Στο λαϊκό εορτολόγιο η περίοδος από την παραμονή των Χριστουγέννων έως τα Θεοφάνια ονομάζεται “Δωδεκαήμερο” ή “Δωδεκάμερο”. Τρεις μεγάλες γιορτές γιορτάζονται εκείνες τις μέρες: Τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά και τα Φώτα.
Όταν ο Δεκέμβρης φανεί, μια γλυκιά χριστουγεννιάτικη ανυπομονησία γεννιέται και εξαπλώνεται γρήγορα στη καθημερινότητά μας. Λίγο οι φανταχτερά στολισμένες βιτρίνες των καταστημάτων, λίγο οι στολισμένοι δρόμοι, λίγο οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις που ξεκινούν από νωρίς κάθε χρόνο μαζί με τις χριστουγεννιάτικες μελωδίες στο ραδιόφωνο…δεν θέλει και πολύ!
Από άκρη σε άκρη η Ελλάδα έχει μια σειρά από έθιμα για τις ημέρες των γιορτών. Συνήθως ξεκινούν από την παραμονή των Χριστουγέννων, τελειώνουν ανήμερα των Φώτων και περιστρέφονται γύρω από την οικογένεια και τις ευχές για καλή τύχη και πλούσια σοδειά. Μερικά από αυτά κρατούν μέχρι τις μέρες μας, ενώ άλλα έχουν πια περάσει στην ιστορία κάθε τόπου.
Στη Χαλκιδική, σε διάφορες περιοχές του δήμου Αριστοτέλη υπάρχουν ήθη και έθιμα που παραμένουν αναλλοίωτα μέχρι σήμερα και περνούν από γενιά σε γενιά. Ας δούμε μερικά από αυτά:
ΣΤΗΝ ΑΡΝΑΙΑ
Η κοπή Χριστόψωμου και το Μέλωμα του Χριστού
Το Χριστόψωμο( ή Χροστόψωμα ή Χριστόπ’τα ή κ’στοπ’τα ή κλικ ή κ’λούρα η μπουγάτσια) το έφτιαχναν σε πολλές περιοχές της Χαλκιδικής την παραμονή των Χριστουγέννων. Μόλις έβγαινε από το φούρνο οι νοικοκυρές το άλειφαν με λιωμένο μέλι η ζαχαρόνερο για να γλυκάνει τον Χριστό!
Στην Αρναία, λοιπόν κάθε χρόνο αναβιώνουν το Χριστουγεννιάτικο έθιμο της Παρασκευής ενός τεράστιου Χριστόψωμου για το «μέλωμα» του Χριστού.
Το βράδυ της Παραμονής των Χριστουγέννων είθισται όλες οι οικογένειες της Αρναίας να συγκεντρώνονται γύρω από το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, πιστοί στα ήθη και στα έθιμα για την κοπή του Χριστόψωμου.
Το πολύ παλιό αυτό έθιμο η πολιτιστική και επιμορφωτική εταιρία Αρναίας, το μετέφερε στη κεντρική πλατεία του χωριού για να διευρύνει την οικογένεια.
Πάντως πρόκειται για ένα έθιμο το οποίο τηρείται πίστα και έχει κάνει «διάσημη» την Αρναία. Είναι το μεγαλύτερο Χριστόψωμο, βάρους 400 κιλών όπου οι επαγγελματίες στην Αρναία κάθε χρόνο το προετοιμάζουν πυρετωδώς για να τοποθετηθεί στις 24 Δεκεμβρίου, Παραμονή των Χριστουγέννων σε λαμαρίνα ειδικής κατασκευής με διαστάσεις 2χ2 μέτρα. Αφού ψηστεί σε ειδικό φούρνο θα μοιραστεί στους κατοίκους και στους επισκέπτες στην κεντρική πλατεία του χωριού με γιορτή συνοδεία της Φιλαρμονικής.
