Tag Archives: μεταλλεια

ELDORADO GOLD: ΑΝΑΜΕΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ, ΑΛΛΙΩΣ ΘΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΜΑΣ

Ο αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής Ελλάδος της Eldorado Gold, Χρ. Μπαλάσκας,δήλωσε ότι η εταιρεία δεν συνδέει την αδειοδότηση με καμία κυβέρνηση αλλά αναμένει την έκδοση αδειών ρουτίνας. Κάλεσε δε την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει τη στάση της.

«Οι μέτοχοι εμμένουν στην επένδυση και αναμένουν την αδειοδότησή της. Εφόσον δεν υπάρξει ανταπόκριση από την ελληνική Πολιτεία, θα προστατεύσουν την επένδυσή τους με όποιον τρόπο επιλεγεί».

Αυτήν τη δήλωση έκανε χθες Τετάρτη ο αντιπρόεδρος και γενικός διευθυντής Ελλάδος της Eldorado Gold, Χρήστος Μπαλάσκας, σε ενημερωτική εκδήλωση, σημειώνοντας ότι η εταιρεία δεν συνδέει την αδειοδότηση με καμία κυβέρνηση αλλά αναμένει την έκδοση αδειών ρουτίνας και εκφράζοντας την πίστη ότι το θέμα κάποια στιγμή θα κλείσει. Κάλεσε, επίσης, την κυβέρνηση να ξεκαθαρίσει τη στάση της.

Υπενθυμίζεται, ότι η εταιρεία έχει αποστείλει εξώδικο, τον περασμένο Αύγουστο, προς την κυβέρνηση και τους συναρμόδιους υπουργούς, με το οποίο ζητά αποζημίωση ύψους 750 εκατ. ευρώ για αποκατάσταση της ζημιάς που -όπως υποστηρίζει- υπέστη εξαιτίας των καθυστερήσεων και αναμένει την απάντηση.

Η βασική εκκρεμότητα αφορά την αδειοδότηση της μονάδας μεταλλουργίας στο Μαντέμ Λάκκο, όπου θα πραγματοποιείται η επεξεργασία των συμπυκνωμάτων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών, με την κυβέρνηση να επιζητεί διασφαλίσεις ότι η επένδυση θα γίνει, ώστε να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία από την παραγωγή μεταλλευμάτων στη χώρα. Ο κ. Μπαλάσκας ανέφερε σήμερα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να προχωρήσει η επένδυση αν δεν αδειοδοτηθεί προηγουμένως και απέδωσε σε έλλειμμα εμπιστοσύνης την αμφισβήτηση της πρόθεσης υλοποίησής της.

Πέραν αυτού, όπως ο ίδιος τόνισε, ανακύπτει κίνδυνος να κλείσουν τα μεταλλεία αν δεν αδειοδοτηθεί ο χώρος απόθεσης στην περιοχή της Κοκκινολάκκας. Η εκκρεμότητα -εν προκειμένω- είναι ότι η εταιρεία άλλαξε τη μέθοδο θωράκισης και στεγάνωσης της περιοχής απόθεσης, με στόχο, όπως επισήμανε ο κ. Μπαλάσκας, να εφαρμοστεί καλύτερη τεχνολογία σε σχέση με αυτήν που είχε αδειοδοτηθεί. Ο χώρος απόθεσης λειτουργεί με προσωρινή άδεια, η οποία λήγει στο τέλος του χρόνου και θα πρέπει είτε να ανανεωθεί είτε να εκδοθεί η άδεια λειτουργίας.

Ο κ. Μπαλάσκας παρουσίασε το πρόγραμμα κοινωνικής ευθύνης της εταιρείας καθώς και το σύστημα παρακολούθησης των περιβαλλοντικών παραμέτρων της περιοχής (αέρας, επιφανειακά και υπόγεια ύδατα, έδαφος, θόρυβος κ.λπ.), το οποίο θα είναι προσβάσιμο στο διαδίκτυο.

Η επένδυση της εταιρείας -μέχρι στιγμής- έχει φθάσει σε 1 δισ. δολάρια, ενώ υπολείπεται η επένδυση επιπλέον 1,5 δισ. Σωρευτικά στο διάστημα 2012-2017 έχει καταγράψει ζημιές ύψους 150 εκατ. Πέρυσι έκλεισε με πωλήσεις ύψους 47 εκατ. και ζημιές 23 εκατ., ενώ για εφέτος προβλέπονται πωλήσεις 100 εκατ. και ζημιές ύψους 40 εκατ. Η παραγωγή μεταλλευμάτων εφέτος αναμένεται να φθάσει σε 390.000 τόνους από το κοίτασμα της Ολυμπιάδας και 160.000 από τις Σκουριές. Στην επένδυση απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα 5.000 άτομα.

