Αλιεύσαμε από τη θάλασσα του διαδικτύου ένα ενδιαφέρον άρθρο, το οποίο δημοσιεύθηκε στο Blog «Minerals of Tethys» (mineralsoftethys.com), μόλις χθες 14/10/ 2019. Πρόκειται για ένα εξειδικευμένο Blog που ασχολείται με τη γεωλογία, τα μέταλλα, τη μεταλλουργία και συναφή θέματα. Το ενδιαφέρον του παρόντος άρθρου έγκειται στο ότι παρουσιάζει συγκεντρωτικά οικονομικά στοιχεία σχετικά με τις ποσότητες των κοιτασμάτων που υπάρχουν στην περιοχή μας και στο Πέραμα του ‘Εβρου. 

Οι Έλληνες ψηφίσαμε στις εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου του 2019 επενδύσεις και ανάπτυξη. Η κυβέρνηση πήρε το μήνυμα και σοφά το αποκρυστάλλωσε σε ξεμπλοκάρισμα τριών συμβολικών επενδύσεων, του Ελληνικού, της Eldorado Gold, και των επεκτάσεων της Cosco στο λιμάνι του Πειραιά, σκεπτόμενη ότι έτσι θα δώσει το έναυσμα για το επενδυτικό τσουνάμι που χρειάζεται η χώρα.

Η επένδυση του Ελληνικού προχώρησε με γρήγορα βήματα με παράλληλες γενναίες αποφάσεις της κυβέρνησης και του επενδυτή. Για τις επεκτάσεις της Cosco αναμένονται οι αποφάσεις του Υπουργείου Ναυτιλίας.

Τί έγινε με την επένδυση της Eldorado Gold στη Χαλκιδική; Δύο είναι τα σημαντικότερα νέα μέχρι σήμερα. Πρώτον,  η επίσκεψη της εταιρείας στο Υπουργείο όπου μεταξύ των άλλων ασκήθηκε πίεση για τη μεγάλη εκκρεμότητα, όπως λέει, της έγκρισης από το υπουργείο Περιβάλλοντος της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο στο Πέραμα, η οποία είχε κατατεθεί στο ΥΠΕΝ πριν πολλά χρόνια. Και δεύτερον, η δήλωση του  CEO της εταιρείας Τζορτζ Μπερνς ότι η Eldorado Gold θα αναζητήσει στρατηγικό εταίρο για τη χρηματοδότηση του ποσού που απομένει, ύψους 680 εκατ. ευρώ, για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων της στις Σκουριές. Τι σημαίνουν για την πορεία των μεταλλείων Κασσάνδρας αυτά τα νέα;

Μεταλλευτικά αποθέματα της Eldorado Gold στην Ελλάδα.

Για να αξιολογήσουμε τις προτεραιότητες της Eldorado Gold χρειάζεται να δούμε πρώτα τα αποθέματα και την αντίστοιχη σημερινή τους εμπορική αξία.

Από το site της εταιρείας φαίνεται ότι στη Χαλκιδική υπάρχουν τέσσερα κοιτάσματα, οι Σκουριές, η Ολυμπιάδα, το Στρατώνι και η Πιάβιτσα. Αντίστοιχα στη Θράκη υπάρχει το κοίτασμα του Περάματος.

Α) Βεβαιωμένα και πιθανά αποθέματα

Χαλκιδική

Οι Σκουριές έχουν 3,773 εκατομμύρια ουγκιές χρυσού και 0,779 εκ. τόνους χαλκού.

Η Ολυμπιάδα έχει 3,120 εκ. ουγκιές χρυσού, 52,757 εκ. ουγκιές αργύρου, 0,566 εκ τόνους μολύβδου και 0,729 εκ. τόνους ψευδαργύρου.

Το Στρατώνι έχει 3,007 εκ. ουγκιές αργύρου, 0,036 εκ. τόνους μολύβδου ο και 0,048 εκ. τόνους ψευδαργύρου.

Με τις σημερινές ισοτιμίες μετάλλων μπορούμε για λόγους απλούστευσης των παραπάνω αριθμών να μετατρέψουμε τα αποθέματα χαλκού, αργύρου, μολύβδου και ψευδαργύρου σε ισοδύναμες ουγκιές χρυσού. Το σύνολο είναι 12,73 εκ. ισοδύναμες ουγκιές χρυσού με σημερινή αξία 19 δις δολάρια. ( Σκουριές 6,81 εκ. ουγκιές, Ολυμπιάδα 5,75 εκ ουγκιές και Στρατώνι 0,17 εκ. ουγκιές)

Θράκη

Το Πέραμα έχει 0,975 εκ ουγκιές χρυσού και 1,151 εκ. ουγκιές αργύρου. Το σύνολο είναι 0,99 εκ. ισοδύναμες ουγκιές χρυσού με σημερινή αξία 1,47 δις δολάρια.

