Η ισχυρή ανάπτυξη του τρίτου τριμήνου του 2021 σηματοδοτεί τη σταδιακή έξοδο της ελληνικής οικονομίας από τις δύο διαδοχικές κρίσεις, στηριγμένη κυρίως στα δισεκατομμύρια της κρατικής βοήθειας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας, στις πολύ καλές επιδόσεις των εξαγωγών και στην ισχυρή ανάκαμψη του τουρισμού σε σχέση με τον πολύ χαμηλό προηγούμενο χρόνο.
Η εμφάνιση νέας μεταδοτικής μετάλλαξης διαφοροποιεί πάλι τα δεδομένα, ελπίζουμε προσωρινά, όμως είμαστε πλέον καλύτερα εξοπλισμένοι και περισσότερο έμπειροι για να προσαρμοστούμε και να ελαχιστοποιήσουμε τις τυχούσες δυσμενείς επιπτώσεις. Από τη διαχείριση και τη μελέτη των προκλήσεων που εμφανίστηκαν στην τελευταία δεκαετία έχει πλέον εδραιωθεί η κοινή αντίληψη ότι για να διασφαλίσουμε διατηρήσιμη ανάπτυξη, μετά την έξοδο από τις κρίσεις, χρειαζόμαστε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, με έμφαση στην παραγωγή και την παραγωγικότητα, καθώς και στην ανάπτυξη των εξαγωγών.
Ο εξορυκτικός κλάδος επέδειξε ανθεκτικότητα, γρήγορα αντανακλαστικά, διαχειρίστηκε τις κρίσεις με επιτυχία και παράλληλα ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμα για ουσιαστική συμβολή στην υγειονομική κρίση, με πολλαπλή προσφορά σε δομές Υγείας σε όλη τη χώρα και ξεχωριστά στις τοπικές κοινωνίες, καθώς και με τη στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Έτσι, το 2021, έχοντας διατηρήσει τις παραγωγικές του δομές, παρουσίασε γρήγορη ανάκαμψη και προγραμματίζει με αισιοδοξία τις δραστηριότητές του για το 2022, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία και τις στρατηγικές επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2021/2011 (INI) της 24/11/2021 για την «Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τις Κρίσιμες Πρώτες Υλες» επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι τα ορυκτά και οι λοιπές πρώτες ύλες είναι στην αρχή της δημιουργίας της βιομηχανικής αξίας, ενώ η αύξηση του πληθυσμού, η μετάβαση σε ψηφιακές και κλιματικά ουδέτερες οικονομίες, καθώς και οι τεχνολογίες για την επίτευξη των στόχων του Παρισιού δημιουργούν σημαντικό υψηλότερη ζήτηση κρίσιμων πρώτων υλών. Η ικανοποίηση των τρεχουσών αναγκών της Ευρώπης σε κρίσιμα ορυκτά γίνεται, κατά κύριο λόγο, με εισαγωγή σε συντριπτικές ποσότητες από την Κίνα, την Τουρκία και χώρες της Αφρικής, με αλυσίδες εφοδιασμού οι οποίες δεν είναι αξιόπιστες και αποτελεσματικές οικονομικά, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η μετάβαση στη νέα οικονομία και η ασφάλεια του βιομηχανικού και ενεργειακού οικοσυστήματος της Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό δημιουργούνται καινούργιες ευκαιρίες για τον ελληνικό εξορυκτικό κλάδο. Η εξορυκτική βιομηχανία διαχρονικά δημιουργεί σημαντική αξία για την εθνική οικονομία και έχει αποδείξει ότι είναι ανταγωνιστικό πλεονέκτημά της, χάρη στην εξωστρέφειά της, την οικονομική αξιοπιστία της, την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και τις υπεύθυνες πρακτικές παραγωγής. Στις κρίσιμες πρώτες ύλες για την Ευρώπη περιλαμβάνονται πλέον δύο σημαντικοί και πολύ γνωστοί ορυκτοί πόροι της χώρας μας, ο βωξίτης και ο μαγνησίτης, ενώ ο σημαντικός ρόλος του νικελίου και του κοβαλτίου για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση οδηγεί στην επαναξιολόγηση των νικελιούχων λατεριτικών κοιτασμάτων της χώρας μας. Η υπεύθυνη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, η οποία είναι βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο και της Ευρωπαϊκής Ταξινομίας για τις βιώσιμες επενδύσεις, έχει ήδη υιοθετηθεί ως στρατηγική επιλογή από τα μέλη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων. Τα μέλη μας, τα οποία παράγουν το 85% των προϊόντων της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας, έχουν δεσμευθεί από το 2006 σε «Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης» και δημοσιεύουν κάθε χρόνο τις συνολικές επιδόσεις σε 12 κατηγορίες δεικτών βιωσιμότητας. Ήδη έχουν να επιδείξουν σημαντικό έργο εφαρμογής των αρχών της κυκλικής οικονομίας με εξοικονόμηση πόρων μαγνησίτη, βωξίτη, βασικών μετάλλων, περλίτη και μαρμάρου μέσω της αξιοποίησης παλιών αποθέσεων και παραπροϊόντων της κύριας παραγωγικής διαδικασίας. Σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και αποκατάστασης τοπίου, το έργο είναι πολύπλευρο και αφορά τη δημιουργία νέων δασικών εκτάσεων, χώρων αναψυχής, νέων καλλιεργειών και πολλών μετα-μεταλλευτικών χρήσεων παλιών εγκαταστάσεων ή χώρων εξόρυξης.
Η υπάρχουσα αποτελεσματική συνύπαρξη της εξόρυξης με άλλες χρήσεις γης σε αρκετά μέρη της χώρας μας, με παραδείγματα που παρουσιάζονται πλέον σε διεθνή συνέδρια, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι η βιώσιμε ανάπτυξη των ορυκτών πόρων δημιουργεί συνέργειες στις τοπικές οικονομίες και κοινωνίες, οι οποίες πρέπει να επιβραβεύουν τις υπεύθυνες επιχειρήσεις με την «κοινωνική άδεια λειτουργίας».
Επομένως, η υπεύθυνη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας αποτελεί σημαντική ευκαιρία, στην αξιοποίηση της οποίας πρέπει να συμβάλουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων της κλιματικής ουδετερότητας, της ψηφιακής μετάβασης και της κυκλικότητας των πόρων σε συνδυασμό με τη δημιουργία επιπλέον αξίας για την εθνική μας οικονομία. Επιβάλλεται να δοθεί η αναγκαία προτεραιότητα στην άρση των εμποδίων για την αποτελεσματική και ανταγωνιστική λειτουργία των υπαρχουσών εκμεταλλεύσεων και να επιταχυνθεί η αναζήτηση νέων ευκαιριών με αξιοποίηση δευτερογενών ορυκτών πρώτων υλών, μεταλλευτική έρευνα για εντοπισμό και αξιολόγηση νέων κοιτασμάτων και η καινοτομία στη δημιουργία νέων χρήσεων, αλλά και στον εκσυγχρονισμό των εξορυκτικών μονάδων.
[ΠΗΓΗ: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ-ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ, του Αθανάσιου Κεφάλα, Προέδρου του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, 23/12/2021]