Διαβάζω ένα άρθρο του Θεόδωρου Κατσανέβα που δημοσιεύτηκε πρόπερσι 27/02/2013, στο http://www.newsbomb.gr/, με αφορμή τα επεισόδια που είχαν σημειωθεί τότε στις Σκουριές, και είχε τίτλο «Η “βουκολικού” τύπου αντίληψη για την ανάπτυξη». Αυτό που με θλίβει απερίγραπτα είναι το γεγονός ότι θα μπορούσε να είχε γραφτεί σήμερα, δύο χρόνια μετά, και να είναι το ίδιο φρέσκο και επίκαιρο, αφού όπως διαπιστώνουμε, δεν έχει αλλάξει και τίποτα στην θεώρηση του θέματος… Διαβάστε το…

Οι βανδαλισμοί με κουκουλοφόρους στις εγκαταστάσεις των ορυχείων  χρυσού στη Χαλκιδική, είναι το τελευταίο επεισόδιο στο θέατρο του παράλογου, σε μια χώρα που υποφέρει από ακραία φτώχεια και την ίδια ώρα αρνείται τρόπους αντιμετώπισής της. Μια  «βουκολικού» τύπου ανάπτυξη οραματίζονται στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, προτείνοντας ως εναλλακτικές δραστηριότητες τη…μελισσοκομία και την τουριστική γκαρσονοποίηση. Μυστήριο πράγμα, αυτοί οι  «αριστεροί μελισσοπροωθητές».

Οι αρνητές  στην εξόρυξη του χρυσού, δεν αρκούνται απλώς στην επίθεση ενάντια στους ξένους καπιταλιστές και τα σχετικά, αλλά απαιτούν να μην εξορυχτεί τελικά ο χρυσός.  Κατά την άποψή τους «λεφτά υπάρχουν» και δεν το γνωρίζουμε. Γι’ αυτό και ο χρυσός και οι άλλοι πλουτοπαραγωγικοί μας πόροι  είναι περιττοί, είναι μιάσματα. Η βουκολικού τύπου ανάπτυξη που οραματίζονται, θα έρθει με  τη μελισσοκομία, τον τουρισμό και διάφορα αόριστα χιλιοειπωμένα ευχολόγια που τα ακούμε χρόνια τώρα. Για να επαληθευθεί και  «ο Μανωλιός που  με τα λόγια, χτίζει ανώγεια και κατώγια».

Αν αυτές τις αλλόκοτες  ελληνικούρες τις άκουγε ένας μέσος πολίτης μιας κανονικής άλλης χώρας, θα έκανε το σταυρό του. Θα δυσκολευόταν να καταλάβει πως γίνεται να υπάρχει μια χώρα  στον κόσμο που  διαθέτει χρυσό στο υπέδαφός της και κάποιοι αντιδρούν βίαια, και με τον τσαμπουκά της ατιμωρησίας, για την εξόρυξή του. Και θα πάθαινε εγκεφαλικό αν μάθαινε ότι, η χώρα αυτή βρίσκεται στη χειρότερη εσχατιά της φτώχειας, ότι καθημερινά 1.500  άνθρωποί της  μένουν άνεργοι, εκατοντάδες επιχειρήσεις κλείνουν, άτομα αυτοκτονούν και άπειροι λιμοκτονούν.

Ακούω, χωρίς να είμαι βέβαιος ότι, η πλειοψηφία των κατοίκων της Χαλκιδικής υποστηρίζει τη συγκεκριμένη επένδυση, γιατί θα φέρει πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας. Και γιατί η εξόρυξη του χρυσού στην περιοχή αποτελεί μια πανάρχαια υπόθεση. Αλλά ακόμα και αν υποθέσουμε ότι είναι πολλοί ή και στα όρια περισσότεροι οι αρνητές της επένδυσης, αναρωτιέται κανείς με ποια λογική  ο μαζικός τουρισμός αποτελεί  επιτυχέστερη και καθαρότερη δραστηριότητα από την εκμετάλλευση του χρυσού;  Ενός μεταλλεύματος που δύσκολα μπορεί να κατηγορηθεί για περιβαλλοντική επικινδυνότητα. Και ότι ο τουρισμός (δηλ. η μετατροπή των γηγενών σε γκαρσόνια της Ευρώπης όπως υποστήριζε η αριστερά παλαιότερα), πρέπει να είναι ο κύριος αν όχι ο μοναδικός αναπτυξιακός μοχλός της χώρας.

