Τις πολύ χαμηλές πιθανότητες εύρεσης μιας πρώτης πολιτικής συμβιβαστικής λύσης για το θέμα του νέου σχεδίου ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ από το οποίο η Ελλάδα διεκδικεί έως 32 δισ. ευρώ κατά τη Σύνοδο Κορυφής της 17ης -18ης Ιουλίου γνωστοποίησε χθες η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ μιλώντας στους Financial Times. Προανήγγειλε μάλιστα – εμμέσως – μία νέα συνοδό πριν το τέλος Ιουλίου.
Ουσιαστικά, οι ηγέτες της ΕΕ αναζητούν μία συμβιβαστική λύση για το σχέδιο με τα κράτη του “Βορρά” να πιέζουν για διετή αντί για τετραετή διάρκεια του “πακέτου” δανείων και επιδοτήσεων (κάτι που θα καταστήσει, αν περάσει ως θέση, πολύ δύσκολη την πλήρη εφαρμογή του), αλλά και για την εισαγωγή όρων και προϋποθέσεων που θεωρούνται δυσβάσταχτες και μη ανεκτές για κράτη όπως η Ελλάδα, όπως πρόσφατα κατάστησε σαφές και ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ωστόσο, ένας συμβιβασμός εντός του Ιουλίου, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, είναι πάρα πολύ σημαντικός. Και τούτο προκειμένου να προχωρήσουν οι επόμενες διαδικασίες ενεργοποίησης του εν λόγω πακέτου οι οποίες είναι χρονοβόρες και “οδηγούν” νομοτελειακά στο 2021.
Ο συμβιβασμός είναι σημαντικός και για να αποκατασταθεί το “κλίμα”, δηλαδή για να υπάρξει μία αισιοδοξία για τη ροή χρηματοδότησης προς τα κράτη – μέλη. Ακόμη και αν το “χρήμα” αργήσει, μετά τη συμφωνία θα είναι πλέον δεδομένο πως… θα έρθει νωρίς το 2021 και όχι προς το β΄ εξάμηνο με αποτέλεσμα, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, να μπορούν οι κυβερνήσεις να προγραμματίσουν μέτρα στήριξης αλλά και να σχεδιάζουν τα πλάνα επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.
Ο Έλληνας υπουργός οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανέφερε χαρακτηριστικά και χθες σε συνέντευξη του, ότι μέχρι στιγμής δεν έχει έρθει ούτε ένα ευρώ στα ελληνικά κρατικά ταμεία από την ΕΕ και ότι η ροή θα αρχίσει από τις δράσεις του ΕΣΠΑ στο τέλος Ιουλίου.
Δεν ανέφερε το πότε θα αρχίσουν να έρχονται χρήματα (όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ), από τις πρωτοβουλίες που ελήφθησαν τον Απρίλιο (δηλαδή από το πρόγραμμα SURE, αλλά και από τα δάνεια προς επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων).
Η εν λόγω χρονική απόκλιση (ήδη τριών μηνών) υποδηλώνει το βαθμό δυσκολίας στην ενεργοποίηση των επόμενων ροών κοινοτικού χρήματος που θα έρθουν από την επιχειρούμενη πολιτική συμφωνία για τα 750 δισ. ευρώ, αλλά και από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 των 1,1 τρισ. ευρώ (που συνδέεται και αυτό με την ίδια διαπραγμάτευση).
Καλά νέα σε δημοσιονομικό επίπεδο
Παράλληλα με την ανάγκη για ταμειακή επάρκεια τίθεται επί τάπητος – όλο και πιο φανερά – το ζήτημα της παράτασης της ρήτρας “διαφυγής”, δηλαδή της δημοσιονομικής ευελιξίας ώστε να μπορούν οι κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε μέτρα στήριξης της οικονομίας. Πλέον γίνεται φανερό ότι και το 2021 η εν λόγω ρήτρα θα παραμείνει σε ισχύ.
