Η σελήνη τοποθετείται ψηλά στη λίστα για εκμετάλλευση των κοιτασμάτων νικελίου, σιδήρου, κοβαλτίου και πλατινοειδών που διαθέτει, την ώρα που η μεταλλευτική αξία της εκτιμάται σε 150 έως 500 τετράκις εκατομμύρια δολάρια! Ως εκ τούτου δεν είναι καθόλου παράξενο που ήδη πέντε εταιρίες εξορύξεων έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και σχεδιάζουν πώς θα στείλουν αποστολές στο φεγγάρι εντός του 2017.

Η Google, εν τω μεταξύ, έχει προκηρύξει τον διαγωνισμό Lunar Xprize και η πρώτη εταιρία που θα καταφέρει να προσγειώσει ένα ρόβερ στο φεγγάρι θα λάβει ως δώρο το ποσό των 30.000.000 δολαρίων.

Ίσως, ωστόσο, υπάρξει ένα εμπόδιο στα σχέδιά τους. Εάν ισχύσει το διεθνές διαστημικό δίκαιο, θα απαγορεύσει στους δισεκατομμυριούχους ενδιαφερομένους να πλουτίσουν από τα πολύτιμα μέταλλα του σεληνιακού εδάφους.

Προειδοποίηση

Ο νόμος για τέτοιες περιπτώσεις ορίζει πως κανείς δεν μπορεί να οικειοποιηθεί μέρος του Διαστήματος, αλλά, ακόμα κι αν το κάνει, οτιδήποτε εξαχθεί στο Διάστημα πρέπει να κατανεμηθεί δίκαια, κάτι που προφανώς στενεύει έως και εξαφανίζει τα περιθώρια κέρδους. Την επισήμανση προειδοποίηση έκανε ο καθηγητής Σεντ Μοστεσάρ, διευθυντής του Ινστιτούτου Διαστήματος του Λονδίνου (London Space Institute of Property and Law), ο οποίος εξήγησε ότι κάθε αποστολή και κάθε επιχείρηση που εξουσιοδοτείται να δραστηριοποιηθεί στο φεγγάρι πρέπει να υπόκειται σε έλεγχο . Η προειδοποίηση έρχεται λίγο αφότου η εταιρία Moon Express ανακοίνωσε τα σχέδιά της για τη δημιουργία ορυχείου στη Σελήνη, ενώ επενδυτές και επιχειρηματίες ελπίζουν η πρώτη αποστολή να ξεκινήσει από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ τον Νοέμβριο του 2017.

[Σχόλιο: Τώρα καταλαβαίνουμε και την βιάση να ιδρυθεί η Ελληνική Διαστημική Υπηρεσία… Ο κος Παππάς δικαιώνεται…]

[ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 04/02/2017]

Υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι τοπικές κοινωνίες και οι πολίτες γενικότερα, αμφισβητούν σε μεγάλο βαθμό τα προσδοκώμενα οφέλη από την πρωτογενή παραγωγή και ειδικότερα από τις εξορυκτικές δραστηριότητες, λατομικές και μεταλλευτικές.

Η κοινωνία σήμερα προσδοκά από την οποιαδήποτε επιχειρούμενη δραστηριότητα να λαμβάνει υπόψη πρωτίστως τις ανάγκες των πολιτών, όπου λαμβάνει χώρα η δραστηριότητα. Επιπλέον, ο πολίτης εμφορείται από αρνητική προδιάθεση εξαιτίας των αδυναμιών είτε των ελεγκτικών μηχανισμών της πολιτείας είτε των επιχειρήσεων να δεχθούν τα σημεία των καιρών και να εκσυγχρονισθούν δίνοντας έμφαση στη διαφάνεια, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Την αρνητική αυτή στάση σιγοντάρουν τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, τοπικού ή εθνικού χαρακτήρα, αλλά και επιμέρους συντεχνιακές και επαγγελματικές ομάδες. Εξάλλου, μια παλιά –γνωστή από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης– συνιστώσα της δημοκρατίας, φαίνεται να επανακάμπτει σήμερα. Είναι η αντι-δημοκρατία, η τάση των πολιτών να θέτουν υπό διαρκή κατηγορία την κάθε κυβερνητική πρωτοβουλία και γενικότερα την εξουσία.

Δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες η ελληνική κοινωνία εθίστηκε στην ιδέα της ανάπτυξης μέσω του τομέα παροχής υπηρεσιών. Πρόκειται για στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης που δυστυχώς έχει επικρατήσει στον τόπο μας οδηγώντας την πρωτογενή παραγωγή σε εκφυλισμό. Όποιοι όμως κι αν είναι οι λόγοι και οι υπαίτιοι, η ανάπτυξη δεν μπορεί να στηρίζεται σε μονοκαλλιέργεια, είτε τριτογενούς είτε άλλου τομέα.