Αναρωτιέται κανείς, πως μπορεί να συνάδει με προοδευτικές αντιλήψεις  η  άποψη ότι, η δυναμική παρεμβατικότητα τοπικών ομάδων, ο τοπικιστικός εγωισμός και  ατεκμηρίωτες εμμονές, μπορεί να βρίσκονται πάνω από το συμφέρον ολόκληρης της χώρας. Και με ποια λογική είναι προοδευτική η άποψη ότι, θα στηριζόμαστε εσαεί στα δανεικά των πονηρών μας Εταίρων που μας έχουν μετατρέψει σε δουλοπρεπείς Μνημονιακούς ευρωεπαίτες. Σε φτωχοποιημένους ευρωεραστές, υποτελείς Ψωροκωσταίους, αφού αρνούμαστε την αυτοδύναμη ανάπτυξη της χώρας, της οποίας απαράβατη προϋπόθεση είναι  η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών. 

Όπως πολλοί αντιμνημονιακοί πολίτες, έχω εναποθέσει κάποιες ελπίδες στο ΣΥΡΙΖΑ και γι’ αυτό είχα την ελπίδα ότι οι «μελισοσοπροωθητές», κυκλοφορούν στα περίχωρα των πολλών του συνιστωσών. Όμως, έμεινα άφωνος διαβάζοντας πρόσφατα επίσημη ανακοίνωση του κόμματος, όπου καταγγέλλονται οι εξορύξεις χρυσού ότι αποτελούν παγκοσμίως μια από τις πλέον μολυσματικές εξορύξεις μεταλλευμάτων!

Κάτι ανάλογο, υποστηρίζουν ορισμένα στελέχη ή συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ για κάθε τύπου εξορύξεις μεταλλευμάτων, αλλά ακόμα και για την εναλλακτική ενέργεια που παράγεται μέσω ανεμογεννητριών ή και ηλιακών συσσωρευτών. Για τις ανεμογεννήτριες, οι αντιρρήσεις τους εστιάζονται στο θόρυβο που προκαλείται στα βουνά και στις οχλήσεις που προκαλούν στα πουλιά ! Για τους ηλιακούς συσσωρευτές, οι ενστάσεις  επικεντρώνονται στην …οπτική ρύπανση. Δηλ. απ’ τη μια μεριά, οι «αντιστασιακοί βουκόλοι», αρνούνται την εξόρυξη παραδοσιακών ορυκτών και  καυσίμων όπως οι λιγνίτες και το φυσικό αέριο. Και παράλληλα υποστηρίζουν -και σωστά- τις εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Και από την άλλη, όταν έρχεται η ώρα της εκμετάλλευσής των τελευταίων, προβάλλουν διάφορα βουκολικού τύπου  επιχειρήματα για να τις εμποδίσουν.

Το θέατρο του παράλογου των «βουκόλων μελισσοπροωθητών», έχει και άλλες  προεκτάσεις. Οι ίδιοι που εναντιώνονται σε κάθε μορφή παραγωγικής εκμετάλλευσης του ορυκτού και φυσικού μας πλούτου, πρωτοστατούν- και ορθώς- στις κινητοποιήσεις για το μείζον ζήτημα της ανεργίας.  «Πεινάμε, θέλουμε δουλειά και όχι ανεργία» φωνάζουν δικαίως εκατοντάδες χιλιάδες απελπισμένοι πολίτες υπό τα τύμπανα της αξιωματικής και κάθε τύπου αντιπολίτευσης. Την ίδια ώρα, Συριζαίοι και Οικολόγοι, αρνούνται βροντωδώς τις δουλειές που ανοίγονται από την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών βαφτίζοντάς τες γενικώς και αορίστως  μολυσματικές ή οχλούσες.[…]