ΣΤΗΝ ΙΕΡΙΣΣΌ
Το Χριστόψωμο
Από τις πιο χαρακτηριστικές προετοιμασίες της παραμονής των Χριστουγέννων το ζύμωμα του χριστόψωμου στη Ιερισσό. Τα χριστόψωμα, αποτελούν το βασικό ψωμί των Χριστουγέννων και το ευλογημένο, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του. Το ζύμωμα είναι μια ιεροτελεστία. Χρησιμοποιούν ακριβά υλικά, ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα, λέγοντας: “Μελώνουμε τον Χριστό.”
Το Χριστόψωμο στην Ιερισσό τα σπίτια το έχουν για το βραδινό δείπνο τους μιας και η εκκλησία δεν επιτρέπει το λάδι και είναι περιόδο νηστείας.
Ο νοικοκύρης παίρνει και σταυρώνει το ψωμί με το μέλι, το κόβει κομμάτια και η οικογένεια τρώει σαν γεύμα ψωμί με μέλι και καρύδια!
Τα κάλαντα αλλιώς
Με ένα δικό τους τοπικό ρυθμό ψέλνουν τα κάλαντα στην Ιερισσό Παραμονή των Χριστουγέννων λέγοντας «Καλήν Εσπέραν Άρχοντες», αλλά σε μία διαφορετική εκδοχή που ταιριάζει με τον τόπο και την κουλτούρα τους.
Το «σφάξιμο» του πετεινού
Από το βράδυ της παραμονής οι κάτοικοι της Ιερισσού έσφαζαν έναν πετεινό και τον προετοίμαζαν για την επόμενη μέρα των Χριστουγέννων όπου και μαγείρευαν κόκορα σούπα για το Χριστουγεννιάτικο τους τραπέζι.
Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι στο χωριό της Ιερισσού γίνεται ευθύς αμέσως μετά το σχόλασμα της Εκκλησίας. Η οικογένεια μαζεύεται στο αρχοντικό της και ετοιμάζει το τραπέζι. Το τραπέζι των Χριστουγέννων είναι λιτό με την σούπα από πετεινό να κυριαρχεί και κάποιες πίτες με τυριά να το συνοδεύουν!
Η Γουρουνχαρά
Ένα από τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Ιερισσού ήταν το σφάξιμο του γουρουνιού.
Την δεύτερη μέρα όλα τα σπίτια έσφαζαν το γουρούνι. Η σπατάλη ήταν γνωστή μόνο σαν λέξη, εκείνη την εποχή, όχι σαν νοοτροπία. Τίποτα από το σφάγιο δεν πετιόταν. Όλα, μα όλα τα μέρη του ζώου τα αξιοποιούσαν οι ντόπιες καλονοικοκυρές.
Συγκεκριμένα έπαιρναν το δέρμα του, το οποίο το αλατίζανε και το κρατούσανε για να φτιάξουνε τα γουρουνοτσάρουχα( γνωστά τσαρούχια που φορούσανε στο παρελθόν). Κρατούσανε το λίπος του γουρουνιού που το αλατίζανε οι νοικοκυρές ώστε να έχει η οικογένεια για όλη τη χρονιά να τρώει παστό. Το υπόλοιπο λίπος που έμενε το βράζανε και κρατούσανε την γλίνα για να φτιάξουνε τις γνωστές σε πολλούς παραδοσιακές τσιγαρίδες, το αγαπημένο φαγητό μικρών και μεγάλων! Με το δέρμα του, που το ξύριζαν και το στέγνωναν, νοστίμιζαν τα όσπρια και άλλα φαγητά και με τα έντερα του, έφτιαχναν νοστιμότατα λουκάνικα. Τα συκώτια, τις καρδιές και τα υπόλοιπα την δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων οι νοικοκυρές τα μαγειρεύανε και τα μοιράζανε σε γειτονιές για το καλό της χρονιάς που θα έρθει. Ακόμη και σήμερα σε πολλά σπίτια της Ιερισσού τηρείται το έθιμο του γουρουνιού, με τα συκώτια του να μαγειρεύονται κοκκινιστά και να μοιράζονται από εδώ και από εκεί ως μέρα χαράς και γιορτής.
Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν με εξαιρετική φροντίδα και η όλη εργασία είχε ως επακόλουθο το γλέντι και τη χαρά, γι’ αυτό και η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως «γουρουνοχαρά».