Ειδικότερα για τον εξορυκτικό κλάδο, η αμφισβήτηση και η δυσπιστία έχουν παγιωθεί σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό (anti-mining rush), μεταξύ άλλων, για ένα σύνολο από λόγους:

1. Οι ιδιαιτερότητες των ορυκτών πόρων (ΟΠ) που επηρεάζουν καθοριστικά τη χωροθέτηση και τη βιώσιμη διαχείρισή τους και απαιτούν ειδικές παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα (α) οι ΟΠ δεν είναι ανανεούμενοι, και (β) υφίσταται η ιδιαιτερότητα του γεωγραφικού εντοπισμού και της στενότητας των ΟΠ.
2. Ο κλάδος έχει ορατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέσα στο φυσικό περιβάλλον, κυρίως στην περίπτωση των υπαίθριων εκμεταλλεύσεων.
3. Η αρνητική συμβολή των ενεργειακών ορυκτών στο θέμα των κλιματικών αλλαγών και η μη επαρκής προώθηση των τεχνολογιών CCS.
4. Τα λάθη του παρελθόντος και η έλλειψη πολιτικής για τους Ορυκτούς Πόρους.
5. Οι οχλήσεις (θόρυβος, δονήσεις, κ.λπ.) και τα θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
6. Οι κοινωνικές δομές και τα εργασιακά πρότυπα που έχουν συσχετισθεί με την μεταλλευτική δραστηριότητα θεωρούνται πλέον ξεπερασμένα. Επιπλέον, το επιχειρησιακό πρότυπο σήμερα, όντας ευέλικτο και ευκαιριακό,  δεν «συνάδει» με τον μεταλλευτικό χώρο.
7. O τομέας δεν στέλνει το σωστό μήνυμα εκεί που πρέπει.
8. Υφίσταται σε μεγάλο βαθμό  απαξίωση του ελεγκτικού μηχανισμού και της αξιοπιστίας της Πολιτείας ειδικότερα σε θέματα περιβάλλοντος.
9. Ο πολίτης δεν εμπιστεύεται ούτε την πολύφερνη  Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη των επιχειρήσεων, αλλά ούτε και τη συνδρομή και την αξιοπιστία της ακαδημαϊκής κοινότητας.
10. Οι φιλόδοξοι τοπικοί άρχοντες συχνά δεν συνταυτίζονται με τα συμφέροντα των κοινωνιών τις οποίες (εκλέγονται για να) υπηρετούν. Επιπλέον, οι πολίτες εμφανίζονται μη έγκυρα ενημερωμένοι που σε πολλές περιπτώσεις αγνοούν πλήρως το θέμα ή παρουσιάζονται αδιάφοροι και …trendy!

Όλοι οι παραπάνω λόγοι αναλύονται και σχολιάζονται διεξοδικά εδώ ώστε να οδηγήσουν όποιον ενδιαφέρεται σε ενεργητικό προβληματισμό που αφορά την εικαζόμενη λύση.

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, του Δρ Τζεφέρη Πέτρου]

 

Μόλις λίγες μέρες πριν τελειώσει τη θητεία του, ο απερχόμενος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα σε μία κίνηση διαφύλαξης της στάσης που τήρησε τα προηγούμενα χρόνια έναντι της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της στο περιβάλλον, απαγορεύει με απόφασή του την πραγματοποίηση γεωτρήσεων εξόρυξης για πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε εκτάσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων εκταρίων ιδιοκτησίας των ΗΠΑ στην Αρκτική ζώνη. Υπάρχουν περιοχές στην Αρκτική που παρουσιάζουν θερμοκρασίες πάνω από τους 0°C για δεύτερο χειμώνα στη σειρά, ενώ το συγκεκριμένο φαινόμενο («midwinter warming») εκτοξεύει στο «κόκκινο» την ανησυχία της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Λίγο νωρίτερα, στις 4 Νοεμβρίου, τίθεται σε ισχύ η Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, η οποία αποτελεί την πρώτη οικουμενική, νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα. Συμφωνία που επικύρωσαν τουλάχιστον 55 χώρες για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους 2°C.

Στα βιβλία τους οι μαθητές και τούτη τη χρονιά έμαθαν πόσο συμβάλλουν τα ενεργειακά ορυκτά στις κλιματικές αλλαγές, πόσο χρειαζόμαστε τις ΑΠΕ και πόσο περιβαλλοντικά ασύμφορη είναι σε τελευταία ανάλυση η εξόρυξη κάθε είδους. Και όταν γίνονται φοιτητές, με παγιωμένη αυτήν την άποψη, ότι δηλ. τα ορυκτά καύσιμα και γενικότερα οι εξορύξεις αποτελούν δραστηριότητα «υπό αναστολή» (βλ. και ΣτΕ 772/1998 για φειδωλή εξόρυξη), μολαταύτα σχεδόν καθημερινά γίνονται μάρτυρες του πόσο δύσκολη είναι η επίτευξη της κάθε λογής «βιωσιμότητας» (‘sustainability”) στην πράξη. Και αναρωτιούνται: γιατί επιτέλους δεν καταργούμε τις εξορύξεις να τελειώνουμε; Και δεν χρησιμοποιούμε μόνο υλικά που επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται; Και μόνο ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Δεν θέλουμε αλήθεια το καλό μας και το καλό των επερχόμενων γενεών;

