Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΞΟΔΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

softexΜπορεί η δημοσιονομική προσαρμογή και οι μεταρρυθμίσεις να αποτελούν το πρώτο και βασικό βήμα για τη σταδιακή επιστροφή της Ελλάδας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ωστόσο η εισροή φρέσκου χρήματος στη χώρα, μέσω κυρίως ξένων επενδύσεων, είναι αυτή που θα τη βγάλει οριστικά από τον πολυετή υφεσιακό κύκλο.

Δύστυχοι όμως, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων (όπως π.χ. Tns Fairfax Group του Καναδού Πρεμ Γουάτσα ή της Cosco) –και αυτές σε περιόδους πολιτικής σταθερότητας όπου η χώρα είχε αρχίσει να εμφανίζει τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης– η κρίση έχει συνοδευτεί κυρίως με τη… φυγή ξένων επενδυτών, οι οποίοι προεξόφλησαν μακρά περίοδο οικονομικής στενότητας στην Ελλάδα.

Ακόμη και πολυεθνικές οι οποίες επέλεξαν να μείνουν Ελλάδα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα μας, ύστερα από παρατεταμένη περίοδο πτώσης των μεγεθών τους. Τελευταία παραδείγματα φυγής ξένων κεφαλαίων είναι τα λουκέτα που μπήκαν σε δύο ιστορικές ελληνικές εταιρείες, τη Softex και την IΜΑΣ.

Ειδικότερα, την περασμένη εβδομάδα, μπήκε οριστικά λουκέτο στο εργοστάσιο της μεγαλύτερης ελληνικής βίομηχανίας προϊόντων χάρτου Softex (Αθηναϊκή Χαρτοποιία), με αποτέλεσμα την απόλυση των περίπου 200 εργαζομένων. Θυμίζουμε ότι η πολυεθνική Bolton Group είχε ανακοινώσει την απόφασή της από τον περασμένο Ιανουάριο να κλείσει το εργοστάσιό της στο Βοτανικό, ύστερα από τα μεγάλα προβλήματα που δημιούργησε η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε τον περασμένο Ιούλιο. Εκτός από τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στη γραμμή παραγωγής, θέμα αποτέλεσε και η πολύ χαμηλή αποζημίωση που έλαβε η εταιρεία από τις ασφαλιστικές. Το υπουργείο Εργασίας προσπάθησε να βρει κάποια λύση και να αποτρέψει το… μοιραίο, αλλά τελικά δεν αποφεύχθηκε.

Πριν από λίγες ημέρες εξάλλου, ο γερμανικός όμιλος ContiTech –ο οποίος, μεταξύ άλλων, παράγει και τα γνωστά ελαστικά Continental–, αποφάσισε να διακόψει την παραγωγική δραστηριότητα της βιομηχανίας παραγωγής μεταφορικών ταινιών ΙΜΑΣ, μιας εταιρείας με ιστορία 44 ετών στην Ελλάδα, η οποία απασχολεί σήμερα 138 εργαζομένους. Η γερμανική πολυεθνική επικαλέστηκε τη μειωμένη ζήτηση για τα προϊόντα που παράγει η ελληνική εταιρεία, λόγω της παγκόσμιας ύφεσης στην εξορυκτική βιομηχανία, καθώς και τη συμπίεση των τιμών για τα βασικά είδη της βιομηχανίας. Σε σχετική επιστολή αναφέρει ότι οι εταιρείες εξόρυξης λιγνίτη, καθώς και οι εταιρείες παραγωγής τσιμέντου και χάλυβα, αλλά και άλλες βιομηχανικές εταιρείες σταμάτησαν να υλοποιούν τις επενδύσεις που πραγματοποίησαν πριν από μερικά χρόνια.