Οι Κούνιες
Την Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων από τους νέους γίνονταν οι «Κούνιες». Ένα ακόμη ξεχωριστό έθιμο της Ιερισσού που έχει να κάνει με το «κούνημα» των κοριτσιών από τα νεαρά αγόρια. Όπου είχε δέντρα τα κορίτσια έκαναν εκείνη την εποχή κούνια και τα αγόρια τις κουνούσαν τραγουδώντας όλοι μαζί διάφορα Ιερισσιώτικα τραγούδια!
ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ
Στις 23 ή 24 οι νοικοκυρές ζυμώνουν το ψωμί το οποίο το έβαζαν σε κυκλικό ταψί, για να γίνει στρογγυλό και το έψηναν στο φούρνο της γειτονιάς που ήταν αναμμένος. Αυτό το έκοβαν και το έτρωγαν το μεσημέρι μετά την εκκλησία στο μεσημεριανό τραπέζι. Το ψωμί αυτό ήταν συνήθως λίγο γλυκό και πάνω έβαζαν και λίγα καρύδια ή αμύγδαλα.
Επίσης την Παραμονή στη Μεγάλη Παναγία φτιάχνεται η σουσαμόπιτα, μια παραδοσιακή πίτα που δεν λείπει από το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι!
Την παραμονή επίσης στις 24 Δεκεμβρίου τα παιδιά σηκώνονται τις πρώτες πρωινές ώρες με παρέες και γυρνούν στα σπίτια της γειτονιάς και των συγγενών , για να πούνε τα κάλαντα. Παλαιότερα βέβαια τα παιδιά σηκώνονταν από το ξημέρωμα γιατί έπρεπε να πάνε πρώτοι στα σπίτια να πούνε τα κάλαντα , γιατί αν είχαν πάει άλλοι τους έλεγαν ότι « τους τα είπαν άλλοι » και δεν τους άνοιγαν.
Στα σπίτια που πήγαιναν και τους άνοιγαν οι νοικοκυρές τους έδιναν γλυκά και χρήματα αν είχαν.
Τα κάλαντα που ψέλνουν είναι :
«Καλήν ημέρα άρχοντες…………………..» και μερικά άλλα τραγούδια σχετικά με τα Χριστούγεννα.
Ένα άλλα έθιμο ήταν , στις 24 Δεκεμβρίου : Το σφάξιμο του γουρουνιού, το οποίο σε κάποια σπίτια ακόμη με κάπως διαφορετικό τρόπο βέβαια τηρείται ακόμη.
Παλιότερα στο κάθε σπίτι υπήρχε και ένα « κουμάσι » , που εκτρέφανε το γουρούνι τους. Αυτό γινόταν γιατί δεν υπήρχε το κρέας , και ήταν πολύ δυσεύρετο και ακριβό μιας και δεν είχαν και τα χρήματα για να το αγοράσουν. Μαζεύονταν παρέες από φίλους και γείτονες , και έφερναν το γουρούνι στην αυλή του σπιτιού και το έσφαζαν. Μετά το κρεμούσαν και άρχιζε η διαδικασία του γδαρσίματος.
Το πρώτο που έκαναν μετά ήταν να βγάλουν την συκωταριά και την έδιναν στη νοικοκυρά που την τηγάνιζε και έκανε μεζέδες για το κρασί που έπιναν οι άντρες έξω. Έπειτα έβγαζαν το λίπος « παστό » το κόβανε σε χοντρές φέτες , και έπαιρναν μερικές φέτες ( κομμάτια ) και τα «πάστωναν» σε χοντρό αλάτι , για να έχουν να τρώνε το χειμώνα και την άνοιξη.
Τα υπόλοιπα κομμάτια και τα μικρότερα τα «λαγαρίζανε» , δηλαδή τα βάζανε σε ένα μεγάλο καζάνι και τα βράζανε μέχρι να βγει όλο σχεδόν το λίπος τους , η «λίγδα». Αυτή την μάζευαν σε τενεκέδες και τη χρησιμοποιούσαν στις πίτες και στα φαγητά αντί για λάδι. Ό,τι έμενε στο καζάνι , δηλαδή το ξεροψημένο λίπος οι « τσιγαρίδες » , τις τρώγανε ή τις κρατούσαν και τις βάζανε μέσα σε πίτες για βούτυρο με σκοπό να δώσουν στην πίτα μεγαλύτερη νοστιμιά.