Ο δεκάλογος μείωσης της κοινωνικής βαρύτητας και αποδοχής του εξορυκτικού κλάδου

Η απάντηση έρχεται από μόνη της ως εμπειρία ζωής από τον τρόπο που έχουμε επιλέξει να πορευόμαστε, από το πολιτιστικό status του κόσμου μας. Για τους υπόλοιπους που δεν το αντιλαμβάνονται από μόνοι τους, η απάντηση is just blowing in the wind μέχρι να γίνει αντιληπτή… αν και όταν αποφασίσουμε να κοιτάξουμε κατάματα και με ειλικρίνεια τον κόσμο μας: έναν κόσμο υλικό που στοιχειώνει τα όνειρά μας. Όπου πράσινη ανάπτυξη δε σημαίνει τις περισσότερες φορές και βιώσιμη, όπου το «renewable» δεν σημαίνει απαραίτητα και «sustainable» και το «not renewable» δεν σημαίνει επίσης «not sustainable», όπως δυστυχώς μας υπαγορεύουν οι ανεπαρκείς ορισμοί της βιωσιμότητας που ουσιαστικά ταυτίζουν τους δύο όρους.

Ποιο είναι το χρώμα της ανάπτυξης;

Πράγματι, εις πείσμα των θεωρητικών αναλύσεών μας, το 2016 ήταν χρονιά-ορόσημο για τα εμπορεύματα και ειδικότερα τα βιομηχανικά μέταλλα που σημείωσαν ένα εντυπωσιακό comeback με τις καλύτερες επιδόσεις των τελευταίων ετών, ενώ το ράλι φαίνεται πως θα συνεχιστεί και το 2017. Ο δείκτης εμπορευμάτων «The S&P Goldman Sachs Commodity Index» έχει αυξηθεί κατά 25% μέχρι στιγμής φέτος, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο από το 2009. Πολλοί μιλούν για το τέλος της κρίσης των εμπορευμάτων, ειδικότερα μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και τα σημάδια σταθεροποίησης της οικονομίας της Κίνας.

Το σιδηρομετάλλευμα σημείωσε την πιο εκρηκτική άνοδο ξεπερνώντας τα 80 $ ανά μετρικό τόνο στις αρχές του Δεκεμβρίου, ενώ μέχρι στιγμής εντός του 2016 έχει ενισχυθεί κατά 90% και πλέον. Ο χαλκός ανέβασε την τιμή του πάνω από 20% πλησιάζοντας τα 3$ /lb ενώ η παγκόσμια ζήτηση για χαλκό αναμένεται να αυξηθεί. Το ίδιο ισχύει και για τον ψευδάργυρο που η τιμή του έχει εκτοξευτεί πάνω από 70% φέτος, ύστερα από μια μακρά περίοδο αποεπένδυσης (Glencore), τον μόλυβδο (Pb), το ασήμι (Ag), το αλουμίνιο (Al) που διέγραψε μια αξιοσημείωτη πορεία ανάκαμψης τους τελευταίους μήνες καθώς και τον χρυσό (Au) που οδεύει προς την πρώτη κερδοφόρα χρονιά από το 2012. Ακόμη και το νικέλιο (Ni) που παρότι σημείωσε ελάχιστο πενταετίας στις αρχές του 2016, κάτω από τα 8.000$ ανά τόνο, δείχνει να ανακάμπτει τουλάχιστον προσωρινά στην περιοχή των 10.000-11.500$ ανά τόνο. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ανέκαμψαν κι αυτά ύστερα από δύο συνεχόμενα έτη πτώσης με ετήσια κέρδη ύψους 45% περίπου για την τιμή του αργού τύπου Brent και πάνω από 50% για την τιμή του φυσικού αερίου.

Εξάλλου, όλα τα προϊόντα που αφορούν την «έξυπνη» ανάπτυξη, την ψηφιακή τεχνολογία της πληροφορικής και επικοινωνιών, τα έξυπνα ενεργειακά δίκτυα και τις εναλλακτικές δυνατότητες των ΑΠΕ βασίζονται στη χρήση των παραπάνω ορυκτών πρώτων υλών και μετάλλων, είτε βασικών είτε των σπάνιων γαιών. Οι ηλιακές κυψέλες και τα Φ/Β στοιχεία, οι ανεμογεννήτριες, η «πράσινη» αυτοκίνηση (τα υβριδικά αυτοκίνητα, τα αμιγώς ηλεκτροκίνητα αλλά και εκείνα του υδρογόνου) καθώς και οι περισσότερες οικολογικές τεχνολογίες οφείλουν την ύπαρξη ή λειτουργικότητά τους σε ένα σύνολο από μέταλλα «υψηλής τεχνολογίας».

