Ημερίδα με θέμα «Τα ορυκτά και ο άνθρωπος: εξορυκτική δραστηριότητα, κοινωνία και περιβάλλον τον 21ο αιώνα» θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 29 Ιανουάριου στο Μουσείο Γουλανδρή με οργανωτή τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων.

Η ημερίδα σχετίζεται με τη θεματική της έκθεσης «Τα ορυκτά και ο άνθρωπος», η οποία φιλοξενείται ήδη στο μουσείο και σε αυτή θα ξεναγηθούν περίπου 260 μαθητές γυμνασίου και λυκείου και καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Το θέμα της ημερίδας είναι τέτοιο, ώστε να περιέχει διάφορες πτυχές της εξορυκτικής δραστηριότητας από την ιστορική πορεία της αξιοποίησης των ΟΠΥ (ορυκτών πρώτων υλών) και της αναγκαιότητάς τους στην καθημερινή ζωή μέχρι μοντέρνες τεχνολογίες, ρομποτική, βιώσιμη ανάπτυξη, προστασία περιβάλλοντος και λειτουργία στο μέλλον.

[ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 26/01/2019]

Ο συγγραφέας Γ. Λεκάκης αποκαλύπτει σύγγραμμα του Στ. Δ. Κατράκη (διπλ. μηχ/κού μεταλλείων E.N.S.M. τακτικού καθηγ. του Ε. Μ. Πολυτεχνείου) με τίτλο «ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ», του 1956, στο οποίο αναφέρονται περιοχές της Ελλάδας όπου είχαν επισημανθεί κοιτάσματα σπάνιων γαιών και ραδιενεργών ορυκτών.

«Τα σπουδαιότερα μεταλλευτικό κέντρα, για την εκμετάλλευση χρυσού, αργύρου, μολύβδου και χαλκού, κατά την αρχαιότητα ευρίσκοντο κυρίως στην Μακεδονία (Ανατολική Χαλκιδική, Παιονία, Παγγαίο, Άγκιστρο Σερρών, Θάσο, κ.ά.), την Σίφνο Κυκλάδων, την Αττική (Λαύριο), κ.α

Έρευνες διενεργηθείσες (την δεκαετία 1950-1960) «διεπίστωσαν κοιτάσματα ουρανίου και θορίου σε Μακεδονία και Θράκη, άτινα από μακρού είχον επισημανθή

Η πιθανότης ανευρέσεως εκμεταλλευσίμων ποσοτήτων των ως είρηται ραδιενεργών ορυκτών φαίνεται να είναι μεγάλη, η δε οικονομική και ενεργειακή σημασία τούτων θέλει είναι ανυπολόγιστος δια την Χώραν

Σήμερον η εξόρυξις των μαγγανιούχων μεταλλευμάτων περιορίζεται εις τα μεταλλεύματα χημικού τύπου και διενεργείται κυρίως εις την περιοχήν Δράμας-Νευροκοιτίου (Αν. Μακεδονία). Εις την περιοχήν Νευροκοπίου (25ον χλμ. της δημοσίας οδού Δράμας-Νευροκοπίου) διενεργείται, από δεκαετίες, συστηματική εκμετάλλευσις των μαγγανιούχων κοιτασμάτων αυτής

Γνωστή είναι, επίσης, η ύπαρξις «ενδείξεων» ραδιενεργών ορυκτών πλησίον των βουλγαρικών συνόρων και η εντός του βουλγαρικού εδάφους διενεργουμένη εκμετάλλευσις ουρανιούχων κοιτασμάτων. Οι διενεργηθείσαι από δεκαετίας περίπου συστημαπκοί έρευναι αναζητήσεως ραδιενεργών ορυκτών επιβεβαίωσαν την ύπαρξιν κοιτασμάτων ουρανίου και θορίου εις Μακεδονίαν, Θράκην και περιοχήν Λαρίσης. Επί των αποτελεσμάτων των μέχρι τούδε γενομένων ερευνών εν Ελλάδι, λόγω ισχυρισμού του απορρήτου, δεν κατέστη δυνατόν να συγκεντρωθούν τα διάφορα στοιχεία της μελέτης των ουρανιούχων περιοχών της Χώρας

