Πολύ χρήσιμο το άρθρο του τελευταίου τεύχους των Μεταλλευτικών Νέων, όπου έχουν συγκεντρωθεί όλες οι ερωτήσεις που γεννώνται (καλοπροαίρετα ή κακόβουλα) από τα διάφορα ανεύθυνα και κινδυνολογικά δημοσιεύματα σε συγκεκριμένα έντυπα και blog. Μετά και από αυτό, κάθε ερώτηση έχει και την απάντησή της…
Τι είναι οι Σκουριές και που βρίσκονται;
α. Οι Σκουριές είναι μια ορεινή τοποθεσία στο Δήμο Αριστοτέλη στα διοικητικά και γεωγραφικά σύνορα των παλιών Δημοτικών Ενοτήτων Παναγίας, Αρναίας και Σταγείρων – Ακάνθου και σε ίση σχεδόν απόσταση από τα χωριά Μεγάλη Παναγία, Παλαιοχώρι και Νεοχώρι. Σε απόσταση 17,5 χιλιομέτρων βρίσκεται η Ιερισσός, έδρα του καλλικρατικού δήμου Αριστοτέλη.
β. Οι Σκουριές είναι ένα από τα τρία έργα της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική. Στο υπέδαφος βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα διεθνώς κοιτάσματα χαλκού και χρυσού. Στην ευρύτερη περιοχή εντοπίζονται περισσότερα από 300 πηγάδια και περίπου 200.000 κ.μ. αρχαίων μεταλλουργικών «σκουριών» από την «εκαμμίνευση» των μεταλλευμάτων. Με βάση ιστορικές πηγές και τα αποτελέσματα αναλύσεων που έχουν γίνει στις παραπάνω «σκουριές», η έναρξη της δραστηριότητας εντοπίζεται στις αρχές της κλασσικής αρχαιότητας, δηλαδή γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ. Η συγκεκριμένη τοποθεσία αντλεί το όνομά της από τη σύσταση και την εικόνα του κοιτάσματός της, που παραπέμπει σε «σκουριά».
Ποιος είναι ο σχεδιασμός της εξόρυξης;
Χρησιμοποιώντας μαθηματικό τύπο που υπολογίζει τη μικρότερη δυνατή κατάληψη επιφάνειας, επιλέχτηκε ένας συνδυασμός επιφανειακής και υπόγειας εκμετάλλευσης. Η πρώτη φάση, η επιφανειακή, θα διαρκέσει 7 χρόνια. Η υπόγεια εκμετάλλευση θα διαρκέσει 21 χρόνια.
Θα ανοιχτεί ένας τεράστιος κρατήρας;
Σύμφωνα με το σχεδιασμό, θα ανοιχτεί ένα επιφανειακό όρυγμα μέγιστης διαμέτρου 700μ και μέγιστου βάθους 220μ. Η συνολική επιφάνεια που θα καταληφθεί έχει έκταση 400 στρέμματα. Η επιφανειακή εκμετάλλευση θα διαρκέσει 7 χρόνια και παράλληλα με την εξέλιξη των εργασιών, θα αποκατασταθεί πλήρως βάσει της αρχής της παράλληλης αποκατάστασης.
Οι υπόγειες στοές θα φτάσουν κάτω απ’ τη Μεγάλη Παναγία;
Όχι. Εκεί δεν υπάρχει κοίτασμα.
Στις Σκουριές θα γίνει μεταλλουργία και θα κατασκευαστεί εργοστάσιο χρυσού;
Όχι. Στις Σκουριές θα γίνονται η εξόρυξη και ο εμπλουτισμός του κοιτάσματος. Η μεταλλουργία χρυσού, αργύρου και χαλκού, με παράλληλη αξιοποίηση των κοιτασμάτων Σκουριών και Ολυμπιάδας, θα γίνει στο ενιαίο μεταλλευτικό κέντρο που θα διαμορφωθεί στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου. Στις Σκουριές ξεκινά η κατασκευή εργοστασίου εμπλουτισμού. Το εργοστάσιο χρυσού, δηλαδή η μεταλλουργία, θα ξεκινήσει από το 2020 στον Μαντέμ Λάκκο.
