Εάν θέλουμε να βρούμε δισεκατομμύρια, μπορεί και τρισεκατομμύρια, δεν χρειάζεται παρά να κοιτάξουμε κάτω. Στο υπέδαφος η Ελλάδα διαθέτει σημαντικές ποσότητες κοιτασμάτων σε λιγνίτη, βωξίτη, νικέλιο, μαγνησίτη, σπάνιες γαίες, χρυσό, πετρέλαιο, και φυσικά ο κατάλογος δεν σταματά εκεί. Ο ορυκτός πλούτος της χώρας αποτελεί ένα πλεονέκτημα άμεσης εκμετάλλευσης, που θα αποφέρει σημαντικά οφέλη ειδικά στην περιφέρεια, ωθώντας στην αποκέντρωση και παράλληλα δίνοντας ευκαιρίες και κίνητρα ώστε να δημιουργηθούν νέα οικονομικά κέντρα.

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στο μερίδιο της αξίας εξαγωγών. Οι πωλήσεις της εξορυκτικής βιομηχανίας το 2013 ανήλθαν σε 2,1 δισ. ευρώ, ενώ απασχολούνταν πάνω από 15,5 χιλιάδες άνθρωποι. Στην κορυφή των εξαγωγών βρίσκεται το αλουμίνιο (300 εκατ. ευρώ το 2015), και ακολουθούν το νικέλιο (192 εκατ. ευρώ) και η αλουμίνα (110 εκατ. ευρώ), ενώ και σε πολλές περιπτώσεις άλλων ορυκτών πρώτων υλών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια ο δυναμισμός των εξαγωγών, με ενδεικτικό παράδειγμα το μάρμαρο, τα βιομηχανικά ορυκτά και μέταλλα. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή τη διαδικασία σαφώς έπαιξε η εύκολη πρόσβαση που έχουν οι αντίστοιχες βιομηχανίες στον Πειραιά, ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου, με ιδιαίτερη στρατηγική θέση.

Σε όλα τα παραπάνω μπορούμε να προσθέσουμε ότι ο κλάδος, ακόμα και όταν ήρθε αντιμέτωπος με την κρίση, έδειξε μια συνολικότερη ανθεκτικότητα (οι μισθοί και ο αριθμός των απασχολουμένων μεταβλήθηκαν ελάχιστα έως καθόλου), στοιχείο που υποδηλώνει ότι υπάρχει η δυνατότητα να δώσει ώθηση και σε άλλους τομείς, όπως οι μεταποιητικές δραστηριότητες, ώστε να αναδειχτούν σε μεγάλους παίκτες τουλάχιστον περιφερειακά

Δεν αξιοποιούμε πλήρως τα κοιτάσματά μας

Σύμφωνα με έρευνες, ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πανευρωπαϊκά βρίσκεται στη βορειοανατολική Χαλκιδική, όπου υπολογίζεται ότι υπάρχουν «θαμμένοι» περίπου 160 τόνοι χρυσού, 2.000 τόνοι αργύρου, πάνω από 1 εκατ. τόνοι χαλκού και σχεδόν 1,5 εκατ. τόνοι μολύβδου και ψευδαργύρου.

Έκθεση της Ακαδημίας Αθηνών για το 2018 με τίτλο «Ενεργειακές προοπτικές της Ελλάδας» αναφέρει ότι, αν η χώρα μας αξιοποιήσει πλήρως τον πετρελαϊκό πλούτο που διαθέτει (βέβαια για αν γίνει κάτι τέτοιο είναι απαραίτητη η δημιουργία κρατικού φορέα για τη χρηματοδότηση και έρευνα, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση), θα μπορέσει να καλύψει τις εσωτερικές ενεργειακές ανάγκες της για περίπου 139 χρόνια.

Φυσικά, δεν είναι μόνο ο χρυσός, το πετρέλαιο και οι υδρογονάνθρακες. Υπάρχει ανάγκη να πραγματοποιηθούν και έρευνες προκειμένου να εντοπιστούν κοιτάσματα σπάνιων γαιών σε περιοχές όπως η Χαλκιδική, η Θράκη και αλλού. Ο εντοπισμός και η κατάλληλη αξιοποίησή τους θα δώσει μια εντελώς διαφορετική διάσταση στην οικονομία της χώρας, στις εξαγωγές, στην απασχόληση και στους μισθούς.