Το μόνο που έχει αλλάξει, είναι το ότι σιγουρευτήκαμε ποιοι είναι περισσότεροι… Οι υποστηρικτές ή οι πολέμιοι της επένδυσης…

Πολύ χρήσιμο το άρθρο του τελευταίου τεύχους των Μεταλλευτικών Νέων, όπου έχουν συγκεντρωθεί όλες οι ερωτήσεις που γεννώνται (καλοπροαίρετα ή κακόβουλα) από τα διάφορα ανεύθυνα και κινδυνολογικά δημοσιεύματα σε συγκεκριμένα έντυπα και blog. Μετά και από αυτό, κάθε ερώτηση έχει και την απάντησή της…

Τι είναι οι Σκουριές και που βρίσκονται;

α. Οι Σκουριές είναι μια ορεινή τοποθεσία στο Δήμο Αριστοτέλη στα διοικητικά και γεωγραφικά σύνορα των παλιών Δημοτικών Ενοτήτων Παναγίας, Αρναίας και Σταγείρων – Ακάνθου και σε ίση σχεδόν απόσταση από τα χωριά Μεγάλη Παναγία, Παλαιοχώρι και Νεοχώρι. Σε απόσταση 17,5 χιλιομέτρων βρίσκεται η Ιερισσός, έδρα του καλλικρατικού δήμου Αριστοτέλη.

β. Οι Σκουριές είναι ένα από τα τρία έργα της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική. Στο υπέδαφος βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα και πλουσιότερα διεθνώς κοιτάσματα χαλκού και χρυσού. Στην ευρύτερη περιοχή εντοπίζονται περισσότερα από 300 πηγάδια και περίπου 200.000 κ.μ. αρχαίων μεταλλουργικών «σκουριών» από την «εκαμμίνευση» των μεταλλευμάτων. Με βάση ιστορικές πηγές και τα αποτελέσματα αναλύσεων που έχουν γίνει στις παραπάνω «σκουριές», η έναρξη της δραστηριότητας εντοπίζεται στις αρχές της κλασσικής αρχαιότητας, δηλαδή γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ. Η συγκεκριμένη τοποθεσία αντλεί το όνομά της από τη σύσταση και την εικόνα του κοιτάσματός της, που παραπέμπει σε «σκουριά».

Ποιος είναι ο σχεδιασμός της εξόρυξης;

Χρησιμοποιώντας μαθηματικό τύπο που υπολογίζει τη μικρότερη δυνατή κατάληψη επιφάνειας, επιλέχτηκε ένας συνδυασμός επιφανειακής και υπόγειας εκμετάλλευσης. Η πρώτη φάση, η επιφανειακή, θα διαρκέσει 7 χρόνια. Η υπόγεια εκμετάλλευση θα διαρκέσει 21 χρόνια.

Θα ανοιχτεί ένας τεράστιος κρατήρας;

Σύμφωνα με το σχεδιασμό, θα ανοιχτεί ένα επιφανειακό όρυγμα μέγιστης διαμέτρου 700μ και μέγιστου βάθους 220μ. Η συνολική επιφάνεια που θα καταληφθεί έχει έκταση 400 στρέμματα. Η επιφανειακή εκμετάλλευση θα διαρκέσει 7 χρόνια και παράλληλα με την εξέλιξη των εργασιών, θα αποκατασταθεί πλήρως βάσει της αρχής της παράλληλης αποκατάστασης.

Οι υπόγειες στοές θα φτάσουν κάτω απ’ τη Μεγάλη Παναγία;

Όχι. Εκεί δεν υπάρχει κοίτασμα.