Εκ των ελθόντων εις το φως της δημοσιότητος στοιχείων (1956) αναφορικώς με την διενεργηθείσαν εργασίαν υπό συνεργείου μετακληθέντων Γάλλων ειδικών (σ.σ. όπως ο Harz, καθηγ. Πανεπ. Λυών Γαλλίας), και των γενομένων αναλύσεων εις τα εργαστήρια της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας της Γαλλίας προκύπτει ότι τα επιτευχθέντα αποτελέσματα υπήρξαν λίαν ικανοποιητικά. Ανεκαλύφθησαν 5 περιοχαί εις Μακεδονίαν και Θράκην (Εχίνου Ξάνθης, Δράμας, Κίρκη Αλεξανδρουπόλεως, Σερρών, Καβάλας)

Εις την θαλασσίαν παραλίαν Λουτρών-Ελευθερών της Καβάλας διεπιοτώθη προσχωματικόν κοίτασμα θοριούχου άμμου περιεκτικότητος Ζώναι ουρανιούχου μεταλλοφορίας διεπιστώθησαν και εις άλλας περιοχάς: Μακρυχωρίου Λαρίσης, Κιθαιρώνος, Δελβένι Ηπείρου, και Βάθη Κιλκίς, εις ην ανευρέθη αξιόλογος μεταλλοφορία ουρανιούχου ορυκτού (τορβενπου) εντός πορφυριτικού πετρώματος

Εις άμμους της Μακεδονίας και Θράκης διεπιστώθη το ορυκτόν μοναζίτης, το οποίον περιέχει δημήτριον και θόριον».

[ΠΗΓΗ: KONTRANEWS, του Γ. Λεκάκη, 5/2/2018]

Σε όποιο μέρος της γης κι αν ζούμε, κάθε φορά που τρώμε, πίνουμε, πλένουμε ή πλενόμαστε, γράφουμε, ζωγραφίζουμε, μαγειρεύουμε, ταξιδεύουμε, ή απλά καθόμαστε στην εστία του σπιτιού μας, μεταχειριζόμαστε χρήσιμα ορυκτά που έχουν εξορυχθεί και υποστεί κατάλληλη επεξεργασία.

Από το ξεβαμμένο τζιν μας ως την οδοντόκρεμά μας, από το τηλεόραση μας, το κινητό μας μέχρι την άμμο υγιεινής για τις γάτες μας, από τα φωτοβολταϊκά μας «πάνελ» μέχρι τις σκιές αισθητικής των ματιών, από την ταπετσαρία των τοίχων ως το ψυγείο μας, από το αυτοκίνητό μας ως τα πορσελάνινα φλιτζάνια του τσαγιού, χρησιμοποιούμε επεξεργασμένα ορυκτά. Και ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Εστω κι αν δεν το ξέρουμε, τα ορυκτά υπάρχουν στη ζωή μας, κι εμείς ζούμε μαζί τους!

Αν οι πέτρες μιλούσαν, σίγουρα θα είχαν να μας εξιστορήσουν πολλά για την ιστορία και την προϊστορία του πλανήτη. Η εξέταση των ορυκτών μας βοηθά να κατανοήσουμε την προέλευση της Γης, εφόσον αποθηκεύουν στο εσωτερικό τους χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με το τί συνέβη στο γεωλογικό παρελθόν.

Μια συναρπαστική και αποκαλυπτική περιπλάνηση στον κόσμο των ορυκτών, έναν απολαυστικός διάλογος για τις φοβίες μας, τις προκαταλήψεις μας, τις περιβαλλοντικές μας ανησυχίες στο βιβλίο του   Γ. Γεωργιάδη, «Τα ορυκτά στη ζωή μας».