Είναι αλήθεια ότι η πολιτεία δεν έχει σταθεί αρωγός στις προσπάθειες να δημιουργηθεί βαριά βιομηχανία και να αξιοποιήσει η πατρίδα μας τον ορυκτό της πλούτο. Ο τεράστιος αριθμός μικρών και μεσαίων βιομηχανιών και βιοτεχνιών που παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας (π.χ. χαλυβουργία, κλωστοϋφαντουργία) μπορούν να δώσουν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, να περιορίσουν τις εισαγωγές, να ενισχύσουν τις εξαγωγές, να συνεισφέρουν στην οικονομία. Ενδεικτικά, τα χρόνια της κρίσης αυξάνεται με ταχύτατο ρυθμό η παραγωγή προϊόντων δεύτερης μεταποίησης αλουμινίου από ελληνικές μεταποιητικές μονάδες, όπως φύλλων και foils (τα πρώτα χρησιμοποιούνται ως καινοτόμα αντιολισθητικά πατώματα σε φορτηγά ψυγεία έως και σε ταχύπλοα της ακτοπλοΐας, ενώ τα δεύτερα έχουν εφαρμογές στη συσκευασία τροφίμων, φαρμάκων κ.ά.). Από το 2008 οι ετήσιος εξαγωγές έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, αγγίζοντας τα 800 εκατ. ευρώ ετησίως. Τα κέρδη που προέρχονται από τέτοιες δραστηριότητες θα αποκτήσουν πολλαπλασιαστικά οφέλη που θα ισχυροποιήσουν ακόμα περισσότερο τη θέση της Ελλάδας στη σημερινή αβέβαιη εποχή. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικές αποφάσεις που απαιτούνται, όπως η δημιουργία ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού, ο εκσυγχρονισμός του μεταλλευτικού κώδικα, η απλοποίηση και επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, πρέπει να επισπευσθούν.

Πέρυσι έγραφε ο ΣΕΒ σε special report αναφορικά με τις εξορυκτικές δραστηριότητες: «Με το κατάλληλο εθνικό σχέδιο, η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου μπορεί να αποτελέσει αιχμή για σημαντικές νέες επενδύσεις. Μάλιστα, καθώς ο κλάδος είναι έντασης κεφαλαίου και παραδοσιακά έχει καταφέρει να προσελκύσει επενδύσεις από το εξωτερικό, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά και εμβληματικά στην επενδυτική κινητοποίηση που έχει ανάγκη η χώρα. Οι επενδύσεις αυτές με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν τον κλάδο στην πρώτη γραμμή της βιώσιμης ανάπτυξης, επιταχύνοντας τη μετάβαση προς την κυκλική οικονομία και αξιοποιώντας τις σχετικές νέες τεχνολογίες ως ευκαιρίες ανάπτυξης».

Η πλήρης αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, οι ευκαιρίες για επενδύσεις και ό,τι αυτό συνεπάγεται, εφόσον λειτουργήσουν προς όφελος της χώρας, με μισθούς που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εργαζομένων, δημιουργούν το ζητούμενο της εποχής, της Ελλάδας που παράγει.

Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν όχι μόνο στον κλάδο της εξόρυξης, αλλά και σε όλους τους υπόλοιπους τομείς που θα υποστηρίξει, θα έχουν ακόμα μεγαλύτερη ένταση αν πλαισιωθούν από πολιτικές κατευθύνσεις που θα αντιστρέφουν το brain drain και θα εκμεταλλεύονται όσες δυνατότητες προσφέρει η ψηφιακή εποχή και η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.

Και αν όλα αυτά συνδυαστούν με τα υπόλοιπα διεθνώς ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, όπως είναι ο τουρισμός, η ναυτιλία, η αγροτική παραγωγή κ.ά., τότε θα αναδυθεί εναργέστερη η δυνατότητα να οδηγηθούμε αθροιστικά στη συνολικότερη ανάκαμψη της χώρας.

[ΠΗΓΗ: ΣΤΕΝΤΟΡΑΣ, του Απόστολου Ζαβιτσάνου, 27/10/2018]

Ο ορυκτός πλούτος στοίχειωνε πάντα στη φαντασία των Ελλήνων. Αυτός μας έβαλε στα μνημόνια, για «να τον κλέψουν οι ξένοι». Αυτός θα μας έβγαζε από τα μνημόνια, «αρκεί να μπορούσαμε να τον εκμεταλλευθούμε». Ονομάστηκε υδρογονάνθρακες (1,3 τρίς, ευρώ μόνο στο Αιγαίο υπολόγισε, σύμφωνα με δημοσιεύματα μια επιτροπή της Ακαδημίας Αθηνών)· έγινε «υδατάνθρακες» από τον κ. Πάνο Καμμένο- πήρε τη μορφή σπάνιων γαιών (για τις οποίες έγινε ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία και θα γίνει και εδώ) κ.λπ. Πρόσφατα δύο καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης υπολόγισαν τον ορυκτό πλούτο της Ελλάδος σε 2,4 τρίς, ευρώ, κάτι που η ΕΡΤ χαρακτήρισε «μυθικό».