 

[ΠΗΓΗ: http://www.capital.gr/, 14/11/2018]

ΤΟ 7% ΤΟΥ ΑΕΠ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ

18 δισ. η αξία του ορυκτού πλούτου στη Βόρεια Ελλάδα! – Κωνσταντίνος Κατσιγιάννης, πρόεδρος του Ελληνο- Καναδικού Επιμελητηρίου: «Δεν θα πρέπει τα τεχνικά και οικονομικά ζητήματα, να μετατρέπονται σε πολιτικά».

Την ευκαιρία που παρουσιάζεται στην Ελλάδα να αποτελέσει μέρος μιας σημαντικής παγκόσμιας βιομηχανίας, του κλάδου των Ορυκτών Πρώτων Υλών, αποτέλεσε το βασικό θέμα συζήτησης στρογγυλής τραπέζης στις εργασίες της Συζήτησης Στρογγυλής Τραπέζης «Οι Ορυκτές Πρώτες Ύλες ως Βασικός Μοχλός Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία», που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο πλαίσιο της 83η Διεθνής Έκθεσης Θεσσαλονίκης, στο περίπτερο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Όσοι πήραν μέρος στη συζήτηση –διπλωμάτες, πολιτικοί, επιχειρηματίες, ακαδημαϊκοί- αναγνώρισαν τα θετικά σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και παράλληλα κωδικοποίησαν τα επόμενα βήματα που πρέπει να πραγματοποιηθούν, ώστε η χώρα να δημιουργήσει μια ανταγωνιστική, βιώσιμη μακροπρόθεσμη οικονομία μέσω και της επέκτασής της σε νέες αγορές και κλάδους.

H ανάπτυξη του κλάδου των Ορυκτών Πρώτων Υλών βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης ως ένας τομέας που μπορεί να αναδειχθεί σε καταλύτη δημιουργίας πλούτου για τη χώρα. Σήμερα εισφέρει το 3,4% του ΑΕΠ και αν υπάρξει θετική και δημιουργική απάντηση στις προκλήσεις που υπάρχουν το ποσοστό αυτό βασίμως μπορεί να ανέλθει στο 7% του ΑΕΠ.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο πρέσβης των ΗΠΑ  στην Αθήνα Geoffrey Pyatt, ο οποίος υπογράμμισε το ενδιαφέρον αλλά και τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στις προοπτικές ειδικότερα της Βόρειας Ελλάδας, λέγοντας επίσης ανοιχτά ότι οι ΗΠΑ έχουν ζωηρό ενδιαφέρον για σχέσεις στενότερης συνεργασίας της χώρας μας με τους γείτονές μας των Δυτικών Βαλκανίων.

Στη συζήτηση έλαβαν μέρος διπλωμάτες από δύο ευρωπαϊκές χώρες με έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα. Η πρέσβειρα της Σουηδίας Charlotte Sammelin, σημείωσε ότι η Ευρώπη χρειάζεται τη μεταλλευτική βιομηχανία αλλά η αξιοποίηση των κοιτασμάτων πρέπει να γίνεται με όρους αειφορικής λειτουργίας, ενώ ο πρέσβης της Φινλανδίας Juha Pyykko, υπογράμμισε τη σημασία δημιουργίας ισορροπιών μεταξύ επιχειρήσεων, τοπικών κοινωνιών και κράτους και περιβαλλοντικής προστασίας, σε μία χώρα που τα μεταλλεία είναι ανοικτά στην κοινωνία.

Από την πλευρά του ο τομεάρχης Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Σκρέκας ζήτησε άρση των εμποδίων στις αδειοδοτήσεις λατομικών μονάδων, που σήμερα μπορεί να πάρουν από λίγα χρόνια ως και δεκαετίες, ενώ μίλησε για τα αντικίνητρα του υψηλού ενεργειακού κόστους και του κόστους χρήματος. Ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ και πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, δήλωσε ότι η συμμετοχή της εξορυκτικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ μπορεί εύκολα, σε βάθος πενταετίας, να αυξηθεί από το 3,4%, στο 7%, συμπληρώνοντας ότι η κυβέρνηση καθυστερεί να δημοπρατήσει 20 εκτάσεις για την εκμετάλλευση ορυκτών, παρότι από τον Οκτώβριο του 2014 είχε έτοιμα τα τεύχη δημοπράτησης.

18 δισ. Η αξία του ορυκτού πλούτου στη Βόρεια Ελλάδα!