Κατά τη διάρκεια της κρίσης, βέβαια, έχουν αποφασίσει να αποεπενδύσουν από τη χώρα μας και άλλοι διεθνείς κολοσσοί, απόρροια της κάθετης πτώσης της ζήτησης, της ολοένα συρρικνούμενης αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων καταναλωτών, αλλά και του αυξημένου ανταγωνισμού με βάση κυρίως τις τιμές. Θυμίζουμε για παράδειγμα ότι γρήγορα εγκατέλειψαν την Ελλάδα αμέσως μετά το πρώτο Μνημόνιο η γαλλική αλυσίδα λιανεμπορίου Fnac (με 4,5 χρόνια παρουσίας στη χώρα) και η γερμανική αλυσίδα σούπερ μάρκετ Aldi (με λιγότερα από δύο χρόνια).

Τρανταχτές αποχωρήσεις ξένων έστω και χωρίς να μπουν λουκέτα αποτελούν ακόμα η φυγή της γαλλικής Carrefour το καλοκαίρι του 2012 (όπου ο όμιλος Μαρινόπουλου απέκτησε το ποσοστό της) και της γερμανικής Makro τον Νοέμβριο του 2014, που το δίκτυο των καταστημάτων της απέκτησε ο όμιλος Σκλαβενίτη.

Χαρακτηριστική είναι ακόμη στον εγχώριο τραπεζικό κλάδο η πώληση ή η δραματική συρρίκνωση του δικτύου τους από παγκόσμιους κολοσσούς όπως είναι λ.χ. των γαλλικών Credit Agricole (που είχε αποκτήσει την πλειοψηφία της ΕμπορικήςΤράηεζας) και Societe Generale (μεγαλομετόχου της Γενικής), αλλά και της πορτογαλικής Banco Commercial Portugues (στη Millenium Bank). Παράλληλα, είχαμε την αποχώρηση της αμερικανικής Citigroup από τη λιανική τραπεζική, αλλά και της γαλλικής BNP Paribas, που έμεινε μόνο με μια απλή αντιπροσώπευση στην Αθήνα.

Την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησαν και πάλι φήμες ότι θα φύγει και η HSBC από την Ελλάδα, με βάση τις δηλώσεις κάποιων στελεχών του ομίλου σε διεθνές συνέδριο για τον κλάδο του real estate.

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι τα δανειακά χαρτοφυλάκια θα πωληθούν σε άλλες τράπεζες με τη διαδικασία που ακολούθησαν οι γαλλικές τράπεζες όταν αποχώρησαν από την Ελλάδα. Πάντως εκπρόσωποι της τράπεζας στην Ελλάδα διέψευσαν κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο, προσθέτοντας ότι έχουν υπάρξει και άλλα ανάλογα δημοσιεύματα τα τελευταία χρόνια, χωρίς καμία, όπως αποδείχτηκε, ουσιαστική βάση.

Στον πετρελαϊκό κλάδο και πιο συγκεκριμένα στην εμπορία καυσίμων, η βρετανική BP και η αγγλοολλανδική Shell αποφάσισαν ύστερα από πολλά χρόνια να πουλήσουν τις εν Ελλάδι δραστηριότητές τους (σε Ελληνικά Πετρέλαια και Motor Oil αντίστοιχα) διατηρώντας μόνο το σήμα τους στα πρατήρια (έναντι royalties). Από τις υπόλοιπες… αποχωρήσει ξεχωρίζουν αυτές της Bacardi Hellas, θυγατρικής της ομώνυμης πολυεθνικής, η οποία αποφάσισε να καταργήσει την αυτόνομη παρουσία της στη χώρα μας και να δώσει τη διανομή των προϊόντων της σε άλλες εταιρείες, και των καταστημάτων Saturn, καθώς η μαμά γερμανική εταιρεία επέλεξε να μείνει στην ελληνική αγορά μόνο με το δίκτυο της Media Markt.

Την ίδια στιγμή, πολλοί ξένοι όμιλοι μπορεί να διατηρούν την παρουσία τους στην Ελλάδα, ωστόσο φρόντισαν να περιορίσουν σημαντικά την έκθεσή τους στη χώρα μας, ενώ κάποιες από αυτές που είχαν για ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων ή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ως «ορμητήριο» την Ελλάδα, επέλεξαν άλλη χώρα ως βάση τους.

[ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, του Μάκη Αποστόλου, 20/03/2016]