Η 2α Νοεμβρίου είναι η σημαντικότερη ημερομηνία στη νεότερη ιστορία της Χαλκιδικής. Ο λόγος; Είναι η επέτειος της 2ας Νοεμβρίου του 1912, όταν ο Ελληνικός Στρατός έφερε επίσημα την απελευθέρωση στον τόπο μας.
Υπενθυμίζουμε σύντομα τα σχετικά γεγονότα: Μετά την παράδοση της Θεσσαλονίκης στον επελαύνοντα Ελληνικό Στρατό, στις 26 Οκτωβρίου 1912, ο στρατός μας ενήργησε ταχέως για την κατάληψη όσον το δυνατόν μεγαλύτερης έκτασης της ενδοχώρας, καθώς και οι, σύμμαχοι τότε, Βούλγαροι, ιδιαίτερα μετά την απώλεια της Θεσσαλονίκης, επιδίωκαν το ίδιο. Ο δ/τής λοιπόν της 7ης Μεραρχίας Σωτίλης, εκτελών διαταγή του Αρχιστρατήγου, δίνει εντολή στον δ/τή του 1ου Ανεξάρτητου Τάγματος Κρητών, Γεώργιο Π. Κολοκοτρώνη, να οδεύσει προς τη Χαλκιδική, να την καταλάβει ολόκληρη και μαζί το Άγιον Όρος, το οποίο εποφθαλμιούσαν οι Βούλγαροι, ως σημαντικό συμβολικό στόχο.
Το Τάγμα λοιπόν του Κολοκοτρώνη, φτάνει και διανυκτερεύει στις 31 Οκτώβρη στα Βασιλικά, την 1η του Νοέμβρη στη Γαλάτιστα και στις 2 Νοεμβρίου φτάνει στην πρωτεύουσα της Χαλκιδικής, τον Πολύγυρο, απ’ όπου ο Κολοκοτρώνης, εν ονόματι του βασιλιά Γεωργίου του Α΄ και ως Στρατιωτικός Δ/της Χαλκιδικής, υπογράφει και ανακοινώνει την παρακάτω ιστορική Προκήρυξη:
Η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ
«Προς άπαντας τους κατοίκους των χωρίων και κωμοπόλεων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους
Εν ονόματι του Βασιλέως Γεωργίου του Α΄, καθιστώ υμίν γνωστόν ότι άπαντα τα καταληφθέντα μέρη υπό του Ελληνικού Στρατού, αδιακρίτως εθνότητος και θρησκεύματος, υπάγονται εφεξής υπό τους Ελληνικούς Νόμους, κατά τους οποίους θέλουσιν απολαμβάνει ισονομίας και προστασίας τιμής, ζωής και περιουσίας.
Οι μουχτάρηδες θέλουσιν εκτελεί τα καθήκοντα των Δημάρχων μέχρι ενεργείας των εκλογών, αφού προηγουμένως ομόσωσι τον νενομισμένον όρκον εις τον συνταγματικόν Βασιλέα των Ελλήνων.
Εν Πολυγύρω τη 2α Νοεμβρίου 1912
Ο Στρατιωτικός Δ/τής Χαλκιδικής, Γεώργιος Κολοκοτρώνης, Ταγματάρχης»
Η παραπάνω ιστορική Προκήρυξη είναι η πολιτικοστρατιωτική πράξη που διακηρύσσει και επισημοποιεί την απελευθέρωση ολόκληρης της Χαλκιδικής, άσχετα αν, λόγω της επιτυχούς δράσης των Προσκόπων, από της 5ης Οκτωβρίου –ταυτόχρονα με την έναρξη του ελληνοτουρκικού πολέμου – οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν προς τη Θεσσαλονίκη, έτσι ώστε, όταν το Τάγμα Κρητών έφτασε στη Χαλκιδική, δεν συνάντησε ένοπλη αντίσταση. Η δράση αυτή των Προσκόπων – οι οποίοι στην ουσία ήταν οι μέχρι το 1908 Μακεδονομάχοι -ήταν οργανωμένη από το εθνικό κέντρο σε όλο το μήκος του μετώπου.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι, ταυτόχρονα με την άφιξη του Τάγματος Κολοκοτρώνη στον Πολύγυρο, την ίδια μάλιστα ημέρα, (2 Νοεμβρίου), έφτασε στην Αρναία ένας Ουλαμός του Τάγματος, υπό τον Ανθυπολοχαγό Ι. Σ. Αλεξάκη, οδεύοντας δρομέως προς το Άγιον Όρος, για να το καταλάβει εν ονόματι του Ελληνικού Στρατού, όπως είχε εντολή. Όμως, επειδή υπήρχε κίνδυνος να καταληφθεί το Όρος από τους Βουλγάρους, επερχόμενους από την περιοχή του Στρυμώνα, δόθηκε εντολή στον Αρχηγό του Στόλου να στείλει ισχυρή μοίρα και με άγημα να καταλάβει το Όρος, όπως και έγινε. Έτσι, ενώ ο Αλεξάκης οδεύει από Αρναία προς Μεταγγίτσι και Ιερισσό, πληροφορείται εκεί, στις 5 Νοεμβρίου πλέον, ότι το Όρος έχει καταληφθεί και πρέπει να επιστρέψει στον Πολύγυρο, όπως και γίνεται. Δηλαδή η ημερομηνία 2 Νοεμβρίου 1912 είναι ιστορική για τη Χαλκιδική: Ο Κολοκοτρώνης υπογράφει και ανακοινώνει στον Πολύγυρο την ιστορική Προκήρυξη, που αναφέρεται στην απελευθέρωση ολόκληρης της Χαλκιδικής, ο ουλαμός του Αλεξάκη φτάνει στην Αρναία και άγημα του πολεμικού μας Ναυτικού ελευθερώνει το Άγιον Όρος.
Με την ευκαιρία, βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να γνωστοποιήσω ότι το Δημοτικό Συμβούλιο Πολυγύρου, ύστερα από εισήγηση του Δημάρχου, έκανε δεκτή την πρότασή μου και αποφάσισε να (μετ)ονομάσει δυο (δευτερεύοντες) δρόμους της πόλης μας, έναν στο όνομα «οδός Γεωργίου Κολοκοτρώνη, Ταγματάρχου» και έναν, κάθετο σ’ αυτόν, στο όνομα «οδός 2ας Νοεμβρίου 1912». Η αποκάλυψη των δρόμων αυτών θα γίνει κατά τη διάρκεια μικρής τελετής, μάλλον στις 12 Ιουλίου (ημερομηνία θανάτου του Κολοκοτρώνη), αφού δεν έγινε δυνατόν να γίνει σήμερα, επέτειο της απελευθέρωσης. Φιλοδοξία υπάρχει, εκεί, στην τομή των οδών αυτών, να στηθεί κάποιο απλό, πολύ μικρού κόστους, μνημείο, για να θυμίζουν τα πρόσωπα και γεγονότα που σημάδεψαν τη νεότερη ιστορία του τόπου μας. Έτσι, όταν ο χρόνος θα χτυπά την 1η Νοεμβρίου, θα θυμόμαστε την σημαντική αυτή ημέρα και να μην περνά απαρατήρητη, όπως γίνεται χρόνια τώρα, με ευθύνη ΟΛΩΝ ΜΑΣ.
[ΠΗΓΗ: http://respentza.blogspot.gr/, του Γιώργου Ι. Ζωγραφάκη, συνταξιούχου δάσκαλου, 2/11/2016]