Ύστερα από 9 ώρες διαπραγματεύσεων και μετά από τρία διαφορετικά προσχέδια επιτεύχθηκε μια πρώτη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής σχετικά με τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας, ενώ εκφράστηκε η στήριξη της ΕΕ στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής κάλεσε την Τουρκία να βάλει τέλος στις μονομερείς ενέργειές της και σημείωσε ότι οι επόμενες δυο εβδομάδες θα είναι σημαντικές για τη σχέση της ΕΕ με την Άγκυρα, ενώ το θέμα θα εξεταστεί εκ νέου στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
“Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα, σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη” τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ερωτηθείς σχετικά με την πιθανή επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.
Όπως δήλωσε από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν η συμφωνία καταδεικνύει ότι οι χώρες της ΕΕ στηρίζουν την Ελλάδα και την Κύπρο.
“Επανεπιβεβαιώσαμε την αλληλεγγύη μας στην Ελλάδα και την Κύπρο. Και είναι ξεκάθαρο ότι τίποτα δεν μπορεί να σπείρει τη διχόνοια ανάμεσά μας” δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν και πρόσθεσε “οι εντάσεις στη Μεσόγειο ήταν ιδιαίτερα έντονες”.
“Δυο εργαλειοθήκες”
“Περιμένουμε από την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες”, υπογράμμισε παράλληλα η Φον Ντερ Λάιεν. “Υπάρχει εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως”, επισήμανε και προσέθεσε ότι “η Τουρκία μπορεί να κερδίσει από την ισχυρή συνεργασία με την ΕΕ”.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας η πρόεδρος της Κομισιόν διευκρίνισε πως υπάρχουν δυο εργαλειοθήκες: “η μία για μια κατάσταση που δεν θέλουμε – την περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία πάλι προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες”.
Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά μια πιο θετική ατζέντα, συμπλήρωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι έχει βούληση να διεξαγάγει πραγματικά εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.
Εν τω μεταξύ, για ξεκάθαρη απειλή κυρώσεων κατά της Τουρκίας αν συνεχίσει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο έκανε λόγο με ανάρτησή του στο twitter ο αυστριακός καγκελάριος Sebastian Kurz.
Σύμφωνα με τον Barend Leyts εκπρόσωπο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής θα ξεκινήσουν ξανά το πρωί στις 10.30 ώρα Ελλάδος.
Τρία προσχέδια
Μετά τις έντονες επιφυλάξεις, που εξέφρασαν Κύπρος και Ελλάδα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ παρέδωσε γύρω στα μεσάνυχτα και τρίτο προσχέδιο συμπερασμάτων για την Τουρκία στις 27 αντιπροσωπείες των Κρατών Μελών.
Το τρίτο αυτό προσχέδιο σύμφωνα με τις πληροφορίες βασίζεται ουσιαστικά στο προηγούμενο και προσθέτει την έντονη καταδίκη της ΕΕ για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σημειώνει ότι η ΕΕ “είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του Κυπριακού”, διατηρεί τη φράση για “χρήση όλων των μέσων” σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις ως τον Δεκέμβριο και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για “οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών”.
Κυρώσεις για Λευκορωσία – όχι στον Λουκασένκο
Επίσης οι αρχηγοί των 27 κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν να επιβληθούν κυρώσεις σε αυτούς που ευθύνονται για την καταστολή στη Λευκορωσία. Οι κυρώσεις αφορούν περίπου σαράντα λευκορώσους αξιωματούχους.
Όπως διευκρίνισε ο Σαρλ Μισέλ το όνομα του προέδρου της Λευκορωσίας, του Αλεξάντρ Λουκασένκο, δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των σαράντα προσώπων στα οποία αποφασίστηκε να επιβληθούν κυρώσεις.
Τα πρόσωπα που αφορούν οι κυρώσεις κατηγορούνται από τις Βρυξέλλες είτε ότι ενέχονται στην καταστολή σε βάρος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, ή ότι ενέχονται στην αλλοίωση του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία, που διεξήχθησαν την 9η Αυγούστου. “Ο πρόεδρος Λουκασένκο δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο”, αλλά αυτό ενδέχεται να αλλάξει, προειδοποίησε ο Μισέλ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διευκρίνισε ότι οι ευρωπαϊκές κυρώσεις τίθενται σε ισχύ άμεσα.
Κείμενο συμπερασμάτων – Αναλυτικότερα, στο κείμενο συμπερασμάτων αναφέρονται τα εξής για την Ανατολική Μεσόγειο:
Στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ είναι ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και η ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαίως επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Στο πλαίσιο αυτό, η επιδίωξη διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση. Όλες οι διαφορές πρέπει να επιλύονται μέσω ειρηνικού διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία καθώς και για την εξαγγελία ότι θα επαναλάβουν τις απευθείας διερευνητικές συνομιλίες τους με στόχο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των δύο χωρών. Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να συνεχιστούν και να διευρυνθούν.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας οι οποίες πρέπει να τερματιστούν. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απόσχει στο μέλλον από παρόμοιες ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης θα πρέπει να επιλυθεί μέσω διαλόγου και διαπραγμάτευσης καλή τη πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, και καλεί την Τουρκία να αποδεχθεί την πρόσκληση της Κύπρου να συμμετάσχει σε διάλογο για τη διευθέτηση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων 550 και 789 ΣΑΗΕ, και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες έχει θεμελιωθεί η ΕΕ. Το ίδιο αναμένει και από την Τουρκία. Η ΕΕ είναι πρόθυμη να συμβάλει ενεργά στην υποστήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, αμέσως μετά την επανέναρξή τους, εκπρόσωπο στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ.
Υπό τον όρο ότι θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες να τερματιστούν οι παράνομες ενέργειες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί να δρομολογήσει θετικό πολιτικό θεματολόγιο ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου, τις διαπροσωπικές επαφές, τους διαλόγους υψηλού επιπέδου, τη συνεχή συνεργασία σε ζητήματα μετανάστευσης, σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του 2016. Προς τούτο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον Πρόεδρό του, σε συνεργασία με την Πρόεδρο της Επιτροπής και με την υποστήριξη του Ύπατου Εκπροσώπου, να καταρτίσει πρόταση για την αναζωογόνηση του θεματολογίου ΕΕ-Τουρκίας.
Υπενθυμίζοντας και επιβεβαιώνοντας μεταξύ άλλων τα προηγούμενα συμπεράσματά του για την Τουρκία του Οκτωβρίου 2019, σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, μεταξύ άλλων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις κατά περίπτωση το αργότερο κατά τη σύνοδό του τού Δεκεμβρίου.
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να συμμετάσχει στις συνομιλίες για τη διοργάνωσή της. Οι λεπτομέρειες, όπως η συμμετοχή, το πεδίο και το χρονοδιάγραμμα, θα πρέπει να συμφωνηθούν από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η διάσκεψη θα μπορούσε να περιλαμβάνει ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, μεταξύ άλλων η θαλάσσια οριοθέτηση, η ασφάλεια, η ενέργεια, η μετανάστευση και η οικονομική συνεργασία.
Διαβάστε εδώ τα υπόλοιπα κείμενα για Κίνα, Λευκορωσία, τη σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ και τον Alexei Navalny.
[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, 2/10/2020 – ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 03:36]