Και βέβαια μαζί με τα ορυκτά μοιραία συνυπάρχουν και τα ορυχεία, τα οποία απαιτούνται για την εξόρυξη των χρήσιμων ορυκτών κι εν συνεχεία των μετάλλων και γενικότερα των χρήσιμων υλικών.

Πολλοί υποκρίνονται πως δεν καταλαβαίνουν ότι κάθε βήμα της ζωής τους είτε με το αυτοκίνητο είτε με το αεροπλάνο είτε με την φαντασία που τους προσφέρουν οι μαγικές ηλεκτρονικές τους οθόνες, κρύβει στο βάθος ένα ορυκτό, ένα κοίτασμα. Κι ακόμη παραπίσω ένα επιφανειακό ή υπόγειο ορυχείο. Και κάθε ψήγμα ενέργειας που καταναλώνουν δεν προέρχεται από την ..πρίζα αλλά -τουλάχιστον για τον τόπο μας-από μια λιγνιτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής. Δυστυχώς, το ίδιο άστοχα συμπεριφέρεται και η Πολιτεία είτε στις δράσεις όπου νομοθετεί είτε στις δράσεις όπου οφείλει να προωθήσει με σκοπό το συγκερασμό του περιβάλλοντος με την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες ενημέρωσης τόσο από τους επιστημονικούς φορείς όσο και από την Πολιτεία, ώστε τελικά να μεταστραφεί αυτή η  αρνητική εικόνα των πολιτών που στέκονται αμέτοχοι και αδρανείς- αν όχι εχθρικοί- προς την εξορυκτική δραστηριότητα, προβάλλοντας τα θετικά σημεία της δραστηριότητας και πείθοντας ότι με τη βοήθεια της επιστήμης και τεχνολογίας αλλά και της δικής μας θέλησης, οι όποιες δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον μπορούν να αντιμετωπιστούν.

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net, του Πέτρου Τζεφέρη]

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η κατασκευή Η/Υ απαιτεί 10 φορές το βάρος του σε ορυκτά καύσιμα και χημικές ουσίες

• Οθόνες PC: τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται είναι: σπάνιες γαίες, χαλαζίας, κοβάλτιο, νικέλιο, ασήμι, μόλυβδος, σελήνιο, τελλούριο κ.ά.
• TV: χρησιμοποιούνται 35 ορυκτά. Για την κατεργασία των οθονών τους, χρησιμοποιείται κίσσηρις (ελαφρόπετρα)
• Μπαταρίες τηλεκοντρόλ: διοξείδιο του μαγγανίου που παράγεται από το ορυκτό πυρολουσίτη

Για την κατασκευή ενός σπιτιού απαιτούνται 60 τόνοι ασβεστόλιθου, πάνω από 200 τόνοι βιομηχανικών ορυκτών, πάνω από 50 τόνοι πετρωμάτων (μάρμαρα, γρανίτες, πλακάκια), χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα ορυκτά που συμμετέχουν σε όλα τα μεταλλικά μέρη της οικοδομής (σίδερο, χαλκός, αλουμίνιο κλπ.)

Σε ένα αυτοκίνητο:

• 15.000 μέρη και στοιχεία κατασκευάζονται από ορυκτές ύλες
• Χρησιμοποιούνται 100-150 κιλά βιομηχανικών ορυκτών (τζάμια, ελαστικά, πλαστικά, τα σύνθετα υλικά, για τα χυτά μέρη και τους καταλύτες)
• Χρησιμοποιείται ένας τόνος μετάλλων (αλουμίνιο, σίδηρος,νικέλιο, μολυβδένιο, χρώμιο,μόλυβδος, μαγνήσιο)
• 

Ορισμένα από τα σημαντικότερα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ενός αυτοκινήτου είναι:

• ορυκτά σιδήρου: λεμωνίτης, αιματίτης.
• Λατερίτης (ορυκτό νικελίου), βωξίτης (ορυκτό αλουμινίου), μαγνησίτης, χρωμίτης, μολυβδενίτης
• Βολφραμίτης,φωσφορίτης, μπεντονίτης, χαλαζίας, σπάνιες γαίες (βαναδινίτης) κ.ά.