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει βάση σε όλες αυτές τις μελέτες, ασχέτως αν στον δημόσιο διάλογο απλοποιούνται (και κάποιοι ονειρεύονται ζωή χαρισάμενη ως ιδιοκτήτες κοιτασμάτων), διογκώνονται, και γίνονται θεωρίες συνωμοσίας. Αλλά οι μελέτες με τα τρίς, βασίζονται σε εκτιμήσεις, ενώ δεν υπολογίζουν το κόστος εξόρυξης των «θησαυρών της ελληνικής γης». Υπάρχει και ένας τρίτος παράγων που πρέπει να λάβουμε υπόψη: οι κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις σε κάθε προσπάθεια εκμετάλλευσης των διαπιστωμένων κοιτασμάτων. Ενώ όλοι θέλουν να ζήσουν από τον ορυκτό πλούτο της χώρας κανείς δεν θέλει την εξόρυξή τους, τουλάχιστον σε ακτίνα τουλάχιστον 100 χιλιομέτρων από το σπίτι του.

Σε ό,τι αφορά τα πετρελαϊκά κοιτάσματα ήδη στην περιοχή των Ιωαννίνων στήνεται το σκηνικό των Σκουριών «με μπλόκα, που υποχρέωσαν πολλές φορές τα συνεργεία της κοινοπραξίας να σταματήσουν τις εργασίες τους, ενώ δεν έλειψαν και δολιοφθορές σε μηχανήματα» («Καθημερινή» 5.3.2018) . Στην Κρήτη, «επί ποδός βρίσκονται πολίτες και περιβαλλοντικές οργανώσεις» («Εφ.Συν.» 6.10.2018), ενώ το Δίκτυο Οικο-Κρήτη επισημαίνει χιλιάδες κινδύνους από τις πλατφόρμες στο Λιβυκό Πέλαγος: «Οι εξορύξεις αυτές σχεδιάζεται να γίνουν σε πρωτόγνωρα βάθη χιλιάδων μέτρων με άγνωστες συνέπειες, καθώς δεν υπάρχει ακόμα η κατάλληλη τεχνολογία. Ηδη από το στάδιο των σεισμικών ερευνών η ζωή στις θάλασσές μας, τα δελφίνια, οι φάλαινες φυσητήρες αλλά και οι θαλάσσιες χελώνες κινδυνεύουν θανάσιμα.

Τα οικονομικά επιχειρήματα υπέρ των εξορύξεων αμφίβολων ποσοτήτων υδρογονανθράκων από πολύ μεγάλα βάθη είναι σαθρά. Ο ανταγωνισμός στον χώρο της ενέργειας είναι πολύ έντονος και ήδη έχουμε εμπλακεί σε γεωπολιτικές συγκρούσεις χωρίς να γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον»

Τίποτε στη ζωή δεν είναι ακίνδυνο και τίποτε δεν είναι τσάμπα.

Αυτό πρέπει να το καταλάβουν πρώτα οικολόγοι και οικολογούντες που μετατρέπουν το κίνημα σε μια στείρα άρνηση κάθε οικονομικής προόδου. Θα είναι, δε, πιο τίμιο να εντάσσουν και το κόστος της άρνησης, όταν ξεσηκώνουν τον κόσμο για κάθε έργο.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, του Πάχου Μανδραβέλη, 09/10/2018]

Ο ορυκτός πλούτος της Ελλάδας είναι τεράστιο . Από τα μέχρι τώρα γνωστά αποθέματα και με πρόσφατα μελέτης, η ακαθάριστη αξία υπολογίζεται περίπου στα 2,4τρισεκατομμύρια ευρώ, ενώ εκμεταλλευόμαστε μόνο περίπου το 2,5% των γνωστών αποθεμάτων. Παράλληλα, με νέο τρόπο εντοπισμού μεταλλικών κοιτασμάτων, με τη χρήση ειδικής κάμερας (ηλεκτρομαγνητικής ) από ελικόπτερο, τα αποθέματα αυτά θα αυξηθούν κατά πολύ.

