Ο ιππόκαμπος, ιδιαίτερα δημοφιλής και αγαπητός, είναι ένας πραγματικός μικροσκοπικός δράκος που συγκινεί μικρούς και μεγάλους. Ωστόσο, βρίσκεται στην Κόκκινη Λίστα του International Union for Conservation of Nature (IUCN) για τα Απειλούμενα Είδη. Από το 1996 είχε ενταχθεί στα «τρωτά» είδη και από το 2003 έως σήμερα συμπεριλαμβάνεται στα είδη που δεν έχουν επαρκώς καταγραφεί.
Με αυτά τα δεδομένα, φανταστείτε την έκπληξη μιας ομάδας έμπειρων δυτών που ανακάλυψε στο Στρατώνι Χαλκιδικής έναν πυρήνα ιππόκαμπων να βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε μια μικρή θαλάσσια περιοχή.
«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου στη θάλασσα, μια φορά είχα συναντήσει έναν ιππόκαμπο κι αυτό όταν ήμουν πολύ μικρός. Το θυμάμαι ακόμα όμως. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Πέρασαν πάνω από 25 χρόνια για να τους συναντήσω ξανά, τον Νοέμβριο του 2007, σε βάθος 10 μέτρων στην παραλία του Στρατωνίου στη Χαλκιδική» λέει ο Βασίλης Μεντόγιαννης, επαγγελματίας δύτης, μέλος της UFR Team, που δραστηριοποιείται εδώ και 20 χρόνια στον χώρο της τεχνικής κατάδυσης.
Από ένα τυχαίο, λοιπόν, γεγονός ξεκίνησε μια δυνατή σχέση που εξακολουθεί να αντέχει. Το 2007 μια μικρή στην αρχή παρέα ανθρώπων ξεκίνησε με αυξανομένη συχνότητα να παρακολουθεί τους ιππόκαμπους που ζουν στο Στρατώνι. Από την αρχή ένα ερώτημα τους απασχόλησε: γιατί μόνο εκεί; Και μάλιστα μόνο εκεί να συναντάται και το ιδιαίτερα σπάνιο γεγονός και τα δύο είδη ιππόκαμπων που υπάρχουν στην Ελλάδα, Hippocampus hippocampus και Hippocampus guttulatus, να συνυπάρχουν.
«Από τότε, λοιπόν, παρακολουθούμε συστηματικά τους ιππόκαμπους, κάνοντας έρευνες, μετρήσεις και δημοσιεύσεις στον Τύπο. Αποτέλεσμα της πολυετούς προσπάθειας για την ανάδειξη αυτού του καταπληκτικού φαινομένου ήταν η ίδρυση ενός ινστιτούτου ενάλιων ερευνών ειδικά για τον ιππόκαμπο» λέει ο Βασίλης Μεντόγιαννης.
Το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο είναι μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με κυρίαρχο αντικείμενο τη μελέτη και την προστασία του ιππόκαμπου. Το ινστιτούτο δημιουργήθηκε από τους ίδιους τους ανθρώπους που με τόσο πάθος για τόσα έτη έκαναν όλη αυτή την προσπάθεια, κληροδοτώντας τα αποτελέσματά της σε αυτό. «Και εξακολουθεί να αναπνέει χάρη στη βοήθεια του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), ο οποίος παρέχει οικονομική στήριξη, την Obrela Security Industries, η οποία χρηματοδοτεί, σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), τη σχεδίαση και την κατασκευή ενός πρωτότυπου συστήματος παρακολούθησης και εποπτείας των ιππόκαμπων, τη μεταλλευτική εταιρεία Hellas Gold, η οποία χρηματοδότησε το 1ο Διεθνές Σχολείο – Έρευνα Ενάλιας Βιολογίας, την εταιρεία εμπορίας εξοπλισμού τεχνολογίας eGalaxy, η οποία παρείχε τηλεπικοινωνιακό υλικό. Τέλος, πολύ σημαντική ήταν και είναι η στήριξη που λαμβάνουμε από ανθρώπους κυρίως από την κοινότητα του Στρατωνίου, οι οποίοι καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να βοηθήσουν και να διευκολύνουν το ινστιτούτο στο έργο του» σημειώνει ο κ. Μεντόγιαννης.
Στο πλαίσιο του ινστιτούτου έχει δημιουργηθεί ένα πάρκο με διάφορες «φωλιές» για τους ιππόκαμπους, χρησιμοποιώντας ποικιλία υλικών. Και δεν έμειναν εκεί. «Τον Μάιο του 2017 αποφασίσαμε να τοποθετήσουμε κατασκευές και τεχνητά ενδιαιτήματα και σε ένα δεύτερο σημείο στο παράλιο Στρατώνι, σχεδόν μπροστά από το παραθαλάσσιο μπαρ Paraty. Σ’ εκείνη την περιοχή εντοπίστηκαν τα περισσότερα άτομα ιππόκαμπων (πύκνωση), από τις διατομές (transects) που είχαμε κάνει το 2016, καθώς εκεί έχουμε εντοπίσει κι ένα μικρό λιβάδι Ποσειδωνίας» περιγράφει ο κ. Μεντόγιαννης.
Τον περασμένο Μάιο διεπιστημονική ομάδα μελέτησε τον Ιππόκαμπο Στρατωνίου με τη συνεργασία του διεθνούς οργανισμού προστασίας του ιππόκαμπου Project Seahorse, του i-Seahorse, του Πανεπιστημίου της Πορτογαλίας και φυσικά της ελληνικής ομάδας. Την ίδια στιγμή η Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ θα δοκιμάσει το πρωτότυπο (υποβρύχιο) σύστημα οπτικής παρακολούθησης (monitoring) των ιππόκαμπων αλλά και άλλων οργανισμών, με μόνιμη καταγραφή εικόνας και βίντεο με δυνατότητα ρύθμισης της συχνότητας δειγματοληψίας, αλλά και με σύστημα οπτικής αναγνώρισης του είδους.
Μάθετε περισσότερα για τους αγαπημένους ιππόκαμπους και το έργο του ινστιτούτου στο www.hippocampus-institute.org.
[ΠΗΓΗ: https://freesunday.gr, της Ντέπυ Κουρέλλου, 24/6/2019]