ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΑΟΖ ΜΕ ΑΙΓΥΠΤΟ: ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Ως μία απολύτως μελετημένη κίνηση με βαρύνουσα γεωπολιτική αλλά και οικονομική σημασία χαρακτηρίζεται η υπογραφή της συμφωνίας για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Αιγύπτου και της Ελλάδας, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες στο Κάιρο. 

Σε μια κίνηση που προκάλεσε ευχάριστο αιφνιδιασμό ακόμη και εντός των συνόρων, ο υπουργός εξωτερικών Ν. Δένδιας επισφράγισε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι την επιτυχή ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων των αντιπροσωπειών των δύο χωρών. Η συμφωνία ΑΟΖ με την Αίγυπτο για την ελληνική διπλωματία αποτελούσε ένα λεπτό και εξαιρετικά σύνθετο θέμα και είναι χαρακτηριστικό ότι συνομολογήθηκε μετά από 13 γύρους διαπραγματεύσεων, 15 χρόνια μετά την έναρξή τους.

Τα οφέλη που αποκομίζουν οι ελληνικές θέσεις είναι σημαντικά και έρχονται σε συνέχεια της επιτυχούς συμφωνίας για τη χάραξη ΑΟΖ με την Ιταλία. Και η νέα συμφωνία κατοχυρώνει την επήρεια των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, είναι νομικά ισχυρή και συνομολογείται από δύο νόμιμα κράτη και από διεθνώς αναγνωρισμένες κυβερνήσεις. Είναι δηλαδή υπέρτερο γεωπολιτικά, πολιτικά και νομικά σε σχέση με τη καθόλα προβληματική συμφωνία του στρατάρχη Σάρατζ με την Τουρκία.

Γιατί αυτό είναι σημαντικό; Όπως εξηγούν στο Capital.gr διπλωματικές πηγές οι τουρκικοί χάρτες αλλά και το τουρκολιβυκό μνημόνιο έδιναν μηδενική επήρεια ΑΟΖ στα ελληνικά νησιά. Πλέον, με τη συμφωνία που υπεγράφη με την Αίγυπτο, δίνεται πλήρης επήρεια και ταυτόχρονα “τελειώνει” στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο επιχειρούσε να αμφισβητήσει την ύπαρξη θαλασσίων συνόρων μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας.

Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή Γεωπολιτικής και Ενεργειακής Πολιτικής στη Σχολή Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Δρ. Θεόδωρο Τσακίρη πρόκειται για ιστορική συμφωνία που διασφαλίζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Ο κ. Τσακίρης σχολιάζει συγκεκριμένα ότι η συμφωνία:

  • Διασφαλίζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα όπως ορίζονται από το διεθνές δίκαιο της θάλασσας μεταξύ 26ου και 28ου μεσημβρινού
  • Ακυρώνει de facto και de jure την συμφωνία Σάρατζ – Τουρκίας στο πλέον επικίνδυνο για την Ελλάδα τμήμα των αμφισβητούμενων για την Άγκυρα θαλάσσιων συνόρων μας
  • Ενισχύει την προοπτική υλοποίησης των μεγάλων ενεργειακών έργων διασύνδεσης της νοτιοανατολικής Μεσογείου μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου και Ελλάδας

Ο ίδιος προσθέτει ότι η οριοθέτηση είναι μερική αλλά αυτό δε συνεπάγεται ότι η Ελλάδα δε θα οριοθετήσει και δε θα υπερασπισθεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα ανατολικότερα στο υπόλοιπο τμήμα που μένει προς οριοθέτηση με την Αίγυπτο και την Κύπρο. “Αυτά τα δικαιώματα τα υπερασπίστηκε, όπως έκανε πρόσφατα, εξουδετερώνοντας την τουρκική Navtex της 27ης Ιουλίου, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη οριοθέτηση στη συγκεκριμένη περιοχή που διεκδίκησε και στην οποία επεδίωξε να κάνει σεισμικά η Τουρκία προ δύο εβδομάδων”, καταλήγει ο κ. Τσακίρης.

Το πλήρες κείμενο της συμφωνίας δεν έχει γίνει γνωστό, ενώ δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα ούτε τα ποσοστά της επήρειας των νησιών. Από τον ανεπίσημο χάρτη που διέρρευσε προκύπτει ότι η οριοθέτηση δεν περιλαμβάνει το Καστελόριζο καθώς σταματά στη μέση της Ρόδου, ενώ στα δυτικά η οριοθέτηση σταματά στον 26ο μεσημβρινό. Η συμφωνία προβλέπει ότι τα δύο μέρη θα συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ στα ανατολικά.

Σε κάθε περίπτωση η συμφωνία φαίνεται ότι βάζει ένα ισχυρό και σταθερό  ανάχωμα στον τουρκικό αναθεωρητισμό, αποδεικνύοντας ότι υπάρχει σθεναρή αντισυσπείρωση έναντι των τουρκικών προκλητικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.  

Ενεργειακή διάσταση

Με τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση του μεγάλου ενεργειακού έργου, με τη βαρύνουσα γεωπολιτική σημασία δηλαδή του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου East Med. Τον αγωγό αυτό που θα διασυνδέσει τα ενεργειακά κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου με τη διψασμένη για φυσικό αέριο ευρωπαϊκή αγορά, η  Τουρκία είχε, μεταξύ άλλων, επιχειρήσει να μπλοκάρει με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Επιπρόσθετα η Ελληνο – Αιγυπτιακή συμφωνία επικαλύπτει πλήρως τις περιοχές που η Τουρκία είχε παραχωρήσει για έρευνες στην τουρκική εταιρεία πετρελαίων TPAO αμφισβητώντας τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Τέλος με την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο ανοίγει ο δρόμος για έρευνες υδρογονανθράκων για τις περιοχές νοτίως και ανατολικά της Κρήτης, για τις οποίες υπάρχουν ενενθαρρυντικές ενδείξεις, σε εξαιρετικά πρώιμο βεβαίως στάδιο.

[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Χάρη Φλουδόπουλου, 7/8/2020]