Θα πληγούν οι παράλληλες δραστηριότητες του πρωτογενούς κλάδου: γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία;
Για ποιο λόγο να πληγούν; Και γιατί δεν έχουν πληγεί ως τώρα στο Στρατώνι ή/και την Ολυμπιάδα; Ειδικά για τη μελισσοκομία, στην περιοχή που μετρά 2.500 χρόνια μεταλλευτικής ιστορίας, δεν έχει καταγραφεί ποτέ ζημία σε μελισσοκομικό κεφάλαιο, ούτε έχει υποβληθεί αίτηση αποζημίωσης για απώλεια μελισσοσμηνών που να συνδέεται άμεσα με τη λειτουργία μεταλλείων.
Στην «Ελληνικός Χρυσός» έχουν παραχωρηθεί 317.000 στρέμματα για τις εργασίες της;
Έχουν παραχωρηθεί μεταλλευτικά δικαιώματα για 317.000 στρέμματα συνολικά σε όλη τη Χαλκιδική. Η παραχώρηση συνεπάγεται την υποχρέωση να πραγματοποιούνται έρευνες. Η έκταση στις Σκουριές περιλαμβάνει 3.300 στρέμματα που αγοράστηκαν από το ελληνικό κράτος έναντι 2.200.000 ευρώ.
Θα καταστραφεί το δάσος στις Σκουριές;
Τίποτα πιο ανακριβές. Θα γίνει υλοτομική επέμβαση σε έκταση 1.800 στρεμμάτων αλλά ΠΟΤΕ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ. Έχει προβλεφθεί η αρχή της παράλληλης αποκατάστασης, σύμφωνα με την οποία, οι περιοχές στις οποίες ολοκληρώνονται τα επιμέρους έργα αποκαθίστανται άμεσα και παράλληλα με την εξέλιξη των υπολοίπων έργων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι με την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, ολόκληρη η περιοχή παραδίδεται πλήρως αποκατεστημένη στην τοπική κοινωνία. Μέχρι στιγμής, έχει γίνει επέμβαση σε έκταση 400 στρεμμάτων. Με απλά λόγια: «Το δάσος θα ξαναγίνει δάσος».
Θα καταστραφεί αρχέγονο δάσος;
Το δάσος των Σκουριών ΔΕΝ είναι αρχέγονο. Είναι ένα δάσος δρυός, ηλικίας περίπου 30 ετών. Σύμφωνα με σχετική έκθεση του Δημήτρη Αλιφραγκή, Καθηγητή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. καμία από τις προϋποθέσεις που τίθενται στη διεθνή βιβλιογραφία, δεν τεκμηριώνουν την κατάταξή του δάσους των Σκουριών στην κατηγορία των αρχέγονων δασών. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι έντονα δασική με ετήσια αποψιλωτική διαχείριση για την παραγωγή καυσόξυλων. Σύμφωνα με τις αρχές, σε ολόκληρο το δήμο Αριστοτέλη υπάρχει πολύ έντονο πρόβλημα με την ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΥΛΟΤΟΜΙΑ.
Θα μολυνθούν τα επιφανειακά νερά;
Από τι να μολυνθούν, εφόσον ΔΕΝ υπάρχει πηγή μόλυνσης; Εξάλλου, το κύκλωμα των νερών του μεταλλείου των Σκουριών θα είναι κλειστό. Δεν θα υπάρξει ΚΑΜΙΑ ανάμιξη των επιφανειακών με τα υπόγεια νερά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στις Σκουριές ΔΕΝ υπάρχουν ούτε βαρέα μέταλλα ούτε αρσενικό.