Πρέπει λοιπόν να χαραχθεί από την επόμενη κυβέρνηση, τη Νέα Δημοκρατία , μια πολιτική στην κατεύθυνση αυτή, με πλήρη καταγραφή των κοιτασμάτων και με διαγωνισμού fast track εκμετάλλευσης τους.

Ο ορυκτός πλούτος τη Ελλάδος αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της πρωτογενούς ανάπτυξης και κατ’ επέκταση της επανεκκίνησης της οικονομίας της χώρας. Αρκεί να σημειώσουμε ότι, το 1974, ο ορυκτός πλούτος κατείχε το 12% του ΑΕΠ, ενώ τώρα έχει πέσει στο απογοητευτικό 2,4%. Αυτό και μόνο καταδεικνύει τη δυναμική που μπορεί να προσφέρει η εκμετάλλευση αυτού του αγαθού. Αναλυτικά τα σπουδαιότερα μεταλλεύματα είναι τα εξής:

Μεικτά θειούχα

Περιέχουν μόλυβδο, ψευδάργυρο και σίδερο, καθώς και προσμείξεις χρυσού και αργύρου. Η παραγωγή μεικτών θειούχων γίνεται από το μεταλλείο Μαύρων Πετρών και εκτείνεται στην ευρύτερη περιοχή τη Στρατονίκης. Τα αποθέματα ανέρχονται σε 400.000 τόνους με περιεκτικότητα 10,2% σε ψευδάργυρο, 6,2 % σε μόλυβδο και 164 γρ. ανά τόνο σε άργυρο. Το 2015 παρήγαγε η Ελληνικός Χρυσός 35.000 τόνους συμπύκνωμα ψευδαργύρου με περιεκτικότητα 10,2% σε ψευδάργυρο. Μεικτά θειούχα εξορύσσονται στο κοίτασμα τη Ολυμπιάδος Χαλκιδικής από την Ελληνικός Χρυσός, με περιεκτικότητα περίπου 9% σε θειούχο μόλυβδο και θειούχο ψευδάργυρο, καθώς και σε αρσενοπυρίτη με περιεκτικότητα 8 gr χρυσό ανά τόνο αρσενοπυρίτη και 125 gr άργυρο. Τα αποθέματα στην Ολυμπιάδα ανέρχονται σε 14 εκατ. τόνου . Μεικτά θειούχα υπάρχουν επίσης στο κοίτασμα Πέραμα Έβρου. Τα αποθέματα υπολογίζονται σε 9,4 εκατ. τόνου με 3,4 gr χρυσό τόνο και 3,75 gr άργυρο τόνο. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται δύο εταιρείες στην εξόρυξη μαγνησιακών προϊόντων, η Ελληνικοί Λευκόλιθοι και η ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι που προσπαθεί να επαναδραστηριοποιήσει την παραγωγή μαγνησιακών προϊόντων στην περιοχή της Β. Εύβοιας . Οι Ελληνικοί Λευκόλιθοι είναι η μοναδική παραγωγός μαγνησίας στην Ελλάδα. Αποτελεί τη μεγαλύτερη εξαγωγική επιχείρηση λευκολίθου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τη μεγαλύτερη σε πωλήσεις καυστικής μαγνησίας παγκοσμίως . Η εταιρεία έχει ετήσια παραγωγή 400-450.000 τον. λευκολίθου και 180-200.000 τον. τελικών προϊόντων καυστικής μαγνησίας. Στην Β. Εύβοια η νέα εταιρεία ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι με βέβαια αποθέματα 15 εκατ. τόνους. Και άλλα τέσσερα κοιτάσματα στη Χαλκιδική με βέβαια αποθέματα 450.000 τόνους.

Τα κοιτάσματα βωξίτη τη Ελλάδος απαντούν στην ενότητα Παρνασσού Γκιώνας. Η χώρα μα κατέχει σημαντική θέση όχι μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και παγκοσμίως . Τα βέβαια αποθέματα βωξίτη στην Ελλάδα ανέρχονται σε 130.000.000 τόνους, και η ετήσια παραγωγή ξεπερνά του 32.000.000 τόνους.