Στη Βόρεια Ελλάδα υπάρχουν ώριμα κοιτάσματα χρυσού, ψευδαργύρου και μολύβδου, αξίας περίπου 18 δισ. ευρώ, τα οποία θα πρέπει να αξιοποιηθούν από τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις, τόνισε ο καθηγητής μεταλλουργίας του ΕΜΠ Ιωάννης Πασπαλιάρης, προσθέτοντας ότι πρέπει να αξιολογηθεί η διεθνής αγορά στην οποία υπάρχει τεράστια αύξηση της ζήτησης για πολλά μέταλλα από την Κίνα.

H Eldorado Gold έχει επενδύσει μέχρι σήμερα 1,5 δισ. δολ. στην Ελλάδα και έχει δημιουργήσει συνολικά 2.500 θέσεις εργασίας. Βασικές προϋποθέσεις για να υπάρξουν επενδύσεις επιπλέον ενός δισ. δολ., που θα διπλασιάσουν τις θέσεις απασχόλησης, είναι το σταθερό θεσμικό πλαίσιο και το σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης τους. τόνισε ο κ. Andor Lips, αντιπρόεδρος  της Eldorado Gold στο European Government Relations. Αντίστοιχο ήταν και το μήνυμα του κ. Κωνσταντίνου Κατσιγιάννη, προέδρου του Ελληνο- Καναδικού Επιμελητηρίου, ο οποίος τόνισε ότι δεν θα πρέπει τα τεχνικά και οικονομικά ζητήματα, να μετατρέπονται σε πολιτικά.

Υψηλές προδιαγραφές, σταθεροί κανόνες

Το στίγμα της Ευρωπαϊκής πολιτικής για τον ορυκτό πλούτο έδωσε στη συζήτηση η κ. Corina Hebestreit, διευθύντρια της Euromines, αναφερόμενη στην πρόσφατη απόφαση κατά της εισαγωγής στην Ευρώπη φθηνών κινεζικών ελαστικών, λέγοντας που η ΕΕ είναι υπέρ των υψηλών προδιαγραφών στην εξορυκτική βιομηχανία.

Από την πλευρά των επιχειρήσεων ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος κ. Αθανάσιος Σαββάκης, τόνισε ότι η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, απαιτεί συγκεκριμένη βιομηχανική πολιτική, χαμηλότερα ενεργειακά κόστη και σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον. Παράλληλα ο εκτελεστικός διευθυντής εταιρικών υποθέσεων του ΤΙΤΑΝΑ κ. Γιάννης Πανιάρας διαβεβαίωσε ότι ο ελληνικός πολυεθνικός όμιλος, που παράγει στην Ελλάδα και δέκα ακόμη χώρες θα συνεχίσει να επενδύει τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ο κ. Gustav Kilden, ανώτερος αντιπρόεδρος στρατηγιών πελατών και ανάπτυξης επιχειρήσεων της ΟUTOTE, είπε ότι η τεχνολογική πρόοδος έχει αλλάξει τη μεταλλευτική βιομηχανία, προσθέτοντας ότι ο κλάδος έχει περάσει στην ψηφιακή εποχή, στην οποία η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει τον εντοπισμό κοιτασμάτων ορυκτών.

Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ κ. Δημήτριος Χανής, αναφέρθηκε στις εξαγωγές προς ΗΠΑ, Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική, λέγοντας ότι η θέση της Ελλάδας ενισχύει την εξαγωγική προοπτική του κλάδου. Επίσης, ο κ. Εμμανουήλ Τσοντάκης, διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι υποστήριξε ότι η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας είναι συνταγματική επιταγή άρα και υποχρέωση της Πολιτείας.

Η αντιπρόεδρος Δ.Σ. της Ικτίνος Ελλάς ΑΕ κ. Ιουλία Χαϊδά στην τοποθέτησή της μίλησε για την «άκαμπτη και γραφειοκρατική δημόσια διοίκηση», ενώ μιλώντας για τον κλάδο μαρμάρου είπε ότι μεταξύ των ετών 2018-2020 προβλέπεται αύξηση της ζήτησης κατά 5%.

Σημαντικά αποθέματα στα Βαλκάνια

Ο Σέρβος ιδρυτής και πρόεδρος της FORINVEST και σύμβουλος της Γεωλογικής και Μεταλλευτικής Ένωσης Σερβίας κ. Milan Paribvodic, ανέδειξε την είσοδο Κινέζων και άλλων ξένων επενδυτών που άλλαξαν το πρόσωπο της σερβικής ζημιογόνας κρατικής μεταλλουργικής βιομηχανίας, ενώ εκτίμησε θα εισρεύσουν στο μεταλλευτικό κλάδο της χώρας του 3,5 δισ. δολάρια. Από την πλευρά του ο κ.