Β) Δυνητικά αποθέματα

Στην Πιάβιτσα μια σειρά γεωτρήσεων βρήκαν ένα κοίτασμα ίδιων χαρακτηριστικών με αυτό της Ολυμπιάδας. Άν εφαρμόσουμε και εδώ τις ίδιες ανακτήσεις με της Ολυμπιάδας τότε έχουμε ένα κοίτασμα με 1,6 εκ. ουγκιές χρυσού και 16 εκ. ουγκιές αργύρου. Το σύνολο είναι 1,8 εκ. ισοδύναμες ουγκιές χρυσού με σημερινή αξία 2,7 δις δολάρια.

Γ) Άλλα αποθέματα

Υπάρχουν εντός των παραχωρήσεων της Eldorado Gold τα σοβαρά κοιτάσματα της Φισώκας και της Τσικάρας που είναι παρόμοιων χαρακτηριστικών με αυτών των Σκουριών.

Χαλκιδική

Το κοίτασμα του Στρατωνίου είναι το ίδιο κοίτασμα με αυτό που δημιούργησε στον περίγυρό του τη Σιδερόκαψα στα χρόνια του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπή. Παρήγαγε μολύβι για τα κανόνια του Σουλτάνου και ασήμι για το νομισματοκοπείο των Οθωμανών. Με ενδιάμεσες διακοπές συνεχίστηκε η εκμετάλλευσή του ανάμεσα στους αιώνες και μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο αναμείχθηκαν οι Γάλλοι. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο αναλαμβάνει ο Μποδοσάκης για να παραδοθεί το έργο από την εταιρεία του στην TVX Hellas. Στη συνέχεια έρχεται η European Goldfields και σήμερα το έργο είναι στην κατοχή της Eldorado Gold.

Το 1972 ο Μποδοσάκης ξεκίνησε παράλληλα με το Στρατώνι την εκμετάλλευση του κοιτάσματος της Ολυμπιάδας. Το κοίτασμα αυτό παρήγαγε συμπυκνώματα μολύβδου και ψευδαργύρου όπως και του Στρατωνίου αλλά και ένα τρίτο συμπύκνωμα πυριτών του οποίου η ποσότητα ήταν διπλάσια από αυτή των άλλων δύο συμπυκνωμάτων και συνιστούσε το ένα τρίτο του τροφοδοτούμενου μεταλλεύματος. Το τρίτο συμπύκνωμα περιείχε υψηλές περιεκτικότητες σε χρυσό́ και έφερε αναπροσανατολισμό στο αντικείμενο της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Ήταν αρκετά́ δύσκολο να διατεθεί́ στην αγορά́ λόγω του περιεχομένου σ’ αυτό́ υψηλού́ ποσοστού́ αρσενικού́. Επιπλέον, είναι ένα δυσκατέργαστο μετάλλευμα γιατί ο περιεχόμενος σ’ αυτό́ χρυσός βρίσκεται σε υπομικροσκοπική μορφή́ μέσα στο πλέγμα των θειούχων και θα πρέπει τα θειούχα να οξειδωθούν για να διασπαστεί́ το πλέγμα τους και να απελευθερωθεί́ ο χρυσός, ώστε να είναι δυνατόν σε επόμενη φάση να καταστεί́ εκχυλίσιμος από́ κυανιούχα διαλύματα. Στα χρόνια που ο Αλέξανδρος Αθανασιάδης διαδέχτηκε το Μποδοσάκη ωρίμασε η ιδέα της μεταλλουργίας χρυσού με χρήση κυανίου. Οι παραγόμενοι χρυσοφόροι πυρίτες στοκάρονταν δίπλα από το εργοστάσιο εμπλουτισμού της Ολυμπιάδας μέχρι το 1996 που σταμάτησαν οι δραστηριότητες. Η TVX Hellas συνέχισε πάνω στο ίδιο σχέδιο και υπέβαλε ολοκληρωμένη μελέτη που όμως προσβλήθηκε το 2002 στο Συμβούλιο της Επικρατείας και απορρίφθηκε κυρίως λόγω της χρήσης του κυανίου και τις επιβλαβείς επιπτώσεις που θα είχε στο περιβάλλον.

Το χαλκούχο κοίτασμα των Σκουριών είχε ανακαλυφθεί το 1963 από το τότε ΙΓΜΕ. Ερευνήθηκε σε βάθος στις αρχές του 1980 αλλά η εταιρεία του Μποδοσάκη δεν προχώρησε περαιτέρω. Η European Goldfields έκανε το επαναστατικό βήμα να αναπροσανατολίσει τη μεταλλουργία χρυσού. Πήρε σα βάση το κοίτασμα των Σκουριών και σχεδίασε μία μεταλλουργία χαλκού με τη μέθοδο του flash smelting, που ο χρυσός θα είναι ένα παραπροϊόν. Ανάμειξε τον χρυσοφόρο πυρίτη της Ολυμπιάδας στην τροφοδοσία του flash smelting σε μεγάλη αναλογία 8,3 προς ένα μέρος συμπυκνώματος των Σκουριών και οι πειραματικές προσπάθειες ευοδώθηκαν. Στη συνέχεια υπέβαλε τη ΜΠΕ και εγκρίθηκε. Προσβλήθηκε πολλές φορές και από πολλούς στο Συμβούλιο Επικρατείας και άντεξε.

