Η ασφυκτική πίεση που ασκεί η Κίνα για την εξόρυξη και τη διύλιση σπάνιων ορυκτών, κρίσιμων συστατικών των πιο προηγμένων τεχνολογιών του σήμερα, πρόκειται να γίνει ακόμη πιο έντονη. Σε μια σειρά βημάτων που έγιναν τις τελευταίες εβδομάδες, η κινεζική κυβέρνηση έχει δυσκολέψει σημαντικά τις ξένες εταιρείες, ιδιαίτερα τους κατασκευαστές ημιαγωγών, να αγοράσουν πολλά μέταλλα σπάνιων γαιών και άλλα ορυκτά που εξορύσσονται και εξευγενίζονται κυρίως στην Κίνα.
Ήδη, η Κίνα παράγει σχεδόν όλη την παγκόσμια προμήθεια αυτών των υλών. Οι νέοι περιορισμοί εδραιώνουν αυτήν την κυριαρχία στην αγορά.
Από την 1η Οκτωβρίου, οι εξαγωγείς πρέπει να παρέχουν στις αρχές λεπτομερή, βήμα προς βήμα εντοπισμό του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούνται οι αποστολές μετάλλων σπάνιων γαιών στις δυτικές αλυσίδες εφοδιασμού. Αυτό έδωσε στο Πεκίνο μεγαλύτερη εξουσία για τις οποίες οι υπερπόντιες εταιρείες λαμβάνουν σπάνιες προμήθειες.
Η Κίνα αποκτά επίσης μεγαλύτερη εταιρική ιδιοκτησία στην εξόρυξη και την παραγωγή των μετάλλων. Σε μια συμφωνία που δεν έχει λάβει σχεδόν καμία προσοχή εκτός της χώρας, τα δύο τελευταία διυλιστήρια σπάνιων γαιών στην Κίνα εξαγοράζονται από μία από τις τρεις κρατικές εταιρείες που διαχειρίζονται ήδη τα άλλα διυλιστήρια στην Κίνα.
Οι πρόσφατες κινήσεις του Πεκίνου να αναλάβει την αλυσίδα εφοδιασμού περιλαμβάνουν αρκετά ασαφή χημικά στοιχεία που χρειάζονται επίσης οι κατασκευαστές ημιαγωγών. Στις 15 Σεπτεμβρίου, το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας περιόρισε τις εξαγωγές αντιμονίου, ενός υλικού που χρησιμοποιείται σε ημιαγωγούς, στρατιωτικά εκρηκτικά και άλλα όπλα. Πέρυσι, το υπουργείο επέβαλε ελέγχους εξαγωγών σε δύο άλλα χημικά στοιχεία, το γάλλιο και το γερμάνιο, που απαιτούνται επίσης για την κατασκευή τσιπς.
Οι αξιωματούχοι της εθνικής ασφάλειας έχουν ενισχύσει τη ροή πληροφοριών σχετικά με τις σπάνιες γαίες. Έχουν χαρακτηρίσει την εξόρυξη και τη διύλιση σπάνιων γαιών ως κρατικά μυστικά. Τον περασμένο μήνα, το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας ανακοίνωσε ότι δύο στελέχη της βιομηχανίας σπάνιων γαιών καταδικάστηκαν σε 11 χρόνια φυλάκιση για διαρροή πληροφοριών σε αλλοδαπούς.
Τα υλικά αποτελούν πεδίο μάχης στον ευρύτερο αγώνα μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών για την προηγμένη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων των ημιαγωγών που χρησιμοποιούνται για την τεχνητή νοημοσύνη. Κάθε πλευρά επιβάλλει ελέγχους εξαγωγών στα εξαρτήματα που παράγει, ενώ προσπαθεί να αναπτύξει αλυσίδες εφοδιασμού στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, με έμπιστους συμμάχους.
«Η Κίνα έχει στριμώξει την αγορά επεξεργασίας και διύλισης βασικών ορυκτών κρίσιμης σημασίας, αφήνοντας τις ΗΠΑ και τους συμμάχους και εταίρους μας ευάλωτους σε κραδασμούς της εφοδιαστικής αλυσίδας και υπονομεύοντας την οικονομική και εθνική ασφάλεια», ανέφερε μια δήλωση του Λευκού Οίκου τον περασμένο μήνα.
