Ήρθε η ώρα να ληφθούν αποφάσεις ώστε ο τραπεζικός τομέας να αναλάβει μεγαλύτερες πρωτοβουλίες προς όφελος των επιχειρήσεων και της κοινωνίας.
Το ζήτημα προφανώς και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από τις ίδιες ελληνικές τράπεζες. Χρειάζονται πρωτοβουλίες και αποφάσεις σε διεθνές επίπεδο. Άλλωστε το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Πολύ περισσότερο ίσως την Ιταλία αλλά και τις περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Η Κομισιόν, οι κυβερνήσεις, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ο SSM, οφείλουν να δώσουν λύση, αν θέλουμε να μιλάμε σοβαρά για ένα restart μετά την αναχαίτιση – όταν με το καλό συμβεί- της πανδημίας. Όμως, σε κάθε περίπτωση, το μεγάλο come back της επόμενης ημέρας, δεν μπορεί να έρθει αν δεν υπάρξει σοβαρή μέριμνα για ελάφρυνση των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Δεν θα μπορέσει να πάρει μπρος η ελληνική οικονομία με τα βάρη που ήδη υφίστανται και εκείνα που αναμένεται να προστεθούν.
Όσα μέτρα και αν πολύ σωστά ληφθούν, δεν θα αποτελέσουν παρά… ασπιρίνες ή βραχυχρόνιας ανακούφισης παρεμβάσεις, χωρίς να δίνουν λύση επί της ουσίας. Το πρόβλημα άλλωστε δεν προέκυψε λόγω της επιδημίας του κορονοϊού. Αυτή το διόγκωσε στον υπέρτατο βαθμό, αλλά δεν το δημιούργησε. Και αυτό καλό θα είναι να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη. Θα είναι λάθος να επιχειρηθεί με άλλοθι το σοκ που προκαλεί στην οικονομία και τις αγορές ο κορονοϊός να καλυφθούν τα πραγματικά προβλήματα που ήδη εκδηλώνονταν και να μην αξιοποιηθεί η συγκυρία και οι αποφάσεις που σήμερα λαμβάνονται για να επουλωθούν ευρύτερες πληγές από εκείνες που θα έχει προκαλέσει ο ιός. Είναι μία μοναδική ευκαιρία να αλλάξουν τα μοντέλα αντιμετώπισης της οικονομικής ύφεσης που ήδη διαφαινόταν πριν το ξέσπασμα της επιδημίας. Για να συμβεί αυτό όμως, θα πρέπει να αναθεωρηθούν πολλά γύρω από την αντιμετώπιση του μείζονος προβλήματος του ιδιωτικού χρέους.
Για να συμβεί αυτό θα χρειαστεί να αναληφθούν πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες από τον τραπεζικό τομέα. Μέχρι τώρα το κύριο μέλημα των ευρωπαϊκών θεσμών, ήταν η εξασφάλιση της υγείας των τραπεζών μέσα από την πώληση ή μεταφορά των χαρτοφυλακίων των κόκκινων δανείων. Επιχειρηματικών και στεγαστικών, που αποτελούν και τις δύο μεγαλύτερες ομάδες δανείων προς αντιμετώπιση. Όμως μέχρι στιγμής, ο στόχος ήταν να εξυγιανθούν με κάθε τρόπο οι τραπεζικοί ισολογισμοί. Κακά τα ψέματα, στόχος δεν ήταν τόσο η διευκόλυνση των οφειλετών όσο η ανακούφιση των τραπεζών. Κατανοητό σε ένα μεγάλο βαθμό καθώς χωρίς υγιές τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να έχει ελπίδες ανάκαμψης καμία οικονομία. Βεβαίως, αυτό, όταν πρόκειται για ένα τραπεζικό σύστημα που δεν μπορεί να λάβει σημαντικές ενισχύσεις κεντρικά. Όταν αυτό θα θεωρούταν κρατική ενίσχυση και όταν οι περίφημοι Θεσμοί πίεζαν για πλειστηριασμούς και πωλήσεις δανείων. Τα νέα δεδομένα όμως που δημιουργεί η πανδημία, μπορεί να αποτελέσουν μία ευκαιρία για να επιτευχθεί μεγαλύτερη… δικαιοσύνη για τους οφειλέτες. Και όχι μόνο τους “κόκκινους”, αλλά και για τους συνεπείς. Αυτοί δεν πλήττονται; Και δεν εννοούμε τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, όποιοι και όσοι αν είναι αυτοί…
Οι συνέπειες από την ύφεση που προκαλεί η παγκόσμια κρίση, θα είναι σημαντικές για όλους. Όλοι θα πληγούν οικονομικά από αυτήν. Ακόμα και όσοι θεωρητικά δεν φαίνεται ακόμα να έχουν απώλειες εισοδημάτων. Οι περισσότεροι έχουν πλέον να διαχειριστούν μεγαλύτερα βάρη, ακόμα και οικογενειακά. Σε μία οικονομία που θα έχει να αντιμετωπίσει και πάλι το φάσμα της ύφεσης, που θα απαιτηθούν νέες θυσίες και πολύ μεγάλη προσπάθεια για να πατήσει ξανά σταθερά στα πόδια της, δεν μπορεί να απαιτούνται από πολίτες και επιχειρήσεις να σηκώσουν το ίδιο βάρος με το παρελθόν για την τακτοποίηση των οφειλών τους. Οφειλών που σε μεγάλο βαθμό ήταν υπερβολικές σε σχέση με την πορεία της οικονομίας, οφειλές που στηρίζονταν σε δυσβάσταχτη υπερφορολόγηση μέσα σε μία περίοδο απώλειες δουλειών και κλεισίματος επιχειρήσεων, μέσα από ένα σκληρό και πολυετές μνημόνιο. Οφειλές προς τράπεζες που διογκώθηκαν από υπέρογκα και παράλογα επιτόκια, οφειλές που σε έναν βαθμό θα έπρεπε να είχαν γίνει πιο διαχειρίσιμες και δίκαιες μέσα από τις πολλαπλές ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών.
Η επόμενη ημέρα, για να είναι αποτελεσματική, για να μπορέσει να σταθεί και πάλι στα πόδια της η οικονομία και η κοινωνία, δεν μπορεί να ξεκινήσει με… χρέη βουνό. Παλαιά και καινούργια. Μέσα στον πακτωλό των δισεκατομμυρίων που θα δαπανηθούν για την ανακούφιση των οικονομιών, ας γίνει προσπάθεια να διατεθούν κονδύλια και για τον εξορθολογισμό των ιδιωτικών οφειλών προς δημόσιο και τράπεζες – funds. Τώρα είναι η στιγμή να γίνει ένα πραγματικό restart. Να υπάρξουν οι κατάλληλες ενισχύσεις και χρηματοδοτήσεις, απαλλαγμένες από αγκυλώσεις, Διαφορετικά, ό,τι και να επιχειρηθεί, δεν θα έχει διατηρησιμότητα. Τα ημίμετρα και οι… ασπιρίνες δεν επαρκούν. Να μην ξαναβρεθούμε στην προ επιδημίας κατάσταση… Δεν προοιώνιζε τίποτε το ιδιαίτερα καλό… Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις.
[ΠΗΓΗ: https://www.capital.gr/, του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου, 19/3/2020]