Τρία αυστηρά μηνύματα στέλνει το γερμανικό Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία (IfW – Kiel) στην ελληνική κυβέρνηση με αφορμή την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια.
Στη σημαντικότερη έκθεση που εκδόθηκε αυτές τις μέρες στη Γερμανία, με αποκλειστικό θέμα την Ελλάδα και το τέλος του 3ου Προγράμματος Προσαρμογής, το IfW επισημαίνει ευθέως τον κίνδυνο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να σπαταλήσει τα κέρδη της οικονομικής ανάκαμψης σε προεκλογικά δώρα. Σε αυτό το σενάριο, καθιστά σαφές ότι οι αγορές θα είναι αμείλικτες.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά από το IfW τονίζουν πως οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν θα πρέπει να διασώσουν ξανά την Ελλάδα σε περίπτωση που χάσει και πάλι τον έλεγχο των μεταρρυθμίσεων και, κατά συνέπεια, αυξηθεί η αμφισβήτηση των αγορών για το μέλλον της χώρας.
Υπό το ίδιο πρίσμα, σύμφωνα με τους Γερμανούς οικονομολόγους, η μείωση του ελληνικού δημόσιου χρέους μπορεί να επιτευχθεί μόνο εφόσον η ελληνική οικονομία αναπτυχθεί περισσότερο από όσο έχει προβλεφθεί.
Αγωνία εν όψει εκλογών
Η έκθεση αυτή του IfW για την Ελλάδα, η οποία είναι η πιο “σκληρή” από εκείνες που έχει εκδώσει ως σήμερα, έρχεται σε μια περίοδο που δημοσιεύματα στον γερμανικό Τύπο αμφισβητούν το αν και το κατά πόσο θα αντέξει η ελληνική οικονομία τις πιέσεις των διεθνών αγορών, αλλά και θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση.
Αν και η ελληνική κρίση έχει φύγει από τις πρώτες θέσεις της γερμανικής “ημερήσιας διάταξης”, εξακολουθεί να απασχολεί πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους της κεντροευρωπαϊκής χώρας, κυρίως λόγω της ασταμάτητης ανόδου της ακροδεξιάς στη Γερμανία, η οποία –όπως υπενθυμίζουν στο “Κεφάλαιο” διπλωματικοί κύκλοι στο Βερολίνο– είχε ως αφορμή τις αλλεπάλληλες “διασώσεις” της Ελλάδας, αν και έλαβε μεγάλες διαστάσεις λόγω της προσφυγικής κρίσης.
Οι επικείμενες εθνικές εκλογές στην Ελλάδα (το αργότερο έως τον Σεπτέμβριο του 2019), αλλά και οι ευρωεκλογές (Μάιος 2019), φαίνεται πως αναζωπυρώνουν τις ανησυχίες στη γερμανική πρωτεύουσα για το τι μέλλει γενέσθαι έως τότε στην Αθήνα.
Όπως αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης (David Bencek, Klaus Schrader), “με την ολοκλήρωση του 3ου Προγράμματος Στήριξης στις 20 Αυγούστου, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται απέναντι σε δύο επιλογές: να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και τη σταθεροποιητική δημοσιονομική πολιτική ή να χρησιμοποιήσει την ισχνή ανάπτυξη για παροχές επ’ αφορμή των εκλογών”.
Οι Γερμανοί οικονομολόγοι τονίζουν πως η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα “θυμίζει το 2014”. Ωστόσο, τότε “οι πρόωρες εκλογές, οι προεκλογικές υποσχέσεις τράβηξαν πίσω τις μεταρρυθμίσεις, με συνέπεια την επιστροφή της αβεβαιότητας και τη βίαιη αντίδραση των αγορών”…
Ο λόγος στις αγορές
Πλέον, όμως, με το τέλος των Μνημονίων, το ελληνικό πολιτικό σύστημα “έχει την ευκαιρία, χάρη στην έμμεση περικοπή των πληρωμών για τόκους και στην επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης του χρέους, να έχει μια μεσο-μακροπρόθεσμη πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές και κεφαλαιαγορές, χωρίς τα απαγορευτικά βάρη του παρελθόντος”, επισημαίνει το IfW.
“Ωστόσο”, τονίζει το IfW, “οι μελλοντικές συνθήκες χρηματοδότησης του χρέους δεν θα είναι πλέον αντικείμενο διαπραγμάτευσης κατά τις νυχτερινές συναντήσεις των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, αλλά θα καθορίζονται σύμφωνα με την κρίση των αγορών”.
Η ετυμηγορία των αγορών “θα αντικατοπτριστεί στις μεταβολές των επιτοκίων (σ.σ.: δανεισμού της Ελλάδας), στην εξέλιξη των άμεσων ξένων επενδύσεων και στις πωλήσεις των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών”, επισημαίνεται.
Η βελτίωση της ελληνικής οικονομίας, η οποία –όπως υπενθυμίζεται από τους Γερμανούς οικονομολόγους– συνεχίζει να κατέχει πολύ χαμηλές θέσεις στις διεθνείς κατατάξεις της ανταγωνιστικότητας (π.χ., της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ) μπορεί να γίνει μόνο με την “επιτυχία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων”. Με την περαιτέρω –και όχι την έως τώρα– οικονομική ανάπτυξη, η οποία έχει ήδη δείξει “τα όριά της”, θα μπορέσει να μειωθεί περισσότερο το ελληνικό δημόσιο χρέος, σύμφωνα με τους ίδιους οικονομολόγους…
Η αξιολόγηση αυτή, σύμφωνα με τους ίδιους, “θα επηρεάσει αποφασιστικά το κατά πόσον οι ελληνικοί φορείς λήψης αποφάσεων (σ.σ.: η κυβέρνηση) θα ακολουθήσουν την πορεία των μεταρρυθμίσεων υπό τη δική τους κατεύθυνση”, αλλά και “θα συνεχίσουν να ακολουθούν μια δημοσιονομική πολιτική προσανατολισμένη στη σταθερότητα”.
Θα είναι μια πρόκληση για τους Έλληνες πολιτικούς να πείσουν τις αγορές ότι πλέον υπάρχει “ελληνική ιδιοκτησία” στις “διαδικασίες ανανέωσης” της Ελλάδας.
Μήνυμα και προς τις Βρυξέλλες
Από το IfW “συνιστούν” προσεκτικά στις Βρυξέλλες να μη… στηρίξουν και πάλι την Ελλάδα, σε περίπτωση που βρεθεί στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Συγκεκριμένα, στην έκθεση του IfW αναφέρεται πως “οι Ευρωπαίοι εταίροι θα πρέπει να συνεχίσουν να παρέχουν τεχνική βοήθεια” στην Αθήνα. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση “δεν θα πρέπει να παρασυρθούν από μια λανθάνουσα προθυμία ενός εκ νέου bail out (σ.σ.: διάσωσης) εξαιτίας των μηνυμάτων της αγοράς”. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε στην πράξη “υπονόμευση της ολοκλήρωσης της ελληνικής διάσωσης”.
*Αναδημοσίευση από το “Κεφάλαιο” που κυκλοφορεί
[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr/, του Δημήτρη Κατσαγάνη, 9/9/2018]