Όλα τα παραπάνω δείχνουν πόσο μεγάλη ανάγκη έχει ο πολιτισμός μας από τις βασικές αλλά και κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες, οι οποίες δυστυχώς δεν μπορούν να καλυφθούν μόνο από ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση. Καλώς ή κακώς απαιτείται η εξόρυξή τους. If it isn’t grown- it has to be mined! Στο χέρι μας είναι αντί να απορρίπτουμε αδιακρίτως, να προσπαθήσουμε για την βιώσιμη και περιβαλλοντικά ασφαλή εξόρυξη. Στην Εβδομάδα Πρώτων Υλών (European Raw Materials Week, από τις 28.11.2016 έως τις 2.12.2016) και τις εκδηλώσεις που πραγματοποίησε στις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιβεβαιώθηκε ότι ορυκτά και μέταλλα εξακολουθούν να βρίσκονται στην κορυφή της παραγωγικής αξιοποίησης και αποτελούν κινητήριο μοχλό της Ευρωπαϊκής Βιομηχανικής Στρατηγικής 2020. Υπολογίζεται ότι στο ευρωπαϊκό υπέδαφος, μεταξύ 500 – 1000 μέτρων, υπάρχουν αναξιοποίητα μεταλλευτικά αποθέματα αξίας 100 δισ. ευρώ. Είναι γνωστό επίσης ότι αρκετά από αυτά φιλοξενούνται στο ελληνικό γεωλογικό περιβάλλον.

Οι φόβοι για έλλειψη επάρκειας αποθεμάτων διεθνώς έχουν αυξήσει το ενδιαφέρον για την ενίσχυση της γεωλογικής έρευνας σε ολοένα δυσκολότερες, φτωχότερες ή και ανεξερεύνητες μέχρι σήμερα μεταλλοφορίες, γεγονός που αυξάνει το επενδυτικό ρίσκο κοιτασματολογικου εντοπισμού τους. Είναι τόσο μεγάλο το “raw materials rush” στις μέρες μας ώστε το επενδυτικό ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί επίσης προς την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων, με το πλέον ώριμο έργο της Καναδικής Nautilus Minerals στην Παπούα Νέα Γουινέα (στον πυθμένα της θάλασσας Βίσμαρκ) να ετοιμάζεται να ξεκινήσει μεταλλευτικές εργασίες στις αρχές του 2018. Η Διεθνής Αρχή Θαλάσσιου Βυθού (Ιnternational Seabed Authority), που βρίσκεται στην Jamaica και έχει συσταθεί σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας, έχει ήδη εκδώσει 26 άδειες εξερεύνησης υπέρ διαφόρων κυβερνήσεων και επιχειρήσεων. Αυτό όμως δεν θα πρέπει να γίνει σε βάρος του οικοσυστήματος και των θαλάσσιων οργανισμών. Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται αυστηροί όροι, συστηματική παρακολούθηση και αυστηρός έλεγχος.

Ακόμη και το extraterrestrial ή Asteroid mining έχει τεθεί μέσα στο ερευνητικό πλάνο, ενώ η Σελήνη τοποθετείται ψηλά στη λίστα για εκμετάλλευση των κοιτασμάτων νικελίου, σιδήρου, κοβαλτίου και πλατινοειδών που διαθέτει. Η μεταλλευτική αξία της Σελήνης εκτιμάται σε 150 μέχρι 500 τετράκις εκατομμύρια $.

Galactic gold rush: the tech companies aiming to make space mining a reality

Είτε τον θέλουμε είτε όχι, αυτός είναι ο κόσμος μας, ο πολιτισμός μας. Τον λέμε ψηφιακό, είναι όμως ακόμη βαθιά υλικός και μηχανιστικός. Θέλουμε την οικονομία μας πράσινη, αποϋλοποιημένη και την επικοινωνία μας ασύρματη, χωρίς να νοιαζόμαστε για το κόστος που υποχρεώνει μια άλλη γωνιά της γης να είναι υποβαθμισμένη και γκρίζα. Δεν μας αρέσουν οι εξορύξεις αλλά μας αρέσουν τα προϊόντα τους, κυρίως τα ψηφιακά και τα hi-tech. Θέλουμε τα καλούδια της τεχνολογίας αλλά όχι τη ρύπανση και την υποβάθμιση που αυτή προϋποθέτει. Αποκαλούμε ακόμη την κοινωνία μας πολυ-πολιτισμική και ανεκτική, είναι όμως στείρα ατομο-κεντρική, διαρκώς υποκριτική, ασταθής και μη συνεκτική. Το μόνο που μένει σταθερό είναι η συνεχής αύξηση της κατανάλωσης και το υποκριτικό μας ταλέντο!

