Neodymium Agardite (Agardite-Nd) Type Locality MINE HILARION Kamariza Lavrio
Σε πρόσφατο άρθρο έγινε αναφορά σε ένα νέο ορυκτό που ανακαλύφθηκε στο Λαύριο και ταυτοποιήθηκε ως παγκοσμίως πρωτότυπο ορυκτό.
Katerinopoulosite: ένα ακόμη μοναδικό παγκοσμίως ορυκτό από το Λαύριο!
Επίσης αναφέρθηκαν και ορισμένα ακόμη ορυκτά (Voudourisite και Lazaridisite, που ανακαλύφθηκαν στο ορυχείο Esperanza αλλά και Kapellasite στο ορυχείο Νο 19 Σουνίου) τα οποία αποτελούν χαρακτηριστικά ορυκτά για την περιοχή (TL). Η ένδειξη (TL) καταδεικνύει ότι το ορυκτό είναι χαρακτηριστικό για την εκάστοτε περιοχή (Type Locality).
ολλοί αναρωτήθηκαν ποιες είναι οι χρήσεις τους και τι συνιστά μια τέτοια ανακάλυψη για την Λαυρεωτική και γενικότερα τον τόπο μας. Ας δώσουμε λοιπόν ορισμένες επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τα ορυκτά και ειδικότερα τα ορυκτά του Λαυρίου.
Καταρχάς δεν είναι μόνο τα 2-3 ορυκτά του Λαυρίου που αναφέρθηκαν στο παραπάνω άρθρο. Είναι και πολλά άλλα, σύνολο 562 ορυκτά που έχουν ταυτοποιηθεί μέχρι σήμερα από την περιοχή της Λαυρεωτικής (λίστα mindat.org, 2017). Εντούτοις η λίστα αυτή δεν είναι πλήρης, τα ορυκτά του Λαυρίου είναι αρκετά περισσότερα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μου από τα Πανεπιστήμια του εξωτερικού, πάνω από 100 επιπλέον ορυκτά από την περιοχή έχουν επίσης ταυτοποιηθεί και θα ανακοινωθούν σύντομα σε έγκυρα διεθνή έντυπα, με αποτέλεσμα τα ορυκτά του Λαυρίου να πλησιάζουν τα 700.
Συνεπώς, από τα 5.470 είδη ορυκτών που έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί στη γη (τα 5.237 αναγνωρίζονται επίσημα από την Διεθνή Ορυκτολογική Ενωση (ΙΜΑ), ΙΜΑ Mineral List, Μάρτιος 2017) περίπου 700 προέρχονται από την περιοχή του Λαυρίου. Κάθε χρόνο ανακαλύπτονται και νέα ορυκτά από την περιοχή της Λαυρεωτικής τα οποία αναγνωρίζονται διεθνώς από την ΙΜΑ ως παγκοσμίως πρωτότυπα ορυκτά. Ετσι η Λαυρεωτική κατατάσσεται μεταξύ των πρώτων περιοχών στον πλανήτη σε αριθμό καταγεγραμμένων ορυκτών.
Ο καμαριζαΐτης (αγγλ. kamarizaite) είναι ένυδρο αρσενικικό ορυκτό του σιδήρου.
Πράγματι, στα «εξοφλημένα» μεταλλεία της Λαυρεωτικής (Θορικού, Σουνίου, Καμάριζας, Πλάκας κλπ) έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα ανεκτίμητης αξίας ορυκτά. Δείγματα αυτών των ορυκτών είναι, ακόμη και σήμερα, περιζήτητα από συλλέκτες, καθώς απαντούν σε μοναδικούς σχηματισμούς, όπως ο αγαρδίτης, ο σερπιερίτης, ο θορικοσίτης, ο λαυριονίτης, ο καμαριζαΐτης, ο (χ)ιλαριονίτης, ο αττικαίτης κ. ά. Πολλά από τα ορυκτά αυτά εκτίθενται στο Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου και το Ορυκτολογικό-Μεταλλευτικό Μουσείο Καμάριζας Λαυρίου, ενώ άλλα συμπεριλαμβάνονται σε ιδιωτικές συλλογές.
