Τα μέτρα στήριξης ήταν εκείνα που κράτησαν στη ζωή σχεδόν τις μισές επιχειρήσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη. Ωστόσο, περισσότερες από το ένα τρίτο φοβούνται ότι τα προβλήματα θα εμφανιστούν όταν σταματήσουν τα μέτρα στήριξης. Πιστεύουν ότι τα προβλήματα ρευστότητας θα εμφανιστούν εντός των επομένων 12 μηνών, ενώ ένα ποσοστό περίπου 40% εκτιμά ότι θα χρειαστούν έως το 2022 ή και το 2023 προκειμένου να ξεπεράσουν τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας.

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα κύρια συμπεράσματα της ετήσιας έκθεσης της Intrum “European Payment Report 2021” για τη μέτρηση των επιπτώσεων στις επιχειρήσεις από την πανδημία, αλλά και για τις εκτιμήσεις για το μέλλον. Εντυπωσιακή είναι η διαπίστωση ότι οι μισές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ευρώπη πιστεύουν ότι ακόμα βρίσκονται σε κίνδυνο, με ανάλογο ποσοστό στην Ελλάδα. Επίσης, οι επιχειρήσεις πιστεύουν ότι οδεύουμε σε μια οικονομία χωρίς μετρητά, καθώς οι συναλλαγές θα γίνονται ψηφιακά.

Πιο προσεκτικές, πιο σύγχρονες

Ίσως, το σημαντικότερο συμπέρασμα της έκθεσης είναι το αισιόδοξο μήνυμα που προέκυψε σχετικά με τις άμυνες που ανέπτυξαν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη ώστε να επιβιώσουν. Μάλιστα, μερικές σημείωσαν ανάπτυξη και σήμερα βρίσκονται σε καλύτερη θέση.

Οι κινήσεις της επιτυχίας ήταν κυρίως δύο:

• Πρώτον, επένδυσαν σε αλλαγή παραγωγικού μοντέλου και κυρίως στην ψηφιοποίηση.
• Δεύτερον, έγιναν πιο προσεκτικές σε ό,τι αφορά στη διασφάλιση της ρευστότητάς τους. Ανέλυσαν τους κινδύνους και έμαθαν που είναι ευάλωτες σε περίπτωσης ύφεσης και έγιναν πιο φειδωλές στην παροχή πιστώσεων στους πελάτες τους.

Εκπρόθεσμες πληρωμές

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας και λόγω της αβεβαιότητας, οι ελληνικές επιχειρήσεις παραδέχονται ότι αναγκάστηκαν να πουλούν στους πελάτες τους με περισσότερες ημέρες πίστωσης ακόμα και σε χαμηλότερες τιμές προκειμένου να αποφύγουν την πιθανότητα να τους χάσουν από πελάτες. Η αύξηση των ημερών στις εκπρόθεσμες πληρωμές στην Ελλάδα (σε σχέση με τις συμφωνημένες ημέρες πίστωσης) διαπιστώθηκε στις συναλλαγές μεταξύ ιδιωτικών επιχειρήσεων και ακολούθησαν οι πληρωμές του δημόσιου τομέα. Μικρότερες ήταν οι καθυστερήσεις στις πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών από επιχειρήσεις προς ιδιώτες πελάτες.

Ειδικότερα, οι καταναλωτές καθυστέρησαν τις πληρωμές κατά 8 ημέρες περισσότερο από ό,τι είχε συμφωνηθεί. Στις επιχειρήσεις μεταξύ τους, οι ημέρες καθυστέρησης αυξήθηκαν κατά 12, ενώ στο Δημόσιο κατά 12 ημέρες. Όμως, το πάθημα φαίνεται ότι έγινε μάθημα και σήμερα ο αριθμός των ημερών πίστωσης μεταξύ επιχειρήσεων έπεσε στις 57 ημέρες από τις 69 το 2020.

Όμως, καθώς φεύγουμε από την κρίση, διαπιστώνεται ότι η διαφορά μεταξύ των συμφωνηθέων ημερών πίστωσης και της πραγματικής εκπρόθεσμης πληρωμής μειώθηκε. Επιπλέον, αρκετές επιχειρήσεις για να διαφυλάξουν τη ρευστότητά τους πωλούν πλέον μόνο με προκαταβολή ή έχουν ενεργοποιήσει άλλες δικλείδες ασφαλείας όπως ο έλεγχος πιστοληπτικής ικανότητας του πελάτη, ζητούν τραπεζικές εγγυήσεις και έχουν προσφύγει στο factoring.