Αυτό άλλωστε επισημαίνει και το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (που επιτηρεί τα δημοσιονομικά των κρατών-μελών της ΕΕ). Εξηγεί ότι θεωρητικά η ρήτρα διαφυγής (που για πρώτη φορά ιστορικά ενεργοποιήθηκε την Άνοιξη από την Κομισιόν), θα πρέπει να σταματήσει όταν πάψει να υπάρχει η “συνθήκη” η οποία δημιούργησε την συγκεκριμένη ανάγκη, εν προκειμένω η πανδημία.
Ωστόσο στην πράξη επισημαίνεται πως η οικονομία στα κράτη της ΕΕ στηρίζεται από αυτά τα “έκτακτα” μέτρα στήριξης και αν αυτά πάψουν ξαφνικά να υπάρχουν το 2021, τότε θα δημιουργηθεί ένα κενό το οποίο θα προκαλέσει τριγμούς και αδυναμία ανάκαμψης. Για αυτό και συστήνει να συνεχιστεί η εφαρμογή αυτής της ευελιξίας (τουλάχιστο) και το 2021.
Στο ίδιο μήκος κύματος άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δείχνει μέσω των προβλέψεών της ότι η ανάκαμψη το 2021 θα είναι μόνο μερική στο πιο καλό σενάριο. Ξεδιπλώνει και εκτιμήσεις για μεγαλύτερες παρενέργειες της πανδημίας σε εναλλακτικά σενάρια που δείχνουν ύφεση έως 11% φέτος στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η σύνοδος του Eurogroup
Η κατάσταση ανά την ΕΕ θα αποτυπωθεί σήμερα στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών σε επίπεδο Eurogroup (σ.σ. αύριο ακολουθεί το Ecofin). Αν και επίσημες αποφάσεις για το θέμα της ρήτρας διαφυγής, όπως εκτίμησε ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, το πιθανότερο είναι να ληφθούν το φθινόπωρο (με την έννοια της επιβεβαίωσης της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), θα γίνει αποτίμησης της κατάστασης.
Το σημερινό Eurogroup, πέρα από την οικονομική κατάσταση των κρατών – μελών, θα συζητήσει και θα αποφασίσει την αλλαγή ηγεσίας στο “τιμόνι” του Eurogroup (μετά την απόφαση του κ. Σεντένο να αποχωρήσει).
Προφανώς, ατύπως, το κυρίαρχο θέμα των ημερών είναι το σχέδιο ανάκαμψης και προσπάθεια που γίνεται σε πολυεπίπεδο πολιτικό επίπεδο ούτως ώστε να καμφθούν οι αντιρρήσεις που υπάρχουν ανάμεσα στα κράτη-μέλη.
Οι δηλώσεις Λαγκάρντ
Η επικεφαλής της ΕΚΤ επισήμανε στους FT πως “δεν θα πόνταρα τα πάντα στην 18η Ιουλίου” αναφερόμενη στην Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα στις 17-18 Ιουλίου αλλά “θα έδινα ένα περιθώριο έως το τέλος του μήνα για να διασφαλίσω ότι θα υπάρχει ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα” και πρόσθεσε πως μία συμφωνία θα είναι “game changer” για την ΕΕ και ειδικά για τα κράτη που έχουν πληγεί περισσότερο από την υγειονομική κρίση, ειδικά αν η συμφωνία βασισθεί κυρίως σε επιδοτήσεις και όχι σε δάνεια.
Επιπλέον η κ. Λαγκάρντ επιβεβαίωσε τις εκτιμήσεις αναλυτών ότι δεν θα προβεί σε νέα μέτρα στήριξης στη συνάντηση της επόμενης εβδομάδας επισημαίνοντας ότι “έχουμε κάνει τόσα πολλά που πρέπει για να αποτιμήσουμε προσεκτικά” το αποτέλεσμά τους.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο επικεφαλής του Συμβουλίου Σαρλς Μισέλ είπε πως υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος. Επισήμανε και πως κάποια κράτη έχουν μεγαλύτερη διάθεση να συνεργασθούν για μία λύση από κάποια άλλα.
[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, της Δήμητρας Καδδά, 9/7/2020]