Στις Σκουριές θα γίνει μεταλλουργία και θα κατασκευαστεί εργοστάσιο χρυσού;

Όχι. Στις Σκουριές θα γίνονται η εξόρυξη και ο εμπλουτισμός του κοιτάσματος. Η μεταλλουργία χρυσού, αργύρου και χαλκού, με παράλληλη αξιοποίηση των κοιτασμάτων Σκουριών και Ολυμπιάδας, θα γίνει στο ενιαίο μεταλλευτικό κέντρο που θα διαμορφωθεί στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου. Στις Σκουριές ξεκινά η κατασκευή εργοστασίου εμπλουτισμού. Το εργοστάσιο χρυσού, δηλαδή η μεταλλουργία, θα ξεκινήσει από το 2020 στον Μαντέμ Λάκκο.

Θα πληγούν οι παράλληλες δραστηριότητες του πρωτογενούς κλάδου: γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία;

Για ποιο λόγο να πληγούν; Και γιατί δεν έχουν πληγεί ως τώρα στο Στρατώνι ή/και την Ολυμπιάδα; Ειδικά για τη μελισσοκομία, στην περιοχή που μετρά 2.500 χρόνια μεταλλευτικής ιστορίας, δεν έχει καταγραφεί ποτέ ζημία σε μελισσοκομικό κεφάλαιο, ούτε έχει υποβληθεί αίτηση αποζημίωσης για απώλεια μελισσοσμηνών που να συνδέεται άμεσα με τη λειτουργία μεταλλείων.

Στην «Ελληνικός Χρυσός» έχουν παραχωρηθεί 317.000 στρέμματα για τις εργασίες της;

Έχουν παραχωρηθεί μεταλλευτικά δικαιώματα για 317.000 στρέμματα συνολικά σε όλη τη Χαλκιδική. Η παραχώρηση συνεπάγεται την υποχρέωση να πραγματοποιούνται έρευνες. Η έκταση στις Σκουριές περιλαμβάνει 3.300 στρέμματα που αγοράστηκαν από το ελληνικό κράτος έναντι 2.200.000 ευρώ.

Θα καταστραφεί το δάσος στις Σκουριές;

Τίποτα πιο ανακριβές. Θα γίνει υλοτομική επέμβαση σε έκταση 1.800 στρεμμάτων αλλά ΠΟΤΕ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ. Έχει προβλεφθεί η αρχή της παράλληλης αποκατάστασης, σύμφωνα με την οποία, οι περιοχές στις οποίες ολοκληρώνονται τα επιμέρους έργα αποκαθίστανται άμεσα και παράλληλα με την εξέλιξη των υπολοίπων έργων. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι με την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου, ολόκληρη η περιοχή παραδίδεται πλήρως αποκατεστημένη στην τοπική κοινωνία. Μέχρι στιγμής, έχει γίνει επέμβαση σε έκταση 400 στρεμμάτων. Με απλά λόγια: «Το δάσος θα ξαναγίνει δάσος».

Θα καταστραφεί αρχέγονο δάσος;

Το δάσος των Σκουριών ΔΕΝ είναι αρχέγονο. Είναι ένα δάσος δρυός, ηλικίας περίπου 30 ετών. Σύμφωνα με σχετική έκθεση του Δημήτρη Αλιφραγκή, Καθηγητή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. καμία από τις προϋποθέσεις που τίθενται στη διεθνή βιβλιογραφία, δεν τεκμηριώνουν την κατάταξή του δάσους των Σκουριών στην κατηγορία των αρχέγονων δασών. Η συγκεκριμένη περιοχή είναι έντονα δασική με ετήσια αποψιλωτική διαχείριση για την παραγωγή καυσόξυλων. Σύμφωνα με τις αρχές, σε ολόκληρο το δήμο Αριστοτέλη υπάρχει πολύ έντονο πρόβλημα με την ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΥΛΟΤΟΜΙΑ.

Θα μολυνθούν τα επιφανειακά νερά;

Από τι να μολυνθούν, εφόσον ΔΕΝ υπάρχει πηγή μόλυνσης; Εξάλλου, το κύκλωμα των νερών του μεταλλείου των Σκουριών θα είναι κλειστό. Δεν θα υπάρξει ΚΑΜΙΑ ανάμιξη των επιφανειακών με τα υπόγεια νερά. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στις Σκουριές ΔΕΝ υπάρχουν ούτε βαρέα μέταλλα ούτε αρσενικό.