Μία ακόμα σημαντική διαπίστωση είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων (μικρομεσαίες και μεγάλες) δεν εφαρμόζουν την ευρωπαϊκή οδηγία περί εκπρόθεσμων πληρωμών όπου προβλέπεται τόκος υπερημερίας και ένα ποσό επανόρθωσης. Βασικότερη αιτία είναι ο φόβος των προμηθευτών μη χάσουν τον πελάτη ή μήπως χάσουν τα λεφτά τους τελείως. Εξάλλου, αυτό επιβεβαιώνεται και από την έκθεση της Intrum, όπου στην Ελλάδα ένα μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων ανησυχούν για εκπρόθεσμες ή και για μηδενικές πληρωμές από τους πελάτες, ύστερα από 12 μήνες.

12 δισ. άτοκες πιστώσεις

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Capital.gr, η οδηγία αυτή μολονότι θέτει ρητά τις ημέρες της δωρεάν πίστωσης και το πότε και πώς επιβάλλεται τόκος υπερημερίας, στην πράξη δεν εφαρμόζεται. Ο κύριος λόγος είναι ο φόβος των προμηθευτών ότι είτε τελικά ο πελάτης δεν θα πληρώσει τους τόκους, είτε θα καθυστερήσει περισσότερο ή δεν θα πληρώσει τίποτα ή θα φύγει από πελάτης. Από την έρευνα του Capital.gr και από δείγμα επιχειρήσεων (με κύκλο εργασιών άνω του 1 εκατ. ευρώ), οι απαιτήσεις από πιστώσεις μεταξύ επιχειρήσεων ανέρχεται στο επίπεδο των 12 δισ. ευρώ. Δηλαδή, περίπου το ένα τρίτο των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης χρησιμοποιείται άτοκα από κάποιες επιχειρήσεις εις βάρος της ρευστότητας και του κεφαλαίου κίνησης των υπολοίπων.

Τα ευρήματα της έρευνας

Τα κυριότερα ευρήματα της έκθεση της Intrum για την Ελλάδα είναι τα εξής:

• Το 66% των ελληνικών επιχειρήσεων βλέπει κίνδυνο για εκπρόθεσμες ή μηδενικές πληρωμές από τους οφειλές της εταιρείας τους επόμενους 12 μήνες.
• Το 72% των επιχειρήσεων είχε πιο αρνητικές συνέπειες στον τζίρο και τις ταμειακές ροές από ό,τι είχε εκτιμήσει τους πρώτους μήνες της κρίσης.
• Το 56% των επιχειρήσεων ανέφεραν μείωση κερδών και περιθωρίου κέρδους το 2020.
• Το 41% πιστεύει ότι στην καλύτερη περίπτωση θα χρειαστεί διάστημα έξι μηνών έως ένα έτος προκειμένου να σταματήσει το αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας.
• Το 39% των μικρομεσαίων και το 14% των μεγάλων επιχειρήσεων στράφηκαν προς την ψηφιοποίηση για να επιβιώσουν και να ετοιμαστούν για την επόμενη ημέρα.
• Το 34% των μεγάλων επιχειρήσεων ακύρωσαν ή ανέβαλαν στρατηγικές επενδύσεις.
• Το 46% πιστεύει ότι η επιχείρησή τους ήταν τυχερή που επιβίωσε λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στον τζίρο και τις ταμειακές ροές.
• Το 61% δηλώνει ότι η πανδημία ώθησε τις επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη διαχείριση ρίσκου από εκπρόθεσμες πληρωμές.
• Το 65% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι το 2021 επικρατεί η ύφεση.
• Το 37% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και το 28% των μεγάλων επιχειρήσεων ετοιμάζεται για μειώσεις κόστος το 2021.
• Το 40% των επιχειρήσεων ζητάει πλέον προπληρωμή από τους πελάτες (έναντι 23% το 2020).
• Το 58% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και το 55% των μεγάλων επιχειρήσεων δεν χρησιμοποιεί καθόλου την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις εκπρόθεσμες πληρωμές, επιβάλλοντας τόκο υπερημερίας και ελάχιστο ποσό 40 ευρώ ως αποζημίωση για έξοδα επανόρθωσης.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Λεωνίδα Στεργίου, 17/6/2021]