Αν παρατηρήσουμε το διάγραμμα με την παγκόσμια ηλεκτροπαραγωγή για τα τελευταία 40 χρόνια, το ποιο σημαντικό συμπέρασμα δεν είναι η επιμέρους κατανομή των διαφόρων ενεργειακών μορφών που συνεισφέρουν, αλλά το γεγονός ότι η παγκόσμια παραγωγή ενέργειας συνεχώς αυξάνει. Αρα αυξάνει διαρκώς και η κατανάλωση που είναι ο διαχρονικός πρωταγωνιστής στο διάγραμμα, αλλά και στη ζωή μας. Είναι η βασίλισσα, η θεά του πολιτισμού μας. Και προφανώς όχι η «βιωσιμότητα», η οποία μοιάζει με την μικρή παρακατιανή πριγκίπισσα σε αναμονή, την Σταχτοπούτα που έχασε το γοβάκι της..

H… δική μας αντίληψη για την ανάπτυξη

Αν δεν μας αρέσει ο κόσμος που ζούμε θα πρέπει να αλλάξουμε το πολιτιστικό μας παράδειγμα, όχι να κατηγορούμε διαρκώς τους άλλους και να προσπαθούμε να μεταφέρουμε τα «απόβλητα» της ανάπτυξης σε άλλες γειτονιές έξω από την αυλή μας. Αυτό είναι υποκριτικό και καθόλου τίμιο. Ή να οργανώνουμε «Διεθνείς Διασκέψεις για το Περιβάλλον» και για το κλίμα που διαρκώς διολισθαίνουν γιατί οι αποφάσεις τους ουδέποτε μπορεί να είναι επί της ουσίας και στο σύνολό τους δεσμευτικές και υλοποιήσιμες. Απλά, στην καλύτερη περίπτωση, κάνουμε το «υποκριτικό» μας καθήκον απέναντι στην κλιματική αλλαγή! Η ακόμη να παίρνουμε επικοινωνιακού χαρακτήρα αποφάσεις σαν αυτές του συμπαθούς κ. Ομπάμα για την Αρκτική, αλλά που θα έπρεπε να τις έχει πάρει στην αρχή της θητείας του και όχι στο τέλος. Και να τις εφαρμόσει σε κάθε περίπτωση, ενώ τώρα απλά αυτές αναφέρονται στο μέλλον που προφανώς δεν θα κυβερνά αυτός, ενώ για τα ήδη ούκ ολίγα υφιστάμενα project στην Αρκτική, δεν ακούγεται μιλιά: business as usual…

Εν κατακλείδι, αν θέλουμε να μειώσουμε ή να ξεριζώσουμε τις εξορύξεις από τη ζωή μας, πρέπει να αλλάξουμε το καταναλωτικό μας πρότυπο, τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τον τρόπο που ζούμε. Από τα smartphone, τα LCDs, τα playstations, τα διάφορα gadgets μέχρι τα ενεργειακά negawatts! Μέχρι τότε, κι επειδή αυτό αποκλείεται να γίνει σε έναν κόσμο σαν τον σημερινό, θα συνεχίσουμε να ζούμε και να παλεύουμε με τη ρύπανση και με το raw material rush. Και φυσικά με τις εξορύξεις. Όσο νωρίτερα το καταλάβουμε, όσο πιο ειλικρινείς και ρεαλιστές είμαστε, τόσο πιο γρήγορα και δυνατά θα ξεκινήσουμε να εφαρμόζουμε εργαλεία για το mining sustainability. Σαν αυτά που ήδη διδάσκονται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς σπουδαστές (βλ. εικόνες).

Εργαλεία για μια βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων

Εργαλεία για μια βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων

[ΠΗΓΗ:  http://www.huffingtonpost.gr, του Πέτρου Τζεφέρη, 5/1/2017]

Η γνώση πληροφοριών είναι δύναμη. Η συνδυαστική λογική για την εκτίμηση γεγονότων με χρήση πληροφοριών είναι τέχνη. Για εκατοντάδες χρόνια η πρόσβαση σε πληροφορίες ήταν δύσκολη. Η πρόσβαση αυτή ήταν αποκλειστικό προνόμιο ορισμένων ελίτ. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει ραγδαία. Η πρόσβαση σε πληροφορίες μέσω του διαδικτύου σπάει κάθε ελιτίστικο προνόμιο. Έτσι, η εκτίμηση γεγονότων δεν είναι πια αποκλειστικό προνόμιο των ελίτ.

Ας δοθούν δύο παραδείγματα. Ένα από το εσωτερικό τη χώρας και ένα από το εξωτερικό.