Νικόλαος Αρβανιτίδης, στέλεχος του Geological Survey of Sweden, υπογράμμισε τα πολύ σημαντικά αποθέματα σε χρυσό και χαλκό που υπάρχουν στη Βαλκανική και συγκεκριμένα στη χώρα μας, προτείνοντας τη διερεύνηση συνοδών μετάλλων για τα οποία υπάρχει ζήτηση στην αγορά (αύξηση 14,5% στη ζήτηση για κοβάλτιο).

Αισιόδοξοι οι επιστήμονες

Ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Βασίλης Μέλφος αναφέρθηκε στα «κρίσιμα ή αλλιώς σπάνια» μέταλλα που γνωρίζουμε ότι υπάρχουν στην Ελλάδα, τα οποία όμως πρέπει να ερευνηθούν πιο συστηματικά από τις μεταλλευτικές εταιρείες, ενώ ο επίσης πανεπιστημιακός του ΑΠΘ κ. Τριαντάφυλλος Κακλής, πρότεινε την εκμετάλλευση και της γεωθερμίας για τον εντοπισμό των συνοδών ορυκτών.

Τη σημερινή συζήτηση ξεκίνησε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων κ. Αθανάσιος Κεφάλας, ο οποίος επεσήμανε ότι ο μεταλλευτικός κλάδος πραγματοποιεί ετησίως πωλήσεις 2 δισ. ευρώ, ενώ οι επιχειρήσεις απασχολούν 100.000 εργαζομένους.

[ΠΗΓΗ: http://www.thestival.gr/, 10/9/2018]

ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ: ΦΤΙΑΓΜΕΝΗ ΑΠΟ ΓΗ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ

Ο συγγραφέας του βιβλίου «Χαλκιδική: Φτιαγμένη από Γη και Θάλασσα», μας μιλάει για το βιβλίο του.

Οι υπόγειες στοές είναι το δεύτερο σπίτι των μεταλλωρύχων.Αυτός είναι και ο λόγος που συχνά αποκαλούνται «υπογείτες». Εκεί κάτω, εκατοντάδες μέτρα από την επιφάνεια της γης φτιάχνουν το δικό τους οικείο και συναδελφικό περιβάλλον. Κρεμάστρες για τα ρούχα, καναπές για ξεκούραση, θερμάστρα για ζεστασιά…

Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου αναδύεται η Χαλκιδική με τη μορφή ενός πολύχρωμου, πολυμορφικού και πολύτιμου μωσαϊκού. Ένα μωσαϊκό, φτιαγμένο έτσι, που μοιάζει να θέλει να ενώσει τη Γη με τη Θάλασσα για να αγκαλιάσουν και να προστατέψουν μαζί τους Ανθρώπους της περιοχής. Στη βάση της παράταιρης αυτής γεωλογικής σύζευξης ο συγγραφέας μας ταξιδεύει από τα βάθη της Ιστορίας στη σημερινή πραγματικότητα, σε σχέση κυρίως με προκλήσεις και δυνατότητες που οφείλονται και προκύπτουν από την ίδια τη Φύση.

Μια ιδιαίτερα ξεχωριστή επιστημονική και κοινωνική προσέγγιση, δοσμένη από διάφορες οπτικές γωνίες, που αναδεικνύει με εξαιρετικό τρόπο, όχι μόνον την πολυδιάστατη μεταλλευτική παρουσία, αλλά και όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητες, που συνυπάρχουν μαζί της και αναπτύσσονται δίπλα και γύρω της, προσφέροντας απλόχερα, στους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στη Χαλκιδική, την ποιότητα ζωής και την πρόοδο που τους αξίζει.

Βασικός στόχος  του πονήματος είναι να παρουσιάσει και να αναδείξει τις αναπτυξιακές ιδιαιτερότητες και ευκαιρίες της Χαλκιδικής σε σχέση με τις εγγενείς και χαρισματικές δυνατότητες που δημιουργεί το φυσικό της περιβάλλον.  Κυρίως, να εξηγήσει και να «συμφιλιώσει», τους ανθρώπους της περιοχής και τους Έλληνες πολίτες γενικότερα, με έννοιες και πρακτικές που συνδέονται με την παραγωγική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, αδιάλειπτη ιστορική παρακαταθήκη μιας μεταλλευτικής κληρονομιάς που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη δυναμική εξέλιξη και τη σημερινή παρουσία της Χαλκιδικιώτικης γεωλογίας.