Γαιάνθρακες

Τα αποθέματα σε λιγνίτη στην Ελλάδα, που καλύπτει σήμερα περί το 75% περίπου των ενεργειακών αναγκών της χώρας, βρίσκονται στην Πτολεμαΐδα, τη Μεγαλόπολη, τη Δράμα, τη Φλώρινα και την Ελασσόνα. Τα συνολικά αποθέματα εκτιμώνται σε περίπου 10.109 δις τόνους. Σήμερα η ΔΕΗ παράγει περίπου 63 εκατ. τόνου λιγνίτη. Υπολογίζεται ότι οι υπάρχουσες ποσότητες λιγνίτη επαρκούν για τα επόμενα 45 χρόνια. Εκτός από λιγνίτη π Ελλάδα διαθέτει ένα μεγάλο κοίτασμα τύρφης στην περιοχή των Φιλίππων. Τα εκμεταλλεύσιμα αποθέματα στο κοίτασμα αυτό εκτιμώνται σε 4 δισ. κυβικά.

Σιδηρονικέλιο.

Η Λάρκο Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική Ανώνυμη είναι παραγωγό σιδηρονικελίου, η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και μία από τι πέντε μεγαλύτερες παγκοσμίως . Είναι καθαρά εξαγωγική επιχείρηση συνεισφέροντας στην εθνική οικονομία περίπου 200 300 εκατ. ευρώ ετησίως . Το 2015, η ΓΜΜ ΑΕ παρήγαγε 17.113 τόνουα νικελίου από παραγωγή 2.264.000 τόνων σιδηρονικελίου, μεταλλεύματα από τα μεταλλεία, Ευβοίας, Αγίου Ιωάννη Βοιωτίας και Καστοριάς.

Ασβεστόλιθος

Η συνολική παραγωγή ανήλθε σε 35 εκατ. τόνους, εκ των οποίων 21,6 εκατ. τόνοι χρησιμοποιήθηκαν σαν πρώτη ύλη για παραγωγή τσιμέντου.

Εκτός αυτών, πρέπει να γίνει έρευνα για να εντοπιστούν και να βεβαιωθούν τα κοιτάσματα που έχει η χώρα μας σε σπάνιες γαίες και που βρίσκονται κυρία στην αιγιάλια ζώνη, από τον κόλπο τη Ιερισσού στη Χαλκιδική μέχρι και την Αλεξανδρούπολη. Η βεβαίωση των κοιτασμάτων θα δώσει μια άλλη διάσταση στην οικονομία της χώρας, αφού η χρησιμοποίηση άρα και η ζήτηση σε σπάνιε γαίες είναι συνεχώς αυξανόμενες από τη βιομηχανία.

[ΠΗΓΗ: ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, του Γιώργου Τσανανά, μεταλλειολόγου μηχανικού, 30/06/2018]

Ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας,Κώστας Σκρέκας παραβρέθηκε σε εκδήλωση με θέμα «Ο εξορυκτικός κλάδος μοχλός ανάπτυξης της χώρας» στο πλαίσιο της ετήσιας τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μελών του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

Ο κος Σκρέκας τόνισε, ότι η Ελλάδα εδράζεται σε ένα θησαυρό ορυκτού πλούτου, που επιβάλλεται να αξιοποιηθεί με όρους αειφορίας και διατηρησιμότητας, προς όφελος των Ελλήνων.

Η ανάπτυξη που χρειαζόμαστε σημείωσε, δε μπορεί να στηρίζεται σε ένα μόνο οικονομικό κλάδο μονοδιάστατα. Η ανάπτυξη επιβάλλεται να είναι πολυδιάστατη και να στηρίζεται σε όλα τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας. Το ζητούμενο για τη χώρα είναι μία ανάπτυξη που σέβεται το περιβάλλον, που προάγει την καινοτομία και παράλληλα αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό, το σημαντικότερο περιουσιακό στοιχείο που διαθέτει η Ελλάδα.

Στην ερώτηση «από που θα έρθει η ανάπτυξη;» ο Βουλευτής απάντησε ότι η πολιτεία πρέπει να ασχοληθεί και με τον κλάδο της εξόρυξης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βοηθήσει τις επενδύσεις που σήμερα είναι κολλημένες να προχωρήσουν, αλλά και να διευκολύνει νέες επενδύσεις να έρθουν.

Αντίθετα δηλαδή με ότι πράττει η κυβέρνηση στην περίπτωση της εξόρυξης χρυσού στη Χαλκιδική. Συγκεκριμένα, ο κος Σκρέκας κατηγόρησε τον υπουργό ΥΠΕΝ ότι εσκεμμένα εμποδίζει την επένδυση στις Σκουριές εγείροντας γραφειοκρατικά προσχώματα.