Πριν από ορισμένα χρόνια, ελάχιστοι στη χώρα μας ήταν σε θέση να γνωρίζουν πως υπάρχουν πιθανώς εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Πριν από ορισμένα χρόνια ελάχιστοι στη χώρα μας ήταν σε θέση να υποψιαστούν πως ίσως, πιθανώς ορισμένοι/ες εντός της χώρας θα μπορούσαν να υψώνουν εμπόδια στην αναζήτηση των ελληνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Ίσως, πιθανώς ακόμη και σήμερα κάποιοι/ες συνεχίζουν και υψώνουν εμπόδια. Ποιος κέρδιζε και συνεχίζει ίσως, πιθανώς να κερδίζει άραγε από αυτή την κατάσταση;

Ας υποθέσουμε πως κάποιος ιδιοκτήτης διαθέτει ένα χωράφι. Ο ιδιοκτήτης του χωραφιού καλεί ένα γεωπόνο για να εξετάσει την πιθανότητα αν το χωράφι είναι εύφορο ώστε να σπείρει οτιδήποτε. Ο γεωπόνος αφού εξέτασε το χωράφι του ιδιοκτήτη, του λέει πως είναι πάρα πολύ εύφορο και πως αν σπείρει πχ. ντομάτες, όχι μόνο θα θρέψει την οικογένειά του, αλλά θα μπορέσει να πουλήσει αρκετές ντομάτες ώστε να του αποφέρει κέρδος. Μετά από λίγες ημέρες, ένας άλλος κύριος, ο κύριος Χ., επισκέπτεται τον ιδιοκτήτη του χωραφιού. Ο κύριος Χ. αφού κοίταξε το χωράφι του ιδιοκτήτη, του λέει πως δεν χρειάζεται να κοπιάσει στο χωράφι του, γιατί το χωράφι του δεν είναι εύφορο. Παρόλα αυτά, όλα τα γύρω χωράφια είναι εύφορα! Ο κύριος Χ. λέει στον ιδιοκτήτη, πως αντί να χάνει τον καιρό του σε ανοησίες ας αγοράζει ντομάτες από τον ίδιο. Ο κακόμοιρος ιδιοκτήτης του χωραφιού, ακολουθεί τη συμβουλή του κυρίου Χ. και δεν μπαίνει στον κόπο να αξιοποιήσει το χωράφι του.

Όσον αφορά τη γνώση, όσοι/ες ύψωναν και συνεχίζουν να υψώνουν εμπόδια στην αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, ας γνωρίζουν πως τώρα γνωρίζουμε… Κάθε ψευδοάποψη περί μη-ύπαρξης αξιοποιήσιμων ελληνικών κοιτασμάτων είναι περιττή. Το ερώτημα είναι, ποιοι/ποιες έπαιξαν/παίζουν το ρόλο του κυρίου Χ; Ας είμαστε ξεκάθαροι: η μόνη χώρα η οποία θα χάσει από την αξιοποίηση των ελληνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων είναι η Ρωσία… Ας αναζητηθούν όσοι/ες εντός Ελλάδας ίσως, πιθανώς έπαιζαν και συνεχίζουν να παίζουν εδώ και δεκαετίες, έστω και εν αγνοία τους, το παίγνιο της Ρωσίας…

Όμως το πιο εθνικά επικίνδυνο είναι ένα ακόμη ερώτημα: τι θα κάνουν «άλλοι παίκτες» οι οποίοι βλέπουν πως το «χωράφι είναι εύφορο»; Μήπως στοχοποιήσουν το «χωράφι του κακόμοιρου ιδιοκτήτη» ώστε να το αξιοποιήσουν οι ίδιοι αφού ο νόμιμος ιδιοκτήτης του είναι ανάξιος να το αξιοποιήσει; Τι υπονοείται; Αυτό που από το 2010 υποψιάζονταν ορισμένοι: αν «κάποιοι» εκεί έξω, έχουν αποφασίσει να αξιοποιηθούν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που βρίσκονται στην Ελλάδα, τότε αυτά θα αξιοποιηθούν είτε με το καλό, είτε με το κακό. Όσα εμπόδια και ας υψώνουν ορισμένοι/ες εντός της χώρας.

Κάπως έτσι, δυστυχώς, συνδέεται το θέμα των εμποδίων που ύψωναν ίσως, πιθανώς ορισμένοι/ες με την Εθνική Ασφάλεια της χώρας. Με την ευχή ή κατάρα της παρουσίας των ορυκτών πόρων… Σοφό είναι λοιπόν, όσοι/ες εντός Ελλάδας πιθανώς, ίσως υψώνουν εμπόδια στην αξιοποίηση των ελληνικών υδρογονανθράκων να αναλογισθούν τις εθνικές τους ευθύνες. Ας σκεφθούν και το εξής: στο παρελθόν έπαιρνε πολλά χρόνια, ίσως δεκαετίες ολόκληρες, για να αποκαλυφθεί ο ρόλος διάφορων προσώπων σε ιστορικά γεγονότα. Σήμερα αυτός ο χρόνος, λόγω του διαδικτύου και της σύγχρονης τεχνολογίας, έχει μειωθεί δραματικά…