Εκπαιδευτική επίσκεψη των μεταλλείων Κασσάνδρας από σπουδαστές γεωεπιστημονικών τμημάτων της χώρας.

Η γεωλογική εξέλιξη και η φυσιογνωμία της Χαλκιδικής οριοθετούν, ρυθμίζουν και χαρακτηρίζουν τις δυνατότητες και την προοπτική αξιοποίησης του φυσικού πλούτου που διαθέτει. Διαμορφώνει, συνάμα, τον οδικό χάρτη της αναπτυξιακής βιωσιμότητας, με απόλυτη προσήλωση στο σήμερα αλλά και με το βλέμμα στραμμένο προς το μέλλον, με κεντρικό πυλώνα τη σύνθετη παρουσία, την αρμονική συνύπαρξη και τη δυναμική λειτουργία διαφόρων δραστηριοτήτων, στη βάση αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Πλεονεκτήματα, τα οποία η Χαλκιδική κληρονόμησε από τη φύση.

Στη Χαλκιδική, τα ξεχωριστά αυτά πλεονεκτήματα γίνονται δημιουργική υπεροχή και καταλήγουν σε πρακτικές εφαρμογές και αποτελέσματα. Την υψηλή παραγωγική αξία του ορυκτού πλούτου, με τη διαχρονική εξορυκτική και μεταλλευτική δραστηριότητα στα Μαντεμοχώρια, στη Γερακινή και στην Άθυτο, τη σημαντική οικονομική συμβολή του τουρισμού, τη γεωθερμία της Κασσάνδρας, τις γρανιτικές ακτές και αμμουδιές της Σιθωνίας και τη θρησκευτική επιβλητικότητα του Άθω, πλαισιώνουν οι άνθρωποι και οι κοινωνίες τους.

Οι μεταλλωρύχοι και τα μεταλλευτικά χωριά που δύσκολα βρίσκεις ίδια αλλού, μελισσοκόμοι, υλοτόμοι, ελαιοπαραγωγοί, οινοπαραγωγοί από τους καλύτερους. Όλα αυτά στη Χαλκιδική. Εκεί όπου η γη φιλοξενεί ορυκτά και πετρώματα, οι άνθρωποι μοιράζονται τη γη, τη θάλασσα και τον ουρανό, τα αξιοποιούν και τα χρησιμοποιούν για να παράγουν πλούτο και πολιτισμό και για να ενισχύουν την ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο. Με τη θάλασσα να συνδράμει και να αναδεικνύει με τον δικό της μοναδικό τρόπο τη σχέση της με τη γεωλογία, να φανερώνεται αδιαμφισβήτητα ότι η Χαλκιδική είναι και θα παραμείνει φτιαγμένη από γη και θάλασσα!

[ΠΗΓΗ: oryktosploutos.net, του Νίκου Αρβανιτίδη, 10/7/2018]

ΑΦΙΕΡΩΜΑ – ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑΣ: ΦΩΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ!

Η καθηγήτρια Λήδα Παπαστεφανάκη μιλά και πάλι για το νέο της βιβλίο, “Η φλέβα της γης. Τα μεταλλεία της Ελλάδας, 19ος-20ος αιώνας,  με την ευκαιρία της παρουσίασής του στην Καλαμάτα.

“Το αρχικό ενδιαφέρον μου ξεκίνησε από τα υλικά κατάλοιπα. Στην Ελλάδα, βλέπει κανείς απομεινάρια της μεταλλευτικής δραστηριότητας του 19ου και του 20ού αιώνα σε πολλά μέρη: μικρές ή μεγαλύτερες εγκαταστάσεις, σκάλες φόρτωσης, συστήματα μεταφοράς, κεκλιμένα, σιδηροδρομικές γραμμές, πυλώνες εναέριων σιδηροδρόμων, εργατικές κατοικίες…

Εκτός από το Λαύριο που είναι ολόκληρο μια πόλη – μνημείο της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής δραστηριότητας, υλικά κατάλοιπα της μεταλλευτικής δραστηριότητας συναντά κανείς έως σήμερα σχεδόν σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, στην Εύβοια, στην Χαλκιδική, στη Φθιώτιδα, στη Φωκίδα, στην Αργολίδα και σε πολλά ακόμη μέρη. Οι τουρίστες του καλοκαιριού βλέπουν σκάλες φόρτωσης στις ακτές των νησιών, συχνά δεν αναγνωρίζουν, δεν ξέρουν τι είναι αυτές οι εγκαταστάσεις. Τα υλικά κατάλοιπα με παρακίνησαν ώστε να ξεκινήσω να ψάχνω την ιστορία τους.