Μετά το λίπος έκοβαν τα πλευρά του γουρουνιού και πάλι μερικά τα βάζανε στο χοντρό αλάτι , και έτσι το κρέας μπορούσε να διατηρηθεί για όσο καιρό ήθελαν , αυτές ήταν οι «πλευρεμιές ». Μ ’ αυτόν τον τρόπο είχαν να φάνε κρέας μέχρι το Πάσχα.
Το κρέας το έκαναν κιμά , αλλά όχι με μηχανή που φυσικά δεν υπήρχε , αλλά με το τσεκούρι το έκοβαν δε μικρά κομματάκια. Μετά έπαιρναν τα έντερα και εφόσον η νοικοκυρά τα έπλενε πολύ καλά , τα γέμιζαν με το κιμά που είχαν κόψει και έκαναν τα λουκάνικα. Και κρατούσαν φυσικά όσο κρέας χρειαζόταν. Τις επόμενες ημέρες έπαιρναν ένα τενεκέ μικρό και ρίχνανε μέσα « λίγδα » ζεστή , γιατί όταν κρυώσει γίνετε σαν κρέμα , και τοποθετούσαν εκεί μέσα κομμάτια από πλευρά και λουκάνικα και το σφράγιζαν καλά. Το τενεκεδάκι αυτό το άνοιγαν μόνο το Πάσχα και έτρωγαν λουκάνικο και κρέας , για να μην βρίσκουν μπροστά τους φίδια όλο το καλοκαίρι.
Σήμερα λίγοι είναι αυτοί που έχουν και εκτρέφουν γουρούνι , και λίγα γίνονται από αυτά που γινόταν τότε.
Και τα λουκάνικα που ίσως γίνονται περισσότερο δεν έχουν τη μορφή που είχαν τότε μιας και σήμερα υπάρχουν μηχανές για κιμά, και είναι πιο πλούσια σε μπαχαρικά και καρυκεύματα.
Το Κατσαμάκι
Στην πλατεία του χωριού την Παραμονή των Χριστουγέννων παρουσία κόσμου φτιάχνεται το «Κατσαμάκι» της Μεγάλης Παναγίας. Είναι ένα γλυκό που μοιάζει με τον χαλβά και παρασκευάζεται από καλαμποκάλευρο και νερό το όποιο μετά αλείφεται από έξω με μέλι…
ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ
Η Τσιγαριδογιορτή
Η Τσιγαριδογιορτή είναι το παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία του χωριού.
Συνήθως σερβιρίζονται η ομώνυμη τοπική νοστιμιά (τσιγαρίδια) , ψητές «μήρες»(χοιρινά παϊδακία και μπριζόλες στην ντοπιολαλιά) και χωριάτικα λουκάνικα συνοδευόμενα από τοπικό άφθονο κόκκινο κρασί, ρετσίνα και τσίπουρο.
Πιθανότατα το έθιμο της σφαγής του οικόσιτου χοίρου ανάγεται στους ρωμαϊκούς χρόνους, τότε που οι γεωργοί θυσίαζαν, κατά τα Σατουρνάλια (17-25 Δεκεμβρίου), προς τιμή του Κρόνου και της Δήμητρας, χοίρο για την ευφορία της γης.
Οι Παλαιοχωρινοί Χαλκιδικιώτες πάντως, έσφαζαν το γουρούνι μετά την νηστεία των Χριστουγέννων (την ημέρα του Αγίου Στεφάνου, 27/12 ), διότι και το κρύο επέτρεπε τη διατήρηση του χοιρινού κρέατος για πολύ καιρό και οι «αλείξουρις» (λόγω και τις νηστείας) αυτές ημέρες χρειάζονταν πολύ και καλό φαγητό «φαγούσ’μου ήταν κι δ’λειές δεν είχαν».