Για δύο μήνες το 2010, η Κίνα απαγόρευσε τις εξαγωγές μετάλλων σπάνιων γαιών στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια εδαφικής διαμάχης. Αλλά η τρέχουσα πρωτοβουλία του Πεκίνου είναι πολύ ευρύτερη.
Το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ισχυρίζεται ότι λαμβάνει μέτρα για τη διατήρηση των σπάνιων φυσικών πόρων, την αποθάρρυνση της διάδοσης όπλων και την προστασία της εθνικής ασφάλειας της χώρας.
Οι σπάνιες γαίες από την Κίνα χρησιμοποιούνται σε αμερικανικής κατασκευής μαχητικά F-35 stealth καθώς και σε ανεμογεννήτριες, κινητήρες ηλεκτρικών αυτοκινήτων, φακούς κάμερας και καταλυτικούς μετατροπείς σε βενζινοκίνητα αυτοκίνητα. Η ζήτηση για αυτά αναμένεται να αυξηθεί. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προέβλεψε ότι οι βιομηχανίες καθαρής ενέργειας όπως οι ανεμογεννήτριες και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα χρειάζονταν επτά φορές περισσότερες σπάνιες γαίες το 2040 από ό,τι χρειάζονταν το 2020.
Ένα παράδειγμα της αυξανόμενης ισχύος της Κίνας είναι το δυσπρόσιο, μια σπάνια γη που πωλείται για πάνω από 100 δολάρια η λίβρα. Το δυσπρόσιο, που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν κυρίως ως πρόσθετο σε ισχυρούς μαγνήτες για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στη θερμότητα. Αυτό το καθιστά ένα όλο και πιο σημαντικό συστατικό των προηγμένων ημιαγωγών.
Τα τελευταία χρόνια, η Nvidia και άλλοι κατασκευαστές τσιπ υπολογιστών έχουν αλλάξει το υλικό που χρησιμοποιείται σε εκατοντάδες μικροσκοπικές συσκευές διαχείρισης ηλεκτρικής ενέργειας, που ονομάζονται πυκνωτές, σε κάθε τσιπ. Οι πυκνωτές κατασκευάζονται τώρα από υπερκαθαρό δυσπρόσιο. Τα διυλιστήρια της Κίνας παράγουν το 99,9 τοις εκατό του παγκόσμιου δυσπροσίου, κυρίως σε ένα μόνο διυλιστήριο στο Wuxi, κοντά στη Σαγκάη.
Αυτό το διυλιστήριο είναι ένα από τα δύο τελευταία στην Κίνα που βρίσκονται ακόμα σε ξένα χέρια, μετά την αγορά ή την εθνικοποίηση της υπόλοιπης βιομηχανίας από την κυβέρνηση. Ο επί μακρόν ιδιοκτήτης και των δύο διυλιστηρίων είναι μια καναδική εταιρεία, η Neo Performance Materials.
Η Neo ανακοίνωσε πρόσφατα ότι, μέχρι το τέλος του έτους, θα πουλούσε το 86% των μετοχών του διυλιστηρίου Wuxi στη Shenghe Resources, μια κινεζική εταιρεία που διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο της Σαγκάης. Ο μεγαλύτερος μέτοχος της Shenghe είναι το Υπουργείο Γης Πόρων της Κίνας. Η Neo κλείνει το άλλο διυλιστήριο, 400 μίλια βόρεια στο Zibo της Κίνας και μεταφέρει τον εξοπλισμό και το προσωπικό του στο Shenghe.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Neo, Rahim Suleman, δήλωσε ότι η εταιρεία του θα διατηρήσει την ικανότητα να πωλεί σε ξένες εταιρείες. Έχει το δικαίωμα να εμπορεύεται σπάνιες γαίες σε διεθνείς πελάτες από το διυλιστήριο Wuxi για πέντε χρόνια. Επιπλέον, η Neo έχει ένα άλλο διυλιστήριο στην Εσθονία που επεξεργάζεται ορισμένες σπάνιες γαίες, αν και όχι δυσπρόσιο. Έχει κατασκευάσει ένα νέο εργοστάσιο στο Zibo για να μετατρέψει τις σπάνιες γαίες σε χημικές ουσίες καταλυτικού μετατροπέα για αυτοκίνητα.