Μετά από μια μικρή έρευνα στη βιβλιογραφία διαπίστωσα γρήγορα ότι το θέμα δεν ήταν σχεδόν καθόλου μελετημένο από τους επαγγελματίες ιστορικούς, παρά μόνο σε ορισμένες λίγες εκφάνσεις του. Τα Λαυρεωτικά, ως ένα ζήτημα που διαπλέκεται έντονα με την πολιτική ιστορία, τις παρεμβάσεις των ξένων δυνάμεων, τον χρηματιστηριακό πυρετό του 19ου αιώνα είναι πράγματι ένα ζήτημα μελετημένο, αλλά οι περισσότερες άλλες όψεις της μεταλλευτικής ιστορίας και του Λαυρίου και των υπόλοιπων περιοχών της χώρας δεν ήταν μελετημένες. Η κρατική πολιτική, η ιστορία των επιχειρήσεων, του επιστημονικού και εργατικού δυναμικού, της τεχνολογίας, των μεταλλευτικών συνοικισμών, των εμπορικών δικτύων, των απεργιών ήταν όψεις αδιερεύνητες. Δεν είχαν μελετηθεί αυτές οι όψεις, αν και η μεταλλευτική-εξορυκτική δραστηριότητα αποτέλεσε συνολικά αξιόλογη οικονομική δραστηριότητα, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο εξαγωγικό εμπόριο της Ελλάδας, προσέφερε με πολλούς τρόπους στην ελληνική οικονομία.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα διαμόρφωσε, επίσης, ένα εργατικό δυναμικό εξειδικευμένο στα μεταλλεία, δημιούργησε μία τεχνογνωσία, και ένα δυναμικό στελεχών μηχανικών μεταλλειολόγων, διαμόρφωσε το τοπίο πολλών κατοικημένων και ακατοίκητων περιοχών… Αφού, λοιπόν, διαπίστωσα ότι τα θέματα αυτά δεν ήταν μελετημένα και οι γνώσεις μας για μια τόσο σημαντική οικονομική δραστηριότητα ήταν περιορισμένες, ξεκίνησα την αναζήτηση των αρχείων. Ο εντοπισμός του αρχειακού υλικού, σε πολλά μέρη της χώρας και στο εξωτερικό, μου δημιούργησε και άλλα ερωτήματα, στα οποία έπρεπε να απαντήσω”.

Το βασικό ερώτημα που με απασχόλησε είναι σε ποιο βαθμό και με ποιους τρόπους μια οικονομική δραστηριότητα, η οποία είχε κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό και συμμετείχε σε μια διεθνοποιημένη οικονομία, συνέβαλε στην εγχώρια οικονομική ανάπτυξη, επηρέασε τις κοινωνικές σχέσεις και διαμόρφωσε πολιτικές. Τα ειδικότερα ερωτήματα αφορούσαν τον ρόλο του κράτους στην ανάπτυξη των μεταλλείων την περίοδο 1830-1960, τη δραστηριότητα των επιχειρήσεων, τη θέση της Ελλάδας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, τη διαμόρφωση των αγορών εργασίας και τις εργασιακές σχέσεις, την τεχνολογία, την τεχνική διεύθυνση και την οργάνωση των μεταλλείων. Κεντρική θέση στην προσέγγιση μου έχει η έννοια του καταμερισμού εργασίας, η οποία μας επιτρέπει να μελετήσουμε τις κοινωνικές και οικονομικές διαφοροποιήσεις σε πολλαπλά επίπεδα: στο επίπεδο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, στο επίπεδο της εθνικής οικονομίας, στο επίπεδο των επιχειρήσεων, στο επίπεδο των χώρων παραγωγής, στο επίπεδο της οικογένειας. Στόχος μου ήταν να απαντήσω, εν μέρει τουλάχιστον, στα παραπάνω ερωτήματα, χρησιμοποιώντας τα θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία της ιστορικής επιστήμης, και ιδίως της οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας. Επιχείρησα να απαντήσω στα ερωτήματα, χαρτογραφώντας ταυτόχρονα, σε αδρές γραμμές το σύνολο του κλάδου και θέτοντας την ιστορική διάσταση της συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας”.