Αποτέλεσμα αυτών των καθυστερήσεων σήμερα, είναι η χώρα να χάνει φορολογικά έσοδα αλλά και εκατοντάδες θέσεις εργασίας υψηλά αμειβόμενες, που θα είχαν δημιουργηθεί αν είχε ολοκληρωθεί η επένδυση.

O κος Σκρέκας τέλος, υποστήριξε ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα πλούσιο ορυκτό απόθεμα. Δεν είναι δυνατόν λοιπόν, κάποιοι κολλημένοι σε οπισθοδρομικές αντιλήψεις του παρελθόντος, να εμποδίζουν την εκμετάλλευσή του. Δεν επιτρέπεται πολιτικές ιδεοληψίες και δογματισμοί να κρατάνε τους Έλληνες εγκλωβισμένους στη φτώχεια.

Στην Νέα Δημοκρατία υπάρχει πολιτική βούληση και σχέδιο για να σπάσουν οι αλυσίδες της οπισθοδρόμησης, και αυτό ο Κυριακός Μητσοτάκης είναι αποφασισμένος να το πράξει.

[ΠΗΓΗ: http://politesaristoteli.blogspot.com/, από voreini.gr, 2/6/2018]

Ένας από τους σημαντικούς άξονες της ολοκληρωμένης Εθνικής Πολιτικής αξιοποίησης των Ορυκτών Πρώτων Υλών, που τέθηκε σε εφαρμογή τον Φεβρουάριο 2012 (βλ. Σχόλιο), είναι και η «Έρευνα για ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων».

Η Εθνική Πολιτική προβλέπει την λήψη μέτρων εξασφάλισης των συνθηκών για την έρευνα αυτή, το σχεδιασμό των απαραίτητων υποδομών καθώς και την ένταξη της εκμετάλλευσης των ορυκτών υλών στο συνολικό χωροταξικό σχεδιασμό.

Στις αρχές του 2012 υπήρχαν στο στάδιο της αδειοδότησης σημαντικά έργα (π.χ. κοιτάσματα Περάματος και Σαπών), ενώ ήταν σε εξέλιξη ο πλειοδοτικός διαγωνισμός για ορισμένα από τα πορφυρικά συστήματα του Νομού Κιλκίς με πρόθεση προκήρυξης διαγωνισμών από το ΥΠΕΚΑ και για άλλους χώρους (π.χ. μεταλλευτικός χώρος στην περιοχή Καλλυντήρι Ροδόπης).

Επισημαίνεται ότι τότε υπήρχε αξιόλογο ενδιαφέρον εταιρειών, οι οποίες εξήταζαν τις δυνατότητες αδειοδότησης για έρευνα εντοπισμού κοιτασμάτων τόσο σε δημόσιους μεταλλευτικούς χώρους -μέσα από τη διαδικασία των πλειοδοτικών διαγωνισμών- όσο και παραχωρήσεων.

Η ατυχής έκβαση των προσπαθειών αυτών σε συνδυασμό με το πρωτοφανές αρνητικό κλίμα των τελευταίων ετών για επενδύσεις στον εξορυκτικό κλάδο των μεταλλικών ορυκτών, οδήγησε στην ουσιαστική παύση κάθε έρευνας εντοπισμού ΟΠΥ. Ο καθείς μπορεί να ανιχνεύσει τα αίτια της αποτυχίας.

Αυτό όμως που είναι πράγματι εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια γίνονταν συνεχώς από αρμοδίους -και συνεχίζονται και σήμερα- αναφορές στη σημασία του «ορυκτού πλούτου», ανακοινώνονταν διάφορες ατεκμηρίωτες εκτιμήσεις για την αξία του, ενώ ταυτόχρονα δίνονταν -όπως δίνονται και σήμερα- υποσχέσεις για στήριξη της όλης προσπάθειας αξιοποίησής του στο πλαίσιο μίας αναπτυξιακής στρατηγικής.

Διαπιστώνεται κατά συνέπεια ένα μεγάλο χάσμα ανάμεσα στις «δηλώσεις προθέσεων» της Πολιτείας και το «αποτέλεσμα». Ουσιαστικά η έρευνα για εντοπισμό κοιτασμάτων περιορίζεται σήμερα στις προσπάθειες των εταιρειών εξόρυξης για αύξηση των αποθεμάτων τους (brownfield exploration), ενώ δεν εκτελείται κανένα έργο για αναζήτηση νέων κοιτασμάτων (greenfield exploration).