Η σφαγή του γουρουνιού, από παρέα φίλων και γειτόνων, ήταν όντως τελετουργική: λίγο πριν τη σφαγή, το έβγαζαν από το «κουμάσι» για να περπατήσει, «να σκνίσ’» ελεύθερα και να «χαρεί», προτού θανατωθεί.
Ευθύς μετά το σφάξιμο, η νοικοκυρά το θύμιαζε μ’ ένα κεραμίδι «για να φύγουν τα μαϊκά» τα κάρβουνα από το αυτοσχέδιο θυμιατό τα έριχνε μετά στο λαιμό του χοίρου «για την ψυχή του ζώου αλλού, «έβαζαν στο στόμα του γουρουνιού κώνο («κουκ’νάρα») καλαμποκιού, για να μένει ανοιχτό (ίσως για να βγει πιο εύκολα η ψυχή του!)” και άλλοι πάλι τα κάρβουνα με το θυμίαμα τα έριχναν στα αυτιά του γουρουνιού, για να φύγουν οι Καλικάντζαροι άλλοι, τέλος, θυμίαμα και κρεμμύδι έβαζαν στο στόμα του, για να έχει γλυκό και νόστιμο κρέας.
Η θυσία του ζώου γίνεται, σίγουρα, με προφύλαξη, αγνείες, καθαρμούς και εξιλαστικές πράξεις, που συναντούμε σε πανάρχαιες τοτεμικές τελετουργίες, όπως λ.χ. στα Βουφόνια των αρχαίων, έτσι ώστε οι θύτες να γλιτώνουν από το κρίμα. Ακολουθούσε το θυσιαστικό συμπόσιο: τη μέρα αυτή έτρωγαν το μαύρο συκώτι, μαγειρεμένο με κρεμμύδια και κόκκινο πιπέρι και ετοίμαζα τα ‘Τσιγαρίδια’.
Τα μικρά αρσενικά παιδιά έπαιζαν ‘μπάλα’ (ποδόσφαιρο) με την ‘φούσκα’ (ουροδόχο κύστη ) του ζώου . Το άσπρο γεμιστό στα έντερα με ρύζι ‘ μπουμπάρ ι’ το έτρωγαν την Πρωτοχρονιά. Τις επόμενες μέρες οι νοικοκυρές συνέχιζαν την επεξεργασία του πολύτιμου γι αυτές κρέατος του γουρουνιού και τίποτα δεν πήγαινε χαμένο .
Έβγαζαν τη λίγδα (λίπος), έφτιαχναν τις «τσιγαρίδες» ή «πιτσουρούδις» (τσιγαρισμένα κομμάτια κρέατος και λίπους μαζί), γέμιζαν τα λουκάνικα, καθάριζαν τις «ουματιές» ή «ματιές», αλάτιζαν τον παστό και έφτιαχναν από τηγανισμένα κομμάτια κρέατος, λίπους και λουκάνικων τον «πασπαλά» (καβουρμά), που τον φύλασσαν σε πήλινα δοχεία, τις «βουτνάρες», για το θέρο. Από το δέρμα έφτιαχνα τα ‘τσαρβούλια’ (παπούτσια).
ΣΤΟ ΝΕΟΧΩΡΙ
Τα κάλαντα Παραμονή των Χριστουγέννων
Παλαιότερα ως «ανταμοιβή» για το κέρασμα έδιναν αποξηραμένα φρούτα όπως σταφίδες, σύκα κ.α. ενώ το πορτοκαλί ήταν ένα «σπέσιαλ» δώρο για τα παιδιά τότε. Αν ήταν τυχερά βέβαια έπαιρναν και από τους παππούδες μισή δραχμούλα! Σε αντίθεση με το παρόν που η «ανταμοιβή» τους είναι τα χρήματα.
Το σφάξιμο του χοίρου
Το σφάξιμο του γουρουνιού στο Νεοχώρι έχει και εδώ την τιμητική του όπως και σε πολλά αλλά μέρη. Την Παραμονή των Χριστουγέννων οι «μερακλήδες» άνδρες της οικογένειας έσφαζαν τα γουρούνια τους και αυτή η ημέρα αποτελούσε γιορτή, καθώς πάντα έκλεινε με φαγοπότι και ευχές.