Στα κινητά χρησιμοποιούνται τουλάχιστον 40 ορυκτά. Ένα κινητό τηλέφωνο απαιτεί: υψηλής καθαρότητας χαλαζία, πυρίτιο, νεοδύμιο, λανθάνιο, αρσενίδιο του γαλλίου, χαλκό, ενώσεις μαγνησίου, μικρές ποσότητες χρυσού, παλλαδίου και λιθίου, άργυρο, βολφράμιο, πολλά άλλα ορυκτά όπως και προϊόντα που παράγονται από επεξεργασία πετρελαίου.

Βασικά ορυκτά των οποίων τα κατεργασμένα ή καθετοποιημένα προϊόντα χρησιμοποιούνται στη φαρμακοβιομηχανία ή τη βιομηχανία καλλυντικών είναι: Βωξίτης, λευκόλιθος, μαγνησία, μπεντονίτης, βαρύτης, γύψος, καολίνης,ανθρακικό ασβέστιο.

Στο ηλεκτρικό σίδερο χρησιμοποιούνται: Μίκα στη μόνωση, ορυκτά χαλκού (χαλκοπυρίτης, μαλαχίτης,αζουρίτης) στα χάλκινα σύρματα, χουντίτης- υδρομαγνησίτη στο περίβλημα καλωδίων (επιβραδυντικά πυρός), υδροξείδιο του αργιλίου στα καλώδια, υδροξείδιο του μαγνησίου (λευκόλιθος) στις ηλεκτρικές αντιστάσεις.

Τεράστιες ποσότητες από χαλίκι, άμμο και τσιμέντο απαιτούνται για την κατασκευή δρόμων, και γενικά μεγάλων τεχνικών έργων. Για κάθε χιλιόμετρο εθνικής οδού χρειάζονται 30.000 τόνοι ορυκτών (σε αδρανή και τσιμέντο)

Αντιολισθηρός τάπητας στους δρόμους: διαβάσης, γρανίτης κ.ά.

Διαγράμμιση δρόμων: γυάλινα σφαιρίδια (χαλαζίτης), χαλαζιακή άμμος, διοξείδιο του τιτανίου ή χριστοβαλίτης για υψηλή λευκότητα.

[ΠΗΓΗ: http://www.oryktosploutos.net/, του Πέτρου Τζεφέρη, 8/7/2017

Κάποιες φορές οι αριθμοί είναι αμείλικτοι… Έχουν υπολογιστεί οι ποσότητες ορυκτών πόρων τις οποίες χρησιμοποιεί ή καταναλώνει ένας άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του και το αποτέλεσμα είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό! Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός πως χωρίς τους ορυκτούς πόρους το σημερινό επίπεδο διαβίωσης του ανθρώπου δεν μπορεί να υποστηριχθεί.

Αδρανή Υλικά: 779.160 κιλά

Άργιλοι: 9.265 κιλά

Τσιμέντο: 33.996 κιλά

Φωσφορικά Πετρώματα: 8.357 κιλά

Άνθρακας: 262.267 κιλά

Πετρέλαιο: 311 εκατομμύρια λίτρα

Φυσικό Αέριο: 161.689 κυβικά μέτρα

Αλάτι: 14.455 κιλά

Μόλυβδος: 413 κιλά

Βωξίτης (Αλουμίνιο): 2.454 κιλά

Ψευδάργυρος: 350 κιλά

Χρυσός: 48 κιλά

Χαλκός: 633 κιλά

Σιδηρούχα μεταλλεύματα: 14.792 κιλά

Άλλα ορυκτά & μεταλλεύματα: 30.819 κιλά

[ΠΗΓΗ: elladitsamas.blogspot.gr, 24/7/2017, από το  «Ορυκτοί πόροι της Ελλάδας (αποθέματα – αξία) και Προδιαγραφές – Χρήσεις Πολύ Υψηλής Ποιότητας Ζεολιθικών Τόφφων», Α. Φιλιππίδη]