Eίναι γνωστό ότι η κοιτασματολογία εξελίσσεται συνεχώς και η γνώση μας για το «τι ορυκτή ύλη θα βρούμε και πως» σε μία περιοχή βελτιώνεται, έτσι ώστε να χρειάζονται σε εθνική κλίμακα επαναξιολογήσεις των διαφόρων περιοχών αναφορικά με το δυναμικό τους.

Τα κρίσιμα ορυκτά και μέταλλα για παράδειγμα** δεν είχαν αποτελέσει ερευνητικό στόχο των μελετητών διαφόρων μεταλλοφόρων εμφανίσεων (πλην εξαιρέσεων), με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σήμερα συστηματική γνώση των συγκεντρώσεών τους, ενώ για ορισμένα ορυκτά ανακαλύπτονται νέες χρήσεις με αποτέλεσμα να αποκτούν σημαντική οινονομική αξία, εκεί που η κοιτασματολογία-μεταλλευτική τα αγνοούσε.

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυρισθεί ότι αιτία της αναποτελεσματικότητας είναι οι αντιδράσεις που προβάλλονται σε τοπικό επίπεδο. Εδώ όμως βρίσκεται η ευθύνη της Πολιτείας, η οποία θα πρέπει να αντιληφθεί ότι οι εταιρείες ξοδεύουν σημαντικά κεφάλαια για αναζήτηση νέων κοιτασμάτων σε περιοχές για τις οποίες προηγουμένως έχουν λάβει τις σχετικές άδειες σύμφωνα με όλα όσα προβλέπει η νομοθεσία.

Αυτονόητο είναι ότι αποτελεί ευθύνη της πολιτείας να προστατεύσει τους επενδυτές και να δείξει εμπράκτως τη βούληση και την ικανότητά της γι’ αυτό. Σε περίπτωση επιτυχίας των ερευνών τους, οι επενδυτές δικαιούνται απολύτως να τύχουν αδειοδότησης για την εκμετάλλευση των νέων κοιτασμάτων, πάντοτε βέβαια σύμφωνα με όσα προβλέπει η νομοθεσία.

Η έρευνα εντοπισμού στο πρώϊμο αναγνωριστικό στάδιο είναι μέσα στους σκοπούς της Γεωλογικής Υπηρεσίας (ΙΓΜΕ). Ομως η Γεωλογική Υπηρεσία αποτελεί σήμερα σκιά του παλαιού εαυτού της, αφού είναι εγκλωβισμένη σε διοικητικά προβλήματα που είναι άσχετα με προσπάθειες υλοποίησης των στόχων για τους οποίους ιδρύθηκε, αναγκάζεται να εφαρμόσει κοινωνικά κριτήρια προσωρινής στελέχωσης που δεν είναι συμβατά με τις ανάγκες ενός σύγχρονου ερευνητικού οργανισμού, δεν έχει στρατηγικό σχεδιασμό στο πλαίσιο της Εθνικής πολιτικής για τις ΟΠΥ και εμφανίζεται -σχεδόν- με άγνωστο μέλλον.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις αδυναμίες του κρατικού φορέα και τη διεθνή πρακτική γίνεται πλέον σαφές ότι η διαδικασία αδειοδότησης για τις δραστηριότητες έρευνας (περιλαμβανομένης της αδειοδότησης για γεωτρήσεις) πρέπει να γίνει ευνοϊκή για μικρές ιδιωτικές εταιρείες ερευνών, οι οποίες συνήθως αποτελούνται από εξαιρετικά έμπειρους κοιτασματολόγους και μπορούν να αναδείξουν και κοιτάσματα με μικρότερο οικονομικό ενδιαφέρον. Ομως για την προσέλκυσή τους, το στάδιο της έρευνας εντοπισμού πρέπει να αποσυνδεθεί από το στάδιο εξόρυξης.

Παράλληλα πρέπει να υπάρξουν σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις, έτσι ώστε να μην υπάρχουν στο μέλλον ερευνητέοι μεταλλευτικοί χώροι, στους οποίους δεν θα προχωρά η έρευνα σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ο μισθωτής θα έχει αναλάβει.

Από εμπειρία πολλών ετών μπορώ να βεβαιώσω ότι Ελληνες γεωλόγοι-πτυχιούχοι Ελληνικών Πανεπιστημίων μπορούν -σε ικανοποιητικό ποσοστό- να στελεχώσουν ή να συνεργασθούν με εταιρείες με αντικείμενο τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων.