Ποια θα είναι η πραγματική επίπτωση στα νερά της περιοχής;

Για τη μεταλλευτική δραστηριότητα θα χρησιμοποιούνται 2 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Για τις ανάγκες ύδρευσης της περιοχής χρησιμοποιείται 0,5 κυβικό. Σύμφωνα με την υδρογεωλογική μελέτη του ΙΓΜΕ, κάθε χρόνο 13 εκατομμύρια κυβικά από τις Σκουριές καταλήγουν στη θάλασσα, ανεκμετάλλευτα. Επομένως, ακόμα και στην πλήρη ανάπτυξη του έργου, 10,5 εκ. κυβικά μέτρα νερού θα εξακολουθούν να καταλήγουν ανεκμετάλλευτα στη θάλασσα.

Θα επιβαρυνθεί ο Χαβρίας;

Η δραστηριότητα στις Σκουριές καταλαμβάνει μόλις το 0,04% της έκτασης της λεκάνης του Χαβρία και η επίδρασή της στην ποσότητα των νερών που καταλήγουν στον Χαβρία είναι πρακτικά μηδενική. Το πραγματικό πρόβλημα του Χαβρία είναι τα αστικά λύματα από τα βόρεια χωριά και τα ελαιολύματα της περιοχής της Ορμύλιας και όχι από τη μεταλλευτική δραστηριότητα!

Θα δημιουργηθούν όξινα νερά στις Σκουριές;

Το κοίτασμα των Σκουριών δεν περιέχει θειάφι. Χωρίς θειάφι, ΔΕΝ μπορούν να προκύψουν όξινα νερά. Πόση σκόνη θα εκπέμπεται από το έργο των Σκουριών; Η σκόνη που θα εκπέμπεται στην φάση της πλήρους ανάπτυξης, σε κάθε περίπτωση θα είναι 100 φορές μικρότερη από τα επιτρεπτά όρια και δε θα ξεπερνά τους 2.000 τόνους ανά έτος.

Η σκόνη θα «μετακινείται» στις γύρω περιοχές;

Η υγρασία είναι τουλάχιστον 30%, οπότε η σκόνη δεν αποκολλάται από το έδαφος. Αυτό ισχύει ακόμα και σε ένα ενδεχόμενο ακραίων θερμοκρασιών όπως αυτές της Σαχάρας. Η σκόνη ΔΕΝ θα είναι τοξική, γιατί το κοίτασμα περιέχει μόνο χαλκό και χρυσό.

Εφόσον στη βόρεια Ελλάδα φτάνει σκόνη από τη Σαχάρα, πώς είναι δυνατόν να μη φτάνει σκόνη από τις Σκουριές στη Θεσσαλονίκη;

Οι Σκουριές δεν είναι Σαχάρα! Η έρημος της Σαχάρας εκτείνεται σε μια έκταση 10.000.000.000 στρεμμάτων, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας αποτελείται από άμμο και σκόνη. Δεδομένου ότι η σκόνη είναι πολύ λεπτή ενώ η υγρασία είναι πρακτικά μηδενική, η σκόνη δεν μπορεί να κολλήσει στο έδαφος. Για να μετακινηθεί, ωστόσο, σε μεγάλες αποστάσεις πρέπει να ανέβει σε ένα ύψος 10 χιλιομέτρων. Στις Σκουριές όπου η έκταση της επιφανειακής εξόρυξης είναι περίπου 400 στρέμματα (ήτοι 0,000004% της εκτάσεως της Σαχάρας) και η υγρασία είναι τουλάχιστον 30%, η σκόνη ΔΕΝ αποκολλάται από το έδαφος. Αυτό ισχύει ακόμα και σε ένα ενδεχόμενο ακραίων θερμοκρασιών, όπως αυτές της Σαχάρας. Γενικά, η παραγόμενη σκόνη (πλήρως ελεγχόμενη με συστήματα διαβροχής) είναι απολύτως αδρανής.