Ποια θα είναι η πραγματική επίπτωση στα νερά της περιοχής;
Για τη μεταλλευτική δραστηριότητα θα χρησιμοποιούνται 2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Για τις ανάγκες ύδρευσης της περιοχής χρησιμοποιείται 0,5 κυβικό. Σύμφωνα με την υδρογεωλογική μελέτη του ΙΓΜΕ, κάθε χρόνο 13 εκατομμύρια κυβικά από τις Σκουριές καταλήγουν στη θάλασσα, ανεκμετάλλευτα. Επομένως, ακόμα και στην πλήρη ανάπτυξη του έργου, 10,5 εκ. κυβικά μέτρα νερού θα εξακολουθούν να καταλήγουν ανεκμετάλλευτα στη θάλασσα.
Θα επιβαρυνθεί ο Χαβρίας;
Η δραστηριότητα στις Σκουριές καταλαμβάνει μόλις το 0,04% της έκτασης της λεκάνης του Χαβρία και η επίδρασή της στην ποσότητα των νερών που καταλήγουν στον Χαβρία είναι πρακτικά μηδενική. Το πραγματικό πρόβλημα του Χαβρία είναι τα αστικά λύματα από τα βόρεια χωριά και τα ελαιολύματα της περιοχής της Ορμύλιας και όχι από τη μεταλλευτική δραστηριότητα!
Θα δημιουργηθούν όξινα νερά στις Σκουριές;
Το κοίτασμα των Σκουριών δεν περιέχει θειάφι. Χωρίς θειάφι, ΔΕΝ μπορούν να προκύψουν όξινα νερά. Πόση σκόνη θα εκπέμπεται από το έργο των Σκουριών; Η σκόνη που θα εκπέμπεται στην φάση της πλήρους ανάπτυξης, σε κάθε περίπτωση θα είναι 100 φορές μικρότερη από τα επιτρεπτά όρια και δε θα ξεπερνά τους 2.000 τόνους ανά έτος.
Η σκόνη θα «μετακινείται» στις γύρω περιοχές;
Η υγρασία είναι τουλάχιστον 30%, οπότε η σκόνη δεν αποκολλάται από το έδαφος. Αυτό ισχύει ακόμα και σε ένα ενδεχόμενο ακραίων θερμοκρασιών όπως αυτές της Σαχάρας. Η σκόνη ΔΕΝ θα είναι τοξική, γιατί το κοίτασμα περιέχει μόνο χαλκό και χρυσό.
Εφόσον στη βόρεια Ελλάδα φτάνει σκόνη από τη Σαχάρα, πώς είναι δυνατόν να μη φτάνει σκόνη από τις Σκουριές στη Θεσσαλονίκη;
Οι Σκουριές δεν είναι Σαχάρα! Η έρημος της Σαχάρας εκτείνεται σε μια έκταση 10.000.000.000 στρεμμάτων, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας αποτελείται από άμμο και σκόνη. Δεδομένου ότι η σκόνη είναι πολύ λεπτή ενώ η υγρασία είναι πρακτικά μηδενική, η σκόνη δεν μπορεί να κολλήσει στο έδαφος. Για να μετακινηθεί, ωστόσο, σε μεγάλες αποστάσεις πρέπει να ανέβει σε ένα ύψος 10 χιλιομέτρων. Στις Σκουριές όπου η έκταση της επιφανειακής εξόρυξης είναι περίπου 400 στρέμματα (ήτοι 0,000004% της εκτάσεως της Σαχάρας) και η υγρασία είναι τουλάχιστον 30%, η σκόνη ΔΕΝ αποκολλάται από το έδαφος. Αυτό ισχύει ακόμα και σε ένα ενδεχόμενο ακραίων θερμοκρασιών, όπως αυτές της Σαχάρας. Γενικά, η παραγόμενη σκόνη (πλήρως ελεγχόμενη με συστήματα διαβροχής) είναι απολύτως αδρανής.
