Το άναμμα του καντηλιού μπροστά στο εικόνισμα της Αγίας Βαρβάρας, όπως και η θερμή προσευχή και παράκληση στη χάρη της για υγεία και προστασία από τυχόν κινδύνους που δύναται να εμφανιστούν μέσα στις στοές ενός μεταλλείου είναι μια καθημερινή ιεροτελεστία για τον μεταλλευτικό κόσμο της ΒΑ Χαλκιδικής.
Η προσευχή προς την Αγία Προστάτιδα των απανταχού μεταλλωρύχων είναι η πρώτη σκέψη πριν μπούν στο μεταλλείο και η τελευταία ευχαριστήρια επίκληση όταν βγαίνουν σώοι και αβλαβείς μέσα απ’ αυτό.
Αυτό το ξεχωριστό συναίσθημα βαθιάς ευλάβειας και κατάνυξης κορυφώνεται κάθε χρόνο τέτοια μέρα με τον εορτασμό της Μεγαλομάρτυρος Αγίας Βαρβάρας και τις λατρευτικές εκδηλώσεις που γίνονται στο Στρατώνι, όπου βρίσκεται και ο Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας.
Η Αγία Βαρβάρα γιορτάζεται στην Ευρώπη ως προστάτιδα των εργαζομένων στα Μεταλλεία και Ορυχεία από το μεσαίωνα. Στην Ελλάδα η γιορτή της προστάτιδας των Ορυχείων ξεκίνησε από τα μεταλλεία Λαυρίου στις αρχές του περασμένου αιώνα.
Ως Προστάτιδα του Πυροβολικού καθιερώθηκε το 1828 όπου και αναφέρεται η πρώτη σχετική τελετή με δοξολογία και παράθεση στη συνέχεια γεύματος όπου έλαβαν μέρος αξιωματικοί και οπλίτες πυροβολητές.
Σύμφωνα με την παράδοση η Αγία Βαρβάρα ήταν το μοναδικό παιδί του πλούσιου Έλληνα ειδωλολάτρη Διόσκουρου, Σατράπη της Νικομήδειας και γεννήθηκε στην Ηλιούπολη της Συρίας το 218 μ.Χ. Παρόλο ότι ανατράφηκε σε φανατικά ειδωλολατρικό περιβάλλον, η Αγία φωτίστηκε από την αλήθεια του Θείου Λόγου, μέσω του Ωριγένη και του Βαλεντινιανού, και ασπάστηκε το Χριστιανισμό σε νεαρή ηλικία. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την οργή του πατέρα της. Γνωρίζουμε από το βίο της Αγ. Βαρβάρας ότι προσπαθώντας να ξεφύγει από τον ειδωλολάτρη πατέρα της που ήθελε να τη σκοτώσει, ένας βράχος άνοιξε κατά τρόπο θαυμαστό και κρύφτηκε μέσα. Γι’ αυτό οι ανθρακωρύχοι όλου του κόσμου την θεωρούν προστάτριά τους.
Η Αγία Μεγαλομάρτυρας Βαρβάρα πέθανε για το Χριστό από το χέρι του ίδιου της του πατέρα, ο οποίος την αποκεφάλισε επειδή ομολόγησε την Αγ. Τριάδα. Ο πατέρας της όταν διέταξε να χτιστεί για αυτή ένα λουτρό, ούτως ώστε να μην χρειάζεται να χρησιμοποιεί τα δημόσια λουτρά, και ενώ το σχέδιο για το λουτρό προέβλεπε αρχικά δύο παράθυρα, η Βαρβάρα εγκατέστησε άλλο ένα για να τιμήσει την Αγία Τριάδα εκμυστηρευόμενη τον λόγο στον πατέρα της. Τότε ο πατέρας της, βλέποντας αυτή την αλλαγή, έγινε έξαλλος και διέταξε να την παραδώσουν στον Ρωμαίο Έπαρχο Μαρκιανό, σε εποχές διωγμού των Χριστιανών.
Ο Έπαρχος θαυμάζοντας την ομορφιά της προσπάθησε στην αρχή να την μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη την υπέβαλε σε μαρτύρια, περισσότερο για να την σώσει από την οργή του πατέρα της που ήθελε να φονευθεί. Τελικά ο Έπαρχος διέταξε τον αποκεφαλισμό της, και όρισε την ποινή να εκτελέσει ο ίδιος ο πατέρας της που ήταν και επιθυμία του. Σύμφωνα με τον βιογράφο αυτής Συμεών ο ίδιος ο πατέρας της την αποκεφάλισε ως “πατρικαίς χερσί τω πατρικώ ξίφει την τελείωσιν δέχεται“. Την στιγμή όμως που είχε αποτελειώσει το έγκλημά του, έπεσε νεκρός χτυπημένος από κεραυνό κατά θεία δίκη. Κατ’ άλλη εκδοχή κεραυνός σκότωσε και τον Μαρκιανό.
Αυτοί οι κεραυνοί έκαναν τους πυροβολητές και τους πυροτεχνουργούς να τη θεωρούν προστάτιδά τους. Παρότι τα λείψανα της βρίσκονται από το 1909 (επειδή για εννιά αιώνες βρίσκονταν στον Αγ. Μάρκο στη Βενετία, όπου τα είχαν φέρει από την Κωνσταντινούπολη) στη Μονή Σαν Τζιοβάνι ντιν Τορτσέλο, κοντά στη Βενετία, η λατρεία της είναι έντονη σε περιοχές με ανθρακωρυχεία: Σαξωνία, Σιλέτζια, Βοημία, Λορένα, Τιρόλ, Βάλεα Ζίουλουι και Τιργκου Οκνα-Ρουμανία, όπου βρίσκεται ένας μοναδικός ναός πολλά μέτρα κάτω από τη γη και που την έφτιαξαν ανθρακωρύχοι σκάβοντας σ’ ένα αλατωρυχείο.
Στη Ορθόδοξη εικονογραφία ζωγραφίζεται πολλές φορές μ’ ένα ποτήρι στο χέρι όντας προστάτιδα ενάντια στο αιφνίδιο θάνατο και μη θέλοντας να στερηθούν οι ετοιμοθάνατοι την θεία κοινωνία. Συχνά τη συναντούμε κοντά σ΄ έναν πύργο (με τρία παράθυρα) ή κρατώντας ένα βιβλίο (για τους ετοιμοθάνατους) ή ένα κλαδί φοίνικα.
Ευχόμαστε ολόψυχα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ και ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΛΑ σ’ όλα τα Μαδεμοχώρια, τους κατοίκους της ΒΑ Χαλκιδικής και όχι μόνο. Η προστάτιδα Αγία Βαρβάρα να φυλάει και να προστατεύει από κάθε τι κακό όλο τον κόσμο και βεβαίως τα μεταλλεία μας και τους εργαζόμενους σ’ αυτά.
[ΠΗΓΗ: http://www.eikonografies.com, http://politesaristoteli.blogspot.gr, 4/12/2017]