Ορυκτά και κινητό
Ορισμένα από τα ορυκτά χαρακτηρίζονται ως «ανθρωπογενή», δεν θα υπήρχαν δηλαδή χωρίς την καταλυτική επίδραση του ανθρώπου τους τρεις τελευταίους 2-3 αιώνες και κυρίως την εξορυκτική και μεταλλουργική δραστηριότητα, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που έχουν δημιουργηθεί πολύ παλαιότερα όπως στα αρχαία ορυχεία του Λαυρίου. Εκτιμάται ότι από το σύνολο των ορυκτών παγκοσμίως, τα 208, δηλαδή το 3% περίπου, έχουν ανθρωπογενή προέλευση.
Για παράδειγμα, ο Νεαλίτης ή νεάλιθος (Nealite), που ονομάστηκε έτσι το 1980 προς τιμήν του αμερικανού δικηγόρου και συλλέκτη ορυκτών Leo Neal Yedlin, δημιουργήθηκε από την επίδραση του θαλασσινού νερού στις μεταλλουργικές σκουριές του Λαυρίου. Στην ίδια κατηγορία ανθρωπογενών ορυκτών ανήκουν επίσης ο λαυριονίτης, ο παραλαυριονίτης, ο φιντλερίτης, ο γεωργιαδεσίτης, ο σερπιερίτης, ο καπελασίτης, ο Κτενασίτης κλπ, περίπου 15 και πλέον ορυκτά που αποτελούν πλέον type localities για την περιοχή του Λαυρίου (βλ. R. Hazen et al ). Επισημαίνεται ότι ο κατάλογος του συνόλου των 5.470 ορυκτών δεν περιλαμβάνει τα χιλιάδες νέα συνθετικά υλικά που έχουν ιδιότητες των ορυκτών και τα οποία οι άνθρωποι παράγουν βιομηχανικά. Τα υλικά αυτά, σύμφωνα με τον καθηγητή R.Hazen, θα παραμείνουν στο διαχρονικό γεωλογικό «αρχείο» για τα επόμενα δισεκατομμύρια χρόνια ως υπόμνηση ότι κάποτε υπήρξαν άνθρωποι στη Γη.
Και ας έρθουμε στα εύλογα ερωτήματα των αναγνωστών. Ας μην ξεχνάμε ότι τα ορυκτά δεν αποτελούν απλώς δομικά συστατικά των πετρωμάτων που συνθέτουν το στερεό φλοιό της μητέρας Γης. Πολλά από αυτά είναι εξαιρετικά χρήσιμα και συνιστούν την κρυμμένη αξία της καθημερινότητάς μας, όπως φαίνεται και σε ορισμένα ενδεικτικά διαγράμματα που παρατίθενται. Σε όποιο μέρος της γης κι αν ζούμε, κάθε φορά που τρώμε, πίνουμε, πλένουμε ή πλενόμαστε, γράφουμε, ζωγραφίζουμε, μαγειρεύουμε, ταξιδεύουμε, ή απλά καθόμαστε στην εστία του σπιτιού μας, μεταχειριζόμαστε χρήσιμα ορυκτά που έχουν εξορυχθεί και υποστεί κατάλληλη επεξεργασία.
[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, του Πέτρου Τζεφέρη, 15/6/2017]
Konichalcite – Olivenite – Zinkolivenite Fov 10mm Mine Ghristiana Kamariza Lavrio Photo Fritz Schreiber’s Collection Vasilis Stergiou
To ορυκτό Kapellasite ανακαλύφθηκε στο ορυχείο Νο 19 Σουνίου.
Έγινε χθες η παρουσίαση του βιβλίου της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής το οποίο αποτελεί την 10η έκδοσή της, ένα σημαντικό βιβλίο-λεύκωμα με τίτλο “Λαύριο, η βοή του χρόνου – Το Νεότερο Λαύριο της μεταλλείας και μεταλλουργίας”, ένα έργο των Κώστα Γ. Μάνθου (γενική επιμέλεια του φωτογραφικού αρχειακού υλικού και της έκδοσης) και Γιώργου Ν. Δερμάτη (επιστημονική επιμέλεια και συγγραφή των κειμένων της έκδοσης).