Αλήθεια, πως «γεννιέται» μια ιστορική μελέτη; “Η απάντηση στην ερώτηση αυτή μπορεί να αποτελεί αντικείμενο ενός εξαμηνιαίου μαθήματος στο πανεπιστήμιο. Δεν απαντάται εύκολα. Οπωσδήποτε, η παρατήρηση (η παρατήρηση του τοπίου, των πόλεων, των κοινωνικών συμπεριφορών) παίζει ρόλο στο να γεννηθούν ερωτήματα, να ασκηθεί το μάτι να «βλέπει» πέρα από το αυτονόητο. Τα ερωτήματα μας προέρχονται, συνήθως, από την σύγχρονη μας πραγματικότητα, από τα ευρύτερα πολιτικά, οικονομικά ή κοινωνικά ζητήματα της σύγχρονης πραγματικότητας. Από κει και πέρα, η ιδεολογία, η ευρύτερη παιδεία, η επιστημονική συγκρότηση, ο θεωρητικός εξοπλισμός του καθενός και της καθεμιάς ιστορικού διαμορφώνουν το βλέμμα, την οπτική. Αναζητούμε αρχεία και πηγές κάθε είδους για να τους θέσουμε τα ερωτήματά μας και να επιχειρήσουμε να τα απαντήσουμε. Πάντως, οι πηγές δεν δίνουν αυτομάτως καμία απάντηση, αν δεν υπάρχει από πίσω ένα θεωρητικό και μεθοδολογικό υπόβαθρο για να τις επεξεργαστείς. Και η επεξεργασία των πηγών, η μελέτη, η κατανόηση, θέλουν χρόνο. Η ιστορική γραφή θέλει κόπο, θέλει χρόνο, για να γράψει κανείς τεκμηριωμένα, με σαφήνεια και συνοχή. Και όσο περισσότερο γράφεις, τόσο περισσότερα ερωτήματα σου γεννιούνται. Δεν υπάρχουν, δηλαδή, τελειωτικές, ολοκληρωτικές απαντήσεις, όσο και αν προσπαθούμε να πλησιάσουμε το ιστορικό παρελθόν με κάποιους όρους αντικειμενικότητας και συνολικότητας”.

Ξημερώματα 8ης Απριλίου 1896. Στα μεταλλεία του Λαυρίου 1.800 εργάτες ανέβηκαν από το μεταλλευτικό φρέαρ – βάθους 182 μέτρων όπου δούλευαν, έκλεισαν όλες τις εισόδους, περικύκλωσαν τον χώρο και κήρυξαν απεργία….

Συμπληρώνονται φέτος το καλοκαίρι 102 χρόνια από την 21η Αυγούστου 1916, από την ιστορική μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων εργατών της Σερίφου, που κόστισε εννέα ανθρώπινες ζωές, δεκάδες τραυματίες και διώξεις

Ποιο είναι το θέμα της επόμενης μελέτης σας; “Συνεχίζει να με ενδιαφέρει ερευνητικά η ιστορία των μεταλλείων, στο βαθμό που ο εντοπισμός νέων πηγών μπορεί να βοηθήσει στην ανάδειξη και εμβάθυνση όψεων της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Με ενδιαφέρει, ταυτόχρονα, η οικογένεια ως μονάδα της παραγωγής και ο οικιακός χώρος ως χώρος εργασίας για όλα τα μέλη της οικογένειας (γυναίκες, παιδιά). Επομένως, οι επόμενες μελέτες θα κινηθούν, ανάμεσα στην ιστορία των μεταλλείων και την ιστορία της γυναικείας εργασίας στο σπίτι. Καλά να είμαστε και όλα θα γίνουν”!

Λαύριο: Η πρώτη απεργία στην Ελλάδα από τους μεταλλωρύχους της Καμάριζας. Στη φωτο, τμήμα των εγκαταστάσεων της Γαλλικής Εταιρείας (CFML) στο Λαύριο.

Θα προτρέπατε έναν νεαρό μαθητή/τρια να σπουδάσει Ιστορία σήμερα και αντίστοιχα για ποιους λόγους; “Φυσικά και θα τον/την προέτρεπα! Αρκεί να έχει κανείς το ενδιαφέρον, το μεράκι και τη διάθεση για μελέτη και έρευνα. Οι σπουδές στην ιστορία προσφέρουν μια ευρύτερη ανθρωπιστική παιδεία, προσφέρουν τα εργαλεία για την κατανόηση των ανθρώπινων κοινωνιών στο παρελθόν, εφόδια δηλαδή χρήσιμα για το ανθρώπινο πνεύμα και για τη δημιουργικότητα σε κάθε πεδίο. Η ιστορική έρευνα δεν είναι ένα βαρετό και μονότονο αντικείμενο, όπως το διδάσκονται οι περισσότεροι/περισσότερες στο σχολείο. Αντιθέτως, κρύβει εκπλήξεις, πάθη, μυστήρια. Ομως τίποτε δεν αποκαλύπτεται σε κανέναν ερευνητή και σε καμιά ερευνήτρια, αν δεν δουλέψει πολύ και με συστηματικότητα”.