Οι γυναίκες έφτιαχναν από το γουρούνι λουκάνικα, τσιγαρίδια, παστούς, αλλά και «λουβίδια» με το κρέας του γουρουνιού.
Τα «λουβίδια» είναι φασολάκια της περιοχής, τα οποία οι ντόπιοι τα ξεραίνουν στον ήλιο, τα χωρίζουν σε αρμαθιές και τα διατηρούν όλο τον χρόνο. Το Νεοχώρι φημίζεται για τα φασόλια του και μάλιστα έχουν γίνει και πολλές εκδηλώσεις για αυτά!
Η διαφοροποίηση ονομαστικών εορτών στο Νεοχώρι
Οι περισσότεροι άνδρες του Νεοχωρίου παλιότερα έλειπαν τις πιο πολλές ημέρες του χρόνου από το χωριό επειδή δούλευαν στο Άγιο Όρος κουβαλώντας ξύλα. Επέστρεφαν στο μέρος τους μόνο για τις γιορτές, ώστε να τις περάσουν οικογενειακά. Έτσι λοιπόν επειδή η οικογένεια ήταν μαζεμένη κυρίως τις γιορτές υπάρχει μια διαφοροποίηση σχετικά με τις ονομαστικές εορτές συγκεκριμένων ονομάτων. Τα ονόματα Μαρία, Μάριος, Παναγιώτης, Παναγιώτα, Δέσποινα κ.τ.λ. στο Νεοχώρι δεν γιορτάζουν τον Δεκαπενταύγουστο όπως σε όλη την Ελλάδα, αλλά την δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων στις 26 Δεκεμβρίου που είναι η σύναξη της Θεοτόκου. Επίσης όσοι φέρουν το όνομα Αστέριος γιορτάζουν στις 27 Δεκεμβρίου που είναι η ημέρα του Αγίου Στέφανου.
Σήμερα βέβαια οι νεότερες γενιές δεν τηρούν αυτή την παράδοση παρά μόνο οι ηλικίες των 45 και άνω.
Το Άναμμα του Χριστουγεννιάτικου δέντρου
Τα τελευταία χρόνια στο Νεοχώρι στην πλατεία του χωριού φωταγωγείται το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Είναι μία εκδήλωση η οποία ξεκίνησε από κάποιες γυναίκες του γυναικείου συλλόγου και έχει καθιερωθεί. Υπάρχουν διαφορα εδέσματα, άφθονο κρασί και γλέντι μέχρι το τέλος της βραδιάς που όλη η κοινωνία ανάβει φαναράκια και τα πετά ψηλά στον ουρανό!
Το Χριστόψωμο
Τις παραμονές των Χριστουγέννων οι νοικοκυρές φτιάχνουν το παραδοσιακό χριστόψωμο.
Η διαφορά του με το κανονικό ψωμί είναι το σχήμα αλλά και τα σχέδια που έχει πάνω.
Εκτός από τον σταυρό από ζυμάρι που κοσμεί το ψωμί στην μέση, οι νοικοκυρές το διακοσμούσαν με διάφορα σχέδια και το αφιέρωναν στη γέννηση του Χριστού.
ΣΤΟΝ ΣΤΑΝΌ
Άναμμα πυρκαγιών
Στο Στάνο αναβιώνει ακόμη το έθιμο της «Κόλιντα Μπάμπω». Τα παιδιά της περιοχής στις 23 Δεκεμβρίου τη νύχτα ανάβουν φωτιές σε διάφορους λόφους φωνάζοντας «κόλντα σούρδα τς γάτας τα μασούρια».
Αυτό το έθιμο έχει να κάνει με τον μικρό Ιησού όπου οι φωτιές φροντίζουν να ζεστάνουν την ατμόσφαιρα περιμένοντας την Γέννησή του!