Τι λέει μεταξύ άλλων η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας

…H επιλογή της μεθόδου μεταλλουργίας, της ακαριαίας τήξης (flash smelting), αποτέλεσε προϊόν ενδελεχούς εξετάσεως και συγκριτικής αξιολογήσεως των διαθέσιμων τεχνικών με κριτήριο την βέλτιστη περιβαλλοντικά και τεχνικοοικονομικά κατεργασία των συγκεκριμένων μεταλλευμάτων και διαχείριση των παραγόμενων αποβλήτων…

Η επιλογή της συγκεκριμένης μεθόδου καθίσταται δυνατή λόγω της δυνατότητας αξιοποίησης του κοιτάσματος Σκουριών που περιέχει θειούχο χαλκό, ορυκτό απαραίτητο για τη λειτουργία της μεθόδου, η δε εφαρμοσιμότητά της στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα των μεταλλείων Κασσάνδρας και ειδικότερα στους δυσκατέργαστους αρσενοπυρίτες της Ολυμπιάδας έχει ήδη δοκιμασθεί επιτυχώς σε ημιβιομηχανική κλίμακα βάσει δοκιμών που διενεργήθηκαν στα εργαστήρια της φινλανδικής εταιρείας Outotec, η οποία έχει αναπτύξει τη μέθοδο… Δίδεται δε το παράδειγμα της μεταλλουργίας χαλκού Aurubis στο Αμβούργο, η οποία είναι από τις μεγαλύτερες παραγωγούς χρυσού και αργύρου στην Ευρώπη και χρησιμοποιεί τη μέθοδο του flash smelting…

…H μέθοδος αυτή εξασφαλίζει βέλτιστη προσαρμογή στις διακυμάνσεις της περιεκτικότητας τω κοιτασμάτων, άριστη αξιοποίηση των μεταλλευμάτων της περιοχής, καθώς και υψηλή ανάκτηση μετάλλων, ενώ οδηγεί σε σταθεροποίηση του αρσενικού που περιέχεται στο συμπύκνωμα Ολυμπιάδας στην σταθερή και περιβαλλοντικά αποδεκτή μορφή του σκοροδίτη, καθώς και σε ανάκτηση του θείου που περιέχεται και στα δύο συμπυκνώματα υπό μορφή θειικού οξέος, αποκλειομένης της χρήσης κυανίου ή ενώσεών του κατά τη λειτουργία της μεταλλουργίας…

Τέλος, αβασίμως προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη είναι πλημμελής, διότι δεν προβλέπει εναλλακτική μέθοδο σε περίπτωση που η προκρινόμενη αποδειχθεί τεχνικώς ή οικονομικώς ανεφάρμοστη. Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από το σύνολο της μελέτης η μέθοδος μεταλλουργίας είναι βασική συνιστώσα του επενδυτικού σχεδίου και επηρεάζει το συνολικό σχεδιασμό τόσο ως προς την αναγκαιότητα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος Σκουριών, το οποίο και μόνο περιέχει θειούχο χαλκό απαραίτητο για τη λειτουργία της μεθόδου, όσο και ως προς τις προβλέψεις της για την ποσότητα και ποιότητα των παραγόμενων αποβλήτων, τον περιβαλλοντικό χαρακτηρισμό και τη διαχείρισή τους, τα τεχνικοοικονομικά δεδομένα, ισοζύγια τροφοδοσίας και λοιπά στοιχεία που παρατίθενται στη μελέτη. Ως εκ τούτου, η τυχόν εφαρμογή άλλης μεθόδου ή η ουσιώδης, ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τροποποίησή της, σε οποιοδήποτε στάδιο και αν ανακύψει η ανάγκη αυτή, θα πρέπει να στηρίζεται σε νέα έγκριση περιβαλλοντικών όρων, εκδοθείσα κατόπιν τηρήσεως εκ νέου της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδοτήσεως, λόγω ουσιώδους τροποποιήσεως των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου…

Ο συγγραφέας του άρθρου στο τέλος προβληματίζεται για το γεγονός του ότι η εταιρεία –ανεξάρτητα από το αναφαίρετο δικαίωμά της να καθορίσει αυτή την πορεία του έργου–, σήμερα, που η κυβέρνηση σπρώχνει κυριολεκτικά για να προχωρήσει η επένδυση στην Χαλκιδική, αναζητεί στρατηγικό εταίρο και δίνει προτεραιότητα στο μικρό κοίτασμα του Περάματος που έχει την ιδιαιτερότητα της χρήσης κυανίου. 

Εμείς τι πρέπει να θυμόμαστε; Πως όλα αυτά τα δις στο υπέδαφος της Χαλκιδικής είναι εθνική μας περιουσία. Και κάποτε επιτέλους πρέπει να αξιοποιηθούν προς όφελος μας.

 

* ΠΗΓΗ : https://mineralsoftethys.com/cassandra-mines/