 

[ΠΗΓΗ: oryktosploutos.net, 7/3/2018]

“Η ΦΛΕΒΑ ΤΗΣ ΓΗΣ. ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, 19ος-20ος ΑΙΩΝΑΣ”

Οι εκδόσεις Βιβλιόραμα σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου της Λήδας Παπαστεφανάκη “Η φλέβα της γης. Τα μεταλλεία της Ελλάδας, 19ος-20ός αιώνας” τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2017, στις 7:00 μ.μ. στο Πόλις Art Café, Πεσµαζόγλου 5 και και Πανεπιστηµίου, Στοά του Βιβλίου.

Με τον πρωτότυπο τίτλο «Η Φλέβα της Γης» και υπότιτλο «Τα Μεταλλεία της Ελλάδας 19ος – 20ος αιώνας», κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Βιβλιόραμα, το βιβλίο της καθηγήτριας Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Λήδας Παπαστεφανάκη. Πρόκειται για μία πολυετή, και πολύτιμη συνάμα εργασία, (έργο ζωής μπορώ να το χαρακτηρίσω) 400 σελίδων, μέσα από τις οποίες ο αναγνώστης, ο επιστήμονας, ο ερευνητής θα πληροφορηθεί με λεπτομέρειες τη διαχρονική πορεία της μεταλλευτικής ιστορίας της Ελλάδας από το 1840 έως το 1960.

Κάθε βιβλίο έχει τη δική του ιστορία γράφει χαρακτηριστικά η κ. Παπαστεφανάκη. Και πώς να μην έχει, αφού ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο των μεταλλωρύχων στην ανοδική και καθοδική πορεία της μεταλλοφόρου φλέβας στα σπλάχνα της γης, εισχώρησε η ίδια με τον ίδιο κοπιαστικό τρόπο βαθιά μέσα στις αρχειακές πηγές και τη βιβλιογραφία και μάς παράδωσε αυτόν τον πολύτιμο τόμο.

Περιδιαβαίνοντας τις σελίδες, έχεις την αίσθηση ότι οσφραίνεσαι το αντιμόνιο της τυπογραφίας των παλιών εγγράφων, μέσα από τα οποία η κ. Παπαστεφανάκη διέσωσε και έφερε στο φως τα ιστορικά στοιχεία από το πρώτο ενδιαφέρον του νεοσύστατου ελληνικού κράτους για την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας, μέχρι τη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου και τον πρώτο νόμο «Περί Μεταλλείων» το 1861, που ρύθμιζε τα ζητήματα της μεταλλευτικής δραστηριότητας.

Η κ. Παπαστεφανάκη δεν παρέλειψε, επίσης, να αποδώσει φόρο τιμής στους εργαζομένους που πολλές φορές έδωσαν και την ίδια τους τη ζωή (βλέπε περίπτωση μεταλλείων Σερίφου) για καλύτερες συνθήκες δουλειάς, μεροκάματο, οκτάωρο, κοινωνική περίθαλψη και ασφάλιση. Αναφέρεται στην εκλαΐκευση της επιστημονικής γνώσης, την τεχνική εκπαίδευση, και ονομαστικά στην κατάρτιση των μεταλλειολόγων μηχανικών, οι οποίοι στη συνέχεια άφησαν το επιστημονικό τους αποτύπωμα για να μπουν οι βάσεις για τη δημιουργία βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα.

Σχεδιαγράμματα παραγωγής, πωλήσεων, εξαγωγών-εισαγωγών, ημερήσια απόδοση, γυναίκειο και ανδρικό εργατικό δυναμικό, στατιστική καταγωγής των εργαζομένων, πλούσιο και πολύ κατατοπιστικό φωτογραφικό υλικό, καθώς και πλήρης κατάλογος των μεταλλευτικών επιχειρήσεων για τη χρονική περίοδο που πραγματεύεται το βιβλίο συμπληρώνουν τη σπουδαία αυτή εργασία.

Και όπως συμβαίνει πάντα με παρόμοια βιβλία η εργασία έχει εισαγωγικό και όχι εξαντλητικό χαρακτήρα, αναμένοντας τους μελλοντικούς ερευνητές να την συμπληρώσουν, γιατί μόνο έτσι προχωράει και η έρευνα και οι επιστήμες.

 

[ΠΗΓΗ: http://elladitsamas.blogspot.gr/, 13/11/2017]