Ας πάμε στο παράδειγμα από το εξωτερικό. Αυτό αφορά την επιθετική-αναθεωρητική στάση του κ. Ερντογάν και τα όσα διαδραματίζονται στην περιοχή του Βόρειου Ιράκ. Στην περιοχή της Μοσούλης. Η περιοχή της Μοσούλης (μαζί με ορισμένες άλλες, πχ. Συρία) αποτελούσε το διακύβευμα από τα 1916 της μυστικής συμφωνίας Sykes-Picot. Καθώς πλέει στο πετρέλαιο. Γι’αυτό ακριβώς θα συναντηθούν οι υπουργοί άμυνας 12 χωρών με «πετρελαϊκό» ενδιαφέρον στο Παρίσι. (Παρεμπιπτόντως, η Ελλάδα πρέπει να δηλώσει παρόν στο Παρίσι ώστε να συζητήσουν για τη Μοσούλη. Έμμεσα, όλα αυτά που θα συζητηθούν στο Παρίσι μας αφορούν ως χώρα. Αν η Ελλάδα δεν συμμετάσχει σε αυτή τη σύνοδο θα θεωρείται ήττα της Ελλάδας σε διπλωματικό-ενεργειακό επίπεδο. Δείτε απλά το χάρτη των Sykes-Picot.) Ναι, υπάρχουν υπόνοιες πως στο εξωτερικό είχε ξεκινήσει πιθανώς η «αναμόχλευση» της συμφωνίας Sykes-Picot. Ναι, γι’αυτό ακριβώς ο κ. Ερντογάν από νωρίς, από το 2012, είχε ξεκινήσει το παίγνιο του «αναθεωρητισμού» και της ανασύστασης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Γιατί ψυλλιάστηκε πως θα τον έριχναν στη μοιρασιά. Γι’ αυτό έχει λυσσάξει και θέλει να πατήσει το πόδι του στη Μοσούλη: για τα πετρέλαια. Γι’ αυτό και φρόντισε από νωρίς να καταστήσει σαφές πως αν δεν έχει πρόσβαση εκεί, και με δεδομένο το δημογραφικό της Τουρκίας, θα «χτυπήσει» προς το Αιγαίο. Με λίγα λόγια, θα τα κάνει μαντάρα στην περιοχή, ως «κακό παιδί που δεν το παίζουν», αμφισβητώντας τη Συνθήκη της Λοζάνης με πλάτες της Ρωσίας την οποία συμφέρει να μην αξιοποιηθούν τα ελληνικά κοιτάσματα, ενώ το μυαλό του βρίσκεται στη Sykes-Picot. Αυτό ας συνδεθεί με το προηγούμενο παράδειγμα από το εσωτερικό.

Τώρα λοιπόν, ορισμένοι/ες εντός και εκτός της χώρας, ας γνωρίζουν πως ο ελληνικός λαός γνωρίζει τη στρατηγική που ίσως σκέφτονται να εφαρμόσουν… Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, καθώς όταν πρόκειται για παίγνια, αποτελεί βασικό κανόνα να καταφέρει κάποιος να αναγνωρίσει τη στρατηγική υπεροχής (dominantstrategy) του αντιπάλου.

[ΠΗΓΗ: http://www.huffingtonpost.gr/, του  Σωτήρη Καμενόπουλο, Υποψήφιου Διδάκτωρα Πολυτεχνείου Κρήτης, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, 21/10/2016]

«Το μεγαλύτερο μέρος του προστίμου πέφτει στην εταιρεία για τη λανθασμένη αποθήκευση φιλτρόπανων!»

Το καλοκαίρι του 2011 η Τίνα Μπιρμπίλη, τότε υπουργός Περιβάλλοντος, βρισκόταν μπροστά στο δίλημμα αν θα έπρεπε να εγκρίνει ή όχι τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τις Σκουριές με μία κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ), που εκδόθηκε αργότερα, τον Ιούλιο του 2011. Όταν την ρωτήσαμε αν είχε κάποια ένσταση και σε ποιο ζήτημα, μας είχε πει ότι το σημαντικότερο είναι η δυνατότητα της δημόσιας διοίκησης να κάνει ουσιαστικό περιβαλλοντικό έλεγχο σε ένα τέτοιο σύνθετο έργο.

Κρίση

Με την πρώτη μείζονα κρίση που προέκυψε σε έναν έλεγχο του 2012 2013, που αποτυπώθηκε σε έκθεση ελέγχου 10 μέρες πριν από τις εκλογές του 2015, η κ. Μπιρμπίλη μοιάζει να επαληθεύθηκε. Οι ελεγκτές όχι μόνο εξέφρασαν την άποψη ότι κακώς εγκρίθηκε η ΜΠΕ, αλλά παράλληλα το υπουργείο δημιούργησε και επιτροπή ώστε αν χρειασθεί, να ληφθούν έκτακτα μέτρα για να αποτραπεί ανεπανόρθωτη ζημιά στο περιβάλλον.

Η ανάγκη να σχηματισθεί αυτή η επιτροπή κατ’ ουσίαν εισάγει διαδικασία ανάκληση της άδειας λειτουργίας. Στην απάντησή της στους επιθεωρητές περιβάλλοντος, στις 16 Φεβρουαρίου 2015, η Ελληνικός Χρυσός σημειώνει ότι το ζήτημα της αναθεώρησης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που κυρώνει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εκφεύγει της αρμοδιότητας της υπηρεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η ίδια η υπηρεσία των επιθεωρητών περιβάλλοντος είχε σημειώσει το 2012 ωστόσο ότι η έγκριση τεχνικών εκθέσεων, αλλά και η παροχή αδειών στο έργο, δεν περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητές της.