Τα Κόλιντα
Παλαιότερα τα παιδάκια βγαίναν για τα Κόλιντα (κάλαντα) από το ξημέρωμα έχοντας μαζί τους ένα ξύλο από κράνα. Με αυτό γυρνούσανε στο χωριό και χτυπούσαν τις πόρτες των σπιτιών λέγοντας «άνοιξε θειά την πόρτα και δώσι μι καρύδια για να μη σε σπάσω τα κεραμμύδια».
Το Χριστόψωμο και η φασολάδα
Την Παραμονή των Χριστουγέννων είναι παράδοση στο Στανό να κόβουν οικογενειακά το Χριστόψωμο και να το θυμιάζουν. Έπειτα το τρώνε μαζί με τη φασολάδα περιμένοντας με ανυπομονησία την επόμενη μετά για να σφάξουνε το γουρούνι.
Η Γουρουνοχαρά
Την πρώτη αλλά και τη δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων κάθε σπιτι στο Στανό έσφαζε και από ένα γουρούνι. Τα παιδάκια εκείνης της εποχής, καθώς δεν είχαν μπάλες να παίξουν παίρνανε την φούσκα από το γουρούνι και την κάνανε μπάλα, βάζοντας τη στην στάχτη από το τζάκι για να κρατάει περισσότερο στον χρόνο.
Επίσης μόλις οι άνδρες της οικογένειας σφάζανε το γουρούνι οι νοικοκυρές το θυμιάζανε και βάζανε στο στόμα του γουρουνιού ένα κρεμμύδι. Πρόκειται για ένα έθιμο που αναβιώνει από πολλούς ακόμη και σήμερα.
Μάλιστα στο Στανό αποτελεί θεσμό η γιορτή της Γουρουνοχαράς, γνωστή σε πολλούς καθώς υπάρχει μεγάλη επισκεψιμότητα εκείνη την ημέρα στο χωριό.
Πλήθος κατοίκων και επισκεπτών συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία του Στανού, όπου έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν δωρεάν κρασί, μεζέδες από χοιρινό κρέας και λουκάνικα.
Η “Γουρουνοχαρά” είναι βασισμένη στο πολύ παλιό έθιμο των κατοίκων να σφάζουν τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων τα οικόσιτα γουρούνια τους και να στήνουν οικογενειακά γλέντια. Ταυτόχρονα παρασκεύαζαν μια σειρά από προϊόντα όπως τσιγαρίδες, πλευραμιές, λουκάνικα, παστό τα οποία και αποθήκευαν για να περάσουν το χειμώνα!
[ΠΗΓΗ: https://www.xalkidikipolitiki.com/, 24/12/2022]
Η υφυπουργός Τουρισμού συναντήθηκε με τον δήμαρχο Αριστοτέλη Στέλιο Βαλιάνο
Εκπρόσωποι του δήμου Αριστοτέλη θα επισκεφθούν τον Μάρτιο το Τσούφου, γενέτειρα του Κομφούκιου, ενεργοποιώντας ουσιαστικά το πρόσφατο μνημόνιο που υπεγράφη για τη σύσφιξη των δεσμών των δύο περιοχών
Με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Στεφάνου την Τετάρτη, ας κάνουμε μια αναδρομή στην ημερήσια εκπαιδευτική εκδρομή μαθητών και μαθητριών του 2ου Δημ. Σχολ. Πολυγύρου στην Αρναία Χαλκιδικής στις 8 Ιουνίου 2012. Η ξενάγηση των μαθητών και μαθητριών του 2ου Δημ. Σχολ. Πολυγύρου στον Ιερό ναό του Αγίου Στεφάνου Αρναίας Χαλκιδικής, 
Σε γιορτή γαστρονομίας και πολιτισμού με τετράμηνη διάρκεια (15.5.24 – 15.9.24) αναβαθμίζεται το KOUZINA 2024 στο Δήμο Αριστοτέλη Χαλκιδικής, ο οποίος μέσα από την ανάδειξη της παραδοσιακής και υψηλής γαστρονομίας, αλλά και των τοπικών του προϊόντων καταδεικνύει εμπράκτως τον τρόπο με τον οποίο η γαστρονομία αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο στην υγιή ανάπτυξη και πολιτιστική αναγνώριση των σύγχρονων τουριστικών προορισμών.