και είχε ως αποτέλεσμα την δολοφονία του μεταλλωρύχου Γ.Δ. Συρίγου, όπως και τον τραυματισμό και την σύλληψη πολλών εργατών, τελειώνει στις 16 Μαρτίου 1929 με, έστω και μερική, δικαίωση των απεργών: Απελευθερώθηκαν οι κρατούμενοι, ιδρύθηκε ταμείο συντάξεων, ενώ το μεροκάματο αυξήθηκε κατά 10%.

Δ. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η «Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου», που αποτελεί και την μακροβιότερη μεταλλευτική-μεταλλουργική βιομηχανία της Ελλάδας, λειτούργησε ως το 1992.

  1. Το εργοστάσιο της εταιρείας στον Κυπριανό του Λαυρίου, μετά την διακοπή λειτουργίας του, αγοράσθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο και παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού, που το κήρυξε στο σύνολό του διατηρητέο μνημείο. Στην συνέχεια παραχωρήθηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το οποίο ίδρυσε το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου.
  2. Αντανακλώντας τις βασικές αρχές που διέπουν την αντίληψη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τους σκοπούς, στους οποίους αυτή οφείλει να αποβλέπει, το εν λόγω Τεχνολογικό Πάρκο δεν γεννήθηκε απλώς ως κερδοφόρος πόλος τοπικής μακροοικονομικής ανάπτυξης, αλλά ως ένα κοινωνικά δομημένο μέσο προαγωγής και βελτίωσης της πνευματικής και ευρύτερης, πολιτιστικής δράσης, η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της νέας οικονομίας. Με άλλα λόγια, ένα μέσο μεταμόρφωσης ενός συστήματος δυνατοτήτων σ’ ένα πρακτικό μοντέλο αυτοσυντήρητης αναπτυξιακής διαδικασίας, προσανατολισμένης στο μέλλον.

ΙΙ. Καθένας σήμερα αναγνωρίζει την ανάγκη για ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Χώρας μας, η οποία είναι στην εποχή μας περισσότερο επιτακτική από ποτέ, προκειμένου ν’ αφήσουμε πίσω μας οριστικά και αμετάκλητα τα δύσκολα χρόνια της πρόσφατης οικονομικής κρίσης. Όλοι μας, όμως, γνωρίζουμε επίσης ότι αυτή η οικονομική πρόοδος πρέπει να επιδιωχθεί με τον προσήκοντα σεβασμό στα δικαιώματα των εργαζομένων και, ευρύτερα, στο Κοινωνικό Κράτος Δικαίου, αλλά και με ταυτόχρονη φροντίδα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Α. Αυτά είναι τα δύο κεντρικά, και ακόμη και σήμερα επίκαιρα, διδάγματα που αποκομίζουμε από τα «Λαυρεωτικά» αλλά και από την διαπίστωση ότι η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής σας είχε σημαντικές περιβαλλοντικές συνέπειες γι’ αυτήν, κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα, ανάλογες των οποίων δεν πρέπει να επαναληφθούν στο μέλλον. Ας μην λησμονούμε μάλιστα κάτι που μας δίδαξε ο αείμνηστος Ξενοφών Ζολώτας με την μελέτη του, «Οικονομική μεγέθυνση και φθίνουσα κοινωνική ευημερία», ότι δηλαδή αυτοί οι δύο στόχοι δεν εκπληρώνονται πάντοτε, ταυτόχρονα και αυτομάτως, στον ίδιο βαθμό. Οπότε, πρέπει να φροντίζουμε ν’ αποφεύγεται η παραγωγή αυτής της «ανισορροπίας», λαμβάνοντας τα κατάλληλα προς τούτο μέτρα. […]

Κύριε Δήμαρχε,

Αναχωρώντας από τον Ιστορικό Δήμο Λαυρεωτικής, με τον άκρως τιμητικό τίτλο του Επίτιμου Δημότη του, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι όσα εξέθεσα θ’ αποτελέσουν καθοριστικής σημασίας δείκτη πορείας κατά την άσκηση των καθηκόντων μου. Επιπλέον, διατηρώ τις καλύτερες αναμνήσεις της έξοχης φιλοξενίας που μου επιφυλάξατε, για την οποία και πάλι βαθύτατα σας ευχαριστώ».

[ΠΗΓΗ: http://elladitsamas.blogspot.gr/, 20/1/2018]