Είναι γνωστό ότι το νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Πολιτικής για τις ορυκτές ύλες υπάρχει και είναι σύμφωνο με όσα η πολιτική της ΕΕ έχει καθορίσει. Το μεγάλο κενό εντοπίζεται στην υλοποίησή της. Προφανώς το πρόβλημα είναι πολιτικό. Πόσο αξιόπιστη μπορεί να θεωρείται μία Πολιτεία (περιλαμβανομένης και της τοπικής αυτοδιοίκησης), που ενώ χορηγεί άδειες για έρευνα εντοπισμού ΟΠΥ στη συνέχεια αρνείται ή καθυστερεί να εγκρίνει τις αδειοδοτήσεις για εξόρυξη;

Αυτό δίνει το δικαίωμα σε πολλούς να πιστεύουν ότι οι συμπεριφορές-αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο επιβάλλονται στο πλαίσιο κομματικών ανταγωνισμών σε εθνική ή τοπική κλίμακα. Και είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι χρησιμοποιούνται επιχειρήματα που δεν αντέχουν σε επιστημονικά και τεχνολογικά δεδομένα, ακόμη και όταν οι ίδιες τεχνικές εξόρυξης και κατεργασίας αποδεικνύεται ότι εφαρμόζονται χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε άλλες χώρες.

Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι, είτε η πολιτεία φαίνεται ευχαριστημένη με την κατάσταση της ανυπαρξίας έρευνας εντοπισμού νέων κοιτασμάτων -παρά τις δηλώσεις περί του αντιθέτου- είτε ότι φαίνεται αδύναμη να την αντιμετωπίσει.

**Οι κρίσιμες ορυκτές ύλες για την Ευρωπαϊκή Ένωση (2017) είναι: βαρίτης, φθορίτης, βορικά άλατα, φωσφορικά, Sb, Be, Bi, Co, Ga, Ge, Hf, He, In, Mg, Nb, Sc, Si metal, Ta, W, V, PGM, REE.

Σχόλιο. Η Εθνική Πολιτική ΟΠΥ δεν ετέθη σε εφαρμογή τον Φεβρουάριο του 2012. Η τότε εκδήλωση απετέλεσε μια πανηγυρική διακήρυξη προθέσεων προς υλοποίηση. Η Εθνική Πολιτική για να τεθεί σε ισχύ πρέπει να επικαιροποιηθεί/αναθεωρηθεί (πλέον) και να κατοχυρωθεί θεσμικά με νόμο ή έστω Υπ. Απόφαση. Οπως έγινε με την ΕΠ για την Βιοποικιλότητα, για την κυκλική οικονομία κλπ. Εννοείται ότι το ευρύτερο νομοθετικό πλαίσιο για την υλοποίηση υπάρχει όπως ήδη αναφέρθηκε στο άρθρο. Κι ακόμη κάτι. Η κακοδαιμονία δεν βρίσκεται μόνο στους κόλπους της Πολιτείας, αλλά εγκαθίσταται και  φωλιάζει στον Ελληνα από την πρώτη μέρα που πηγαίνει στο σχολείο και φυσικά παγιώνεται πλήρως στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Η Πολιτεία καθρεπτίζει τον εαυτό μας, τον κακό εαυτό μας αν θέλετε, όμως είμαστε εμείς που δεν έχουμε αρχές, που άλλοτε αδιαφορούμε, άλλοτε προσποιούμαστε ότι ενδιαφερόμαστε για το πολύφερνο δημόσιο συμφέρον, αλλά που στο βάθος ιδιωτεύουμε και μόνον! Για να παράξεις ως πολιτεία πρέπει να πάψεις να ιδιωτεύεις.. Με άλλα λόγια, αν μεταφέρεις τους ικανούς ιδιώτες στις θέσεις κλειδιά της Πολιτείας, ουδόλως αυτό εγγυάται ότι θα έχεις αποτέλεσμα στην όποια δημόσια πολιτική προσπαθείς να υλοποιήσεις..  Ας πάψουμε να ιδιωτεύουμε και ας προσφέρουμε εθελοντικά!

[ΠΗΓΗ: http://politesaristoteli.blogspot.com, του Νικόλαου Σκαρπέλη, Ομότιμου Καθηγητή Κοιτασματολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, από oryktosploutos.net/, 30/5/2018]