Τα ολοένα ισχυρότερα ηνία της Κίνας στις αλυσίδες εφοδιασμού σπάνιων γαιών έχουν επιταχύνει τις προσπάθειες δημιουργίας αλυσίδων εφοδιασμού σε άλλες χώρες.
Η Solvay, μια βελγική εταιρεία, διυλίζει μικρές ποσότητες δυσπροσίου στη Γαλλία και δήλωσε ότι σχεδιάζει να αυξήσει την παραγωγή. Μια αυστραλιανή εταιρεία, η Lynas, δήλωσε ότι θα ξεκινήσει τη διύλιση του δυσπροσίου στη Μαλαισία τον επόμενο χρόνο. Ξεκίνησαν οι εργασίες σε διυλιστήριο στο Τέξας.
Όμως όλα αυτά τα σχέδια αντιμετωπίζουν εμπόδια. Λίγα ορυχεία έξω από την Κίνα και τη Μιανμάρ, μια προβληματική χώρα στα νοτιοδυτικά σύνορα της Κίνας, έχουν εμπορικά βιώσιμες συγκεντρώσεις δυσπροσίου. Κινεζικές εταιρείες αγοράζουν μερίδια ή δικαιώματα παραγωγής σε ορυχεία που αναπτύσσονται στην Τανζανία, τη Γροιλανδία και την Αυστραλία. Και τα διυλιστήρια σπάνιων γαιών συχνά χρειάζονται χρόνια για να λειτουργήσουν.
Η παραγωγή του υπερκαθαρού δυσπρόσιου που απαιτείται για τα τσιπ υπολογιστών που εκτελούν προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ιδιαίτερα δύσκολη: Χρειάστηκαν επτά χρόνια δοκιμών και σφαλμάτων από την Neo για να κατακτήσει τη χημική διαδικασία 100 βημάτων στο διυλιστήριο Wuxi. Η Solvay, η βελγική εταιρεία, είπε ότι η αρχική της αύξηση στην παραγωγή δυσπρόσιο στις αρχές του επόμενου έτους θα ήταν για μαγνήτες, μια λιγότερο απαιτητική εφαρμογή.
Το μοναδικό αμερικανικό ορυχείο σπάνιων γαιών, στο Mountain Pass της Καλιφόρνια, έχει χαμηλές συγκεντρώσεις δυσπροσίου στα μεταλλεύματα του. Όμως η MP Materials, στην οποία ανήκει το ορυχείο, έχει συμβόλαιο με το Υπουργείο Άμυνας για την αναβάθμιση του εξελιγμένου εξοπλισμού διύλισης της ώστε να μπορεί να εξάγει δυσπρόσιο.
«Εάν υπήρχε μια κατάσταση όπου υπήρχε πανικός και το κόστος δεν ήταν πρόβλημα, θα είχαμε γρήγορα πολύ διαχωρισμένο δυσπρόσιο», δήλωσε ο James Litinsky, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της MP Materials.
Οι χώρες προσπαθούν να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού από το 2010, όταν η Κίνα επέβαλε εμπάργκο δύο μηνών σε αποστολές σπάνιων γαιών στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια εδαφικής διαμάχης. Έχει αποδειχθεί δύσκολο να ανταγωνιστεί τις κινεζικές εταιρείες, οι οποίες έχουν χαμηλότερο κόστος παραγωγής και ήταν πρόθυμες να μειώσουν τις τιμές και να υποστούν οικονομικές απώλειες.
«Από μια καθαρά εμπορική έννοια, ήταν δύσκολο να δικαιολογηθεί μια επένδυση εκτός Κίνας, παρόλο που γίνεται πολύς λόγος», δήλωσε ο Roderick G. Eggert, οικονομολόγος ορυκτών στο Colorado School of Mines.
Η Κίνα έχει επίσης κερδίσει ένα πλεονέκτημα μέσω της προόδου στη χημεία που επιτρέπει στα διυλιστήρια να εξάγουν περισσότερες σπάνιες γαίες με χαμηλότερο κόστος. Η Κίνα διαθέτει 39 πανεπιστήμια με προγράμματα για την εκπαίδευση μηχανικών και ερευνητών για τη βιομηχανία σπάνιων γαιών. Τα πανεπιστήμια στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη έχουν ως επί το πλείστον προσφέρει μόνο περιστασιακά μαθήματα.
[ΠΗΓΗ: https://meaculpa.gr/, 30/10/2024]