Οι ελεγκτές αναφέρουν ότι έκαναν αυτοψίες, αλλά δεν υπάρχει αναλυτικός κατάλογος με τα δείγματα ούτε υπάρχουν τα σχετικά πρωτόκολλα των αναλύσεων. Η έκθεση διαβάζεται κάπως έτσι: «Στην εγκεκριμένη ΜΠΕ δεν γίνεται καμία αναφορά για την επικινδυνότητα του παραγόμενου προίόντος (συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη). Η εταιρεία δεν παρέθεσε κλπ. κ.λπ. Ως αποτέλεσμα δεν έχουν τεθεί σχετικοί όροι στην ΚΥΑ».

Πυρίτης

Να σημειωθεί ότι οι ενστάσεις των επιθεωρητών δεν αφορούν τις Σκουριές, αλλά τα παλιά κοιτάσματα στην Ολυμπιάδα και τις Μαύρες Πέτρες. Από την επεξεργασία των λεγόμενων τελμάτων της Ολυμπιάδας παράγονται δύο προϊόντα, ένα συμπύκνωμα πυριτών και ένα υπόλειμμα που μπορεί να αξιοποιηθεί από την τσιμεντοβιομηχανία. Με μετρήσει τους, το ΕΜΠ το 2005 και το ΑΠΘ το 2009, έχουν αξιολογήσει τις τιμές των μεταλλευτικών αυτών υλικών.

Στο σημείο αυτό οι ελεγκτές επικαλούνται έναν κανονισμό της Ε.Ε. (1907/2006) που αφορά την καταχώριση αλλά και τους περιορισμούς στην επεξεργασία χημικών προϊόντων. Τα ορυκτά και μεταλλεύματα δεν περιλαμβάνονται κατά τη γνώμη της εταιρείας σε αυτά τα προϊόντα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία πρόσθεσε τον πυρίτη με δική της πρωτοβουλία πολύ πριν αρχίσει η παραγωγή του, παραδέχεται τη χρόνια τοξικότητα του συμπυκνώματος πυρίτη και αντίστοιχα την χαρακτηρίζει.

Στο διάστημα 2012- 2013 η εταιρεία, κατά τους ελεγκτές, μετέφερε το εμπόρευμα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης χωρίς να δηλώνει ότι είναι επικίνδυνο, και ενώ έπρεπε κατά τους ελεγκτές να το μεταφέρει από το Στρατώνι. Αλλά τέτοια δέσμευση της Ελληνικός Χρυσός στην ΜΠΕ δεν προκύπτει. Οι συντάκτες της μελέτης έχουν απλά προβλέψει ότι η μεταφορά πρέπει να γίνεται σε φορτηγά στεγανής καρότσας . Το υπουργείο εγκαλεί την εταιρεία ότι δεν προχώρησε σε εργασίες αποκατάστασης των παλιών τελμάτων της  Ολυμπιάδας, αλλά κάτι τέτοιο προϋποθέτει την έγκριση σχεδίου μετα-μεταλλευτικών χρήσεων γης. Ούτε σχέδιο ούτε έγκριση υπήρξε.

Σε αυτοψία τον Απρίλιο του 2013 οι ελεγκτές διαπίστωσαν όξινες απορροές χωρίς να μπορέσουν να ορίσουν, όπως παραδέχονται, τον λόγο της ύπαρξής τους. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για αυτές τις απορροές, τις οποίες αντιμετώπισε σύμφωνα με το εγκεκριμένο στην ΜΠΕ πρόγραμμα. Οι τιμές που παρουσιάζει η εταιρεία έχουν μεγάλες αποκλίσεις από εκείνες του κράτους, καθώς μεταξύ άλλων οι πρώτες έχουν γίνει σε τρεχούμενο νερό, ενώ οι άλλες σε στάσιμο. Οι κρατικοί ελεγκτές λένε ότι οι συγκεντρώσεις μετάλλων υπερβαίνουν τα εγκεκριμένα όρια, αλλά η παρατήρηση των περιβαλλοντολόγων της Ελληνικός Χρυσός είναι ότι αυτές οι τιμές συσσωρεύτηκαν από προηγούμενες εξορύξεις.

Για τα στερεά απόβλητα, οι ελεγκτές επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση αξιοποίησής τους, ούτε καν εναλλακτική απόθεσής τους, αλλά η εταιρεία σημειώνει ότι στη μελέτη προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν ως υλικά λιθογόμωσης. ΕΜΠ και ΑΠΘ τα χαρακτηρίζουν μη επικίνδυνα. Το μεγαλύτερο μέρος του προστίμου πέφτει στην εταιρεία για τη λανθασμένη αποθήκευση φιλτρόπανων.

 

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΡ_ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ, του Τάσου Τέλλογλου, 24/01/2016]