Η Ευρώπη υπήρξε αποτελεσματική στην προώθηση των τάσεων του τομέα που είναι απαραίτητες για την ενεργειακή μετάβαση μέσω ισχυρών επενδύσεων, στόχων και απασχόλησης πολιτικών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τη συμφωνία «Fit for 55» στα ηλεκτρικά οχήματα (EV), την Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τέτοιες πολιτικές και στρατηγικές έχουν παρακινήσει τις κυβερνήσεις να χαράξουν τις δικές τους στρατηγικές για την επίτευξη ή υπέρβαση των στόχων της ΕΕ ως αποτέλεσμα.
Πρέπει, ωστόσο, να επικεντρωθούν οι προσπάθειες για την προέλευση και τη βελτίωση των CRM στο ευρωπαϊκό έδαφος. Αν και αυτοί είναι αναμφισβήτητα οι πιο κρίσιμοι τομείς που πρέπει να αντιμετωπιστούν, η πρόοδος της Ευρώπης σε αυτούς τους τομείς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών (CRM) που προέρχονται και εξευγενίζονται σε μεγάλο βαθμό στο εξωτερικό σε γεωγραφικά περιορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό εξορύσσει περισσότερο από το 70% του παγκόσμιου κοβαλτίου και η Κίνα είναι αδιαμφισβήτητη ως προς την κυριαρχία της στην παραγωγή στοιχείων σπάνιων γαιών (REE) – επιπλέον της παγκόσμιας κυριαρχίας της στην επεξεργασία μιας ολόκληρης σειράς CRM.
Κατά συνέπεια, η ικανότητα της Ευρώπης να προσφέρει μια Ενεργειακή Μετάβαση είναι δυνητικά ευάλωτη στις γεωπολιτικές εντάσεις και την αστάθεια της εφοδιαστικής αλυσίδας σε αυτές τις περιοχές, για να μην αναφέρουμε την πιθανότητα ελλείψεων σε αυτά τα CRM, που θα προκύψουν χωρίς σημαντική αναβάθμιση της εξόρυξης.
Η επιταχυνόμενη επένδυση της Ευρώπης προς τους καθαρούς μηδενικούς στόχους προβλέπεται από την GlobalData ότι θα οδηγήσει στη συνεχή ανάπτυξη στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά την επόμενη δεκαετία. Ωστόσο, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών στην Ευρώπη παρά τη μείωση κατά 18% των σχετικών εκπομπών που επιτεύχθηκε από το 2010-2017, καθώς και τη μείωση κατά 10% των συνολικών εκπομπών στην ήπειρο.
Οι αυστηροί στόχοι της ΕΕ έχουν εφαρμοστεί σύμφωνα με τη Συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών του Παρισιού και ως μέρος της καθιερωμένης εκστρατείας «Η Ευρώπη πέρα από τα ορυκτά καύσιμα». Τα κίνητρα για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ο παροπλισμός σταθμών παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και η πτώση του κόστους παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές θα συνεχίσουν το αυξανόμενο μερίδιο παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από 51% το 2022 σε σχεδόν 75% έως το 2035.
Αυτό αναμένεται να επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό με την αύξηση της ικανότητας παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας, με τους μεγαλύτερους παίκτες σε καθεμία να είναι η Orsted (αιολική) και η Iberdrola SA (και οι δύο), με χωρητικότητα αγωγών άνω των 35 GW η καθεμία.
Ο άλλος τομέας στον οποίο η Ευρώπη πρωτοπορεί όσον αφορά την ανάπτυξη είναι τα EV. Οι ισχυροί στόχοι, η χρηματοδότηση και οι πολιτικές της ΕΕ και της κυβέρνησης καθοδήγησαν τη σταδιακή κατάργηση των οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης και είχαν ως αποτέλεσμα τον τριπλασιασμό των ταξινομήσεων EV το 2020 από το 2019 (σωστές ταξινομήσεις αυτοκινήτων).
Οι νομοθέτες έχουν εγκρίνει μια μείωση 55% στις εκπομπές των αυτοκινήτων έως το 2030 σε σύγκριση με το 2021. Η ανάπτυξη υποδομής φόρτισης που διευκολύνει την αύξηση των ηλεκτρικών οχημάτων στους δρόμους ενθαρρύνθηκε από τις επιδοτήσεις και μεγάλες εταιρείες εμπλέκονται πλέον στην ανάπτυξη EV στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των Volkswagen, Tesla και Stellantis.
Η πρόοδος στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και των ηλεκτρικών οχημάτων απαιτεί την ανάγκη λιθίου, κοβαλτίου, REE και άλλων CRM, αυξάνοντας έτσι την ανάγκη αναβάθμισης της παραγωγής αυτών των πόρων εντός της ΕΕ. Η αργή ανταπόκριση της Ευρώπης στην προμήθεια και βελτίωση τέτοιων πόρων σε τοπικό επίπεδο αναγνωρίστηκε μόλις πρόσφατα. Σύμφωνα με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, από τον Νοέμβριο του 2022, το 89% της επεξεργασίας λιθίου γινόταν στην Ανατολική Ασία και δεν υπήρχαν διυλιστήρια λιθίου στην Ευρώπη.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου παρείχε επιχορήγηση 600.000 λιρών στην Green Lithium για να ανοίξει ένα διυλιστήριο στο Teesside. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το λίθιο είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας όσο και για τα EV και δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο, περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Ομοίως, η γεωλογία της Ευρώπης μπορεί να είναι ευνοϊκή για νέες πηγές κοβαλτίου ( Horn et al 2021 ), με μια έκθεση της ΕΕ για το κοβάλτιο του 2018 να τονίζει ότι τα υπάρχοντα ορυχεία νικελίου στην ήπειρο θα μπορούσαν να παρέχουν έως και το μισό κοβάλτιο που απαιτείται για τις ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις μπαταριών ιόντων λιθίου.
Μόλις τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κυκλοφόρησε τον νόμο περί κρίσιμων πρώτων υλών, επιτρέποντας μειωμένα χρονοδιαγράμματα για έργα εξόρυξης και θέτοντας σαφείς προτεραιότητες για τις μελλοντικές αλυσίδες εφοδιασμού της Ευρώπης. Αυτό έρχεται μετά τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ με παρόμοιους στόχους, που απεικονίζει την πρόσφατη τάση προς περιφερειακές αλυσίδες εφοδιασμού καθώς οι δυνάμεις αναγνωρίζουν την ανάγκη να ξεφύγουν από την εξάρτηση από τα μονοπώλια ορυκτών της Κίνας. Οι πρόσφατοι περιορισμοί της Κίνας στις εξαγωγές της σε γάλλιο και γερμάνιο υπογραμμίζουν τους κινδύνους μιας τέτοιας εξάρτησης.
Ενώ ο νόμος CRMs είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, το χρονοδιάγραμμα για την αναζήτηση και τη δημιουργία ενός λειτουργικού ορυχείου είναι περίπου μια δεκαετία, και εκτός από την απροθυμία της Ευρώπης να βλάψει το περιβάλλον μέσω της εξόρυξης, μπορεί να είναι πολύ λίγο και πολύ αργά για να καλύψει τη ζήτηση ενεργειακής μετάβασης για CRM – θέτοντας τη μέχρι στιγμής ισχυρή ανάπτυξη της Ευρώπης σε βασικούς τομείς ενεργειακής μετάβασης.
[ΠΗΓΗ: https://www.businessenergy.gr/, 25/7/2023]